Morgunblaðið - 31.01.1993, Blaðsíða 2

2 B
M0RGUNI3LADID SUNNUDAGUR 31. JANÚAR 1093
Danspar
Ástin kviknaði á milli Jó-
hannesar og Hye-Young í
dansinum en þar með er
ekki sagt að það sé sam-
felld sæla að dansa við
makann.
arríkjum heims. Það hefur verið
haft á orði að Kórea minni um
margt á Japan fyrir 10-15 árum,
og bent á stúdentaóeirðir og sífellt
öflugri rafeinda- og bílaiðnað því
til sönnunar. Kóreumenn taka ekki
undir þetta enda eru þeir lítt hrifn-
ir af Japönum, sem lögðu landið
undir sig fyrr á öldinni.
Mér fínnst það kostur að búa í
eins stórri borg og Seoul er, en íbú-
ar eru um 10 milljónir. Maður fellur
betur inn í fjöldann, núorðið get ég
bjargað mér á kóresku þótt ég eigi
langt í land með að tala málið reip-
rennandi. Ég skil þó nokkuð en get
lítið skrifað. En þar sem stjórnandi
bailettsins og ballettmeistari eru
báðir bandarískir, er ævinlega töluð
enska í vinnunni.
Ástin kviknaði í dansinum
Auðvitað kemur það fyrir að ég
sakna ættingja og vina og stundum
finn ég fyrir því hversu mikill mun-
ur er á þjóðfélögunum tveimur; því
íslenska og því kóreska. Fólk skilur
ekki alltaf hvað ég er að kvarta.
Við erum svo góðu vön hér á ís-
landi að erfítt getur reynst að sætta
sig við það sem þykir fullboðlegt í
Kóreu, til dæmis húsnæði. En svo
á ég kærustu úti sem heldur í mig,
hún heitir Hye-Young Kim og er
upprennandi stjarna í ballettinum."
Þrátt fyrir að ástin hafí kviknað
á dansgólfínu er ekki þar með sagt
að það sé ein allsheijarsæla að
dansa við þann sem maður býr
með. „Það getur verið býsna erfitt.
Maður er viðkvæmur þegar maður
er að dansa og tekur það sem sagt
er mjög nærri sér. Þegar heim kem-
ur getur verið erfítt að láta sem
ekkert sé.“
Horfst í augu við spegilinn
Dansflokkurinnn sem Jóhannes
dansar með er einn margra í Seoul
og sérhæfir sig i sígildum ballett.
Hann heitir hvorki meira né minna
en Universal Ballet Company (Al-
heims dansflokkurinn) og er þar
verið að vísa til þess að dansarar
hvaðanæva úr heiminum eru í
flokknum. Hann var stofnaður fyrir
níu árum og hefur dönsurunum
fjölgað ört, þeir eru nú um sextíu,
þar af 14 útlendingar. Auk Jóhann-
esar dansar stúlka af íslenskum
„Stúlknahópurinn leit ekki vió
hinum kóreska aóaldansara, vildi
bara sjó þann I jóshæróa. Ég varó
þvi aó sætta mig vió þaó aóiþetta
sinn væri þaó hvorki tækni min
né listrœn útfærsla sem heféi hrif-
ió stúlkurnar, heldur húralitur-
inn."
Kamivali dýranna,
Serenade og fleiri
verkum. Flokkurinn
setur upp sjö, átta
uppfærslur á ári og
eru sýningar allt að
100. „Ein af ástæð-
um þess að útlensk-
ir karldansarar fá
svo góð tækifæri í
Kóreu er sú að erf-
itt er að komast
undan tveggja ára
herskyldu í Kóreu
og kóreskir karl-
dansarar missa því
úr tvö mikilvæg ár.“
Samkeppnin er
hörð í ballettheimin-
um, eins og Jóhann-
es hefur kynnst.
Sjálfur hefur hann
ekki lent í neinu
misjöfnu en mar-
goft séð hversu fólk
er tilbúið að ganga
langt til að ná sínu
fram. „Það skiptir
mestu að hafa óbil-
andi sjálfstraust.
Dansarinn verður
að vera öruggur
með sig en ekki
endilega eins ör-
uggur um stöðu
sína. Menn mega
ekki slá slöku við í
trausti þess að
staða þeirra sé
trygg. Þá krefst það
ekki síður sjálfstra-
usts að æfa sig fyr-
ir framan spegilinn
allan liðlangan dag-
inn, horfa gagnrýn-
um augum á spegil-
mynd sína; bæta
þær hreyfíngar sem
betur mega fara og
vera jafnframt sáttur við það sem
maður sér.“
Jóhannesi hefur komið það til
góða þegar aðrir voru of öruggir
um sína stöðu. „Flokkurinn hafði
fengið tvo þekkta dansara frá
Bandaríkjunum til að dansa aðal-
hlutverkin á sýningarferðalagi til
Japans. Hins vegar hafði ekki verið
ákveðið hvor þeirra dansaði á
stærstu sýningunni sem var í
Tókýó. Þeir voru svo öruggir um
stöðu sína að þeir hirtu ekki um
að mæta á æfingu, og því var ég
látinn dansa hlutverkið þar sem ég
var varamaður þeirra. Mér gekk
prýðisvel á æfíngunni, en stjómend-
ur voru að sama skapi óánægðir
með að stjömumar skyldu ekki
mæta. Því var ákveðið að vara-
maðurinn fengi að dansa á aðalsýn-
ingunni í Tókýó."
Háraliturinn vekur hrifningu
Gengi Jóhannesar við ballettinn
í Seoul hefur verið gott. Hann hef-
ur dansað hvert aðalhlutverkið á
fætur öðra og ferðast víða um
Austurlönd og Evrópu. „Gagnrýni
í blöðum tíðkast hins vegar ekki í
Kóreu. Ef skrifaður er leikdómur
um sýningu birtist hann yfírleitt
ekki fyrr en að sýningum er lokið.
Ég sakna gagnrýninnar, þótt hún
sé ekki alltaf réttmæt er hún lífs-
mark; merki þess að einhver fylgist
með. Gagniýni, góð og vond, vekur
einnig umtal. En besti dómurinn
um frammistöðu mína hlýtur að
vera að mér hafa boðist flest aðal-
hlutverkin, það hefur verið ómetan-
legt.“
Og Jóhannes hefur vakið athygli
fyrir fleira, nefnilega Ijóst yfír-
bragðið. Hávaxinn og ljóshærður
Islendingur stingur vissulega í stúf
við Kóreubúa. „Það hefur komið
fyrir á sýningarferðalögum að hóp-
ur smástelpna hefur hópast að mér
eftir sýningar í von um eiginhand-
aráritun, hvort sem ég hef dansað
aðalhlutverkið eða ekki. í eitt skipt-
ið var þetta sérlega vandræðalegt,
því stúlknahópurinn leit ekki við
hinum kóreska aðaldansara, vildi
bara sjá þann ljóshærða. Ég varð
Jóhannes fór ekki út í
ballettnám af alvöru
fyrr en hann hafði lokið
stúdentsprófi frá Versl-
unarskólanum. Eftir
stúdentsprófið dansaði hann í eitt
ár með íslenska dansflokknum áður
en útþráin rak hann til Bandaríkj-
anna. „Ég var eini strákurinn í
dansflokknum og langaði að reyna
fyrir mér erlendis. Ég fór til Fílad-
elfíu í tveggja ára nám, í School
of the Pennsylvania Ballet. Að því
loknu fékk ég nemendasamning við
dansflokk tengdan skólanum,
Pennsylvania Ballet Company. Ég
hafði ekki verið þar lengi þegar
mér var boðið að sýna í Kóreu og
þar bauðst' mér að dansa í þijá
mánuði. Mér fannst boðið gott og
sló til, þrátt fyrir að með því tefldi
ég framtíð rriinni hjá Fíladelfíubal-
lettinum í hættu. Énda fór svo að
annar dansari var ráðinn í minn
stað.“
Þegar út var komið, var Jóhann-
esi boðið að ganga í kóreska flokk-
inn'og ákvað hann að þiggja það
til eins árs. „Þetta var gott boð
fyrir mig. Ég var kominn yfír tví-
tugt en í ballettinum, rétt eins og
í fímleikum, era krakkar orðnir at-
vinnudansarar mjög ungir, jafnvel
sextán, sautján ára. Þegar ég kom
til Bandaríkjanna var ég því í það
elsta. Valið hjá mér stóð í raun og
vera um það að vera lítill fískur í
stórum^ sjó eða stór fískur í litlu
vatni. Ég valdi það síðara, í Kóreu
bauðst mér að dansa stór hlutverk
en í Bandaríkjunum var á brattann
að sækja og samkeppnin geysihörð.
Ég ætlaði reyndar aðeins að vera
í eitt ár í Kóreu en ílengdist og
eftir á að hyggja var það skynsam-
leg ákvörðun. Eg hefði tæpast feng-
ið sömu tækifæri í Bandaríkjunum
og ég fæ í Kóreu."
Bjargar sér á kóresku
Þegar vel gengur hikar maður
við að segja upp góðu starfí og
halda út í óvissuna. Og Jóhannes
segir gott að búa í Kóreu þrátt fyr-
ir að landið sé gjörólíkt því sem
hann hafí áður kynnst. „Þar kemur
margt til, í Kóreu nýtur eldra fólk
mun meiri virðingar en það yngra
og maður má því ekki alltaf segja
það sem manni býr í bijósti. Matur-
inn er gjörólíkur því sem ég hef
áður kynnst, svo og öll ásýnd borg-
arinnar, sem mér fannst hræðilega
skítug fyrst þegar ég kom þangað.
Síðan þá hefur ýmislegt breyst,
fyrst og fremst vegna Ólympíuleik-
anna 1988. Götumar hafa breikk-
að, húsin stækkað og umhverfíð
er miklu snyrtilegra nú. Iðnað-
urinn er líka geysilega öflugur,
Kórea er með öflugri iðnað-
ættum með ballettinum,
Jenny Hjalmarsson.
Jóhannes er nú einn fög-
urra karldansara sem
skipta með sér aðalhlutverkum í
sýningum, hefur meðal annars
dansað aðalhlutverkið í Coppeliu,
La Sylphide, Hnotubijótnum,