Morgunblaðið - 17.02.1988, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1988
29
tsölu-
rkaði
Erling Hulgaard.
eru í Austurlöndum og víðar í hin-
um svokallaða þriðja heimi. Þær
eru af venjulegri stærð, en vita
bragðlausar. Það er ráðin bót á
því með sterkum sósum, kryddi og
litarefnum, svo að menn trúa því
að þær séu lostæti. Það er fljótlegt
að rækta þennan skelfisk á ódýran
hátt í hjtabeltislöndum, þar sem
kaupið er lágt. Þessar rækjur selj-
ast einsog heitar lummur á Banda-
ríkjamarkaðnum um þessar mund-
ir. Norður-Atlantshafsrækjan er
aftur á móti sjaldgæf orðin í
bandarískum kjörbúðum. Stóru
ljúffengu rækjumar, sem nátturan
framleiðir á sína vísu í Mexíkóflóa,
við strendur Flórída og víðar, em
eingöngu fyrir efnafólk. Þessar
stóru gómsætu rækjur eru nú á
boðstólum í bandarískum kjörbúð-
um fyrir 34 dali kílóið, eða 1300
ísl. krónur.
Nýjunga í fiskiðnaði að
vænta á vorsýningunum
Erling Hulgaard telur, að
ýmissa nýjunga sé að vænta í fisk-
iðnaðnum á vorsýningunum, sem
hefjast á næstunni. Bæði Ástralíu-
menn og Nýsjálendingar hafa verið
að ryðja sér braut með fiskmeti á
Bandaríkjamarkaði og hefur þeim
gengið einkar vel í þeim efnum. Á
hinni árlegu sjávarútvegssýningu
í Los Angeles, í vikunni sem leið,
var margt gott að fá. Bæði Ástr-
alíumenn og Nýsjálendingar efla
innflutningsviðskipti sín við
Bandaríkin. Þeir þekkja banda-
ríska markaðassetningu og nota
sér þá þekkingu út í æsar, einsog
sjá má m.a. af því hve vel þeim
hefir tekist að koma lambaketi sínu
á framfæri í Bandaríkjunum, en
það senda þeir nýslátrað með flugi.
Eða þá gæruskinn í nýjum búningi
og til nýrra þarfa. Nýsjálendingar
hafa lækkað gengi dollars síns
meira en sá bandaríski hefir lækk-
að svo þeir standa vel að vígi í
samkeppninni. Nýsjálendingar og
Ástralíumenn hafa sýnt, að þeir
hafa tileinkað sér og skilja einkar
vel bandaríska markaðstækni og
nota sér hana vel. En það er fyrsta
skilyrðið til að innflytjendum vegni
vel í Bandaríkjunum.
Nýjungar í fiskiðnaði
nauðsynlegar
Erling Hulgaard benti að lokum
á, að tími sé kominn til að fisk-
framleiðendur hafi upp á eitthvað
nýtt að bjóða á Bandaríkjamark-
aðnum. Vitað sé, að nýjungar eru
á ferðinni, sem vafalaust koma
fram á fiskiðnaðarsýningunum á
austurströnd Bandaríkjanna í vor.
Er þar fyrst að nefna fiskiðnaðar-
sýninguna í Boston í mars: Um
7.000 manns sóttu þessa sýningu
í fyrra og verður hún vafalaust
jafn vel sótt í ár, ef ekki betur.
Þá mun ársþing bandaríska út-
vegsmannasambandsins, NFI, sem
að þessu sinni verður haldið í New
York í apríllok, að venju vekja at-
hygli meðal útvegsmanna, sem
eiga mikið undir viðskiptum sínum
við Bandaríkin.
Vonaraugum mænt til
föstunnar
Langafastan fer brátt í hönd og
þá hefst það tímabil á ári hverju,
er fiskur er á borðum bandarískra
fjölskyldna í ríkari mæli en á öðr-
um tímum árs. Fiskframleiðendur
og fisksalar mæna vonaraugum til
föstunnar og birgja sig upp í von
um hagkvæm viðskipti. En sam-
keppnin er hörð við aðra matvöru,
sem er sýnu ódýrari en fiskmetið.
Það er varla hægt að lá fólki þó
það freistist til að kaupa kjúklinga
eða kalkúna í matinn, sem kosta
innan við einn dal kílóið. Ferskur
flskur, t.d. þorskur og ýsa, kostar
sex til átta dali pundið og þaðan
af meira, eins og lax og sverð-
fískur. Það þarf að vera gómsætt
og vel útlítandi fiskur, sem stenst
þá samkeppni.
imtíð-
itkesti?
áttu að máli, að reglugerð þessari
yrði beitt þá og þar.
Merkilegt má það heita ef end-
urmat á úrlausnum þeirra þre-
menninga, árangri 12 klst. prófa
á mann, hefði ekki skilað mark-
tækum mismun og hefði það leyst
kennarana undan frekari mála-
rekstri.
Þegar hér var komið hefðu flest-
ir forráðamenn kennslugreina inn-
an Háskólans staldrað við fremur
en látið til skarar skríða án sam-
ráðs við yfirstjóm stofnunarinnar,
Háskólaráð, með háskólarektor í
forsvari, og hefðu þeir tannlæknar
vel mátt vera minnugir atburða
seinni ára, þar sem slík mál hefur
borið að og þeir hafa lotið hús-
bóndavaldi Háskólaráðs.
En þetta fór á annan veg því
nú var upprunnin stund valdbeit-
ingar í nafni bókstafs, hér skyldi
jafnað um smáfuglana samkvæmt
reglum (protokolli) deildarinnar.
Athyglisverð var starfsgleði og
einurð tannlæknanna sem nú með
fárra klukkustunda fyrirvara boð-
uðu þremenningana til fundar í
Tanngarði, og létu ekkert kvisast
út um erindi fundarins.
Ekki segir frekar af þeirri at-
höfn, en í heild var hún að dómi
viðstaddra rétt á mörkum þess að
teljast sæmandi forsvarsmönnum
æðstu menntastofnunar landsins.
Væntanlega fóru þeir réttlættir
og harla glaðir með dagsverkið
þjónar Háskólans, er óku úr hlaði
Tanngarðs þetta kvöld, en í apgum
hins almenna borgara hefur reisn
og virðing Tannlæknadeildar, svo
og Háskólans alls, lækkað að mun
og er það von mín að tannlæknar
framtíðarinnar verði hér eftir
fremur valdir eftir námsárangri
en teningaspili og fjöregg ung-
menna verði aldrei framar haft
að leiksoppi eins og var í þeim
gráa samkvæmisleik, er fram fór
í húsi Tannlæknadeildar þann 5.
febrúar.
Höfundur er akurðlæknir &
Landakotsspitala og dósent við
læknadeild Háskóia íslands.
Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra:
Þiggjum boðið til forseta
en viljum ræða um dag
ÉG TEL rétt að þiggja þetta
ágæta boð Sovétmanna til for-
seta Islands og við metum það
mikils, að Sovétstjórnin skuli
bjóða forsetanum í heimsókn.
Á hinn bóginn þarf að takast
samkomulag um dagsetningu,
sagði Þorsteinn Pálsson, for-
sætisráðherra, þegar Morgun-
blaðið ræddi við hann í gær-
kvöldi um boð Sovétmanna um
að frú Vigdís Finnbogadóttir,
forseti íslands, komi til Moskvu
í tæka tíð til að hitta Míkhaíl
Gorbatsjov 29. febrúar nk.
Þorsteinn Pálsson sagði það
algilda venju í samskiptum þjóða,
að við undirbúning opinberra
heimsókna væri rætt um dagsetn-
ingar, sem hentuðu báðum aðil-
um. „Það kom mér því á óvart,“
sagði forsætisráðherra „að Sovét-
stjómin skyldi ekki ljá máls á
annarri dagsetningu en þeirri,
sem upphaflega var sett fram af
sendiherra þeirra. V>1 ég ógjaman
trúa því, að ekki sé unnt að flnna
aðra dagsetningu sem hentar báð-
um. Finnst mér ástæða til að láta
reyna til þrautar á það, hvort
Sovétmenn em ekki til viðræðu
um að finna dag sem fyrst er
hentar báðum."
Forsætisráðherra sagði, að
Sovétmenn hefðu krafíst skjótra
ákvarðana og sett stutta fresti.
Hefði ríkisstjómin brugðist fljótt
við og verið einhuga um gagntil-
lögu á fímmtudaginn strax daginn
eftir að sovéski sendiherrann
Þorsteinn Pálsson
ræddi við utanríkisráðherra. Héldi
stjómin fast við hana. Fyrir utan
virðingu fyrir almennum sam-
skiptaháttum í tilvikum sem þess-
um taldi forsætisráðherra nauð-
synlegt að hafa í huga, að dagana
2. og 3. mars hefði verið ákveð-
inn, áður en boð Sovétmanna
barst, fundur forsætisráðherra og
utanríkisráðherra aðildarríkja
Atlantshafsbandalagsins. Ef
gengið hefði verið að kostum Sov-
étmanna hefði utanríkisráðherra
aðeins getað verið einn sólarhring
af fímm með forseta í Sovétríkjun-
um. „Það er ófrávíkjanleg venja,
að utanríkisráðherra fylgi forseta
Islands í opinberum heimsókn-
um,“ sagði forsætisráðherra.
Um það hvort viðskiptahags-
munir yltu á því, að forseti Is-
lands færi einmitt þessa daga til
Sovétríkjanna sagði Þorsteinn
Pálsson: „Ég er þeirrar skoðunar
að leysa verði úr viðskiptaágrein-
ingi við Sovétmenn án þess að
blanda forseta lýðveldisins inn í
mál af því tagi. Það er skylda
stjómmálamanna, sem ábyrgð
bera á samskiptum við aðrar þjóð-
ir að halda embætti forseta ís-
lands fyrir utan slíka~ samninga-
viðræður. Treysti ég utanríkisráð-
herra til að leiða þau mál til
lykta."
Þegar forsætisráðherra var
spurður um afgreiðslu málsins í
ríkisstjóm sagði hann, að sam-
staða hefði verið um upphaflegt
svar til sovéska sendiherrans um
að þiggja boðið en fínna nýja dag-
setningu. í umræðum á fundi
ríkisstjómarinnar í gær hefði ut-
anríkisráðherra ekki sett fram ósk
um sérstaka bókun. Á hinn bóginn
sagðist forsætisráðherra hafa
fengið það staðfest hjá ritara
ríkisstjómarinnar, að utanríkis-
ráðherra lagði fram bókun um að
taka ætti boði Sovétmanna sam-
kvæmt þeirra kostum, eftir að
fundinum lauk. Væri bókunin efn-
islega samhljóða því sem utanrík-
isráðherra hefði lýst munnlega á
fundinum. Vildi forsætisráðherra
ekki tjá sig um formsatriði varð-
andi bókunina.
Steingrímur Hermannsson, utanríkisráðherra:
Mistök að leggjast gegn heim-
sókn forseta í lok mánaðarins
Segist hafa lagt fram bókun sína á ríkisstjórnarfund-
inum en hún haf i ekki verið lesin þar upp
„Ég gerði grein fyrir málinu
á ríkisstjórnarfundi í morgun,
þannig að það lægi ljóst fyrir
og þar lét ég bóka að vegna
hinna miklu viðskiptahags-
Engar yfir-
lýsingar
- segirJónSig-
urðsson, dóms-
málaráðherra
„ÉG VIL engar yfirlýsingar um
þetta mál gefa, ég tel það ekki
rétt,“ sagði Jón Sigurðsson,
dómsmálaráðherra, þegar
Morgunblaðið spurði hann um
afstöðu Alþýðuflokksins til
heimsóknar forseta íslands til
Sovétríkjanna í lok mánaðar-
ins.
„Ef leitað er eftir fréttum um
afgreiðslu málsins á ríkisstjómar-
fundi er það náttúrulega forsætis-
ráðherra að svara því,“ sagði Jón.
Ekki náðist í Jón Baldvin Hannib-
alsson, formann Alþýðuflokksins,
í gærkvöldi vegna þessa máls.
muna sem við eigum að gæta
þarna teldi ég það mistök að
leggjast gegn því að úr þess-
arri opinberu heimsókn yrði í
lok mánaðarins," sagði
Steingrimur Hermannsson, ut-
anríkisráðherra, í samtali við
Morgunblaðið í gær. „Ég gerði
forsætisráðherra grein fyrir
minni afstöðu á laugardaginn,
svo að hún lá Ijós fyrir.“
Steingrímur sagðist hafa viljað
forðast að ræða málið, þar sem
það varðaði forsetann, en hjá því
yrði ekki komist þar sem frá því
hefði verið skýrt í íjölmiðlum.
Hann sagði að á ríkisstjómar-
fundi á fímmtudaginn hefði verið
samþykkt að þiggja boðið, en leita
eftir öðmm tíma. Sovétmenn
hefðu svarað því til að ekki væri
unnt að halda fund með Gor-
batsjov á öðmm tíma en 29. febrú-
ar. „Ég lagði þá til að þetta boð
yrði þegið, meðal annars vegna
hinna miklu viðskiptahagsmuna
sem við eigum í samskiptum okk-
ar við Sovétríkin. Það er rétt að
þetta er of stuttur tími, en skýr-
ingin sem þeir gáfu var sú að það
hefði ekki tekist að fínna annan
tíma sem hentaði aðalritaranum.
Forsætisráðherra lagðist gegn
því, taldi þetta ekki heppilegan
Steingrímur Hermannsson
tíma, af ástæðum sem er betra
að hann greini frá.“
Aðspurður um það hvort hann
hefði lagt fram bókun sína eftir
ríkisstjómarfund í gærmorgun
sagði Steingrímur að svo hefði
ekki verið. Hann hefði afhent rit-
ara fundarins bókunina á fundin-
um en hún hefði ekki verið lesin
upp enda væm ekki allar bókanir
lesnar upp á fundum ríkisstjómar-
innar.