Morgunblaðið - 17.02.1988, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1988
41
hækkaði um allt að 24% í stað 7,5%
eins og reiknað var með í fjárlögum.
Ennfremur urðu launabreytingar
miklu meiri en reiknað var með við
afgreiðslu flárlaga. Nærri lætur, að
útgjöld ríkisins þeirra vegna hafí
orðið um 3.800 m.kr. hærri en þá
var gert ráða fyrir.
Tekjur
Innheimtar tekjur A-hluta ríkis-
sjóðs á árinu 1987 námu alls 48.963
m.kr. Samanborið við endurskoðaða
áætlun frá því í október er það hækk-
un um 1.363 m.kr. Skýrist hún aðal-
lega af auknum tekjum af sölu-
gjaldi, aðflutningsgjöldum og öðrum
óbeinum sköttum. Þá aukningu má
einkum rekja til meiri veltu- og verð-
breytinga síðustu mánuði ársins en
ráð var fyrir gert.
Á árinu 1986 voru innheimtar
tekjur 38.235 m.kr. og er hækkun
frá 1986 10.728 m.kr., eða um
28,1%.
Beinir skattar nema alls 6.292
m.kr. og hækka um 13,9% milli ára.
Álagning tekjuskatts reyndist 300
m.kr. lægri en fjárlög gerðu ráð fyr-
ir og það ásamt áformaðri lækkun
beinna skatta skýrir litla hækkun
milli ára. Hlutfall þeirra af heildar-
tekjum er nú 12,9% í stað 14,5%
árið 1986. Sjá töflu III.
Tekjur af sölugjaldi eru nettó
20.227 m.kr. og er það 617 m.kr.
umfram októberáætlun. Á árinu var
undanþágum frá söluskatti fækkað
og tekinn upp sérstakur söluskattur
á ýmsar vörur og þjónustu. Alls var
talið að þær breytingar ykju tekjur
ríkissjóðs um 675 m.kr. á árínu og
skýrir það hækkun á þessum lið
umfram almennar verðbreytingar.
Aðflutningsgjöld námu 6.648
m.kr. og hækka um 474 m.kr. frá
októberáætlun. Þar af hækka almenn
aðflutningsgjöld um 220 m.kr. og
innflutningsgjöld af bifreiðum um
210 m.kr.
Telqur af öðrum óbeinum sköttum
voru 2.628 m.kr. og hækka um 310
m.kr. frá endurskoðaðri áætlun.
Stærstu liðir þar eru skattar af sölu
erlends gjaldeyris og lántökugjald,
sem hækkar um 183 m.kr., og tekjur
af stimpilgjöldum hækka um 106
m.kr.
Gjöld
Útgjöld ríkissjóðs ' námu alls
51.688 m.kr. á árinu 1987 saman-
borið við 40.111 m.kr. 1986. Hækk-
un milli ára er 28,9%.
Þótt tölumar hér að neðan sýni
mikla hækkun á almennum rekstrar-
útgjöldum milli ára, eru þær ekki að
fullu samanburðarhæfar, þar sem
tilfærsla átti sér stað frá sjúkra-
tryggingum við það, að 13 ný sjúkra-
hús, sem voru á daggjöldum 1986,
voru tekin inn á föst íjárlög 1987.
Áætlað er, að með þessum hætti
hafi flust yfir á almennan rekstur
um 3.750 m.kr., þar af 2.800 m.kr.
vegna launagjalda. Sjá töflu IV.
Sá kostnaðarliður, sem vegur
þyngst í almennum rekstri, eru bein-
ar launagreiðslur, sem nema alls um
17.800 m.kr. Stærstur hluti launa-
greiðslna ríkisins er greiddur út hjá
launadeild Qármálaráðuneytisins og
námu þær greiðslur á árinu 1987
14.650 m.kr. og er hækkun milli ára
40% að meðaltalinni magnaukningu.
Til samanburðar má nefna, að al-
mennar launabreytingar í landinu
eru áætlaðar um 39% á mann milli
1986 og 1987.
Neyslu- og rekstrartilfærslur eru
alls 18.303 m.kb. og er stærsti liður-
inn þar lífeyristryggingar, 7.151
m.kr., sem hækka um 42% frá fyrra
ári. Greiðslur til sjúkratrygginga eru
4.325 m.kr. og lækka frá fyrra ári
vegna tilfærslu nokkurra sjúkrahúsa
af daggjöldum yfir á föst fjárlög eins
og fram hefur komið. Til niður-
greiðslna runnu 1.566 m.kr. og er
það hækkun um 16,6% frá fyrra ári
og útflutningsbætur voru 978 m.kr.,
sem er 31,5% hækkun.
Talsverð hækkun verður á vaxta-
greiðslum frá októberáætlun, eða
639 m.kr. Stærstur hluti þessa mis-
munar, 280 m.kr., eru vextir af
ríkisvíxlum. í áætlun hafði verið gert
ráð fyrir að afla lánsfjár með skulda-
bréfum í stað ríkisvíxla, en þeir bera
fyrirframgreidda vexti og eru til til-
tölulega skamms tíma.' I öðru lagi
hækkar vaxtagreiðsla af viðskipta-
reikningum og lánum Seðlabanka um
140 m.kr. Loks reyndust vaxta-
greiðslur af erlendum lánum um 160
m.kr. umfram áætlun.
Afborganir lána
Skv. áætlunum var talið, að
greiddar afborganir yrðu 1.430 m.kr.
umfram innheimtar. Að reynd varð
þessi upphæð 1.004 m.kr. eins og
tafla V sýnin
Innlausn spariskírteina varð 805
m.kr. og er það tæplega 200 m.kr.
lægri upphæð en áætlað var. Að
öðru leyti skýrist munur á áætluðum
og greiddum afborgunum á því, að
við uppgreiðslu á óhagkvæmum lán-
um hefur verið létt á endurgreiðslu-
byrði.
Veitt lán
í íjárlögum voru lánveitingar áætl-
aðar alls 1.420 m.kr. Endanlegar
lánveitingar urðu 1.972 m.kr. Helstu
lánveitingar sem ríkissjóður hafði
milligöngu um, voru til Lánasjóðs
íslenskra námsmanna 800 m.kr.,
RARIK 140 m.kr., flugstöðvar á
Keflavíkurflugvelli 565 m.kr., hita-
veitna 70 m.kr., flóabátsins Baldurs
35 m.kr. og lánveiting til Húsnæðis-
stofnunar 260 m.kr. Þar er um að
ræða endurlán ríkissjóðs til Hús-
næðisstofnunar vegna kaupa lífeyris-
sjóðanna á spariskírteinum frá árinu
1986. Ákveðið var að halda þessu fé
í ríkissjóði vegna góðrar flárhags-
stöðu byggingarsjóðs.
Hlutafé og stofnframlög'
í fjárlögum hafði verið ráðgert að
verja 80 m.kr. í þessu skyni á árinu
1987. Við endurskoðun hafði þessi
tala hækkað um 764 m.kr., sem er
stofnkostnaður vegna hlutabréfa-
kaupa ríkissjóðs í Utvegsbankanum
hf. samkvæmt sérstökum lögum þar
um. Endanlegar tölur sýna því 873
m.kr. útstreymi.
Viðskiptareikningar
í fyrra streymdi fé út af viðskipta-
reikningum umfram innstreymi, sem
nam 1.824 m.kr. í stað 723 m.kr.
eins og áætlað var í október. Miklar
hreyfingar urðu á þessum lið umfram
áætlun og eru skýringar margháttað-
ar. Þyngst vegur, að á árinu stofn-
uðu ýmis fyrirtæki ríkisins til 530
m.kr. skulda á viðskiptareikningi.
Stærstu aðilar eru Póstur og sími
194 m.kr. og Ríkisútvarp 188 m.kr.
Þá var óhafíð framlag Húsnæðis-
stofnunar ríkisins frá árinu 1986 að
upphæð 463 m.kr. greitt út á árinu.
Ennfremur var togaranum Merkúr
veitt bráðabirgðafyrirgreiðsla að
upphæð 184 m.kr. og stendur sú
upphæð sem inneign á viðskipta-
reikningi.
Lántökur ríkissjóðs
Heildarlántökur urðu 7.677 m.kr.
Þar af voru innlendar lántökur 5.523
m.kr., en erlendar 2.155 m.kr.
Sjá töflu VI.
Lántaka í Seðlabanka, en hún var
utan áætlunar fjárlaga, skýrist að
stærstum hluta ajf láni sem tekið var
vegna Útvegsbankans hf. að upphæð
764 m.kr. Það sem er umfram þá
upphæð eru verðbréf, sem Seðla-
bankinn yfírtók frá bankakerfinu og
kemur því fram í lægri skuldastöðu
við það. Sala ríkisvíxla gekk mjög
vel síðast á árinu og voru seldir
víxlar fyrir 934 m.kr. Sala spariskír-
teina tók mikinn kipp, eftir að vextir
þeirra voru hækkaðir á haustmánuð-
um og nær»aukningin að brúa það,
sem upp á vantaði af skuldabréfa-
kaupum lífeyrissjóðanna. Erlendar
lántökur reyndust 2.155 m.kr. og
lækkuðu mikið frá árinu áður. Hækk-
un frá endurskoðaðri áætlun frá því
í október skýrist aðallega af lánum
til hitaveitna, sem talin voru með
lántökum sveitarfélaga og aukinni
lántöku til flugstöðvar.
Staða við Seðlabankann
Samkvæmt upplýsingum Seðla-
bankans nam skuldastaða_ A-hluta
ríkissjóðs hjá Seðlabanka íslands í
byijun árs 1987 vegna beinna við-
skipta 1.408 m.kr., en var í árslok
3.702 m.kr., að meðtöldu endurmati
lána. Fyrir utan þessar tölur eru
kröfur Seðlabankans á ríkissjóð, sem
hann hefur eignast með viðskiptum
við þriðja aðila, og nema þær í lok
síðasta árs 1.094 m.kr.
Fjármagnsfyrirgreiðsla Seðla-
bankans við A-hluta ríkissjóðs á ár-
inu 1987 nam að jafnaði 2.100 m.kr.
og er það svipuð upphæð og var
árið á undan í krónum talið á verð-
lagi hvers árs.
Tafla V Endursk. Útkoma
Fjárlög október 1987
Gr. afborganir innl. lána
Innlausn spariskírteina 1.000 1.000 805
Önnur innlend l&n 1.110 1.110 1.036
Gr. afb. erlendra lána 1.300 1.300 1.036
Samtals gr. afb. 3.410 3.410 2.877
Innheimtar afb. lána -1.980 -1.980 -1.873
Afborganir nettó 1.430 1.430 1.004
Tafla VI Fjárlög Endursk. okt. Útkoma 1987 Mismunur raunt. og áætlunar íokt.
I. Innlend lántaka 4.450 4.880 6.523 +643
Seðlabanki 864 1.038 174
Rikisvixlar 400 400 934 534
Spariskirteini 1.500 1.500 2.144 644
Verðbréfakaup banka 1.250 1.316 1.216 -100
Verðbréfakaup
lifeyrissjóða 1.300 800 157 -643
Annað 34 34
II. Erlendar 1.700 1.920 2.156 235
I.+II. Lántttkuralla 6.150 6.800 7.678 878
Gabriel
HÖGGDEYFAR
~^
úrvalsvara Æm
LÆKKAÐ VERÐ!
RYÐFRIAR
bttEPA-
Wmmmi JHk
DÆLUR
= HEÐINN =
VÉLAVERSLUN SÍMI 624260
SÉRFRÆÐIÞJÓNUSTA - LAGER
<
c/)
iS>
<
SKRIFSTOFAN ’88
Námskeiðið Skrifstofustjómun er sérstaklega fengið til landsins í tilefni
sýningarinnar Skrifstofan ’88, sem Kaupstefnan hf. stendur fyrir í Laug-
ardalshöll dagana 2.-6. mars n.k. Námskeiði er haldið samhliða sýning-
unni og stendur í tvo daga.
Námskeiðið:
Skrifstofustjómun getur verið allt frá stjómun lítillar og fámennrar skrif-
stofu til stjómunar stórrar og háþróaðrar skrifstofu, því sömu grundvallar-
atriði gilda í báðum tilfellum.
Námskeiðið Skrifstofustjómun hjálpar þeim, sem vinna við skrif-
stofustjómun til að gera starfið ánægjuríkara og árangursmeira og til að
ná hámarksárangri með samhæft og jákvætt starfsfólk, einkum á tímum
tæknibreytinga.
Fyrirhverja?
Námskeiðið Skrifstofustjórnun er sérstaklega sniðið fyrir fólk sem hef-
ur með mannaforráð að gera á skrifstofum, litlum sem stórum, jafnt þar
sem nýir og eldri starfsmennveru.
Markmið:
Markmiðið er að þátttakendur öðlist mikilvæga þekkingu og efli hæfileika
sína til að stjóma skrifstofufólki eins og best verður á kosið.
Efni:
Fyrri dagur: Hlutverk skrifstofunnar innan fyrirtækisins - Hlutverk yfir-
manns á skrifstofunni - Ráðning og val á starfsfólki - Aðferðir til að bæta
samskiptin - Hvemig fylgst er með í starfsgreininni-Tímastjómun.
Seinni dagur: Meðhöndlun algengra vandamála á skrifstofu - Hvemig
skrifstofufólk er hvatt og þróað í starfi - Heilbrigði og öryggi -Vinnulag -
Framkvæmdaáætlun fyrir betri framtíð.
Leiðbeinandi:
Námskeiðið er eitt af vinsælustu námskeiðum BIM - British Institute of
Management, en það er stærsta fyrirtæki á sínu sviði í Bretlandi. Leið-
beinandi er Shelagh Robinson, CIPM, FBIM, einn helsti og reyndasti
leiðbeinandi BIM. Allt árið um kring ferðast hún um Bretland og megin-
landið og heldur stjómunamámskeið á vegum BIM og hefur gert í 15 ár.
Þá er hún einnig þekktur rekstrarráðgjafi.
Hvemig?
Námskeiðið Skrífstofustjómun fer fram á ensku og notast leiðbeinend-
ur við myndvarpa og myndbandstæki sér til aðstoðar. I
Hvar/hvenær?
Námskeiðið verður haldið dagana 3. og 4. mars n.k. að Hótel Holiday Inn |
frákl. 9:30-17:00 báðadagana. |
Þátttaka tilkynninst til Kaupstefnunnar hf. í sfma 11517 fyrir 25. febrúar n.k. S
Takmörkuð þátttaka.
„OC KAUPSIEFNAN
Reykjavík