Morgunblaðið - 07.03.1990, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. MARZ 1990
33
Sigíús Sigmundsson
kennari — Kveðjuorð
í blöðunum að heiman les ég
andlátsfregn míns gamla og góða
kennara Sigfúsar Sigmundssonar
og að útför hans verði gerð í dag.
Vegna fjarlægðar get ég ekki fylgt
honum sem ég hefði viljað, en sest
þess í stað niður, læt hugann reika
fjörutíu ár aftur í tímann og skrifa
nokkrar sundurlausar minningar
sem tengjast honum og skólanum
okkar í gamla daga.
Það var mér mikil gæfa að lenda
í bekk hjá Sigfúsi þegar ég tæplega
9 ára varð að skipta um skóla, fara
úr Grænuborg sem svo var köliuð
og hafði ekki framhaldsbekki aila
leið frá Lokastíg niður í Miðbæjar-
skóla þar sem ég þekkti engan. Ég
man að ég grét af kvíða alla nótt-
ina fyrir fyrsta skóladaginn og hélt
ég myndi ekki ætla mér af. Stelpa
úr götunni sem hét Ásta og var
með langar fléttur var fengin til
að fylgja mér í skólann þennan
fyrsta dag. Hún var í bekk hjá ein-
hverjum Sigfúsi og þar átti ég að
vera líka. Bekkurinn var 9 ára C.
Og er skemmst frá því að segja að
úr bekknum hans Sigfúsar útskrif-
aðist égjafnauðug við fullnaðarpróf
fjórum árum síðar og ég hafði áður
í hann sest. Það var erfitt að þurfa
að verða fullorðin, segja skilið við
kennarann sinn og fara í gagn-
fræðaskóia þar sem enginn einn var
kennarinn heldur hinir og þessir og
margir. Sigfús var kennari af guðs
náð og hann var kennarinn minn.
Hann hafði einstakt lag á að um-
gangast viðkvæm börn, uppörva
þau og framkalla hjá þeim það besta
sem þau höfðu yfir að búa. Hann
kunni að hafa aðgát í nærveru sál-
ar, niðurlægði aldrei, ofbauð eng-
um, en samt var hann það sem
kallað var strangur og hann hafði
skilyrðislausan aga.
Fyrsta prófið sem ég tók hjá Sig-
fúsi var skyndipróf í dýrafræði. Þar
áttum við m.a. að svara því hvað
það væri sem rjúpan safnaði í sarp-
inn. Ég vissi ekkert hvað sarpur
var og b&r málið undir kennarann
sem reyndi að útskýra eftir því sem
tilhlýðilegt var í miðju prófi. Af ein-
hverjum ástæðum datt mér ekkert
annað í hug en það hlytu að vera
glerbrot sem ijúpan safnaði í þenn-
an sarp og skrifaði það. Sigfús
horfði á blaðið hjá mér, lygndi aug-
unum, velti vöngum og brosti og
sagði að ég yrði að lesa dýrafræði-
bókina betur. Hann gerði ekki lítið
úr tillögum manns, hversu langsótt-
ar sem þær voru, en leyfði manni
að efast og bæta sig. Það skiptir
máli hvernig komið er fram við
börn. Svona lítið atvik eins og þetta
muna þau alla ævi, sífellt hrædd
um að verða sér til skammar og
að athlægi hjá fullorðna fólkinu.
Fyrstu dagana í skólanum sat
ég ein, því allir höfðu þegar sín
ákveðnu sæti og sessunauta. Þótti
mér þetta mjög leitt og staðfesta
útlegð mína í bekknum, en einhvern
veginn kom Sigfús því þannig fyrir
að ég var flutt í sætið við hliðina
á Ástu sem var sú eina sem ég lítil-
lega þekkti. Sátum við á þriðja aft-
asta borðinu við gluggann sem snerí
út að tjörn. Næst fyrir framan okk-
ur sat Dússa og fyrir aftan Helga
Magga. Urðum við þessar fjórar
bekkjarsystur óaðskiljanlegar vin-
konur og hefur sú vinátta haldist
fram á þennan dag þótt ein sé fall-
in úr hópnum. Enn þann dag í dag
erum við að minnast ýmissa atvika
frá þessum dýrmætu bernsku- og
skólaárum þegar lífið blasti við en
vandamálin og sorgirnar voru samt
sem áður skammt undan hjá hverri
okkar. Miðbæjarskólinn og C-bekk-
urinn hans Sigfúsar varð heimur
út af fyrir sig. Og það var bara
einn Sigfús. Þetta var á þeim árum
þegar skrifað var með penna og
pennastöng, og var lögð mikil
áhersla á að eiga skrautlegan penna
og blek til að dýfa í sem var fallegt
á litinn, jafnvel lillablátt. Við stelp-
urnar gengum um í köflóttum
skólakjólum og leyfðum okkur að-
eins að fara í skíðabuxur sem svo
voru kallaðar þegar snjór var svo
mikill að ekki var hægt að komast
leiðar sinnar í pilsi. Seinna þegar
um liðkaðist voru slíkar buxur kall-
aðar „síðbuxur". Hjá Guðrúnu
handavinnukennara lærðum við níu
ára að pijóna utan um herðatré.
Var það gert með garðaprjóni úr
mórauðu bandi og fitjað upp á 20
lykkjum, síðan sikksakkað yfir af-
urðina með grænu eða rauðu til
skrauts. Reyndist þetta margri o.f-
viða og þurfti sú að fá aðstoð heima
hjá mömmu sinni eða ömmu. Voru
sumir lepparnir orðnir ansi þófnir
áður en yfir lauk. Seinna var gerð
prufa á striga í rauðu og bláu með
alls kyns stoppi sem átti að koma
sér vel síðar í lífinu þegar sokka-
plöggin dyndu yfir, en hangir nú í
römmum sem nýlist uppi á vegg
ásamt pijónaða þvottapokanum
með bleiku röndinni eða bláu.
Á hveijum morgni kom Addís
sem svo var kölluð inn í bekkinn
með lýsiskönnu og hellti lýsi upp í
hvern þann sem ekki hafði um það
skriflegt vottorð að heiman að vera
gefið lýsi þar. Flestir höfðu útvegað
sér slíkt vottorð og sluppu, nema
nokkrir strákar aðallega sem létu
sig hafa það og göptu á móti könn-
unni og Áddís þurrkaði svo af stútn-
um með tusku. Agi var svo mikill
að við gengum um í röðum, Sigrún
Pálma fyrst, vegna þess að því er
við töldum að hún var dóttir Pálma
yfirkennara og síðar skólastjóra.
Ýmsir hömdust þó illa í sætum og
var lögð töluverð áhersla á það að
fá að standa upp til að ydda við
ruslakörfuna og helst fleiri saman.
Eins var með það að fá að fara á
klósettið sem var í kjallaranum, það
þýddi lítið að biðja um að fá að
fara úr tíma á þann eftirsótta stað
nema einn í einu og alls ekki oftar
en einu sinni í hveijum tíma, jafn-
vel þótt það kæmi hvað eftir annað
fyrir að mörgum yrði mál í einu og
sumum undarlega oft. Fyrir kom
að Sigfús missti þolinmæðina við
þessar aðstæður og las okkur pis-
tilinn, kallaði okkur illa siðaða aum-
ingja og jafnvel lassaróna, en það
var orð sem við höfðum ekki heyrt
fyrr og tókum ekkert nærri okkur
heldur þótti ákaflega skemmtilegt
og vel að orði komist um svo óþekk-
an bekk. Við virtum Sigfús, hlýdd-
um honum og vorum stolt af að fá
að vera í bekk hjá honum.
Eitt af því sem mest var um
Ingibjörg Guðlaugs-
dóttír - Minning
Fædd 31. desember 1971
Dáin 27. febrúar 1990
Með þessum fátæklegu orðum
kveð ég gamla æskuvinkonu. Leiðir
okkar lágu saman þegar við fluttum
báðar í Vesturbergið aðeins nokk-
urra ára gamlar. Þó að við höfum
ekki verið háar í loftinu þegar við
lékum okkur og gengum í skóla
saman, man ég mjög vel eftir því
að Ingibjörg var alltaf í góðu skapi.
Hún var alltaf tilbúin að hjálpa
manni ef eitthvað var að, tilbúin til
að gefa manni eitthvað og alltaf
var maður velkomin til hennar.
^inna best man ég eftir því þegar
við vorum litlar, að við áttum að
laga til í herberginu hennar, eftir
að hafa verið að leika okkur þar,
en við vorum svo æstar í að fara
út, þannig að við skelltum dótinu í
eina hrúgu bak við hurð og hlupum
svo út. Það sem einkenndi Ingi-
björgu var að þegar maður var
nálægt henni fékk hún mann til að
hlæja. Það geislaði af henni gleðin.
Eftir að hún flutti til Hafnar-
fjarðar hitti ég hana ekki oft, en
þegar við hittumst urðu fagnaðar-
fundir. Alltaf kom hún brosandi og
fagnandi á móti mér. En nú er hún
horfín yfír móðuna miklu, og við
sem eftir sitjum skiljum ekki af
hveiju hún, svona ung. Nú kveð ég
gamla vinkonu sem mér þótti alltaf
vænt um.
Guðlaugi, Elísabetu, Bryndísi og
Sigurdísi votta ég mína dýpstu sam-
úð.
Guð blessi ykkur.
Dóra Guðmundsdóttir
Fyrir rúmum fimmtán árum var
ég svo lánsamur að komast í dag-
vistun til Ingibjargar Halldórsdótt-
ur og naut ég handleiðslu hennar
og ástúðar fyrstu 5 æviárin. En það
var einmitt þar sem ég sá fyrst
dótturdóttur hennar og nöfnu, Ingi-
björgu Guðlaugsdóttur, sem svo
skyndilega er frá okkur kölluð.
Hún var hnellin ljóshærð hnáta,
fyrsta barnabarnið og augasteinn
allra. Foreldrar hennar, Elísabet og
Gulli, bjuggu henni fallegt og gott
heimili þar sem ástúð og hógværð
ríkti. Samgangur var mikill milli
heimilanna enda fjölskyldan stór
og amma Imba, hin einstaklega vel
gerða kona, máttarstólpi hennar.
Fundum ókkar Ingibjargar bar
aftur saman nokkrum árum síðar
er hún hóf að vinna í fyrirtæki for-
eldra minna. Vann hún þar í rúm
tvö ár og allt til síðasta dags, ýmist
í fullu starfi að sumarlagi eða með
annarri vinnu og nú í vetur með
framhaldsnámi. Ingibjörg var mjög
dugleg í starfi og ósérhlífin. Hún
var róleg í fasi, prúð og áreiðanleg.
Sjáum við nú á bak góðum starfs-
krafti sem var afar ljúf í allri um-
gengni og samstarfi.
Með þessum fátæklegu orðum
vil ég senda ömmu Imbu, sem gaf
okkur börnunum svo óendanlega
mikla ástúð og hlýju á kærleiks-
heimili sínu, og afa Sigvalda mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Foreldrum og systrum sendi ég
og fjölskylda mín dýpstu samúðar-
kveðjur, en minningin um góða
stúlku lifir í hjörtum okkar.
Jóhann Örn Þórarinsson og
Qölskylda.
Blóm og skreytingar
vid öll tækiíæri - gjaíavörur
Tilboð alla mánudaga
og þriðjudaga.
Opió til kl. 22.00 öll kvöld.
Nóg bílastæði.
Oskablómið,
Hringbraut 119,
(v/ J.L. húsið)
sími 625880
vert við kennslu Sigfúsar og sem
ég er honum ævinlega þakklát fyr-
ir var að hann lét okkur læra ljóð.
Það skipti engu máli hvort við skild-
um þau eða ekki, við skyldum læra
þau utanbókar (ekki utanað, það
var danska). Þetta held ég hann
hafí gert til að þroska með okkur
máltilfinningu. Fyrir utan kennsl-
una hafði hann umsjón með bóka-
safninu og var þar á lesstofunni til
taks að hlýða okkur yfír ljóðin jafn-
óðum og við höfðum lært þau. Það
var ekki nóg að við lærðum eitt og
eitt erindi sem við létum hann hlýða
okkur yfír og afgreiddum, heldur
þurftum við að læra heilu kvæða-
bálkana í einu, sem oft voru ein tíu
til tuttugu endalaus erindi. Á les-
stofu bókasafnsins sat ég tímunum
saman og lærði löng kvæði til að
flytja Sigfúsi, undarlegar setningar
sem ég botnaði lítið í en hugsaði
þeim mun meira um, ögrandi orð,
spennandi heimar: „Á búlkanum
situr brúður ung“, „gamall þulur
hjá græði sat“.
Það var ekki aðeins að Sigfús
gæfí mér á sinn hátt vinkonur mínar
og þroskaði með mér áhuga á
tungumáli og bókmenntum, hann
gaf mér einnig þjóðerniskennd.
Þann sögulega dag, 30. mars 1949,
gaf hann, aldrei þessu vant, bekkn-
um frí af þvi hann sagðist eiga
erindi niður á Austurvöll. Við flækt-
umst þangað mörg með skólatösk-
urnar okkar á öxlinni, þótt við viss-
um lítið hvað væri að gerast, þar á
meðal ég því að mig langaði að
vita hvaða erindi kennarinn minn
ætti þangað svona brýnt. Þarna
upplifði ég einn minnisstæðasta
atburð bernsku minnar, skildi að
eitthvað var í húfi sem máli skipti
og aldrei mætti svíkja. Komst að
eigin mati í lífshættu og slapp
hlaupandi heim upp Skólavörðustíg-
inn blinduð af táragasi en full.af
stolti yfir að vera Islendingur og
tilheyra fólki sem barðist fyrir sjálf-/
stæði landsins míns.
Móðir mín var samkennari Sig-
fúsar í Miðbæjarskólanum og mat
hann ákaflega mikils og þau hvort
annað. Fékk ég stundum að koma
með henni í skólann utan skólatíma
og ganga þar um hljóða og velbón-
aða ganga sem við krakkarnir höfð-
um rennt okkur um fótskriðu fyrr
um daginn. Við gengum ekki inn
um portið, heldur upp tröppur norð-
anmegin við húsið og um fallegar
dyr sem mamma opnaði hátíðlega
með lykli. Þótti mér merkilegt og
var stolt af því að hún skyldi hafa
lyklavöld að svo stóru húsi sem þar
að auki var skólinn minn. Sérstakt
ævintýri var að fá að fara með
henni á litlu þröngu kaffístofuna
hjá Addísi í kjallaranum og hitta
hina kennarana. Þarna ríkti sérstök
og einhvern veginn gamaldags
stemmning samkenndar og öryggis
sem hvergi nokkurs staðar er til
lengur. I endurminningunni er
kaffistofan hálfrökkvuð og hlý, það
rýkur úr bollum og af heitu bakk-
elsi. Þar situr mamma, og þar sitja
Sigfús, Hjálmar, Unnur, Þuríður
og Sigríður, og þar kemur Pálmi
og stundum Týra tönn sem allir
krakkar voru hræddir við. Öll eru
þau nú horfin eins og Miðbæjarskól-
inn og kannski bráðum miðbærinn
og tjörnin. Eru veröld sem var.
Sigfús fylgdist alla tíð vel með
C-bekknum sínum, og oft var á það
minnst að bekkurinn þyrfti að hitt-.
ast, en úr slíkum áætlunum verður
sjaldnast. Hann gladdist þegar vel
gekk, og ég held honum hafi fund-
ist hann eiga eitthvað i okkur. Það
átti hann líka. Fyrir nokkrum árum
fékk ég skilaboð frá honum þar sem
hann þakkar mér fyrir minningar-
orð sem ég hafði látið frá mér fara
um kæran móðurbróður. Sú setning
sem hann hafði sérstaklega tekið
eftir varðaði tilfínningar og fegurð
í mannlegum samskiptum, aðgát í
nærveru sáiar.
Kennara minn, Sigfús, hitti ég
fyrir utan dómkirkjuna við útför
móður minnar einn fallegan júnídag
fyrir tæpum tveimur árum. Hann
beið þar álengdar til að taka í hönd-
ina á mér. Hann var að samhryggj-
ast, en hann var einnig að kveðja.
Að leiðarlokum þakka ég honum
fyrir kennsluna og uppeldið og
veganesti sem ekki þrýtur. Ég
þakka honum fyrir mig og mömmu
og minningarnar um gamla Mið-
bæjarskólann.
I Kaliforníu,
Helga Kress,
9 ára til 12 ára C
í Miðbæjarskólanum 1948-1952.
Yale
rafmagnstalíur
Nfðsterkar og öruggar
Yale - gædi - ettding
Heildsöludreifing
K JÓHANN ÓLAFSS0N & C0. HF.
♦3 Sundaborg IJ - ItM Rr>k>avik - Simi 6885ÖÖ
Kransar, krossar
og kistuskreýtihgar. w
Sendum um allt land.
GLÆSIBLÓMIÐ
GLÆSIBÆ,
Átfheímum 74. sími 84206,1$
Hvað er
Armaflex
Það er heimsviðurkennd
pípueinangrun í hólkum,
plötum og límrúllum frá
Armstrong
& Ávallt tilálager.
Þ. ÞORGRÍMSSON & CO
Ármúla 29 - Múlatorgi - Sími 38640
t
Innilegar þakkir til allra þeirra er sýndu okkur samúð og hlýhug
við fráfall eiginmanns míns og bróður,
EGGERTS TORFA JÓHANNSSONAR,
Sandholti 18,
Ólafsvík.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Sjúkrahúss Akraness fyrir góða
umönnun og hlýju í veikindum hans.
Bergþóra Guðjónsdóttir
og systkini.