Morgunblaðið - 24.01.1992, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. JANÚAR 1992
Blindravinafélag
Islands 60 ára
BLINDRAVINAFÉLAG íslands er elsta starfandi styrktarfélag fatl-
aðra á íslandi, stofnað 24. janúar 1932 í Reykjavík af Þórsteini Bjarn-
asyni. Þórsteinn lærði körfugerð í Danmörku og kynntist þar blindu
fólki í iðninni. Hann beitti sér mjög fyrir málefnum blindra sem
varð til þess að félagið var stofnað. Þórsteinn var formaður félags-
ins frá 1933 og til æviloka, 1986.
í frétt frá félaginu segir: „Þegar
Blindravinafélag Islands var stofn-
að voru blindir á íslandi hlutfalls-
lega fleiri en í öðrum löndum Evr-
ópu.
Eins og nafnið bendir til þá hafa
forgangsverkefni félagsins verið að
leiðbeina, aðstoða og skapa vinnu
fyrir blinda og sjónskerta.
Blindravinafélag íslands stofnaði
Blindraskóla árið 1933 og starf-
rækti hann til ársins 1977 er ríkið
tók við rekstrinum. Félagið beitt
sér snemma fyrir fræðslu um augn-
sjúkdóma. Blindravinafélagið rak
einnig blindraheimili um árabil.
Starfsemi félagsins hefur á seinni
Hæstiréttur:
Sýknaður af kröfu
um sérstaka gæslu
HÆSTIRÉTTUR hefur sýknað Steingrím Njálsson, mann sem
ítrekað hefur verið dæmdur fyrir kynferðisafbrot gegn ungum
drengjum, af ákæru þar sem ákæruvaldið krafðist þess að honum
verði gert að sæta sérstakri gæslu og öryggisráðstöfunum, þar
sem um sé að ræða hættulegan vanaafbrotamann. Hæstiréttur
staðfesti dóm sakadóms Reykjavíkur frá því í síðasta mánuði.
árum beinst æ meira að því að
styrkja aldraða blinda og sjón-
skerta.
Blindravinafélag Íslands hefur
fyrst og fremst átt fijálsum fram-
lögum tilveru sína og starf að þakka
og margir velunnarar félagsins hafa
látið það njóta velvildar sinnar í
verki með gjöfum og öðrum mikil-
vægum framlögum.
Blindravinafélag íslands er til
húsa að Ingólfsstræti 16 og rekur
þar vinnustofu og verslun þar sem
seldir eru burstar, körfur og fleira.
Minningarkort félagsins eru einnig
seld þar.“
Frá bókamarkaðnum í Faxafeni.
Morgunblaðið/Sverrir
20.000 bókatitlar á út-
sölumarkaði í Faxafeni
UM 20 þúsund titlar eru á útsölumarkaði bókaverslunar Sigfúsar
Eymundssonar sem er nýhafin í Faxafeni 10. Meðal nýmæla á
þessum markaði er að boðið er upp á fjölda gamalla bóka frá
fornbókasölum.
Snorri Egilsson, framkvæmda-
stjóri Iðunnar, sagði að margir
sjaldgæfir bókatitlar sem aldrei
hefðu sést á slíkum mörkuðum
yrðu í boði. Keyptar hefðu verið
upp birgðir hjá nokkrum fornsöl-
um og eins sé stærsti fornbóka-
sali landsins, Bragi Kristjónsson,
með sínar bækur á markaðnum.
Daglega í um það bil tíu daga
yrði bætt við 4-5 þúsund nýjum
titlum. Á markaðnum eru auk
innlendra bóka, erlendar bækur,
innbundnar og kiljur. Snorri sagði
að hér væri um að ræða stærsta
bókamarkað sem haldinn hefði
verið hér á landi.
Snorri kvaðst ekki telja að með
þessu væri bókaverslun Sigfúsar
Eymundssonar að fleyta ijómann
ofan af árlegum bókamarkaði út-
gefenda. Þeir væru á einu máli
um að þessi markaður, sem nú
er haldinn annað árið í röð, sé
hrein viðbót.
Bókamarkaðurinn stendur yfir
í einn mánuð. Afslátturinn sem
er veittur er allt upp í 95% og eru
greiðslukortaviðskipti stunduð
þar auk venjulegra staðgreiðslu-
viðskipta.
Sérfræðinám lækna ekki lengur lánshæft:
Allir námsmenn þurftu
að sæta skerðingu lána
- segir framkvæmdastjóri LÍN
I dómi Hæstaréttar segir að í í
þeirri lagagrein sem krafa ákæru-
valdsins um öryggisráðstafanir hafí
verið reist á sé ekki að fínna heim-
ild til að mæla fyrir um aðgerðir til
að ráða bót á áfengissýki eða koma
fram lyfjameðferð í því skyni að
vinna gegn kynferðislegum mis-
þroska en í ákæru komi fram að
öryggisráðstafananna sé einkum
krafist í því skyni.
„Fram er komið, að dóms- og
kirkjumálaráðuneytið getur einung-
is komið ákærða í gæslu í fangelsi,
og að aðrir aðilar geta ekki boðið
aðra kosti. Dómstólar eiga úrskurð
um það, hvort sú gæsla sem tök eru
Í samtali við Morgunblaðið á
sunnudag sagði Sigurður Helgason,
forstjóri Flugleiða, að fyrirtækið
gæti ekki lagt fram upplýsingar um
tap þess vegna ferðaskrifstofu-
rekstrar undanfarin ár. Sigurður
Gunnar Helgi var inntur álits á
því, sem fram kom í viðtali við Sig-
urð Helgason, forstjóra Flugleiða,
í Morgunblaðinu á sunnudag, þar
sem Sigurður kvað ekki hægt að
á að beita, uppfylli lagaskilyrði.
Telja verður, að svo sé ekki nú að
því er ákærða varðar, þar sem að-
búð hans yrði óviðunandi eftir að-
stæðum. Er þetta sjálfstæð ástæða
þess að staðfesta ber niðurstöðu
hins áfrýjaða dóms. í héraðsdómi
er ferill ákærða rakinn, og ber einn-
ig að líta svo á, að sú frelsisskerð-
ing, sem krafíst er, réttlætist ekki
af þeim upplýsingum um hann sem
fyrir liggja,“ segir í dómi Hæstarétt-
ar, sem hæstaréttardómararnir
Guðrún Erlendsdóttir, Garðar Gísla-
son, Haraldur Henrysson, Hjörtur
Torfason og Þór Vilhjálmsson kváðu
upp.
B. Stefánsson var inntur eftir því
hvort hann teldi að almenningshlut-
afélag gæti neitað að gefa slíkt
upp. „Almenningshlutafélög geta
neitað hveiju sem er, á meðan þau
hlíta reglum um uppsetningu árs-
gefa upp hve miklu Flugleiðir hefðu
tapað á ferðaskrifstofurekstri und-
anfarin ár. „Það er ekki aðalatriðið
hversu háum fjárhæðum fyrirtækið
hefur tapað undanfarin ár, heldur
Framkvæmdasljóri Lánasjóðs
íslenskra námsmanna segir að
allir námsmenn hafi þurft að
reikninga,“ svaraði Sigurður.
„Flugleiðir veita áreiðanlega meiri
upplýsingar en nokkurt annað al-
menningshlutafélag, enda koma oft
fram í fjölmiðlum upplýsingar um
stórt sem smátt í rekstri fyrirtækis-
ins, bæði jákvætt sem neikvætt.
Ég býst hins vegar við að mikil
samkeppni ferðaskrifstofa geri það
að verkum að F’lugleiðir vilja ekki
veita nánari upplýsingar um stöð-
una þar, enda langt frá því að allar
ferðaskrifstofur geri slíkt.“
hver kostnaður þess er af eignarað-
ild að ferðaskrifstofum nú og
hversu mikið hagræði er talið að
vegi þar á móti,“ sagði Gunnar
Helgi. „Það er hins vegar alltaf
miður og tortryggilegt ef aðilar
neita að gefa slíkar upplýsingar.
Þó er að fínna ýmis dæmi þess að
upplýsingar, sem taldar eru við-
kvæmar, séu ekki veittar opinber-
Iega, til dæmis vegna samkeppnis-
stöðu og rekstrarumhverfis fyrir-
tækis.“
sæta því að forsendur námslána
breyttust á síðasta ári, ekki að-
eins læknar í sérfræðinámi í út-
löndum. Hann segir að fyrri
sljórn LÍN hafi látið undan
þrýstingi um að telja sérfræði-
nám lækna lánshæft en núver-
andi stjórn hafi svo breytt regl-
unum aftur til fyrra horfs.
Steingerður Sigurbjörnsdóttir
læknir skrifaði grein í Morgunblað-
ið 18. þessa mánaðar til að svara
ummælum Lárusar Jónssonar
framvkæmdastjóra LÍN í Morgun-
blaðinu í desember um lánamál
lækna í sérfræðinámi. í greininni
bendir Steingerður á að stjórn LÍN
hafí í júlí 1990 áréttað að sérnám
lækna væri með öllu lánshæft, en
farið yrði með tekjur viðkomandi á
sama hátt og almennt gerðist um
láriþega hjá LÍN. Núverandi stjóm
LIN breytti þessu þannig að sér-
fræðinám lækna er ekki lengur
talið lánshæft, og segir Steingerður
að það sé siðleysi að réttindi til
námslána sé skert á miðjum náms-
tíma. Fjölskyldur hafi hafðið nám
og flust búferlum með vilyrði fyrir
námsláni en þessu sé breytt svo
minnst vari með þeim afleiðingum
að við blasi fjárhagslegt skipbrot
fjölskyldna. Hún spyr svo hvort
löglegt sé að breyta svo fýrirvara-
laust stefnu sjóðsins.
„Síðasta vor voru framfærslulán
námsmanna lækkuð um 16,7% sem
breytti auðvitað forsendum allra
íslenskra námsmanna sem þiggja
lán úr sjóðnum. Hins vegar hefðu
læknar í sérfræðinámi ekki fengið
framfærslulán nema í undantekn-
ingartilfellum, þar sem tekjur
þeirra eru það háar, þannig að
þeirra staða hefði ekkert breyst
þegar gerðar voru ráðstafanir til
að draga saman seglin hjá sjóðnum.
Mönnum fannst ekki stætt á því,
og því var tekin aftur ákvörðun
fyrri stjórnar gagnvart þessu
fólki,“ sagði Lárus Jónsson við
Morgunblaðið.
Hann sagði að eftir þessa breyt-
ingu fengju læknar í sérfræðinámi
hvorki ferðastyrki né frestun á
endurgreiðslu lána. Auk þess gæti
þetta haft áhrif á lánshæfni maka
læknanna hjá lánasjóðnum.
Þegar Lárus var spurður hvort
stætt væri á að breyta reglum um
sérfræðinám lækna aftur, ári eftir
að þeim var breytt, svaraði hann
að áður hefðu verið í gildi reglur
sem í raun hafi komið eins út og
núgildandi reglur. En fyrri stjórn
LÍN hefði árið 1990 látið undan
þrýstingi frá læknum um að meta
sérfræðinámið lánshæft. „Það er í
rauninni það hringl sem í þessu
máli er. Og þessir menn geta ekki
búist við því að það gildi óbreyttar
reglur um aldur og ævi frá því sem
var þegar þeir hófu nám. Það er
ekki sanngjarnara en að ég krefð-
ist þess að sömu skattareglur gildi
og þegar ég byq'aði minn búskap,“
sagði Lárus Jónsson.
------» ♦ »--------
■ NÁMSKEIÐ sem byggir á nýj-
um rannsóknum um þróun kvenna
og mótun persónuleikans.
Áhersla er lögð á samstarf og inn-
byrðis samskipti kvenna á mismun-
andi vettvangi. Meðal efnis: Sálarlíf
kvenna: fyrirmyndir og náin tengsl,
ólík viðbrögð kvenna og karla, lífs-
skeið og persónuleg staða. Sam-
starf kvenna: Vinátta, öfund og
samkeppni, innbyrðis átök og úr-
lausnir, aðgreining, frumkvæði, ár-
angur. Leiðbeinendur eru sálfræð-
ingarnir Álfheiður Steinþórsdótt-
ir og Guðfinna Eydal. Nánari
upplýsingar og skráning hjá Sál-
fræðistöðinni kl. 11-12.
Upplýsingaskylda almenningshlutafélaga:
Sumum þótt nóg um
upplýsingar Flugleiða
- segir forstöðumaður VIB
„ÞAÐ hefur aldrei verið kvartað undan því að Flugleiðir veiti ekki
nægar upplýsingar um stöðu fyrirtækisins og sumum hefur jafnvel
þótt nóg um hversu ítarlegar upplýsingar fyrirtækið veitir," sagði
Sigurður B. Stefánsson, forstöðumaður Verðbréfamarkaðar íslands-
banka, í samtali við Morgunblaðið.
Gerir hluthöfum erfiðara fyrir
- segir forstjóri Landsbréfa
„ÞAÐ er auðvitað aldrei gott ef fyrirtæki, sem eru almenningshluta-
félög, vilja ekki gefa upp afkornu mikilvægra rekstrareininga sinna,
því það torveldar hluthöfum að mynda sér skoðun á því hver verðþró-
un hlutafjáreignar þeirra verður,“ sagði Gunnar Helgi Hálfdanar-
son, forstjóri Landsbréfa, í samtali við Morgunblaðið.