Morgunblaðið - 04.10.1992, Side 16

16 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4. OKTÓBER 1992
--——? ! I 1'" '■ ■ ■ — — ■ ■
AF SPJOLDUM GLÆPASOGUNNAR/LYFSALINN MYRTISENDISVEININN
TIL FJÁR OG SENDILÍKIÐ í GRÆN SÁPUTUNNU TIL AMERÍKU
S3ag SlcífcerbígíicbcnS ©tttcr
6ibb«r fp^ilípfen nu ðemt,
$an$ JBerjímmcIfc cr bitter,
6!j?nbt §anS SDaab feli'er albrig gtemt.
©fœnbfclSbaaben og fjanS 9lam
ftnvttes, aft tit Hip&en^atm.
s.
Baksíða á skildingavísnahefti ásamt niðurlagserindi
og mynd af morðingjanum í fangelsi.
farið fyrir nokkrum klukkustund-
um með mörg hundruð innflytj-
endur til New York. Adolph
Philipsen var á farþegalistanum!
Ameríkuskipið strandar með
flóttamanninn
Þegar Klein var um það bil að
fara, vonsvikinn yfir erindsleysu
sinni, komst allt í uppnám á skrif-
stofu skipafélagsins. Germania
hafði strandað á sandrifi í Sax-
elfi. Klein var snöggur að útvega
sér gufuknúinn hraðbát og hann
komst um borð í farþegaskipið
áður en það losnaði af rifinu og
komst á flot. Þar fékk hann aðstoð
fyrsta stýrimanns við að handtaka
Philipsen, grunaðan um morð og
íkveikju. Klein hélt nú aftur til
Hamborgar með fanga sinn. Hann
fór með hann í lögreglustöð við
höfnina til þess að gefa skýrslu
um handtöku og fangaflutning,
en þá var það Philipseri, sem féll
saman og vildi gera játningu. Það
var leyft.
Ekki var fagurt á að hlýða og
í Kaupmannahöfn endurtók hann
játninguna. Hann sagðist hafa
verið orðinn taugabilaður og ringl-
aður af peningaáhyggjum. Þá
hefði sér hugkvæmst að kveikja í
og hirða tryggingarféð, en þegar
Meyer gamli hefði komið í skrif-
stofu sína 7. janúar með skinns-
kjóðuna úttroðna af peningaseðl-
um, að því er hann hugði, hefði
skyndileg freistni bugað hann. „Ég
vissi varla, hvað ég gerði," sagði
hann, en hann kvaðst hafa narrað
Meyer með sér inn á lager, kyrkt
hann, troðið honum ofan í hálf-
tóma ámu undan nýlagaðri
grænsápu, drussað kalki yfir líkið
og loks sett hlemm á. í skinnskjóð-
unni voru aðeins reikningar, í veski
Meyers fímm krónu seðill og í
buddu hans tvær krónur og sjötíu
og fímm aurar.
Daginn eftir hafði hann beðið
verkamann í þjónustu sinni um að
fara með tunnuna niður í tollbúð
og senda hana til New York með
hrósandi sendu þeir dönsku stétt-
arbræðrunum skeyti um handtöku
delinkventsins. Kaupmannahafn-
arlögreglan varð steinhissa. Hafði
einhver fals-Philipsen náðst á Sax-
elfí og hafði lögreglan í New York
tekið hinn rétta? Klein flýtti sér
heim til frú Philipsen og tók hana
með sér í sjöttu deild borgar-
sjúkrahússins, þar sem Philipsen
var í gæslu, sýktur eftir viðkom-
una í Hamborg. Frúin bar kennsl
á mann sinn. Klein sendi þegar
skeyti til lögreglunnar í New York,
reyndi að útskýra misskilninginn
og bað bandarísku lögregluþjón-
ana um að sleppa sínum Philipsen.
Svo var gert. Sá, sem handtekinn
hafði verið í misgripum, var ung-
ur, danskur innflytjandi. Hann fór
rakleitt til lögfræðings í New York
og höfðaði síðan skaðabótamál á
hendur danska ríkinu. Hann krafð-
ist 20 milljóna dollara í skaðabæt-
ur! Dösnku blöðin höfðu það eftir
„áreiðanlegum lögfræðingum,
bæði í Danmörku og Bandaríkjun-
um“, að maðurinn hefði miklar lík-
ur á að vinna málið og mynda fá
gífurlegar skaðabætur fyrir frels-
issviptinguna og mannorðshnekk-
inn, en unnusta hans og ættingjar
hennar höfðu verið áhorfendur að
því, þegar hann var handtekinn
fyrir morð, íkveikju og trygginga-
svik. Unnustan var nú horfin
ásamt fólki sínu eitthvað vestur á
slétturnar.
Klein í klemmu
Nú átti Klein bágt, því að hon-
um var kennt um allt saman. Blöð-
in hæddust að honum fyrir fljót-
færni og klaufaskap. Áttu danskir
skattgreiðendur að fara að borga
fyrir mistök hans? Sem betur fer
fyrir Klein og danska ríkissjóðinn
náðist dómssátt í málinu, en all-
verulega upphæð varð að greiða
saklausa Philipsen. Hann sagði í
blaðaviðtali, að hann nennti ekki
að leita gömlu kærustuna uppi,
fyrst hún hefði trúað þessu á sig
við komuna til New York og þar
Adolph Philipsen, lyfjagerðarmaður og lyfsali.
Hann hélt að sendisveinninn væri með mikið fé í
töskunni.
Gamli sendisveinninn Johan
Mayer.
Ameríkuskipinu Thingvalla.
Philipsen bjó til eitthvert heimilis-
fang í Bandaríkjunum og átti að
senda tunnuna áfram þangað frá
New York. Verkamaðurinn stað-
fésti þetta, en hann vissi auðvitað
ekki hvað í ámunni var. Að launum
hafði hann fengið frakka og var
þar kominn frakki Meyers gamla.
Tunnan týnd, en rangur
Philipsen fundinn
Tunnan var nú eftirlýst um öll
Bandaríkin, því að hún var farin
frá New York. Þegar Klein hélt
að hann hefði misst af Philipsen
frá Hamborg með Germania hafði
hann beðið skipafélagið um að
senda fyrir sig skeyti á kostnað
dönsku lögreglunnar til lögregl-
unnar í New York um að handtaka
Philipsen, þegar skipið kæmi þar
í höfn. Þegar fréttin barst um að
skipið hefði rennt upp á sandrif í
Saxelfi taldi Klein víst, að hætt
hefí verið við að senda skeytið.
Fyrir einhvern misskilning var það
ekki afturkallað og þegar German-
ía lagðist að bryggju í New York
þustu lögregluþjónar um borð og
handtóku einhvern Philipsen. Sigri
JOHAN Meyer var örugglega öldungurinn meðal sendisveina í
Kaupmannahöfn árið 1890. Carl Lund, eigandi og forstjóri verk-
smiðjanna, sem við hann voru kenndar, hafði haft hann svo lengi
í þjónustu sinni, að hann gat ekki hugsað sér að segja honum
upp, þótt aldurinn færðist yfír hann. Johan Meyer var líka
traustur og áreiðanlegur sendisveinn, vinsæll hjá skrifstofufólk-
inu. Meyer var oft með mikið fé í sendiferðum, því að honum
var treyst fyrir bankaferðum, innheimtu og greiðslu reikninga.
7. janúar 1890 fór þessi hæglætismaður í útborgunarferð í mið-
borg Kaupmannahfanar og var með peningana í gömlu skinns-
kjóðunni, sem hann hafði notað í tugi ára og allir þekktu hann
af. En hann kom aldrei til baka.
egar skrifstofunni var
lokað á venjulegum
tíma, kl. hálfsjö um
kvöldið, þótti mönnum
einkennilegt, að Meyer
var enn ókominn.
Þetta hafði aldrei gerst áður. Menn
þóttust vissir um, að hann hefði
frambærilega og áreiðanlega skýr-
ingu á fjarvist sinni. Svo sannar-
lega!
Næsta morgun vantaði Meyer
enn. Nú var sent heim til hans,
en hann var einhleypur og hafði
leigt tvö herbergi á sama stað um
áratuga skeið. Ekki var hann þar.
Þá var sent á alla staði, þar sem
hann hafði átt að greiða reikninga
í sendiferðinni. Hann hafði komið
daginn áður á alla staðina og greitt
alla reikninga. Enginn hafði tekið
eftir neinu sérstöku við hann; hann
hafði verið jafnrólegur og óað-
finnanlega kurteis sem jafnan
áður og alls staðar höfðu menn
skipst á nokkrum gamanyrðum,
eins og þeir voru vanir.
Lund forstjóri tilkynnti nú hvarf
Meyers til lögreglunnar, sem rakti
feril hans 7. janúar. Síðast sást
hann í Store Kongensgade, þar
sem hann greiddi seinasta reikn-
inginn í húsinu nr. 75. Þar var til
húsa á annarri hæð lyfjafræðing-
urinn, lyfjagerðarmaðurinn og lyf-
salinn Ádolph Philipsen. Þar fram-
leiddi hann ýmsar efnavörur auk
lyfja og hafði þar birgðageymslu
og skrifstofu. Adolph Philipsen,
cand. pharm., varð hálfönugur
yfir heimsókn lögreglunnar, en
hann gat staðfest, að Meyer hefði
komið til að greiða reikning, feng-
ið hann kvittaðan og farið síðan.
Þijár vikur liðu og ekki fannst
Meyer sendisveinn. Lund forstjóri
hét þeim verðlaunum, sem veitt
gæti upplýsingar um mannshvarf-
ið. Hann hafði þekkt Johan Meyer
svo vel og lengi, að hann taldi
skyndilega bilun á sinni og sjálfs-
morð næstum því óhugsandi skýr-
ingu. Af því að Meyer var ein-
hleypur var honum oftast boðið
heim til Lunds á stórhátíðum og
þannig hafði hann verið með fjöl-
skyldu Lunds bæði á aðfangadags-
kvöld og gamlárskvöld, verið
bamslega glaður og kátur eins og
alltaf, og einmitt rætt við frúna
um sterka og einlæga guðstrú
sína. Af þessu öllu fannst Lund
því að sjálfsmorð kæmi ekki til
greina. En gat hann ekkj hafa
verið myrtur í auðgunarskýni? Af
misskilningi, af því að ræninginn
og morðinginn héldi að skinnskjóð-
an stóra væri úttroðin af pening-
um?
Eldur laus hjá lyfsalanum
Aðfaranótt 1. febrúar gaus upp
mikill eldur í húsinu nr. 75 við
Store Kongensgade. Kviknaði
hafði í tréull á fyrstu hæð og eldur-
inn hafði fljótlega læst sig í vöru-
geymslu og skrifstofu Philipsens
lyfsala á annarri hæð, þar sem
hann geymdi meðal annars sáput-
unnur og sýrubelgi. Slökkviliðið
kom og slökkti, en bæði bruna-
verði og lögregluþjóna grunaði
þegar, að hér hefði verið kveikt í.
Philipsen kvaðst hafa beðið
mikinn skaða við brunann og fór
þegar að innheimta tryggingarfé.
Vátryggingafélagið vildi láta
rannsaka málið betur, en meðan
ekkert var sannað varð það að
greiða honum hluta af bótunum,
eða 633 krónur. Hann gerði kröfu
um miklu meira og tryggingafé-
lagð óskaði eftir því, að rannsókn
yrði hraðað. Rannsóknarlögreglan
komst þá að því, að Philipsen var
í vandræðum með allan rekstur
sinn og var orðinn stórskuldugur.
Klein kemur til sögunnar
Klein hét einn snjallasti rann-
sóknarlögregluþjónn í Kaup-
mannahöfn um þessar mundir;
Klein,- eins og aðstoðarmaður
Derricks. Hann grunaði, að sam-
hengi væri milli brunans og hvarfs
Meyers. Ýmislegt gat bent til þess.
Hann ákvað því að yfirheyra
Philipsen nánar, en hann var þá
horfínn! Eigipkona hans var dauð-
skelkuð og Klein trúði henni, þeg-
ar hún sagðist ekkert vita um
manninn sinn.
Hún fékk bréf frá honum 22.
febrúar, dagsett í Hamborg 20.
febrúar. Þar stóð, að hann væri í
svo miklum fjárhagslegum erfíð-
leikum, að hann stæði á gjald-
þrotsbarmi. Þess vegna hefði hann
ákveðið að hverfa burtu frá öllu
saman og komast til Ameríku.
Hann ætlaði þangað með fyrsta
gufuskipi frá Hamborg. Hún
skyldi ekkert óttast og alls ekki
setja sig í samband við lögregluna
út af hvarfínu. Þegar hann kæmi
vestur myndi hann koma fótunum
undir sig að nýju, skrifa henni
þaðan og senda eftir henni. Bara
blða róleg, kona!
Hún varð hrædd við að lesa
bréfíð. Henni datt fyrst í hug, að
hann væri orðinn sinnisveikur,
sneri sér til lögreglunnar og bað
um aðstoð við að fínna eiginmann-
inn og koma í veg fyrir vesturför
hans. Klein var meira en lítið fús
til þess. Hann hafði nú komist að
því, að Philipsen hafði brennt skjöl
eða eytt þeim með sýru áður en
hann hvarf.
Klein hraðaði sér til Hamborgar
og hélt beint á skrifstofu Ameríku-
línunnar. Því miður, var honum
sagt, línuskipið Germania væri
MORÐIÐ Á SENDI
SVEININUM