Morgunblaðið - 23.10.1992, Blaðsíða 17

Fyrirtælgabylting
Nú er það svo að ekki erum við
allir algóðir sem í þessari grein
starfa, frekar en önnur mannanna
böm, en ég tel að í engri grein
hafi orðið slík fyrirtækjabylting og
nýsköpun á sl. árum en einmitt í
sjávarútvegi, sem betur fer og seg-
ir það meira um þessa tréhesta en
mörg orð.
En það sem gerir stjómendum
þessara fyrirtækja allra erfíðast
fyrir er óstöðugleikinn í stjómvalds-
aðgerðum. Vanda greinarinnar hef-
ur oft átt að leysa með því að skatt-
leggja það sem gefið hefur mest
hveiju sinni, samanber umræðuna
um skattlagningu á frystitogarana
í dag, en mér skilst að með þeim
skatti eigi að leysa öll vandamál
sjávarútvegsins í dag.
1973 var afkoma loðnuveiða góð
um tíma. Það ár var sett sérstakt
útflutningsgjald á loðnuafurðir sem
notað var til þess að lækka olíuverð
til fiskiskipaflotans. 1982 var einnig
settur skattur á skreiðina sem átti
að nota tíl þess að laga afkomu
ftystihúsanna. Það þarf nú ekki að
minna á sveiflurnar sem hafa verið
í þessum greinum.
Það gengur ekki að gripið sé inn
í rekstur fyrirtækja á þennan hátt
því þeir sem eru t.d. í blönduðum
rekstri og eru þar af leiðandi oft
með hundruð manna í vinnu verða
að geta séð éitthvað fram í tímann,
annars er sífellt hætta á ótryggri
atvinnu.
Þetta er t.d. svipað og að ef
stjómvöld fæm að skattleggja gas-
olíu sérstaklega vegna þess að hún
skilaði töluvert meiri framlegð en
svartolía eða flugvélabensín. Við
erum að reka fyrirtæki eins og olíu-
félögin sem við þykjumst vera að
keppa við t.d. á hlutabréfamarkaði.
Sjófrysting tengist landvinnslu
Það er mjög margt skemmtilegt
og spennandi að gerast í sjávarút-
vegi í dag þrátt fyrir þrengingar.
Frystihúsin eru í æ ríkari mæli að
framleiða vöru beint á pönnuna,
töluvert af ferskum flökum er flutt
út með flugi, fiskmarkaðir komnir
víða og margt áhugavert er að þró-
ast í kringum þá, frysting úti á sjó
er að byija að tengjast landvinnslu
í sambandi við frekari vinnslu, salt-
fiskur í neytendapakkningar, fram-
leiðsla á ýmsum aukaafurðum hafin
og margt er í skoðun og þróun í
hinum ýmsu homum fiskvinnslunn-
ar. Ég held að þrátt fyrir mikla erf-
iðleika hafi sjaldan eða aldrei verið
eins mikið að gerast í að reyna að
nýta betur það sem úr sjónum kem-
ur en einmitt þessi misserin auk
þess sem sjávarútvegsráðuneytið er
að byija að framfylgja nýrri löggjöf
sem enn hvetur til meiri nýtingar.
Allt er í heiminum hverfult og
engin allsheijarlausn í atvinnumál-
um. Það höfum við svo oft rekið
okkur á. Hver hefði trúað því fyrir
nokkrum árum að SÍS gamli myndi
líða undir lok og að erfiðleikar yrðu
hjá Járnblendiverksmiðunni á
Grundartanga? Því er rétt að dreifa
áhættunni sem allra mest því það
sem er hámarksgróði í dag getur
orðið algjört hrun á morgun. Það
þekkjum við af biturri reynslu. Við
vitum ekkert hvert okkar verður
næst þó að við skjögrumst þetta
áfram.
Mikil ábyrgð
Erfiðleikarnir í greininni í dag eru
svo margtuggðir að ég ætla að hvfla
mig á því að fjalla um þá því þó
við séum ósammála um margt þá
hljótum við að vera sammála um
að halda áfram að lifa í þessu landi
og til þess þarf undirstaðan að hafa
eðlileg rekstrarskilyrði. Þau eru ekki
til staðar í dag. Það er svo margt
í gangi og þróunin svo ör. Þess
vegna má síst skorta í dag fram-

—----- '
Stórhöfða 17, við Gullinbrú.
sími 67 48 44
MORGIJNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUft 23; QKTQBE^ .1992
ð!7
sýni og réttar ákvarðanir og ekki
má stranda á stolti og gömlum hefð-
um og hreppamörkum.
Því hvflir mikil ábyrgð á forráða-
mönnum og eigendum útgerðar- og
fiskvinnslufyrirtækja gagnvart sín-
um byggðarlögum.
Staðreyndin er auðvitað sú að
forsvarsmenn fyrirtækja eru að taka
ákvarðanir sem þeir telja þestar til
að bjarga fyrirtækjunum í erfiðu
árferði og þar með að forða hruni
byggðarlaganna.
Það þarf oft harkalegar ákvarð-
anir til að halda fleyinu á floti. En
það atvinnuleysi sem nú hefur skap-
ast er eitthvað sem við íslendingar
sættum okkur ekki við, og það er
skylda okkar allra að taka höndum
saman og leysa það mál í samein-
ingu. Það er verkefni sem menn
verða að hella sér út í.
Höfundur er framkvæmdasijóri
Haraldar Böðvarssonar hf. &
Akranesi
G/obus?
-heimur gœða!
Laugardaginn
26. október fró
kl. 13.oo - 17.oo í
sýningarsal Globus,
Lógmúla 5
Sýnum
VÖKVA-SERVO og
POWER skiptingar
í nýju JCB
traktorsgröfunum.
KomiS og kynnist af
eigin raun
fullkomnum og
öflugum
traktorsgröfum.
Sýnum einnig
fjölbreytt úrval
fylgihluta fyrir JCB
vélar.
JCB mest seldu
traktorsgröfurnar
á Islandi í dag.