Morgunblaðið - 02.12.1989, Blaðsíða 4

4 C
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 1989
„Endurreisn
Þj óðleikhússins “
eftir Sturlu
Böðvarsson
Nýlega var kynnt tillaga um
breytingar á Þjóðleikhúsinu. Um
er að ræða verulegar breytingar á
þessu reisulega húsi sem Guðjón
Samúelsson, sá merki arkitekt,
teiknaði og er meðal merkustu
bygginga þjóðarinnar.
Hljótt hefur verið um undirbún-
ing þessa stórvirkis, sem breyting-
arnar á leikhúsinu eru. Vil ég með
þessari grein lýsa undrun á vinnu-
brögðum við svo viðkvæmt verk og
að framkvæma breytingar á Þjóð-
leikhúsinu, sem er einskonar helgi-
dómur leiklistarinnar og í raun
menningar í landinu. Kynni mín af
þessum fyrirhuguðu breytingum á
Þjóðleikhúsinu urðu þá fýrst er þær
voru lagðar fyrir Húsfriðunarnefnd
og óskað umsagnar. Því er ekki á
móti mælt að endurbætur þarf að
gera á Þjóðleikhúsinu og færa
margt að breyttum kröfum um bún-
að og starfsaðstöðu. Viðhald húss-
ins hefur sjáanlega verið í molum
eins og er með flestar byggingar
ríkisins auk þess, sem bæta þarf
úr mikilvægum öryggisatriðum svo
sem vegna eldvama og aðgangi
fyrir fatlaða. Húsfriðunamefnd hef-
ur varað við þeim róttæku breyting-
um sem fyrirhugaðar eru á sal leik-
hússins og Húsameistari ríkisins,
sem er handhafi höfundarréttar að
byggingunni, mun vera þeim
andvígur, en segist muni vinna að
breytingum samkvæmt ákvörðun
byggingarnefndar.
Húsameistari lætur þannig bygg-
ingarnefndinni algerlega eftir að
ráðskast með þetta hugverk, sem
ætla mætti að hann mundi veija
svo sem eðlilegt hefði verið.
I frásögn Morgunblaðsins er haft
eftir Skúla Guðmundssyni formanni
byggingarnefndar að gera eigi
„þetra leikhús á grunni verndunar-
sjónarmiða". Byggingamefndin ber
fyrir sig vemdun í trausti þess, að
það geti dregið úr óánægju þeirra
sem vilja varðveita þann merkilega
svip sem Þjóðleikhúsið hefur jafnt
að utan sem innan og þjóðin hefur
svo sannarlega kunnað að meta.
Vemdunarsjónarmið hafa samt
ekki átt upp á pallborðið hjá bygg-
ingarnefnd því engin úttekt var
gerð á því hvert gildi verndunar-
sjónarmið ættu að hafa við endur-
reisn Þjóðleikhússins. Flest bendir
til þess, að byggingarnefndin hafi
látið leikhúsfólkið ráða ferðinni.
Gengið hefur verið til þessa verks
með það sem megin viðmiðun, að
breyta ætti salnum um leið og
starfsaðstaða væri bætt og sú hefur
niðurstaðan orðið.
Því vil ég vekja athygli á þessu
að margar opinberar byggingar eru
að grotna niður vegna skorts á við-
haldi. Þegar svo er komið er yfir-
leitt auðvelt að reka áróður fyrir
því, að gjörbreyta merkum bygg-
ingum vegna þess hversu lélegar
þær em orðnar. Tískustraumar í
byggingarlist ráða þá oft hvernig
til tekst um viðbyggingar og breyt-
ingar sem umturna þeim heildar-
svip sem höfundar hafa sett. Mætti
nefna margar byggingar stórar og
Sturla Böðvarsson
„Mætti nefiia margar
byggingar stórar og
smáar sem eru sorgleg
dæmi um þá áráttu að
hrófla upp breytingum,
sem ekki taka mið af
þeim stíl sem fyrir er.“
smáar sem eru sorgleg dæmi um
þá áráttu að hrófla upp breytingum,
sem ekki taka mið af þeim stíl sem
fyrir er.
Húsafriðun hefur átt erfitt upp-
dráttar hér á landi. Heldur hefur
samt verið unnið á í þeirri viðleitni
að varðveita merkar byggingar og
bæjarhluta. Breytingar á svo merkri
byggingu sem Þjóðleikhúsinu án
þess að'leggja þær í tíma fyrir
kunnáttumenn og formælendur
húsfriðunar, eru vinnubrögð sem
eru ámælisverð og munu herða á
því að krafist verði friðunar merk-
ustu bygginga landsins til þess að
koma í veg fyrir að slys hendi. Það
hljóta að vera eðlileg vinnubrögð
að fram fari rækileg skoðun og
umræða áður en gripið er til þess,
að umbylta byggingum án þess að
augljós tilefni séu til þess önnur,
en löngun til þess, að líkja ðftir því
sem talið er hæfa þá stundina, en
gæti verið úrelt á næstu andartök-
um.
í bréfi til Húsfriðunamefndar.
getur byggingamefnd Þjóðieik-
hússins þess að teknar verði mynd-
ir af húsinu áður en því verði
breytt!! Með því verði unnt að færa
húsið aftur í sína upprunalegu
mynd, ef vilji verður fyrir því síðar.
Ekki veit ég hvort taka á þessa
viljayfirlýsingu frá nefndinni sem
spaug, eða háð um húsafriðun. Með
lögum um húsafriðun er leitast við
að vinna gegn því að sögulegum
menningarverðmætum sé fórnað.
Það heyrist æði oft, að festa megi
byggingar á filmu og varðveita þær
með þeim hætti. Það er ótrúlegt
að byggingarnefnd sem fengið hef-
ur það vandasama verkefni að end-
urreisa Þjóðleikhúsið láti slíkt frá
sérfara.
Ástæða er til þess að óska bygg-
ingarnefndinni alls hins besta í
vandasömu verki. Henni hefur verið
falið vald sem er vandmeðfarið.
Höfundur er bæjarstjóri í
Stykkishólmi ogfulltrúi
sveitarfélaganna í
Húsfriðunarncfnd.
Viðtalstími borgarfulltrua
Sjáifstæðisflokksins i Reykjavik
Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins
verða til viðtals í Valhöll, Háaleitisbraut 1,
á laugardögum í vetur frá kl. 10-12.
Er þá tekið á móti hvers kyns fyrirspurnum
og ábendingum.
Allir borgarbúar velkomnir.
Laugardaginn 2. desember verða til viðtals Jóna Gróa Sigurðardóttir, formaður atvinnu-
málanefndar, í stjórnum bygginganefndar aldraðra og SVR, og Guðmundur Hallvarðs-
son, formaður hafnarstjórnar.
y y y y y y y y y y y y y
HANDAVINNUPOKINN
Mjúkur /Til um/vusimi
kisu-púði * Tiv f,
m 4 i
ÖM IM U
Skemmtilegur púði í stelpu-
eða strákaherbergið. Og það
er nægur tími til að búa hann
til og gefa í jólagjöf.
Gott er að nota pluss-efni í
púðann, það fæst víða, i það
minnsta hér í höfuðborginni. Ég
hef séð efnið í Vogue, Virku, Sau-
malist og í Saumasporinu, Kópa-
vogi, og fæst
það í öllum
regnbogans
litum.
í minn
púða notaði
ég hvítt
pluss-efni,
eyru, kinnar
og nef úr
bleiku fílti,
og svo hafði
ég grænt og
hvítt um-
hverfis augu.
Þá notaði ég
svolítið af
svörtu, rauðu
og fjólubláu saumagarni í veiði-
hár, augnhár og punktalínu kring-
um augu. í augun notaði ég pla-
staugu (frá Saumasporinu), en
einnig má nota litla hnappa.
í púðann þarf 40 sm af 140
sm breiðu plussefni, 15 sm af
fíltefni í eyru, kinnar og nef, og
svo púðafýllingarefni.
Eyrun eru sniðin úr pluss-efni
að aftan, en fílti að framan. KIipp-
ið út tvo 40 sm (þvermál) hringi
úr plussefninu. Saumið saman
eyrun á röngunni, snúið þeim við
og þræðið þau á annað púðaborð-
ið (sbr. mynd).
Klippið andlitshlutana úr fíltinu
og límið þá aðeins eða þræðið á
framhlið púðans. Saumið svo með
garninu punktalínuna umhverfís
augun, veiðihárin og augnhárin.
Notið hugmyndaflugið við litaval
og annað.
Þegar andlitið er tilbúið saumið
þá púðaborðin tvö saman á röng-
unni, takið eyrun með og skiljið
eftir op að neðan til að troða fyll-
ingunni í. Saumið svo fýrir opið
í höndunum. Þarna er þá komin
þessi líka ljómandi jólagjöf sem
er bæði eiguleg og ekki síður per-
sónuleg.
Á myndinni hér að neðan er
teikning af kisuandlitinu á rúðu-
strikum. Hver rúða er tveir sm,
og er því auðvelt fyrir ykkur að
stækka teikninguna í rétta stærð.
En ef þið viljið heldur getið þið
fengið sniðin send, en þá þurfíð
þið að skrifa eftir þeim. Utaná-
skriftin er:
Dyngjan,
Morgunblaðinu,
Aðalstræti 6,
101 Reykjavík.
Góða skemmtun,
Jórunn.