Morgunblaðið - 14.08.1991, Síða 1

48 SIÐUR B
181. tbl. 79. árg.
MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1991
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
ítalar senda Albönum
Reuter
Páfi á ferð um Pólland
Jóhannes Páll II. páfi kyssir grafhýsi foreldra sinna í borginni Kraká
í Póllandi, en hann er nú í þriðju heimsókn sinni til Austur-Evrópu
eftir hrun kommúnismans 1989. Lech Walesa, forseti Póllands, tók á
móti honum við komuna í gær. í ræðu sem páfi hélt í Kraká, þar sem
hann var erkibiskup um fimmtán ára skeið, sagði hann að hið góða
í manninum hefði hjálpað til við að koma á gagngerum breytingum
í Austur-Evrópu. Eftir fjögurra daga dvöl í Póllandi mun hann halda
til Ungvetjalands.
Danadrottn-
ing fyrir
mannrétt-
indadómstól?
BANDARISKIR tollverðir í Miami í Flórída handtóku á fimmtudag
fjóra menn, sem hugðust kaupa vopn að andvirði um 700 milljóna ÍSK
fyrir aðskilnaðarsinna í Króatiu. Smyglararnir hugðust millilenda á
Islandi með vopnin.
Michael Sheehan, talsmaður toll-
yfirvalda í Miami, sem átti þátt í
að fletta ofan af smyglurunum, sagði
í samtali við Morgunblaðið að toll-
þjónustan hefði vitað að Króatamir
væru á höttunum eftir vopnum.
Nokkrir tollverðir hefðu búist sem
vopnasalar og boðið milligöngu-
manni Króatanna, Douglas Russell,
vopn til sölu.
Tollverðirnir fóru fram á fyrir-
framgreiðslu fyrir vopnin. Þegar
smyglararnir komu til fundar vi_ð þá
til að reiða féð, um 600 þúsund ÍSK,
af hendi voru þeir handteknir.
„Vopnin átti að flytja úr landi
jafnskjótt og smyglararnir höfðu
fengið þau í hendur," sagði Sheeh-
an. „Þeir játuðu <að hafa ætlað að
leigja flugvél af gerðinni Boeing 727
og fljúga með vopnin til Króatíu
með millilendingu á íslandi og í
Þýskalandi. En ekkert af þessu gerð-
ist.“
Blaðamaður Morgunblaðsins
ræddi við fréttastofuna Tanjug í
Belgrad og fékk þær upplýsingar
að smyglurunum hefði ekki tekist
að koma neinum vopnum frá Banda-
ríkjunum, en ætlun þeirra hefði ver-
ið að flytja vopnin með Boeing 727
leiguvél til Króatíu með viðkomu á
íslandi og í Þýskalandi.
í gærkvöldi brutust út bardagar
á milli Króata og Serba í austur-
hluta Króatíu, og þar með var vopna-
hléið sem komst á í síðustu viku
rofíð. Ekki er vitað til að mannfall
hafí orðið en a.m.k. fjórir króatískir
þjóðvarðliðar særðust.
Sjá einnig frétt á bls. 18.
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jorgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
STARFSFÓLK við hirð Margr-
étar Danadrottningar ráðgerir
nú að höfða mál fyrir mannrétt-
indadómstólnum í Strassbourg
til þess að knýja fram kjara-
samning við drottninguna.
Starfsfólkið hefur í átján ár
reynt að gera skriflegan samning
við dönsku krúnuna. Lögfræðingur
krúnunnar, Kristian Mogensen,
hefur hingað til vísað öllum kröfum
um samning frá á þeirri forsendu
að drottningin yrði ekki bundin
slíkum samningi vegna þess að
stjómarskráin tryggi henni frið-
helgi.
Arið 1989 lögðu starfsmenn
drottningar kröfur sínar fyrir at-
vinnumáladómstólinn í Danmörku.
Þar hefur hins vegar ekki enn ver-
ið fjallað um málið og segir lög-
fræðingur starfsmannanna, Jorg-
en Jacobsen, að nú sé ekki annað
til ráða en að leita til mannrétt-
indadómstólsins.
Reuter
mat tíl þriggja mánaða
Króatískir vopnasmyglarar:
Vopnin 4ttu að
fara um Island
Bonn, Genf, Róm, Tirana. Reuter.
ITALAR hafa ákveðið að sjá Albönum fyrir mat til þriggja mánaða
og leggja nú kapp á að hraða neyðarflutningum á matvælum til
Albaníu í því skyni að stöðva flóttamannastrauminn frá landinu.
Francesco Cossiga, forseti Ítalíu, fór í gær í stutta opinbera heim-
sókn til Tirana, höfuðborgar Albaníu og ræddi flóttamannavandann,
sem blossaði upp í síðustu viku, við þarlenda ráðamenn.
Ekkierallt
sem sýnist
Á myndinni sést forsíða sept-
emberheftis skoptímaritsins
SPY, þar sem engu er líkara
en bandaríski leikarinn Bruce
Willis sé óléttur. Myndin er „bú-
in til“ af tölvumeisturum tíma-
ritsins, sem sáu um að gera
magakúluna trúverðuga. Verið
er að gera grín að því að mynd
af konu Willis, Demi Moore,
óléttri birtist á forsíðu ágúst-
heftis tímaritsins Vanity Fair
og olli miklu uppþoti.
Cossiga sagði eftir að hafa rætt
við Ramiz Alia, forseta Albaníu, að
ítalar hefðu neyðst til að senda al-
banska flóttamenn úr landi vegna
þess að þeim hefði verið um megn
að taka við þeim. „Fólksflutningar
af þessu tagi munu ekki leysa vanda
Albaníu,“ sagði Cossiga. „Auk þess
hefði það ýtt undir landflótta fleira
fólks ef við hefðum leyft þeim að
vera og það er engin lausn.“
Að sögn albanska_ sjónvarpsins,
lofaði Alia viðbrögð ítala og sagði
að þeir hefðu hjálpað Albönum
meira en nokkur önnur þjóð.
Cossiga var aðeins nokkrar
klukkustundir í Tirana. Hann er
fyrsti ítalski ráðamaðurinn, sem
hefur heimsótt Albaníu frá því að
hernámssveitir ítala sneru á brott
árið 1943. ítalar hafa tvisvar ráðist
inn í Albaníu á þessári öld, 1914
og 1939.
Forsetinn ákvað að fara til Al-
baníu í gærmorgun. Á mánudag fór
Gianni de Michelis, utanríkisráð-
herra Ítalíu, til Albaníu og hét því
að ítalar myndu fæða Albaníu í
þijá mánuði. Ráðgert var að þijár
vélar hlaðnar matvælum flygju til
Albaníu síðdegis í gær. Efnahags-
ástandið í landinu er mjög slæmt
um þessar mundir og ein afleiðing
þess er mikill matarskortur.
Lausn gíslamálsins veltur á af-
drifum sjö ísraelskra hermanna
Beirút, Genf, Kennenbunkport, Bonn, Lundúnum, Jerúsalem. Reuter.
PEREZ de Cuellar, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
sagði í gær að grundvöllur hefði skapast fyrir því að skipti myndu
takast á föngum og gíslum í Miðausturlöndum, þannig að gíslamálið
heyrði sögunni til. Lykilatriði væri að komast að því hver hefðu
orðið afdrif sjö ísraelskra hermanna sem hurfu í Líbanon. ísraelar
sögðu í gær að þeir væru reiðubúnir að koma til móts við libanska
mannræningja ef þeir fá upplýsingar um hermennina.
Ef tekst að grafast fyrir um af-
drif ísraelsku hermannanna gæti
svo farið að Israelar skiptu um 400
Líbönum og Palestínumönnum sem
eru fangar þar í landi fyrir 10 vest-
ræna gísla sem mannræningjar í
Líbanon hafa í sinni vörslu. „Ef
mér tekst að leysa þetta vandamál
væri nánast allt málið í höfn, og
ég legg því afar mikla áherslu á
að komast að því hvar ísraelsku
hermennirnir eru niðurkomnir,"
sagði de Cuellar við fréttamenn í
gær. „Það liggur að mestu leyti
fyrir hvað hvor aðilinn um sig vill
og það er undir mér komið að brúa
bilið.“
Þegar hann var spurður að því
hversu mikið bæri á milli aðilanna
sagði hann að það væri ekki mikið.
Hann sagði að fundur hans í dag
með Uri Lubrani, aðalsamninga-
manni ísraela í gíslamálum, kæmi
til með að skýra línurnar.
Heimildamenn innan bresku
ríkisstjómarinnar sögðu í gær að
John Major, forsætisráðherra Bret-
lands, hefði fengið jákvætt svar frá
Yitzhak Shamir, forsætisráðherra
ísraels, við þeirri málaleitan sinni
að ísraelar myndu leggja lið við að
tryggja lausn gíslanna í Miðaustur-
löndum. í svari Shamirs kom fram
að ísraelar myndu vinna að því að
allir gíslar yrðu látnir lausir, „þar
á meðal ísraelsku fangarnir, að
sjálfsögðu“.
„Við höfum farið fram á það við
Albana að þeir láti okkur hafa lista
um það, sem þá vanhagar um,“
sagði talsmaður ítalska utanríkis-
ráðuneytisins. Talið er að andvirði
þeirrar aðstoðar, sem Michelis lof-
aði á mánudag, sé um 5,6 milljarð-
ar ÍSK.
Wolfgang Scháuble, innanríkis-
ráðherra Þýskalands, sagði við
blaðamenn í Berlín í gær að ekki
væri hægt að leggja það á ítala að
leysa flóttamannavandann einir.
Hans Dietrich Genscher, utanríkis-
ráðherra Þýskalands tók í sama
streng í bréfí til De Michelis. Gensc-
her vill að ríki Evrópubandalagsins
og OECD snúi bökum saman við
að aðstoða Albana. Þjóðveijar
sögðu í gær að ákveðið hefði verið
að endurskoða hvernig því fé, sem
ákveðið hefði verið að veita til Al-
baníu, yrði varið. Stefnt er að því
að nota féð til brýnna verkefna og
láta langtímaverkefni sitja á hakan-
um. Evrópubandalagið ákvað á
mánudág að veita Albönum um 140
milljóna ÍSK aukaaðstoð.
Urn_45 þúsund Albanar hafa flú-
ið til Ítalíu frá því í mars. Þar af
komu um 17 þúsund flóttamenn í
síðustu viku. Flestir þeirra hafa nú
verið fluttir aftur til síns heima, en
nokkur hundruð Albanar eru enn á
knattspyrnuleikvangi í borginni
Bari. Italía hefur löngum verið fyr-
irheitna landið í augum Albana.
Albanar voru sambandslausir við
umheiminn á meðan kommúnistar
voru við völd, utan hvað þeir náðu
útsendingum ítalska sjónvarpsins.