Morgunblaðið - 07.03.1990, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. MARZ 1990
9
Hvað er að gerast í Sovétríkjunum?
Dagana 13.-18. mars nk. dveljast hér á landi tveir sovésk-
ir gestir á vegum TVIÍR, Menningartengsla íslands og Ráð-
stjórnarríkjanna, þau Elena Lúkjanova, lögfræðingur, og
Alexander Lopúkhin, blaðamaður. Félagasamtök eða hóp-
ar, sem hafa hug á að fá þau í heimsókn til að ræða við-
horfin í alþjóðamálum, stjórnkerfisbreytingar í Sovétríkjun-
um, mannréttindamál o.fl., hafið samband sem fyrst við
Leoníd Vakhtin, menningarfulltrúa í sovéska sendiráðinu,
sími 15156, eða ívar H. Jónsson, formann MÍR.
Félagsstjórn MÍR.
FLEX - O - LET
Tréklossar
Ceausescu
Vesturheims
Gunnar Eyþórsson
íréttamaður scgir í DV:
„Fall sandínista beinir
óhjákvæmilega sjónum
mamia að eina riki í Róm-
önsku Ameríku þar sem
steingerður kommúnismi
ríkir, Kúbu Fidels Kastr-
ós. Kastró er nú kominn
í þá aðstöðu að vera afi,-
urhaldssamasti leiðtog-
inn í heimi kommúnism-
ans, hann er Ceausescu
Vesturheims, sem herðir
stöðugt tökin og heitir
því að veija kommún-
isma sinn óbreyttan frain
í rauðan dauðaim.
Kastró heldur Kúbu í
járngi-eipum og gæti
haldið lengi enn ef hami
fengi cndalaust þami
stuðning frá Sovétrikjun-
um og A-Evrópu sem
haldið hefur ríki hans
gangandi með sívaxandi
harmkvælum síðustu 30
árin. En nú eru allar
horfúr á því að undirstöð-
ur efhahagslífsins á
Kúbu, sem eru framlög
og ölmusur frá Sovétríkj-
unum, séu að bresta.
Kostnaður Sovétríkj-
anna við að halda Kúbu
gangandi nam sjö mill-
jörðum Bandarikjadoll-
ara í beinhörðum gjald-
eyri á árinu 1988 eða um
190 miHjónum dollara
dag hvem, sem er óbæri-
legur kostnaður fyrir
Sovétmenn, að því er seg-
ir í grein frá Novosti-
fréttastofunni. Kastró
hefiir fyrir sitt leyti bann-
að birtingu á fréttum frá
Novosti á Kúbu og sömu-
leiðis innfiutning á
sovézkum tímaritum, svo
sem Moskvufréttum, sem
er óvægnar í gagnrýni á
kommúnismann. En inn-
flutningsbann breytir
ekki stöðu Kastró til hins
betra.“
Samvizku-
fóngum hefiu*
fækkað
Fréttabréf Islands-
deildar Amnesty segir að
breytingaraar í A-Evr-
ópu hafi verið „ótrúlega
Nicaragua og Ceau-
sescu Vesturheims
Stjóm sandlnista I Nicaragua var
ckki búin að koma á kommúnisma
í landinu en var á þeirri leið og
heföi gengið þá glotunarbraut til
cnda ef hún hefði unnið kosning-
amar I landlnu um siðustu helgt
En öllum á óvart féll Daniel Ortega
I kosningunum. Enn einu sinnl
sannaðist það að þegar almenning
ur er spurður hafnar yfirgnæfandi
melrihluti kommúnismanum.
En kosningamar 1 Nicaragua em
mcrkilegar fyrir þá sök að þess eru
ekki dæmi annars staðar frá að
kommúnistar, sem hafa náð völd-
um, missi þau aftur í lýðræðisleg-
um kosningum. Skýringin á þvi er
cinfaldlega sú að ekkert kommún-
efnir til lýöræðislcgra
** lýðræöislegar kosn
heldur ekki
Gunnar Eyþórsson
fréttamaður
heimsmarkaðsverði. Á móti hefur
Castro selt Sovétmúnnum sykur og
ávcxti á veröi sem Sovétmenni
halda langt yflr heimsmarkaðsi
veröi. |
Nú er að veröa breyting á þessum
viðskiptum og er svo komið að
Kúbustjórn hefur oröiö að gripa til
matarskömmtunar Sovéska hveit
ið hclúr ekki borist tfl Kúbu í ár
og dagskammtur aí brauði hefur
veriö minnkaður úr 100 grömmum
I 80. I mótmælaskyni hafa Kúbu
menn stöðvað sendingar á sykri og
ávöxtum ti) Sovétmanna Þetta
boöar ckkl gott fyrir-Castro. án
aöstoöar frá Sovétmönnum gæti
hungursneyö herjað á almenning á
Kúbu ofan á allar aörar hremming
„Illu heilli eru allar horfur á að næsta
bylting á Kúbu veröi aö rúmenskri fyr-
ínnynd en ekki lýöræðisleg valdaskipti
eins og í Nicaragua.“
Bregst Sovétgullið Kúbu?
Staksteinar glugga í dag í grein Gunnars
Eyþórssonar (DV 2. marz) um Nicaragua
og Kúbu og Fréttabréf íslandsdeildar Amn-
esty um áhrif breyttra stjórnarhátta í A-
Evrópu.
hraðar“. „Samvizkuföng-
um hefúr fækkað tölu-
vert í Sovétríkjunum
síðastliðin ár. Þó hefúr
eitthvað hægt á þróun-
inni siðastliðna mánuði.
Amnesty vinnur nú að
lausn 50 samvizkufanga
þar í landi ... “
Hér fara á eftir nokkr-
ar klausur úr fréttabréf-
inu:
Austur-Þýzkaland: „2.
október var öllum
pólitiskum föngum og
þeiin sem dæmdir voru
fyrir flóttatilraunir gefh-
ar upp sakir í DDR ...
Um áramót hafði Amn-
esty fengið öruggar upp-
lýsingar um að a.m.k. 40
af 110 samvizkufongum
í DDR hefði verið
sleppt... “
Ungveijaland: „Amn-
esty er ekki kunnugt um
að þar séu nokkrir sam-
vizkufangar. Afnám
dauðarefeingar bíður nýs
þings eftir kosningar."
Rúmenia: „Daginn eft-
ir byltinguna, 23. desem-
ber, tilkymiti Diescu for-
seti að öllum pólitískum
fongum fyrri stjóraar
yrði sleppt. Nýja stjórain
afham einnig mörg lög
og reglur sem settu
mannréttiudum skorður.
Síðasta dag ársins til-
kymiti Diescu forseti að
dauðarefsing hefði verið
afnumdin ... “
Búlgaría: „Eftír að
fyrrum leiðtogi landsins,
Todor Zhikov, var settur
af í nóvember sl., hefúr
verið létt á hömlum á
tjáningarfrelsi og stjóm-
arandstöðuhópar sprott-
ið upp ... Ekki er lengur
refsivert að lialda uppi
„áróðri gegn ríkinu"... “
Tékkóslóvakía: „Síðan
í nóvember sl. hefur ver-
ið víðtæk sakaruppgjöf
fanga. Fjölda samvizku-
fhnga hefur verið sleppt.
Havel, fyrrverandi sam-
vizkufangi, er nú forseti
ríkisins. Amnesty leitar
nú upplýsinga um fjóra
einstaklinga er hugsan-
lega eru samvizkufang-
ar.“
Pólland: „Amnesty Int-
eraational er ekki kunn-
ugt um að nokkrir sam-
vizkufangar séu í
landinu. Refsilöggjöf
landsins er i endurskoð-
un. Dauðarefsingu hefúr
ekki verið beitt síðan
1088 og er nú uppi um-
ræða um að endurskoða
dauðarefcingarlöggj öf-
ina.“
Framvindan í
A-Evrópuríkj-
um
Þróunin i Austur-
Evrópuríkjum hefur ver-
ið hröð og réttarfar
þeirra færzt nær alþjóð-
legum kröfum um réttar-
stöðu einstaklinga. Það
segir sina sögu að fyrrum
samvizkufangi í Tékkó-
slóvakiu er nú forseti
landsins.
Á hinn bógimi er erfitt
að spá í það hver fram-
vindan verður. Hún kami
að verða breytileg eftir
ríkjum og mishröð eftír
aðstæðum. Sér í lagi er
erfitt að ráða í fram-
vinduna í Sovétríkjunum
þar sem flokkurúm og
herinn hafa tögl og
hagldir. Trúlega verður
lýðræðisþróunin í öðram
Á-Evrópuríkjum ekki
stöðvuð.
Eystrasaltsrikin þijú,
Eistland, Lettland og Lit-
háen, fengu fullveldi
sama ár og ísland, 1918.
Tengsl þessara ríkja við
Norðurlönd vóru allnáin
milli stríða. Þau vóra inn-
limuð i Ráðstjórnarríkin
með sérstöku samkomu-
Iagi Hitlers og Stalíns.
Forvitnilegt verður að
fylgjast með sjálfctæðis-
baráttu þeúra.
Vesturlönd verða að
halda varaarvöku sinni —
en láta A-Evrópuþjóðum
í té alla þá aðstoð, sem
þau óska eftír og hægt
er að láta í té, á vegferð
þeirra til lýðræðis, maim-
réttinda og markaðs-
búskapar.
VÍB FRÉTTIR
frá kl. 18 öll kvöld.
Þnréttaður málsverður
áaðeinskr. 1.895,-
Borðapantanir í símum
33272eða30400.
HALLAR6ARDURINN
Húsi verslunarinnar
fliúlppjl
| Áskriftarsíminn er 83033
Við erum flutt
0OÐ ÐGJQ Í3O0 OOO OOG
OQÐ 000 æOÐ EEO DÐG.
eoo EBS. Cpos 00E ÐGQ
Verðbréfamarkaður íslandsbjinka
OGO
OEö
SZjiQQ
r'- — -1-J
■ / r
/
VIU
"\ J A.1
/ vfo —i

/
/ .
/ vfo —
Um helgina flutti Verðbréfamarkaður íslandsbanka úr
Armúla 7. Við fórum þó ekki langt heldur fluttum í
nýja húsið á horni Armúla og Síðumúla. Síminn er
eins og áður 681530.
Verið velkomin í afgreiðslu VIB að Armúla 13a.
VlB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF
Ármúla 13a, 108 Reykjavík. Simi 68 15 30. Póstfax 68 15 26