Morgunblaðið - 21.10.1990, Side 20

20 C
MORGUNBLAÐIÐ MENIMINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 21. OKTÓBER 1990
Almodovar (tll hægrl) leiðbeinir leikurunum
í „Atame!“; ein af Evrópumyndurn Háskólabíós.
EVROPSKAR
KVIKMYNDIR
Háskólabío hefur byrj-
að sýningar á-Evrópu
myndum í einum af fjór-
um sölum sínum og aug-
lýsir þær sérstaklega með
stimplinum „Evrópsk
kvikmynd" til aðgreining-
ar frá hinum bandarísku,
sem eru allsráðandi á
markaðnum.
Áhugamenn um bíó-
myndír hljóta að fagna
þessu framtaki, sérstak-
lega þeir sem sakna
gömlu „mánudagsmynd-
anna“ í Háskólabíói, sem
buðu uppá annan og íjöl-
breytilegri kost, en hingað
til hefur gengið frekar
erfíðlega að fá áhorfendur
á evrópskar myndir og
dræm aðsóknin fælt bíó-
stjórana frá að sýna þær
þótt alltaf komi ein og ein
í bíóhúsin; á síðasta ári
voru 22 myndir af þeim
157 sem sýndar voru,
annarstaðar frá en
Bandaríkjunum.
Á næstu mánuðum
verða eftirtaldar myndir
sýndar undir merkinu
„Evrópsk kvikmynd" í
Háskólabíói:„Venus
Trap“ (þýsk) með Myriem
Roussel eftir Robert Van
Ackeren, sem m.a. gerði
„Die Flambierte Frau“
árið 1982; „Nikita"
(frönsk) með Jeanne
Moreau, Jean Bouise og
Jean Reno eftir Luc Bes-
son; Hinrik V (bresk) með
Derek Jakobi og Kenneth
Branagh eftir Branagh;
„Kronvittnet" (sænsk)
með Marika Lagercratz
og Per Mattsson eftir Jon
Lindström og „Atame!“
(spænsk) með Victoria
Abrii og Antonio Bander-
as eftir Petro Almodovar,
The Cook, the Thief, his
Wife and her Lover
(bresk) eftir Peter Gre-
enaway.
GLÆPAALDA í HOLLYWOOD
Joel Coen leikstýrir „Miller’s Crossing"; mafíu-
myndafár.
Glæpaalda gengur nú yfir
Hollywood og víðar.
Við höfum fengið að sjá evr-
ópsku útgáfuna af henni í
hinni ofbeldisfullu bresku
gangstermynd, Kray-bræð-
urnir, ■ en vestra kristallast
hún í a.m.k. sjö myndum,
sem allar snúast um mafíuna
á einn eða annan hátt.
Sennilega er beðið eftir
Guðföðurnum þrjú með
mestri eftirvæntingu en hún
verður frumsýnd um jólin.
Þangað til er af nógu að
taka. „GoodFellas" Martin
Seorsese er með Robert De
Niro í aðalhlutverki og bygg-
í BÍÓ
Nú standa yfír svokallaðir
Dreyer-dagar í Regn-
boganum á vegum
Kvikmyndaklúbbs íslands þar
sem sýndar eru fjórar af
bestu myndum danska leik-
stjórans Carl Th. Dreyer.
í síðustu viku voru sýndar
myndimar Jóhanna af Örk,
sem hann gerði í Frakklandi
árið 1927 og Dagur reiðinnar
frá 1944 en í þessari viku,
dagana 24. og 25. okt., verða
sýndar myndimar Vampíran
fíá. 1932, sem var fyrsta
hljöðmynd Dreyers, og Örðið
frá árinu 1955, næstsíðasta
mynd meistarans.
Dreyer, sem fæddist árið
1889 og lést 1968, er fremst-
ur danskra kvikmyndagerð-
armanna á öldinni og eitt af
stóm nöfnunum í kvikmjmda-
sögunni en myndir hans em
ekki oft í umferð og því er
akkur að Dreyer-dögum.
ir á sögunni Gikkur („Wise-
guy“), sem komið hefur út á
íslensku, um ungan dreng
ónæðissaman leigjanda, sem
ómögulegt er að búa með en
þekkir vel lagaleg réttindi sín
og fer hvergi? Þetta er spurn-
ingin sem sett er upp í banda-
rísku spennumyndinni „Pac-
ific Heights“ eftir breska
leikstjórann John Schlesing-
er með Matthew Modine og
Melanie Griffith í hlutverki
íbúðareigendanna og Micha-
el Keaton í hlutverki vonda
leigjandans.
Slæm leigumál geta orðið
býsna grimm en hafa ekki
áður verið notuð í spennu-
mynd með þessum hætti því
nú hefur Schlesinger gert
það sem „The New York Ti-
mes“ kallar fyrsta „út-
burðarþrillerinn". Og það var
greinilega kominn tími á
hann því myndin er á toppn-
um vestra þessa dagana, sem
ættu að vera gleðitíðindi fyr-
ir aðdáendur Schlesingers en
hann hefur gert heldur slak-
ar myndir undanfarið.
sem alinn er upp af mafíunni
í New York (sjá neðar). „Mill-
er’s Crossing" er eftir þá
Hjónin Modine og Griffith
kaupa stórt hús og leigja
tvær séríbúðir í því, japönsk
hjón flytja í aðra en uppinn
Keaton í hina. Sá ekur um á
Porsche og veifar seðlum og
heillar hjónin en fljótlega
dregur hann niður glugga-
tjöldin, skiptir um læsingar
og frá honum koma hávær,
ógnandi hljóð um miðjar
Ethan .og Joel Coen með Al-
bert Finney og Gabriel Byrne
og fjallar um írsku mafíuna
á kreppuárunum,„State of
Grace“ eftir Phil Joanou með
Sean Penn í aðalhlutverki er
líka um írska mafíu en gerist
í nútímanum, „King of New
York“ er með Christopher
Walken í hlutverki geðveiks
Hróa hattar nútímans og á
vinnslustigi eru „Billy Bath-
gate“ eftir sögu E.L. Doct-
orows með Dustin Hoffman
í aðalhlutverki og mynd um
glæpakónginn Bugsy Siegel
með Warren Beatty í aðal-
hlutverki.
nætur auk þess sem hann
borgar ekki krónu.
Frægar Hollywood-stjörn-
ur hafa tekið það hliðarspor
að undanförnu að leika
vonda kallinn í bíómyndum
og er Keaton nýjasta viðbótin
í þann hóp. Hvernig honum
tekst til fáum við vonandi
að sjá fljótlega í Bíóhöllinni/
Bíóborginni.
Martröð leigusalans
Modine, Griffith og Keaton í „Pacific Heights";
fyrsti útburðarþrillerinn.
KVIKMYNDIR
Erpá ekkert rómantískt vió mafiunaf
Gódirgæjar
Scorsese
ÞEGAR Martin Scorsese sendir frá sér nýja mynd
telst það til viðburðar í kvikmyndaheiminum, sérstak-
lega ef Robert De Niro leikur í henni en samstarf
þeirra hefur nú getið af sér sex myndir þ. á m. ógley-
manleg verk eins og „Taxi Driver" og „Raging Bull“.

■ Steve Martin mun leika
í myndinni „Pinsky" sem er
saga um rússneskan túlk sem
veit of mikið um gömlu
stjómina fyrir glasnost svo
skammtímaminni hans er
þurrkað út áður en hann er
sendur á stórveldafund í Vín-
arborg þar sem hann fellur
fyrir aðstoðarmanni Banda-
ríkjaforseta. Handritshöfund-
ur er Lowell Ganz en þýski
leikstjórinn Volker Schlönd-
orff á að leikstýra.
■ ítalski leikstjórinn Bem-
ardo Bertolucci safnaði
saman öllum samstarfsmönn-
um sínum úr myndinni Síð-
asti keisarinn og virkjaði þá
í nýju myndina sína, „The
Sheltering Sky“, sem frum-
sýnd verður vestra næsta
nóvember, enda áttu þeir sinn
stóra þátt í því að „Keisarinn"
hreppti níu Óskarsverðlaun.
Myndin er byggð á sögu
Pauls Bowles og segir frá
þremur Bandaríkjamönnum í
N-Afríku eftir seinni heims-
styijöldina. Með aðalhlut-
verkin fara Debra Winger,
John Malkovich og Camp-
bell Scott.
■ Anthony Perkins er
ennþá að gera Psycho-
myndir og nú er númer (jög-
ur orðin til en að vísu fyrir
sjónvarp og sennilega mynd-
bönd eingöngu. Undirtitill
myndarinnar er Byrjunin
(„The Beginning").
Nýja myndin, ofbeldis-
fulla mafíusagan
„GoodFelIas", sem byggð
er á hinni sannsögulegu bók
Gikkur („Wiseguy") eftir
Nicholas
Pileggi,
hefur vak-
ið mikið
umtal
vestra og
hlotið góða
dóma en
hún segir
frá upp-
gangi og falli Henry Hills,
írsk-ítalsks drengs sem tek-
ur að vinna fyrir mafíuna
þegar hann er ennþá í bam-
askola. „Þegar ég var 12
ára vildi ég
verða gangster."
Scorsese ku draga upp
óglæsiléga og lítt eftirsókn-
arverða mynd af mafíulífinu
ólíkt t.d. Francis Coppola í
myndunum um Guðföðurinn
sem lýsa sterkum fjöl-
skylduböndum, þagnar-
skyldu og tryggð. „Good
Fellas“ er köld vatnsgusa
framan í þá sem aldir hafa
verið upp á rómantískum
goðsögnum um mafíuna.
Hún er ekki um tryggð eða
réttlæti eða ást, hún er um
mjög einfaldan hlut: Hvern-
ig græða á pening og um
það hvernig fer fyrir þeim
sem verða í veginum að því
takmarki.
Itay Liotta leikur Henry
Hill, De Niro er leigumorð-
inginn Jimmy Gonway, Joe
Pesci 'er Tommy DeVito,
æskufélagi Henrys, og Paul
Sorvino er glæpaforinginn
sem þeir vinna allir fyrir.
„Myndin er um peninga,“
segir Scorsese. „Út alla
myndina eru þeir alltaf að
tala hver skuldar hverjum
hve mikið. Það er mjög mik-
ilvægt því þeir eru að þessu
vegna peninganna. Ofbeldið
er ekki aðalmálið heldur
aðeins aðferð til að tryggja
völd til að eignast pening.“
Handritshöfundurinn Pi-
leggi hefur lengi skrifað um
glæpi og dróst að sögunni
um Henry Hill því hann
vildi vita hvernig mafíósar
eins og hann og félagar
hans lifðu en Hill var kjörinn
sjónarvottur því þótt hann
væri einn af þeim og ekki
minnstur glæpamaðurinn
var hann hálfírskur og því
utanaðkomandi áhorfandi í
ítalaveröldinni. Scorsese
fékk áhuga af sömu ástæð-
um. „Ég vildi vita um lífsst-
íl bófanna, þetta að Iáta sig
ekki varða um neitt og lifa
eingöngu fyrir efnaleg
gæði, og bók Pileggis var
besta lýsingin á því.“
Scorsese hafði samband
við Pileggi þegar hann vann
við myndina „The Color of
Money“ og árið 1986 var
handritið tilbúið. Myndir
Scorsese hafa þótt umdeild-
ar samanber Síðustu freist-
ingu Krists en hann býst
ekki við neinu mögli nú.
„Það er kominn tími til að
tala opinskátt um hvað í því
felst að vera ítalsk-amerísk-
ur mafíósi. Ekki að uppheíja
það eða sveipa það goðsögn
eða gríni heldur sýna það
eins og það er með sínum
, kostum og hryllingi."
Bíóhöllin/Bíóborgin er
með sýningaréttinn á „Go-
odFellas".
eftir Arnald
Indriðason