Morgunblaðið - 22.04.1989, Síða 31

(:hj-JteSA-.ss : \ ; n-.
..................-...........-MORGUNBLA-ÐIÐ - LAUGARÐAGUR- 22: APR1L~ 1989

31
Minning-:
Hjálmar Stefánsson
frá Smyrlabjörgum
Fæddur 20. ágúst 1913
Dáinn 14. apríl 1989
Það er föstudagsmorgunn.
Síminn hringir. Mér er sagt að ást-
kær bróðir minn, sá eini sem eftir
var á lífi, sé látinn. Hann var orðinn
heilsuveill og mikill einstæðingur,
sem vildi ekki vera upp á aðra kom-
inn. Hann bjó einn í húsinu sínu
og sá um sig sjálfur. Hann stóð
utan við lífsgæðakapphlaup nútím-
ans. Hann gerði aldrei neitt á hlut
annarra, en varð samt á tímabili
fyrir aðkasti unglinga vegna þess
að hann var e.t.v. öðruvísi en al-
mennt gerðist.
Ég læt hugann reika mörg ár
aftur í tímann. Heima er stór barna-
hópur. Hjálmar er fimmti elsti af
tíu börnum. Ærsl og stríðni koma
upp eins og gefur að skilja í svona
stórum barnahóp. Hjálmar kýs
frekar rólegheit og einveru og lætur
sig hverfa. Fer hann þá oft að leika
sér við börnin í „Berginu". Þar eru
ekki ærsl og stríðni. Þar á hann
margar ánægjustundir. Aldrei
minnist ég þess, að hann svaraði í
sömu mynt, ef honum var strítt.
Hjálmar var sonur hjónanna
Stefáns Jónssonar, bónda á Smyrla-
bergi, og konu hans, Guðrúnar
Kristmundsdóttur. Stefán faðir
Hjálmars var ættaður frá Flatat-
ungu í Skagafirði, bæði í móður-
og föðurætt. Gúðrún, móðir Hjálm-
ars, var dóttir Kristmundar Guð-
mundssonar, bónda í Melrakkadal
í V-Hún. Stefán, faðir Hjálmars,
deyr árið 1924 úr lungnabólgu frá
konu og 10 börnum á aldrinum 2ja
til 16 ára. Börnin eru: Jón Berg-
mann f. 1908, d. 1982, Helga Ingi-
björg f. 1910, Kristmundur f. 1911,
d. 1987, Páll, f. 1912, d. 1982,
Hjálmar f. 1913, d. 1989, Steinunn
f. 1914, Sigurlaug f. 1915, Sigríður
f. 1916, Gísíi f. 1920, d. 1958, og
Unnur f. 1922.
Eins og gefur að skilja varð
barnahópurinn að hjálpast að við
dagleg störf, því ekki voru styrkirn-
ir fyrir hendi á þessum tíma. Systk-
inin lærðu því snemma að vinna og
bjarga sér.
Fyrir utan barnaskólanám var
Hjálmar einn vetur við nám að
Hólum í Hjaltadal og annan vetur
að Reykjaskóla í Hrútafirði.
Hjálmar var ekki heilsuhraustur,
en vann almenna verkamannavinnu
meðan heilsan leyfði.
Hjálmar var mjög fróðleiksfús
og fylgdist mjög vel með því, sem
var að gerast úti í hinum stóra
heimi. Hann las mikið og þá aðal-
lega fræðibækur. Hann skrifaði
ýmislegt. Sumt komst á prent, m.a.
grein um Skagaströnd, sem birt var
fyrir nokkrum_ árum í lesbók Al-
þýðublaðsins. Ég veit líka að hann
skrifaði langa ritgerð sem hann
kallaði „Nafla jarðar“. 'Sú ritgerð
sýnir að mikið hefur hann lesið og
grúskað í alls konar fræðibókum.
Annað áhugamál Hjálmars á
seinni árum var að mála. Málverk
hans voru yfirleitt í sterkum litum
og fylgdu kannske ekki alltaf föst-
um hefðum, en sýndu þó að hann
hafði auga fyrir listinni ekki síður
en margir aðrir, þótt ekki hafi hann
notið tilsagnar á því sviði.
Hjálmar tók mjög nærri sér þeg-
ar bræður hans létust hver af öðrum
á örfáum árum. Þegar Páll bróðir
hans lést af slysförum hafði Hjálm-
ar orð á því að nú hefði hann misst
sinn besta vin og svo þegar Krist-
mundur lést einnig af slysförum
fyrir tæpum tveim árum, sagði
Hjálmar, að hann hefði frekar átt
að fá að fara sjálfur.
Ég vil að lokum þakka þeim ein-
staklingum, sem litu reglulega til
Hjálmars bróður og styttu honum
stundir. Þessar heimsóknir eru
ómetanlegar, ekki síst fyrir okkur
systurnar, sem höfðum ekki tæki-
færi til að líta til Hjálmars reglu-
lega vegna búsetu okkar.
Með þessum línum kveð ég ást-
kæran bróður.
Systir hins látna
Hjónaminning:
Kristín Krisijáns-
dóttir — Gunnlaug
ur Hallgrímsson
Kristín
Fædd 10. febrúar 1928
Dáin 16. maí 1988
Gunnlaugur
Fæddur 30. júní 1930
Dáinn 15. apríl 1989
Það á að heita vor. Við vitum að
sumarið kemur, en hvenær ekki. Við
vitum að síðan snjóar aftur, en ekki
hvaða dag. Við vitum öll, að ein-
hvern tímann dregur hver að sér
síðustu loftsameindirnar, en höfum
enga vísbendingu um hvenær sú
stund rennur upp. Við vitum og vitum
þó ekki.
Heiðurshjónin Kristín Kristjáns-
dóttir og Gunnlaugur Hallgrímsson
hafa nú kvatt þennan heim. Þau
voru höfðingjar.
Fyrir rúmum tveimur áratugum
kom ég fyrst að Hellnum. Ég var í
skemmtiferð með föður mínum, Diet-
er Roth, og vini hans, Ragnari heitn-
um Kjartanssyni myndhöggvara,
frænda Gunnlaugs og fyrrum Helln-
ara. Hvorki stóðst pabbi fegurð stað-
arins né viðmót Akrafólks og ekki
leið á löngu þar til þeir félagar ák-
váðu að koma sér upp sumarhúsi á
Hellnum. Svo gerðist það, að vestur
voru sendir þrír húshlutar, sem helst
líktust óseyddum rúgbrauðum og
Gunnlaugur breytti, af alkunnri
lagni, brauði í hús. Húsið er bæði
traust og fallega frá því gengið og
eitt af fjölmörgum dæmum um hæfni
hans með hamarinn. Gott fólk á heill-
andi stað vilja menn umgangast og
tjöiskylda okkar fór að sækja að
Hellnum hvenær sem færi gafst,
sumar og vetur. Keypti pabbi gömlu
verslunina þar og Gunnlaugur mætti
með smíðatól sín og ásamt börnum
sínum breytti hann henni í hugguleg-
asta íbúðarhús. Síðan þótti honum
sjálfsagt mál að líta til með húsunum
og dytta að.
Árið 1980 keypti ég trillu með
Jóhanni Hauki Sigurðssyni, félaga
mínum, sem við höfum gert út frá
Hellnum síðan. Þá vorum við með
öllu ófróðir um útgerð, háskólapiltar
í ævintýraleit. Fékk Gunnlaugur al-
deilis að kynnast því. Má segja að
við höfum verið nær daglegir gestir
á Okrum á meðan róðrar stóðu yfir.
Sjaldnast voru það einberar kurteis-
isheimsóknir. Hitt var oftar, að við
leituðum aðstoðar; fengum lánaða
smáhluti eða stóra, báðum um hjálp
við eitt eða annað varðandi bátinn.
Var það okkur hulin ráðgáta, hvern-
ig maðurinn gat sinnt okkur í tíma
og ótíma og alitaf með bros á vör.
Gunnlaugur var okkur fyrirmynd
í hvívetna. Hann var svo öruggur,
svo duglegur og laginn, fiskinn,
hraustur og heilbrigður. Glaðlegur
var hann og kíminn og reyndar
óhemju skemmtilegur maður. Gunn-
laugur var góð fyrirmynd allra ungra
manna. Til dæmis sagði sonur minn,
tveggja ára, að þegar hann yrði stór,
ætlaði hann að verða Gunnlaugur.
Kristín Kristjánsdóttir var lífsföru-
nautur Gunnlaugs. Hún var sérstak-
lega fróð kona og gekk maður jafnan
nokkru upplýstari af hennar fundi.
Fékk hún einnig að reyna fáfræði
okkar Hauks varðandi matseld, hús-
hald, lækningar hvers kyns kvilla og
annað æði daglegs lífs. Kristín var
góður félagi. Með henni og okkur
hjónunum tókst góður kunnings-
skapur og átti kona mín, Lára Magn-
úsardóttir, margar góðar stundir í
félagsskap Kristínar þegar ég reri.
Kristín var engu síður glaðvær en
Gunnlaugur og virtust þau einstak-
lega samrýnd hjón. Þau áttu margt
vina og minnist ég ekki margra sum-
ardaga að vestan, þar sem enginn
aðkomubíllinn stóð á hlaði á Ökrum.
Kristín og Gunnlaugur voru, í
hugum okkar Láru, mikilvægir fletir
í mynd okkar af Hellnum. Nú þegar
þau hafa yfirgefið staðinn, þarf að
fara að mála nýja mynd; Hellna án
Kristínar og Gunnlaugs. Við söknum
þeirra.
Það á að heita vor. Árstími
lífskviknunar og gleði hefur, annað
árið í röð, borið með sér sorgina að
Hellnum. Við vitum að sumarið, tími
athafna, er fyrir dyrum. Við munum
vinna okkar verk drifin áfram af
góðri minningu hjónanna á Ökrum.
Þegar við Lára kveðjum heiðurs-
hjónin Kristínu Kristjánsdóttur og
Gunnlaug Hallgrímsson, viljum við
votta börnum þeirra og öðrum að-
standendum okkar dýpstu samúð.
Við óskum þess að þeim ágætu systk-
inum megi veitast sú gæfa að byggja
traust á þeim gegnheila grunni
lífsins, sem foreldrar þeirra hafa lagt
og skilið þeim eftir.
Karl Roth

SMIÐJUVEGI38
Frábært verð á Craftsmankynningu í dag frá kl. 10-16
Eitt glæsilegasta úrval landsins af verkfæraskápum, kistum
og öllum verkfærum með lífstíðarábyrgð frá Sears og Roebuck.
SÉRSTAKT TILBOÐ:
Verkfæraskápur með 77 lyklum og topplykla-
setti á adeins kr. 11.900,-
Einstakt tækifæri fyrir fagmenn og leikmenn að láta verk-
færadrauminn rætast. Bandarískhágæðavara átiagstæðu
verði.
BUBIN
Smiðjuvegi 38, símar 670288 og 67055S.