Morgunblaðið - 20.01.1987, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. JANÚAR 1987
49
Úr heimi gyðinganna
Maximillan Schell i hlutverki sínu í myndinni Hinir útvöldu.
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Hinir útvöldu (The Chosen).
Sýnd í Regnboganum. Stjörnu-
gjöf: ☆ ☆ >/2
Bandarísk. Leikstjóri: Jer-
emy Paul Kagan. Handrit:
Edwin Gordon, byggt á sögn
eftir Chaim Potok. Framleið-
endur: Edie og Ely Landau.
Kvikmyndataka: Arthur Orn-
itz. Tónlist: Elmer Bernstein.
Helstu hlutverk: Maximillan
Schell, Rod Steigar, Bobby Ben-
son og Barry Miller.
Mánudagsmynd Regnbogans
að þessu sinni er bandarísk frá
1981 og heitir The Chosen (Hinir
útvöldu). Hún er um gyðinga í
Bandaríkjunum og er falleg og
hugljúf í kvikmyndatöku Arthur
Omitz og efnismeðferð leikstjór-
ans Jeremy Paul Kagans. Sögu-
svið hennar er þröngt og sértækt
en um leið athyglisvert og hún
veitir m.a. forvitnilega sýn inn í
heim strangtrúaðra gyðinga.
Myndin er öðrum þræði um
árekstur tveggja hugmyndaheima
gyðingdómsins, Zíonista og
Hassidíka, sem kristaílast m.a. í
deilum um réttmæti þess að
stofna Israelsríki en myndin geist
um og eftir stríð. Fulltrúar hinna
stríðandi afla em Malter (Maxim-
illan Schell), sem tekur þátt í
baráttu Zíonista fyrir stofnun
Israelsríkis, og rabbíinn Saunders,
sem er bókstafstrúarmaður og
foringi hinna strangtrúuðu
Hassidíka, sem halda fast í fomar
hefðir og vilja frekar bíða þess
að Messías komi og leiði þá aftur
til Israels en berjast fyrir gyðing-
aríkinu með vopnum. Þótt Malter
sé ólíkur Saunders ber hann mikla
virðingu fyrir honum og því sem
hann stendur fyrir. Ef það væri
ekki fyrir gyðinga eins og Saund-
ers er ekki víst að gyðingdómur-
inn hefði lifað af aldalangar
ofsóknir, segir hann.
Hin ólíka hugmyndafræði kem-
ur sterklega fram í vinskap
tveggja gyðingjadrengja sem til-
heyra sitthvomm arminum og
þótt þeir séu líkir að mörgu leyti
og fari vel á með þeim þá skilja
hinir ólíku heimar þá að án þess
að þeir fái við nokkuð ráðið. Og
Hinir útvöldu er líka um sam-
skipti föður og sonar og hvemig
gamli tíminn hopar fyrir hinum
nýja þegar hinn strangtrúaði
rabbíi Saunders (Rod Steiger)
veitir syni sínum frelsi til að læra
það sem hann vill í stað þess að
láta hann taka við af sér eins og
skyldan býður.
Best er myndin þegar hún íjall-
ar um vináttu strákanna, sem
aldir em upp á svo gerólíkan hátt.
Danny (Robby Benson) heldur
fast í gamlar venjur, siði og
klæðaburð Hassidíkanna og hann
vogar sér ekki að bijóta gegn vilja
föður síns. Reuven (Barry Miller)
hefur aftur verið kennt að spyija
og efast og hann aðhyllist öllu
fijálsari hugmyndafræði síns föð-
ur-.
í annan stað er myndin mjög
yfirborðskennd eins og t.d. í með-
ferð sinni á deilunni um stofnun
Israelsríkis, sem em lítil sem eng-
in skil gerð þótt allt snúist
raunvemlega um hana. Hún dett-
ur formálalaust niður án þess að
kafað sé í hana af neinu viti og
sama er að segja um tilfínningar
gyðinganna gagnvart hinum ótta-
legu fjöldamorðum nasista á
trúbræðmm þeirra í Evrópu.
Maximillan Schell leikur föður
Reuven og er eins og sniðinn í
hlutverk hins fíjálslynda og skiln-
ingsríka baráttumanns; Rod
Steiger leikur hinn strangtrúaða
rabbía sem rígheldur i gamlar
hefðir með samblandi af skap-
vonsku, stífni og elskulegheitum;
Barry Miller leikur Reuven, sögu-
mann myndarinnar, sem furðar
sig á ströngum siðum gyðinga-
hópsins og Robby Benson er
kíminn og skemmtilegur í hiut-
verki Danny, sem á hægan en
ákveðinn hátt finnur sér sína eig-
in leið í lífínu.
RAFMAGNSSPIL
^eoo*'*
Ótrúlegt 0Í£ J
Electro-fan sjálfvirk
rafniagnW'fta" . . , vélar
SPa,a,e'dSnn'MnarmM
„rtnl oa Dlllllf' „ norð
>PABLÆjUR
en din9u
DRIFLOKUR
p/rir gf *
lhjóladnfsblla
:[>eSINGAR

iTTAKANTAR
; snjó og
^irburð óviðjatnanle
va í Suzuki
Landcruiser o
/VI4RT
Aðeins 15% útborgun.
Eftirstöðvar á 4 — 6 mánuðum
Fyrsta afborgun í MARS.
Vatnagörðuml4
Sími 83188