Morgunblaðið - 05.07.1992, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 1992
19
Guðmund, sem vísaði á umboðs-
mann sinn í Kaupmannahöfn, Paul
Ostrup. Og þeir fóru svo báðir til
viðræðna til Eistlands, þar sem
gengið var frá málum. Síðan hefur
Guðmundur verið þar þrisvar sinn-
um, í þrjá mánuði, og unnið náið
með þeim. Aðra ferðina fór hann
til að vinna í textanum með leik-
stjóranum og skoða með honum
hvað í verkinu felst. Fóru þeir
náið yfir handritið, ekki síst með
tilliti til þess að skoða saman
merkingu þess.
Hver er þá merkingin?
Guðmundur vill helst komast hjá
að skilgreina merkinguna og vísar
um það í erindi sem Raymond
Felt, framkvæmdastjóri Freyja
Film, hélt í Cannes á þingi kvik-
myndaframleiðenda, þar sem hann
talaði um eistlenska kvikmynda-
gerð og kynnti m.a. Lúkas, þeirra
nýjustu mynd. Guðmundur segir
þó að ytri ramminn fjalli um vanda
þessara þjóða og mannkynsins
gegnum aldirnar í víðari skilningi,
auk þess að vera mjög persónulegt
verk. E.t.v. persönulegasta verkið
sem hann hefur skrifað. Og hann
kveðst sjálfur bera alla ábyrgð á
textanum í myndinni.
Þarna er nú safn og myndin tekin
í því. Þar er skáli, þar sem hægt
er að koma fyrir kynstrum af
blómum, eins og verkið krefst.
Húsgögnin eru úr safninu og þessi
sérstaki stóll Lúkasar, sem enginn
annar má setjast í, var í eigu for-
seta Eistlands á þeim tíma.
„Það var mjög áhúgavert fyrir
mig, sem alltaf hefi skrifað fyrir
leiksvið, að sjá hvernig leikrit mitt
getur nýst í kvikmynd. Af því að
ég þekki verkið svo vel, þá veit
ég hvað er verið að gera hveiju
sinni,“ útskýrir Guðmundur. Hann
hefur það eftir kvikmyndaleikur-
unum að þetta verk beinlínis kalli
á kvikmynd, sem var honum sjálf-
um nýtt.„Það var gaman að bera
þetta saman. Til dæmis að sjá
hvernig kvikmyndavélin fer bein-
línis ofan í blómin, sem eru rauður
þráður í gegnum myndina og sem
Lúkas rústar svo algjörlega í lok-
in. Á sviðinu sér maður blómin
bara í fjarska. í kvikmynd er á
sama hátt hægt að fara ofan í fín-
gerðustu svipbrigði persónanna.“
Frumsýnt í haust
í fyrrnefndnum fyrirlestri, sem
Raimond Felt flutti í Cannes um
Ijósm. Gunnar G. Vigfússon
Þýðandinn Arvo Alas varð seinna sendiherra Eistlands á Norðurlönd-
um, eftir að Eistlendingar fengu frelsi. Hér eru hann, kona hans
■ og dóttir, þegar hann kom til að afhenda forseta Islands, Vigdísi
Finnbogadóttur, skilríki sín.
Þekktir leikarar
Hlutverkin þijú í kvikmyndinni,
Lúkas og þessar tvær öldruðu
manneskjur, eru í höndum þekktra
leikara. Juri Jarvet, sem leikur
Albert, lék til dæmis King Lear í
frægri rússneskri mynd. Einnig
Hamlet í mynd sem sami kvik-
myndastjóri, Grigori Kozintsev,
gerði. Þá lék hann undir stjórn
Tarkovskys í myndinni Solaris.
Nú er verið að gera um þennan
aldna leikara fræðslumynd og fékk
sjónvarpið að koma og taka brot
úr síðustu upptökunum á Lúkasi
til afnota í þeirri mynd. Síðasta
tökudaginn voru þeir Guðmundur
Steinsson og Tönu Virve með hon-
um.
Ita Ever, sem leikur Elísabetu,
er líka mjög þekkt leikkona. í vet-
ur kom út bók um hana. Hún
færði Guðmundi Steinssyni hana
áritaða. Má þar sjá að Ita Ever á
langan og merkan leikferil að baki,
bæði í leikhúsi og kvikmyndum.
Lúkas er eins og vera ber miklu
yngri leikari, undir fertugu.
Guðmundur segir að þetta sé snill-
ingur. Hann hafi óvenjulegar gáf-
ur og sé mikils metinn.
Og hvernig leist höfundinum
svo á, þegar hann sá verk sitt
túlkað í kvikmynd? „Mér leist mjög
vel á það,“ segir hann. „Ég vissi
að þetta voru góðir leikarar, áhugi
mikill og samstaða í hópnum. Fyr-
, ir mig var þetta mjög forvitnilegt.
Að vísu sá ég myndina hráa, þeg-
ar farið var í gegnum hana með
I öllum sem hlut eiga að máli, en
nú er unnið að því að klippa hana.“
Upptökurnar fóru fram í safni.
I Pétur mikli Rússakeisari átti höll
mikla í Eistlandi og var þar byggð-
ur bústaður fyrir hallarvörðinn.
eistlenska kvikmyndagerð, sagði
hann m.a.: Sjálfstæða fyrirtækið
„Freyja Film“ hefur klofið sig út
úr ríkisfyrirtækinu Tallinfilm.
Markmið þess er að framleiða
dýpri menningarlegar kvikmyndir
til að vega á móti fyrrum ríkjandi
hugmyndafræði ríkisins og bijóta
í blað varðandi samkeppnismynd-
ir.“ Hann segir frá því að á fyrstu
tveimur árunum hafi Tönu Vivre
gert myndina Dauðadansinn undir
merki nýja félagsins. Þetta er
sögulegt verk frá þeim tíma er
svarti dauði geisaði, gert eftir
frægri myndaseríu úr kirkju.
Heimspekilegt verk um fall mið-
aldamenningarinnar, séð með aug-
um listamannsins. Og síðan kynnti
Felt sem eistlenskt-íslenskt-
danskt samvinnuverkefni nýjustu
mynd þessa félags, Lúkas eftir
Guðmund Steinsson, gert af sama
kvikmyndastjóra í samvinnu við
höfundinn.
Strax við fyrstu myndina ráku
Eistlendingarnir sig á að þessar
þjóðir, sem höfðu tilheyrt Sovétríkj-
unum er höfðu þetta allt í hendi
sér, höfðu enga þekkingu á dreif-
ingu á kvikmyndum á Vesturlönd-
um. Og því var það að þeir leituðu
til hins danska umboðsmanns Guð-
mundar Steinssonar, sem fór með
honum þangað, og gerðu við hann
samning um að hann tæki að sér
kynninguna og dreifinguna þar
undir dreifingarnafninu Frigg.
Hafa hlaðist á hann fleiri verkefni
þaðan. Sjálfir munu þeir dreifa
henni í Austur-Evrópu. En Freyjaf-
ilm á bakhjarl í stórfyrirtækinu
Soyuzfilm í Moskvu
Hér á landi er ætlunin að sýna
Lúkas fljótlega eftir að myndin er
frumsýnd í Tallin í september og
kemur þá til kasta dansk-íslenska
dreifingaraðilans.
ÞEIR
SEMÆTLA
ADÁVAXTA
TÆPA 28 MILUARÐA
TAKA AUÐVITAD
ENGAÁHÆTTU
• • W
KJORBOK
IANDSBANKANS
GAF
3,22 - 5,24%
RAUNÁVÖXTUN
FYRSTU 6 MÁNUÐI
ÁRSINS 1992
Innstæða áyfir 80 þúsund Kjörbókum í Landsbankanum er nú
samtals tæpir28 milljarðar. Kjörbókin erþví sem fyrrlangstærsta
spamaðarform í íslenska bankakerfinu. Ástæðan ereinföld:
Kjörbókin er traust, óbundin og áhættulaus og tryggir eigendum
sínum háa og örugga ávöxtun.
Ársávöxtun fyrstu 6 mánuði ársins var5,43 - 7,49%.
Raunávöxtun á gmnnþrepi var því 3,22%, á 16 mánaða
innstæðu var hún 4,63% ogá24 mánaða innstæðu var
raunávöxtunin 5,24%.
Kjörbók er einn margra góðra kosta sem bjóðast í RS,
Reglubundnum spamaði Landsbankans.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna