Morgunblaðið - 29.01.1989, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 29. JANÚAR 1989
Sigfínnur Pálsson
bóndi—Kveðjuorð
Fæddur 16. apríl 1916
Dáinn 22. janúar 1989
Loks þegar hlíð fær hrim á kinn
hneggjar þú á mig fákur minn.
Stíg ég á bak og brotfc ég held
beint inn i sólarlagsins eld.
(Ólafur Jóh. Sigurðsson.)
Þannig endar skáldsnillingurinn
Ólafur Jóhann Sigurðsson sitt loka-
stef, sína hinstu kveðju til þessa
jarðlífs. Þetta stef hefur ómað í huga
mínum síðustu daga, það er svo auð-
velt að tengja það hestamanninum
og bóndanum Sigfinni Pálssyni í
Stórulág, sem nú hefur kvatt okkur,
yfirgefið þá flötra sem erfíður sjúk-
dómur skóp honum og söðlað þann
fák, sem að síðustu flytur okkur öll
móti hækkandi sól og nýjum degi.
Sigfínnur Pálsson var af aust-
firsku bergi brotinn. Ungur missti
hann móður sína, en hlotnaðist það
lán að alast upp á góðu heimili, hjá
góðu fólki að Hoffelli í Homafirði
og dvelja þar flest sín þroskaár.
Ekki er að efa að uppvöxtur og að-
stæður allar í Hoffelli hafa átt stóran
þátt í að þroska meðfædda hæfileika
drengsins. Heimilið var fjölmennt og
þar var mikið mannval. Þar á bæ
þurfti oft að fylgja og aðstoða ferða-
menn, erlenda og innlenda jöklafara.
Fjárleitir voru um torfærur á flöllum.
Lífið var skóli í því að sigrast á erfíð-
leikum. Sigfinnur var góður nemandi
í þeim skóla, ungur varð hann annál-
aður atgervismaður svo að hálfgild-
ings þjóðsögur mynduðust um hann
og bárust milli sveita. Hann var eft-
irsóttur til að vera með í för þar sem
reyna mundi á þrek og þor, varkámi
og hyggindi og það mun hafa komið
fyrir að nærvera hans skipti sköpum,
réð úrslitum um líf og dauða.
Snemma uráu hestamir gildur þáttur
i lífi þessa unga manns, gilti þá einu
hvort um var að ræða að koma ferða-
hestum yfir torleiði og lítt fær vatns-
föll eða hleypa gæðingi um sléttar
gmndir. Sigfinnur var í nánu tilfinn-
ingasambandi við þessa vini sína og
uppskar eins og hann sáði, eignaðist
ljúflinga sem veittu honum margar
ánægjustundir.
Og svo er það á fímmta áratug
aldarinnar að Sigfinnur hefur fundið
lífsförunautinn, Sigurbjörgu Eiríks-
dóttur frá Miðskeri í Nesjum. Eftir
það verður varla minnst á annað
þeirra hjóna án þess að hins sé get-
ið, svo samhent og samvalin vom
þau tvö.
Fljótlega eru þau farin að búa í
Stórulág, einni fallegustu jörðinni í
Nesjum, fyrst sem leiguliðar, en
kaupa svo jörðina þegar hún var
föl. Og nú hefst tími uppbyggingar
og ræktunar, tími mikilla starfa þar
sem stundir vinnudagsins geta orðið
ærið margar. Slíkt þarf ekki að
tíunda. En einhvem veginn gerist
það undra fljótt að þama er komið
stórbú, þar er að finna fallegasta
féð, arðsömustu kýmar og bestu
hestana. Upp úr kartöflugörðunum
koma landsins gómsætustu kartöfl-
ur. Þessi hjón setja metnað sinn í
að allt sem heimilið framleiðir sé
ósvikin vara. Yfir öllu er blær alúðar
og snyrtimennsku, úti sem inni.
Þama búa verðugir fulltrúar
íslepskrar bændastéttar.
Á þessum ámm fæðast drengimir
þeirra flórir, Eiríkur, Valþór, Sigurð-
ur og Páll. Það lætur að líkum að
húsfreyjan hafi stundum gengið
þreytt til hvílu ekki síður en hús-
bóndinn.
Því fór fjarri að hversdagsönnin
væri allsráðandi í lífi hjónanna í
Stómlág. Þau hafa frá fyrstu tíð
verið virkir þátttakendur í félagslífi
sveitarinnar, glaðst með glöðum og
verið hrókar alls fagnaðar í vina-
hópi, jafnt á mannfundum sem heima
í stofu í Stómlág þar sem gestum
og gangandi var tekið af sömu alúð
og rausn.
Sigfínnur var góður sögumaður
og hafði glöggt auga fyrir samferða-
mönnum á lífsleiðinni. Broslegar
hliðar tilvemnnar fóm heldur ekki
framhjá honum. í þröngum hópi rifj-
aði hann stundum upp liðin atvik svo
unun var' á að hlýða. Þó var ein teg-
und sagna sem hann kunni ekki, eða
vildi ekki segja. Það .vom frægðar-
Minning:
Óskstr Pálmarsson
Fæddur 3. september 1921
Dáinn 18. janúar 1989
Eins og oft gerist í mannlífi vom,
þegar á skammri stundu skipast veð-
ur í iofti, þá setti okkur hljóða nokkra
verkstjóra RR, þar sem við vomm
að ræða um verkþætti dagsins, þeg-
ar fréttinm um að Óskar Pálmarsson
starfsfélagi okkar væri látinn.
Á slíkri stundu koma fram í huga
manns fjöldi minninga, sem rúlla
hratt.
í gegnum liðinn tíma, sem við átt-
um með Óskari, vom stundir sem
vom basði hrikalegar, ánægjulegar
og broslegar. óskar átti oft til með
að vera spaugsamur í tali og fram-
komu. Kom það sér oft vel þegar
erfið verk stóðu yfir í stórviðram og
þegar mest reyndi á línumenn við
að skipta um víra og brotna staura
I blindbyl og frosti, þar þurfti svo
sannarlega þrek og viljastyrk til, svo
heimilin fengju straum til eldunar
og hitunar. Þama sýndi Óskar sem
verkstjóri oft verklagni, er kom sér
vel fyrir neytandann og Rafveituna.
Óskar hóf störf hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur árið 1941. Fer ekki hjá
því eftir nærri 60 ára starf á sama
vinnustað, að það segir ákveðna
sögu. Óskar var hó^vær, lítillátur og
öðlingur meðal samstarfsmanna og
er margs að minnast í samstarfi
okkar hjá RR. Óskar var nýhættur
útivinnunni við línumar og kominn
inn á verkstæði RR og vann þar við
leturgröft og smáviðgerðir og undi
sér vel við það, enda laghentur með
afbrigðum.
Okkur samstarfsfélögum Óskars
fannst lífshlaup hans of fljótt rofið,
en þar em æðri máttarvöld sem ráða
og aliir verða að lokum að beygja
sig fyrir. Við þökkum Óskari Pálm-
arssyni samvemna og óskum honum
góðrar ferðar til æðra tilvemstigs.
Ég vil fyrir hönd fyrrverandi sam-
starfsmanna hans senda eiginkonu
og ættingjum hans okkar innilegustu
samúðarkveðjur á sorgarstund.
Matthías Matthfasson
Óskar Pálmarsson fæddist í
Reylq'avik 3. september 1921. Hann
var sonur hjónanna Önnu Guðbjargar
Helgadóttur og Pálmars Sigurðsson-
ar. Hann ólst upp í stómm systkina-
hópi við nám og störf. Snemma á
starfsævinni fór hann að vinna hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur og vann
þar æ síðan. Hann kynntist ungur
eftirlifandi eiginkonu sinni, Kristínu
Á. Ólafsdóttur, og kom hún líka frá
stórri fjölskyldu. Þau áttu saman 9
sögur er tengdust honum sjálfum.
Þær eftirlét hann öðmm.
Sigfinnur Pálsson sóttist ekki eftir
mannvirðingum þó ekki gæti hjá því
farið að sveitungamir veldu hann til
trúnaðarstarfa, slíkur maður sem
hann var, heill og traustur. Óbeðinn
hafði hann aftur á móti forgöngu
um það að koma náunganum til
hjálpar þegar liðsinnis var þörf og
laða þar aðra til samstarfs. í þessu
sem öðra átti hann vísan stuðning
sinnar góðu konu. Það var eins og
meðfædd greind, næmleiki og skiln-
ingur vísaði honum þá leið sem öllum
reyndist farsælust.
Hann var einn þeirra manna sem
láta gott af sér leiða hvar sem þeir
koma við sögu. Skyldi finnast betra
veganesti inn á landið ókunna.
Við hjónin kveðjum góðan vin með
þökkum fyrir allt, um leið og við
óskum honum velfamaðar á nýjum
leiðum.
Aðalheiður Geirsdóttir
Sigfinnur var fæddur að Borgum
í Norðfjarðarhreppi 18. apríl 1916.
Foreldrar hans vom Páll Ámason
skipstjóri og Sigurlaug Sigurðardótt-
ir. Þegar Sigfinnur var fimm ára
gamall missti hann móður sína, en
hún lést árið 1921. Þá flyst hann
með móðurbróður sínum, Þorsteini
Sigurðssyni til Homaflarðar, en Þor-
stejnn var þá vinnumaður í Hoffelli.
í Hoffelli bjuggu þá heiðursjónin
Guðmundur J. Hoffell og Valgerður
Sigurðardóttir frá Kálfafelli. Hjá
þeim hjónum ólst Sigfinnur upp,
naut áhrifa þeirra og heimilisfólksins
í Hoffelli æskuár sin, eða þangað til
hann flytur aftur með móðurbróður
sínum að Ámanesi eftir 1930 og
síðan að Móa í Nesjum. En leiðir
þeirra frændanna skildu þegar Sig-
finnur var 18 ára, en þá dmkknaði
Þorsteinn ásamt þremur öðmm, er
vélbáturinn Sæbjörg fórst í sjóróðri
fró Homafirði 21. febrúar 1934.
| Hoffelli liður æskuárin við leik
og störf á stóm mannmörgu menn-
ingarheimili.
Lífsviðhorfin mótuðust af traust-
um heimilisháttum og góðu atlæti.
Valgerður gekk drengnum í móður-
stað og aðeins nokkmm vikum áður
en Sigfinnur lést sagði hann við mig:
Hún Valgerður var ein besta mann-
eskja sem ég hefi þekkt. Stór og hlý
í orði og gjörðum.
Starfsvettvangur unglingsins var
böm og bamabömin em orðin 17
og eitt bamabamabam.
Ég kynntist Óskari fyrir 14 ámm
og tengdist honum síðar. Stuttu eft-
ir það var mér boðið í sumarbústað
I Ardal í Borgarfirði. Þá tók ég eftir
því, hvað hann var ömggur bflstjóri,
og átti seinna eftir að reyna, að það
var sama hvort var á malbikinu eða
hrikalegum fjallvegum á Vestfjörð-
um, maður var alltaf öryggur með
Óskari. Það var bæði fróðlegt og
skemmtilegt að ferðast með þeim
hjónum, þau þekktu landið svo vel,
og ef þau vissu ekki eitthvað var gáð
á kortið.
Óskar hafði mikinn áhuga fyrir
starfí sínu, og lifði fyrir vinnuna og
fíölskylduna, enda höfðu Stína og
Öskar alltaf verið samhent að ala
upp stóra bamahópinn sinn. Óskar
las töluvert og hafði mikið yndi af
músik, enda frábær dansari. Ég
hlakkaði alltaf til árshátíðanna hjá
Rafinagnsveitunni, því ég átti von á
að dansa við Óskar, og ég var ekki
ein um það. Það er gott til til þess
að vita, að síðasta árið sem Óskar
lifði skyldi vera honum svo ánægju-
legt. Fjölskyldan var samtaka um
að endumýja sumarbústaðinn við
Lækjarbotna og koma honum í
nýtísku horf og hafði Óskar mikla
ánægju af þessu. Stfna og Óskar
bjuggu mestallan búskap sinn á
Fálkagötu 28. Fyrst í bakhúsinu, en
síðan byggði hann hús við götuna
með föður sínum og tveim bræðmm.
Fyrir 2 ámm seldu þau á Fálkagöt-
unni og vom búin að koma sér vel
fyrir í minni fbúð f sama húsi og
Guðfinna dóttir þeirra og fjölskylda
hennar. Óskar var mikill gæfumaður
í sínu einkalífí. Hann átti góða konu,
sem bjó fjölskyldunni fallegt heimili
og var félagi f gegnum lffið. Og hann
átti bamaláni að fagna. Ég þakka
Óskari samfylgdina. Og ég get sagt
með sanni, eftir þá viðkynningu:
Hann var sannur heiðursmaður.
Ég votta Stínu og fjölskyldunni
samúð mína.
Ólöf HúnQörð
í sveitinni við öll algeng störf og sfðan
kallaði sjórinn á krafta hans, þar sem
hann vann að fískveiðum og vinnslu
sjávarafla.
Árin 1937—1939 var Sigfínnur við
nám að Laugarvatni, en sumurin ’37
og ’38 var hann fylgdar- og aðstoðar-
maður Sigurðar Þórarinssonar jarð-
fræðings við rannsóknir á Vatna-
jökli. Eftir lát Þorsteins lá leiðin aft-
ur að Hoffelli, sem hann taldi heim-
ili sitt þangað til hann flytur að
Fomustekkum ásamt unnustu sinni,
Sigurbjörgu Eiríksdóttur frá Mið-
skeri og ungum syni, Eiríki, þá
tveggja ára gömlum árið 1944.
Tveimur ámm síðar fluttu þau að
Stóralág, en þar hafa þau búið fram
til þessa dags.
En nú er dagur að kvöldi, boga-
strengurinn sterki slitinn og víkings-
lundin horfin á vit annars heims.
Mér mun löngum verða hugsað til
þessa góða vinar míns, sem nú er
horfinn af sjónarsviðinu. Það var'
dýrmætt að eiga hann að í leik og
starfi. Það var dýrmætt að finna
með honum storminn „og frelsi í
faxins hvin sem fellir af brjóstinu
dægursins ok“.
Og sannarlega var það ekki alltaf
um alfaraslóðir, sem þeir bám okkur
saman, Sleipnir og stóri Brúnn. En
svo lágu leiðir Sigfinns miklu víðar
og til meiri afreka.
Ég skynjaði þó ekki fyrr en seinna
þennan stóra draum hans um hest-
inn. Drauminn, sem varð að vemleika
í þeim Skúmi og Létti.
Einn eða með öðmm á fleygiferð
með svitavotan hestsmakkann og
flaksandi faxið upp í fangið, heyr-
andi innra með sér: „Lát hann
stökkva svo draumur þíns hjarta
rætist." E.B.
Honum var að sjálfsögðu ekki nóg
að hann eldri Skúmur væri endurvak-
inn í höggmynd sem reiðhestur nor-
ræns fomkonungs, en sú höggmynd
stendur í listaverkagarði í einni af
útborgum Stokkhólms, höfuðborgar
Svíaveldis. Hann langaði líka til að
allir vissu að hann ætti hestinn á
íslandi. Sá draumur rættist líka á
Þingvöllum sumarið 1978 í hesti með
sama nafni og fyrirmynd konungs-
hestsins í Throne Holst listaverka-
garðinum í Svíþjóð.
Löng kynni okkar og traust vin-
átta hefur skilið eftir í huga mfnum
nokkuð, sem eykur á verðmæti þeirr-
ar lífsreynslu, sem ég hefi öðlast. í
huga mínum var Sigfinnur ekki bara
góður hestamaður, fremstur meðal
jafningja, heldur var hann góður
hestamaður af þvf að hann var
traustur, sterkur og heilsteyptur
maður sem gott var að vera nátengd-
ur, en ung að ámm varð Sigurbjörg
systir mín lífsförunautur hans.
Ég minnist þess, þegar við skóla-
krakkamir sáum Sigfinn ganga á
höndunum eftir mjóu handriðinu á
gömlu Laxárbrúnni. Til þess þurfti
að vísu nokkra ófyrirleitni, en þó
fyrst og fremst áræðni, óttalausan
hug og styrka hönd.
Eg held að þessi styrkur hafi fylgt
C 25
honum í sérhverri athöfn allt hans
Hf. Og þrátt fyrir langvinn veikindi
þóttist ég finna þennan styrk í hand-
taki hans fyrir aðeins fáum dögum.
Já, margar góðar stundir áttum
við saman. Við höfðum samvinnu um
garðrækt og mér er óhætt að full-
yrða að ágóðahlutur minn frá þeim
rekstri var ekki skorinn við nögl,
þegar til skiptanna kom. Við reynd-
um með okkur í íþróttum og ég minn-
ist ennþá undmnar hans þegar ég
reyndi að standa honum jafnfætis á
þ\d sviði. Ungmennafélagsskapurinn
og sveitarstjómarmál urðu líka sam-
eiginlegur vettvangur okkar. En allt
f einu er tíminn hlaupinn frá okkur,
tilheyrir ekki lengur því sem er, en
við getum huggað okkur við að —
Endurminningin merlar æ
í mánasilfri hvað sem var.
Við sem minnumst Sigfínns nú,
áttum raunar ekki von á því, að
þessi trausti hlekkur mjmdi bresta.
Og þó er það svo að jafnvel sterk-
ustu eikumar standast ekki atlög-
una í bylnum stóra seinast.
Sigfinnur Pálsson var óhræddur
við að fara sínar eigin leiðir, —
hyggindi han? og framsýni hæfðu
vel bóndanum og ræktunarmannin-
um, — glettni hans, góðlátleg kímni
og félagslyndi, gleðimanninum, —
áræðni hans og styrkur fram-
kvæmdamanninum, — og heimilis-
föðumum hlýja hans og trú-
mennska.
En hann stóð ekki einn að
lífshlaupi sínu og fjölskyldunnar.
Án góðs lífsförunauts er förin um
þessa jarðnesku slóð vandrötuð og
án Sigurbjargar hefði hún líka ver-
ið mínum ágæta vini, Sigfinni,
vandfarin.
■ Þau Sigurbjörg og Sigfinnur
eignuðust fjóra syni: Eirík, Valþór,
Sigurð og Pál. Þeir em allir löngu
uppkomnir dugnaðarmenn, eins og
þeir eiga kyn til, en allir finna þeir
nú vandfyllt föður- og vinarskarð.
Svo er dagur að kvöldi kominn.
Ég sat hjá Sigfinni niðri í borðstof-
unni í Stóralág fyrrir aðeins nokkr-
um dögum. Hann lá fyrir í sófanum,
þannig að hann gat séð suður til
tjamanna vestur á sandinum, —
hólanna þar sem hestamir hans
vom að nasla í vetrarkulinu, vestur
til fljótanna þar sem Skúmur eldri
bar hann yfír á hröðu stökki fyrir
nærri hálfri öld. Og þá sagði Sig-
finnur á þá leið, að sér væri svo
mikils virði að geta horft þama út
á túnið, sjá vestur til fjallanna, vita
af þessu kunnuglega umhverfí í
nálægðinni.
En nú hefur verið skipt um svið,
nýjar slóðir framundan sem augu
okkar er eftir sitjum, fá ekki numið.
Við öll sem höfum verið Sigfinni
svo nátengd á liðnum ámm þökkum
samfylgdina og fæmm Sigurbjörgu,
sonum, fjölskyldum þeirra og öðram
skyldmennum innilegar samúðar-
kveðjur.
Rafii Eiríksson
Birting aímælis-
og minningargreina
Morgunblaðið tekur af-
mælis- og minningargreinar
til birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í Aðal-
stræti 6, Reykjavik og á skrif-
stofu blaðsins í Hafiiarstræti
85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á
mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.

Legsteinar Framleiðum allar stærðir og gerðir af legsteinum. Veitum fúslega upplýsingar og ráðgjöf um gerð og val legsteina.
1 S.HELGASONHF STEINSMIÐJA SKEMKWÆGI 48 SlMI 76677