Morgunblaðið - 25.07.1993, Page 9
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. JÚLÍ 1993
B 9
Rolling Stones hefur
verið kölluð mesta
rokksveit sögunar og
víst er erfitt að neita
því. Því verður þó ekki
neitað að þeir félagar
í sveitinni, og þá
kannski sérstaklega
andlit hljómsveitarinn-
ar, Mick Jagger, eru
farnir að láta á sjá eft-
ir rúma þrjá áratugi í
rokkinu. Mick Jagger
verður fimmtugur á
morgun, og þó hann
hafi reynt að halda sér
við líkamlega og neiti
að eldast, er hann
margfaldur afi og ólík-
legt átrúnaðargoð
unglinga.
Ef unglingar dagsins
í dag eru spurðir um
Rolling Stones er eins
víst að þeir þekki ekki
til sveitarinnar, eða
hafi heyrt eitt einasta
lag með henni. Þetta
finnst gömlum aðdá-
endum Jaggers og Roll-
inganna súrt í brotið,
því sú var tíð að slegist
var um hvorir væru
betri, Bítlarnir eða
Rollingarnir, og heilu
pollagengin tókust á í
blóðugum átökum á
sjöunda áratugnum. í
því stríði voru það allt-
af mömmustrákarnir
sem héldu með Bítlun-
um, en villingarnir og
töffararnir sem héldu
með Rolling Stones og
þegar sló í brýnu fóru
þeir síðarnefndu jafn-
an með sigur af hólmi,
enda svifust þeir einsk-
is. í ljósi sögunnar
verða krytur eins og
þessar marklausar,
meðal annars vegna
þess að á meðan Bítl-
arnir voru að búa til
dægurtónlist nútímans
voru Rolling Stones að
ausa af svörtum tónlist-
ararfi Bandaríkjanna,
rytmablús, soul og blús.
Þeir höfðu öllu beittari
ímynd en Bítlarnir;
strákarnir sem enginn
vildi fyrir tengdasyni,
óheflaðir verkamenn.
Mick Jagger gerði á
þessum tíma mik-
ið úr verkamannsuppruna
sínum, sem var allmikið á
skjön við sannleikann,
enda var hann úr dæmi-
gerðri miðstétt, kennara-
sonur, en með ófágaðri
framkomu og heimatil-
búnum cockney-fram-
burði skapaði hann sér
og um leið Rolling Stones
sérstöðu sem ótal lista-
menn hafa reynt að apa
eftir.
Michael Phillip Jagger
fæddist 26. júlí 1943 í
Dartford á Englandi.
Uppvaxtarár hans voru
tíðindalaus að mestu og
pilturinn ætlaði sér að
verða blaðamaður.
Snemma áttaði hann sig
á þeirri beisku staðreynd
blaðamennskunnar að til
að komast á toppinn
verða menn að þrælast í
gegnum niðjamót, skipa-
móttökur og fréttir af
barnsfæðingum. Þá fyllt-
ist hann áhuga á.ríkisfjár-
málastjórn og sá í hilling-
um sjálfan sig í ríkisstjórn
Bretlands. Til að það
mætti verða hóf hann
nám í Viðskiptaskóla
Lundúna, en þá var tón-
listin farin að keppa við
pólitískan frama; Muddy
Waters, Chuck Berry og
Johnny Cash toguðust á
við Adam Smith og John
Kenneth Galbraith. Tón-
listarmennirnir náðu
snemma yfirhöndinni og
þó Jagger hafi stundað
námið áfram var það með
hangandi hendi. Fjár-
málanámið hefur þó vís-
ast komið sér vel, því
eignir hans eru metnar á
tæpa átta milljarða króna
í dag.
W
Iupphafi sjöunda ára-
tugarins var rokkið
eitthvað sem menn áttu
árum eru löngu horfnar
og öllum gleymdar, eða
þá listamennirnir fallnir
fyrir byssukúlum, spraut-
um eða hraðskreiðum.bíl-
um. Ekki hefur þar skipt
minnstu máli ástar/hat-
urs-samband þeirra Jagg-
ers og Richards, en Jagg-
er hefur gert ítrekaðar
tilraunir til að losna úr
samstarfinu, ýmist sem
leikari eða sem sóló-
stjarna. Um tíma virtist
sem saga Rollinganna
væri öll og frétt um það
birtist á forsíðu Morgun-
blaðsins, en þá var venju
fremur stirt á milli þeirra
Jaggers og Richards. Um
síðir áttuðu þeir sig á því
að þeir geta ekkert starf-
að af viti hvor í sínu lagi
og Jagger átti frumkvæði
að sáttum, sem haldist
hafa fram á þennan dag.
Snemma á þessu ári
hefur hann ekki slegið í
gegn einn síns liðs: .
A síðasta ári gerðu
Rollingarnir plötusamn-
ing við Virgin-útgáfuna,
sem á eftir að endast vel
fram á næstu öld, en fyr-
ir það fengu þeir félagar
fjórir (Bill Wyman fær
ekkert) tæpa þrjá millj-
arða króna. Virgin var
þar að kaupa sér nafn til
að skreyta sig með, því
plötusala sveitarinnar er
ekki í neinu samræmi við
þessi ósköp. Þannig tap-
aði til að mynda Sony-
útgáfan, sem gerði met-
samning við sveitináT
1983, líklega nokkrum
milljónatugum á samn-
ingnum, en stórfyrirtækj-
um er ekki síður í mun
að hafa goðsagnakenndar
stjörnur á mála hjá sér
en að selja plötur í millj-
ónatali. Það eru tónleika-
Mick Jagger er tákn-
mynd sjöunda ára-
tugarins og það er hluti
af vinsældum hans meðal
miðaldra aðdáenda, sem
eru fjölmargir, þó þunn-
skipað sé í ungliðadeild-
inni. Fólk gerir þær kröf-
ur til hans að hann sé
sami Mick Jagger og
1969, til þess að halda í
eigin æsku, og að vissu
leyti heldur hann fast í
þá ímynd. Andlitið er
tálgað og skorið og úfinn
kollurinn hæruskotinn en
þegar hann stígur á sviðið
er hann sama spengi-
mennið og forðum og ekki
að merkja að snerpan
hafi minnkað né kraftur-
inn sem gerði hann að
andliti mestu rokksveitar
sögunnar. Jagger er illa
við allar vangaveltur um
aldur sinn og allir blaða-
menn sem tala við hann
fá vinsamlega ábendingu
um að ræða ekki um
fíknilyf, kvennamál eða
aldur hans. Aulist einhver
til að spyrja um það
hvernig það sé að vera
fimmtugur svarar Jagger
engu eða út í hött og slít-
ur viðtalinu ef spyrillinn
sér ekki að sér. Víst er
það leið til að halda sér
ungum að afneita aldrin-
um og Mick Jagger er lif-
andi sönnun þess að eng-
inn er eldri en honum
finnst hann vera.
Þegar Jagger var 26
ára og búinn að vera
í sjö ár, sem flestum þætti
fullnógur tími, í Rolling
Stones sagðist hann ætla
að hætta áður en hann
yrði 33, enda sé það ekki
iðja fyrir gamlan mann
að syngja í rokkhljóm-
sveit og hann geti ekki
hugsað sér að hafa rokkið
að ævistarfi. Frá því hann
lét þessi orð falla er liðinn
nær aldarfjórðungur og
ekki er við öðru að búast
en að Rolling Stones eigi
eftir að rokka vel inn í
21. öldina.
eftir Árno Matthíosson
Mick Jagger, átrúnaðargoð milljóna um
heim allan, verður fimmtugur á morgun
og þrátt fyrir aldurinn er engan bilbug
að finna á rokkhetjunni
von á að hyrfi líkt og
mambóið, tsja, tsja, tsja
og álíka dansæði sem
gerðu alla óða í smátíma
og viku síðan fyrir nýrri
tísku. Rokkunnendur
voru því í miklum minni-
hluta þegar þeir Mick
Jagger og Keith Richards
tóku upp sögulegt sam-
starf sitt. Aður hafði
Jagger sungið með ýms-
um blússveitum. Þeir fé-
lagar Jagger og Riehards
sóttu allt sitt í svartan
blús og rytmablús, og
gera enn, og Richards
hefur lýst því að þeir hafi
alla tíð viljað líkjast sem
mest fyrirmyndunum,
Jimmy Reed, Muddy Wat-
ers og Chuck Berry. Oft
tókst þeim vel upp, en
ekki fór heimurinn að
leggja við eyrun að ráði
fyrr en þeir fóru að semja
lög sjálfir, að sögn Jagg-
ers vegna þess að þeir
áttuðu sig á því að þeir
gætu ekki spilað blús.
Ekki verður hér rakin
saga Rolling Stones frek-
ar, en hún er samhverfa
sögu sjöunda og áttunda
áratugarins; frá sakleys-
islegri uppreisn í ástar-
og blómavímu, þá í hass-
þoku og LSD-sýnir, svo
brennivíns- og kynlífs-
sukk og loks í grænmetið
og endurhæfingu. Frá
þessum árum eru margar
hrikalegar sögur, enda'
var allt leyfilegt á þessum
tíma og állir sem voru
menn með mönnum
reyktu hass og tóku í nef-
ið.
JF
Otal samverkandi
þættir hafa haldið
Rolling Stones á lífi, á
meðan aðrar hljómsveitir
sem hátt risu á þessum
kom út þriðja sólópiata
Jaggers, Wandering Spir-
it, sem var ætlað að fleyta
honum efst á vinsælda-
lista, en allt kom fyrir
ekki. Fyrir skenimstu
barst svo sú frétt að Roll-
ing Stones væri nú að
semja lög á næstu breið-
skífu, sem koma á út eft-
ir áramót, og í kjölfarið
kæmi enn ein tónleika-
ferðin, þó með nýjum
bassaleikara, því Bill
Wyman er kominn á eftir-
laun, 57 ára.
Það sjá allir sem vilja
að ekki eru það pening-
arnir sem reka þá Roll-
inga af stað aftur, Eins
og áður sagði á Mick
Jagger meira fé en.hann
getur eytt með góðu móti
þau ár sem hann á ólifuð
og hann er löngu hættur
að snobba niðurávið; sam-
ferðamenn hans eru sam-
mála um að Jagger er
orðinn yfirstéttarmaður
sem kunni því vel að vera
milljónari með villu í
Frakklandi, glæsihús í
Karíbahafi og risaíbúð í
New York. Það er þó svo
að þegac þú ert kominn í
villuna með þjón á hverj-
um fingri og ekkert erfið-
ara að gera en ákveða
hvora sundlaugina eigi að
bregða sér í eftir hádegi,
þá inni eða úti, sjá menn
í hillingum langdregnar
tónleikaferðir og
þreytandi ferðalög.
Eftir allan þennan
tíma í fremstu röð
getur Mick Jagger
ekki lifað án aðdáun-
ar áheyrenda, sem
sannast einfaldlega
með því að hann
hefur ekki slitið
sig frá Rolling
Stones enn, enda
ferðir Rolling Stones sem
mala þeim gull, enda
er markhópurinn á
þeim aldri að
hann vílar ekki
fyrir sér að
borga vel fyr-
ir að berja
goðin aug-
um og
þannig
höfðu þeir
félagar
hundruða
milljóna
hagnað af
síðustu tón-
leikaferð
sinni um
Bandaríkin.