Morgunblaðið - 04.10.1992, Blaðsíða 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNNUDAGUR 4. OKTÓBER 1992
*
Erfíður dagur. Þú verður að
slá blettinn og þvo upp næstu
tvo daga.
*
Ast er...
... ekki lausbundin.
rM Reg U.S Pal OM —all rlghts reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndlcate
1-Z
HOGNI HREKKVISI
aHANN ViLLFÁ SVWNMN ÚT UR tSEy/MSLU/WMf."
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Menntun og/eða
starfsreynsla
Frá Ingólfí Hanriessyni deild-
arstjóra íþróttadeiidar RUV:
Kristín Á. Árnadóttir, útvarps-
ráðsmaður Kvennalista, sendi
Morgunblaðinu bréf á dögunum þar
sem fjallað er um umsögn ráðsins
varðandi ráðniijgu íþróttafrétta-
manns í íþróttadeild RÚV. Þessu
máli hefur verið gerð ítarleg skil í
blaðinu áður og hefur afgreiðsla
ráðsins hlotið harða gagnrýni, eins
og Kristín bendir á í bréfi sínu. Sú
gagnrýni snýst fyrst og fremst um
kjarna málsins, sem að Kristín fjall-
ar ekkert um, því miður. Hér er
um að ræða það atriði í útvarpslög-
um, að ráðið skuli fjalla um starfs-
umsóknir þess fólks sem fæst við
dagskrárgerð hjá stofnuninni. Síð-
ustu árin hefur þessi umfjöllun nær
einvörðungu snúist um deildarstjóra
og starfsfólk Fréttastofu Sjónvarps,
íþróttadeildar og fréttastofu Út-
varps. Nú er það svo að undirritað-
ur er þeirrar skoðunar, að eðlilegt
og sjálfsagt sé að fulltrúar eigenda
þessarar stofnunar, almennings í
landinu, hafi eftirlit með rekstri og
fjalli um meginlínur í dagskrá. Það
hefur verið gert með jákvæðum
hætti, en í umræddu tilfelli var seilst
lengra en góðu hófí gegnir og án
alls rökstuðnings. Um það snýst
hin harða gagnrýni, sem að út-
varpsráð hefur hlotið.
Á.m.k. þrír útvarpsráðsmenn hafa
tjáð sig á opinberum vettvangi um
ástæður þess að hundsuð voru til-
mæli deildarstjóra íþróttadeildar
varðandi umrædda stöðu. Þar er lögð
áhersla á skort á menntun eins um-
sækjenda, Loga Bergmanns Eiðsson-
ar, og vitnað til auglýsingar um stöð-
una, eins og Kristín bendir á stóð
þar að nauðsynlegt væri að umsækj-
endur hefðu háskólapróf og/eða
starfsreynslu. Hér snýst allt um
og/eða. Logi Bergmann var þ.a.l.
ekki útilokaður frá viðkomandi starfi
vegna þess að hann hefur ekki há-
skólapróf. Hans styrkur er fólginn í
meiri reynslu en aðrir umsækjendur
og ótvíræðum meðmælum íýrri
vinnuveitenda, m.a. ritstjóra Morgun-
blaðsins, ásamt vaskri framgöngu í
þann tíma sem hann hefur starfað
hér. í stuttu bréfi mínu til starfs-
mannastjóra fyrir afgreiðslu útvarps-
ráðs segist ég geta rökstutt niður-
stöður mínar skriflega ef farið verði
fram á það. Slíkt var ekki gert og
málið afgreitt á mettíma. Um þennan
afgreiðslumáta er hægt að íjalla nán-
ar, en ég læt það ógert að öðru leyti
en því að hann er í engu samræmi
við nútímalegar kröfur í þessum efn-
Frá Magnúsi Blöndai Jóhannssyni
Mig hefur furðað á framburði
nokkra fjölmiðlaþula á nafni New
York. Þetta á aðallega við nokkra
þuli Stöðvar 2 og Bylgjunnar. Þeir
bera fram nafnið New York eins
og Nú Jork sem er að sjálfsögðu
alrangt, réttur framburður hljóð-
fræðilega er Njú Jork en ekki „nú
jork“. Eg talaði um þetta við einn
af þulum Bylgjunnar fyrir nokkrum
dögum og sá góði maður hélt því
fram að þannig bæru New York
búar nafnið fram. Það finnst mér
nú harla undarlegt, ég hef sjálfur
búið í New York yfir 20 ár og hef
ekki orðið var við þennan framburð
á nafni borgarinnar. Þó má það
vera að í einstaka borgarhlutum
í ráðningarmálum starfsfólks er
það svo að nokkur hluti upplýsinga
telst trúnaðarmál og svo var einnig
að þessu sinni. Umræða um þætti
málsins verður ekki á opinberum
vettvangi. Aðferðafræðin í ráðn-
ingamálum er mér kunnug eftir að
hafa borið ábyrgð á þeim mála-
flokki um skeið hjá einu stærsta
og öflugasta fyrirtæki landsins. Mín
afstaða var vel ígrunduð og byggð
á traustum grunni, en sömu. sögu
er ekki að segja um afgreiðslu út-
varpsráðs, því miður.
Eg vonast til þess að þetta mál
verði til þess að útvarpsráð athugi
hvort að ekki megi'komast hjá slík-
um uppákomum í nánustu framtíð.
Eg tel, þrátt fyrir allt, að við eigum
það sameiginlegt að vilja veg Ríkis-
útvarpsins sem mestan. Það er því
lífsnauðsyn að til okkar ráðist metn-
aðarfullt starfsfólk með traustan
faglegan bakgrunn og langa starfs-
reynslu.
INGÓLFUR HANNESSON
tíðkist það, en almennt er það af
og frá að svo sé. Sem dæmi skal
ég nefna enska orðið Bird eða fugl
framburður þess orðs er hljóðfræði-
lega „börd“ þó að þeir í Brooklyn
beri það fram „boydj“ þá er það
nú ekki sá almenni framburður
frekar en „nú jork“. Ég held að
þessi góði maður sem ég talaði við
hafi tileinkað sér slang framburð
(eða réttara sagt götumál), ég efast
líka um að út í hinum stóra heimi
myndi nokkur sem á annað borð
kann eitthvað í ensku skilja hvað
aumingja maðurinn ætti við með
„Nú Jork“.
MAGNÚSBLÖNDAL
JÓHANNSSON
um.
New York er
ekki Nú Jork
Víkveiji skrifar
Iíslenzkri orðabók Menningar-
sjóðs segir að ljósár sé sú vega-
lengd sem Ijósgeisli fer á einu ári.
Og það er enginn smáspotti. í Al-
manaki fyrir Island 1993, sem ný-
komið er út, segir að „fjarlægðin
til endimarka hins sýnilega heims“
sé 15 þúsund milljón ljósár. Það er
erfitt gera sér slíka fyrirferð í hug-
arlund. Alheimurinn, sem við þekkj-
um aðeins að hluta til, er því engin
smásmíði hjá höfundi tilverunnar.
í Almanaki Háskóla íslands seg-
ir og að fjöldi vetrarbrauta í hinum
sýnilega heimi sé hundrað þúsund
milljónir. Meðalíjarlægð milli vetr-
arbrauta er 5 milljónir Ijósár.
Breidd þeirrar vetrarbrautar,
sem jörðin heyrir til, er 100 þúsund
ljósár (1 Ijósár = 9,5 milljónir km).
Umferðartími sólar um miðju vetr-
arbrautarinnar er 240 milljón ár.
Fjöldi stjarna í vetrarbrautinni er
hundrað þúsund milljónir. Meðal-
fjarlægð milli stjarna í vetrarbraut-
inni er 5 ljósár.
Jörðin okkar er því - í öllum sín-
um mikilleik - eins konar „kot-
rass“, þegar hugsað er til sköpunar-
verksins í heild, alheimsins.
xxx
á fróðleikur sem er að finna í
Almanaki Háskólans 1993,
auk hins hefðbundna og handhæga
dagatals, er margvíslegur: upplýs-
ingar um gang himintungla, reiki-
stjömur, sólargang, sjávarföll, seg-
uláttir, stjömukort, tímaskiptingu
jarðarinnar, ríki heims, veðurathug-
unarstöðvar o.m.m.fl.
Þær fjölþættu upplýsingar sem
Almanak 1993 geymir, hafa hag-
nýtt gildi fyrir flesta og fróðleiks-
gildi fyrir alla. Þar er bæði að finna
gamalkunnan fróðleik sem og upp-
lýsingar, sem eru nýjar af nál fyrir
ýmsa, eins og t.d. kaflinn um við-
skiptavikur sem geta orðið 53 í
árinu! Orðrétt segir:
„í viðskiptum er nú orðið algengt
að vikur ársins séu tölusettar og
vikunúmerin notuð, til dæmis þegar
áætla þarf afgreiðslutíma vöru. Um
vikutalninguna gildir regla sem virt
er í flestum löndum og hlotið hefur
staðfestingu Alþjóðlegu stöðlunar-
stofnunarinnar (ISO). Samkvæmt
reglunni hefst hver viðskiptavika
með mánudegi og henni lýkur með
sunnudegi. Þegar áramót skipta
viðskiptaviku í tvennt skal vikan
talin til þess árs sem meiri hluti
hennar tilheyrir. Þetta má líka orða
þannig, að vikan fylgi sama ári og
fimmtudagurinn. Viðskiptavikur í
ári eru ýmist 52 eða 53 talsins.
Fyrsta viðskiptavika ársins 1993
hefst með mánudeginum 4. janúar
en dagarnir 1.-3. janúar tilheyra
53. viku ársins 1992.“
Víkveiji dagsins lagði leið sína
til Albaníu í síðastliðnum
mánuði. Það var eins og að ferðast
hálfa öld, jafvel heila öld, aftur í
tímann. Það var eins 20. öldin og
framfarir hennar hefðu tekið stóran
sveig fram hjá þessu síðasta vígi
sósíalismans í Evrópu.
Hvarvetna blasti við fátækt og
forneskja. Einn ferðafélaginn
komst svo að orði, þegar skoðaðar
voru fomrómverskar rústir í land-
inu, að þær væru það nýstárlegasta
sem fyrir augu bæri í þessari efna-
hagslegu eyðimörk marxismans og
sósíalismans. Þau ýkjuorð fóru ekki
langt yfír markið.
Órmjótt sund greinir í sundur tvo
gjörólíka heima. Annars vegar
gríska eyjan Corfú, þar sem vest-
ræn velmegun blasir við. Hins veg-
ar Albanía, þar fátækt og forneskja
eru ramminn um mannlífíð.
Umhverfið (veðráttan, landið og
hafið) búa fólki á þessum tveimur
svo að segja samvöxnu stöðum nær
sömu lífsbjargarmöguleikana. Mis-
munandi hagkerfi, ólíkar þjóðfé-
lagsgerðir, gerðu hins vegar gæfu-
muninn.
Sósíalisminn hefur hvarvetna
fallið á reynsluprófi veruleikans, en
óvíða jafn rækilega ogjafn sárlega
og í Álbaníu.