Morgunblaðið - 26.10.1993, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. OKTOBER 1993
Coppelia flytur
í Islensku óperuna
Poula Villanova og Mauro Tambone í 3. þætti Coppeliu.
Ballett
Olafur Olafsson
Coppelia, ballett í þremur þátt-
um.
Uppsetning Evu Evdokimovu,
byggð á dönsum Arthur Saint-
Léon og Marius Petipa.
Tónlist: Léo Delibes.
Leikmynd og búningar: Hlín
Gunnarsdóttir.
Aðstoð við uppsetningu: María
Gísladóttir, Alan Howard.
Æfingar á barnadönsum:
Nanna Ólafsdóttir, Margrét
Gísiadóttir.
Sýningarstjóri: Kristín Krist-
jánsdóttir.
Hljónisveitarsljóri: Örn Óskars-
son.
Endurfrumsýning í Islensku
óperunni, 22. október 1993.
Það var í vor á sviði Borgarleik-
hússins, sem Islenski dansflokk-
urinn, ásamt Listdansskólanum,
frumsýndi Coppeliu, rómantiskan
gamanballett við tónlist Léo Delib-
es. Coppelia hefur nú verið flutt
í íslensku óperuna og sviðsetning
Evu Evdokimovu aðlöguð sviðinu
þar. Sviðið hefur verið stækkað
töluvert og byggt yfir hljómsveit-
argryfjuna. Coppelia telst til hefð-
bundinna klassískra balletta, þar
sem látbragðsleikur ræður miklu.
Ballettinn var fyrst sýndur í París
árið 1870, en tekið breytingum í
meðförum ýmissa danshöfunda.
Dansgerðin, sem hér er sýnd, er
byggð á kóreógrafíu Saint-Léon
og Marius Petipa. Eva Evdok-
imova setti ballettinn á svið í vor
og gaf verkinu sinn persónulega
blæ. Söguþráðurinn er glettinn,
rómantísk ástarsaga Svanhildar
og Frans, þar sem afbrýðisemi
Svanhildar út í brúðuna Coppeliu
setur strik í reikninginn. Þegar
misskilningi hefur verið eytt, sætt-
ast allir og sagan fær farsælan
endi.
Það er ánægjulegt til þess að
vita, að Coppelia hefur aftur verið
tekin til sýninga. Uppfærslan í
Borgarleikhúsinu tókst mjög vel
og það var með blendnum tilfinn-
ingum, sem fréttinni um flutning
í Isl. óperuna var tekið. Það er
ekki hægt að stytta sér leið í list-
dansi og allar málamiðlanir eru
varasamar. Ljóst var, að miklar
tilfærslur þurfti að gera, skera
niður fjölda dansara í hópdönsum
og minnka leikmynd.
En viti menn; þessi flutningur
tekst og það með sóma. María
Gísladóttir og Alan Howard velja
að mínu viti réttustu leiðina. Þau
fækka dönsurum í stóru hópdöns-
unum, takmarka fjölda þorpsbúa
og aðlaga kóreógrafíuna minna
sviði, í stað þess að reyna að troða
öllu á sviðið. Meira að segja
skrautíjaðrir eins og Marsúrka og
Sardas halda sínu, þó með færri
dönsurum sé. En magn er ekki
sama og gæði. Það sem aftur á
móti vinnst við breytinguna er,
að hópdansamir verða skýrari og
hreinni fyrir vikið. Tvídönsum og
minni hópdönsum þurfti ekki að
breyta að neinu ráði og halda sínu
fyllilega. Sýningin verður öll ná-
lægari og látbragðið skilar sér vel.
Nýir dansarar eru í ýmsum hlut-
verkum. Poula Villanova dansaði
aðalhlutverkið á frumsýningunni.
Þessi heillandi ítalski dansari kom
til liðs við dansflokkinn nú í haust.
Hún fór of varfærnislega af stað
og látbragðið í 1. þætti er of veikt.
Það er erfitt að opna ballettsýn-
ingu á litlu sviði og í mikilli ná-
lægð við áhorfendur, svona eins
og að framkvæma töfrabrögð með
áhorfandann of nærri. Það bitnar
mest á henni. En þegar leið á
verkið færðist hún í aukana og
galdurinn hennar gekk upp. í öðr-
um þætti mátti heyra á salnum,
að hún náði athyglinni vel. Hún
hefur góða og heillandi kosti sem
dansari. Mauro Tambone dansaði
hlutverk Frans og var í alla staði
stórkostlegur og nánast stal sen-
unni hvað eftir annað. Suðrænn,
glettinn og gefandi.
Það var ánægjulegt að sjá Sig-
rúnu Guðmundsdóttur og Þóru
Guðjohnsen í hlutverkum vin-
kvenna Svanhildar og aftur með
íslenska dansflokknum. Þær báð-
ar hafa til að bera einstaka svið-
stöfra. Þóra Guðjohnsen dansaði
sóló í 3. þætti. Og ég verð að játa,
að þó að þær sem hingað til hafa
dansað þetta sóló hafi gert það
stórvel, lagði Þóra hlýju og inni-
leik í dansinn, sem ég hef hingað
til saknað. En það eru fleiri íslend-
ingar komnir til dansflokksins.
Katrín Ingvadóttir er á nema-
samningi og það sama á við um
Jóhann Björgvinsson, sem er að
koma frá tveggja ára námi í
Stokkhólmi. Mikið reynir á Jóhann
í sýningunni og kemst hann með
sóma frá sínu, þó hann skorti
meiri reynslu á sviði, sem eðlilegt
er með svo ungan dansara.
Andrew Mitchell dansar hliðstætt
hlutverk og Jóhann. Hann er
eflaust ágætis dansari, en virkaði
dálítið óbeislaður á sýningunni.
Lilia Valieva, Janine Noelle Bryan,
David Greenall og kjölfesta dans-
flokksins til margra ára, Hany
Hadaya, stóðu sig öll með prýði.
Barnadansarnir voru dansaðir af
nemendum Listdansskóla íslands.
Þau lífga upp á sýninguna og
gefa henni breidd.
Alan Howard, sem á að baki
langan og farsælan ferii sem dans-
ari og listdanskennari, var í hlut-
verki borgarstjórans. Hingað til
hefur hlutverkið verið í höndum
leikara, sem er gott og blessað.
Alan Howard lagði áherslur dans-
arans í verkið og var stórgóður.
Það er gaman að hafa nafn þessa
meistara meðal þeirra listamanna,
sem komið hafa fram með íslenska
dansflokknum. Björn Ingi Hilm-
arsson var í hlutverki Dr. Coppel-
iusar á frumsýningunni. Hann var
sem fyrr mjög trúverðugur. Þess
má reyndar geta, að ungur ís-
lenskur dansari, Guðmundur
Helgason, mun fara með hiutverk
Dr. Coppeliusar á móti Birni Inga.
Guðmundur hefur verið við ballett-
nám í Stokkhólmi í tvö ár og verð-
ur spennandi að sjá hann takast
á við hlutverkið.
Ymislegt er það þó í umgerð
sýningarinnar, sem heldur sér, svo
sem búningar Hlínar Gunnarsdótt-
ur. Þó svo leikmyndin sé minni,
kemur það ekki að sök. Ljósahönn-
un í Óperunni er erfið, en ég hygg
að ljósameistarinn hafi leyst sitt
verk eins og kostur var. Hljóm-
sveitin hljómar vel á opnu svæði
í salnum undir góðri stjórn Arnar
Óskarssonar.
Ég er sannfærður um, að núna
gefst betra tækifæri en gefist hef-
ur undanfarin ár fyrir foreldra,
skóla og þá sem láta sér listrænt
uppeldi einhveiju varða, að fara á
ballettsýningu. Svo er hljómsveit-
inni ekki pakkað niður í gryfju,
heldur fær að hljóma í salnum.
Nú er tækifærið og um að gera
að láta það ekki ganga sér úr
greipum.
Morgunblaðið/Amór
Gunnar Örn við eitt verka sinna.
Gunnar Örn með mál-
verkasýningu í Garði
MYNDLISTARMAÐURINN
Gunnar Örn opnaði málverkasýn-
ingu í Sæborgu sl. laugardag. Á
sýningunni eru 20 myndir málað-
ar sl. tvö ár og hafa ekki verið
sýndar áður.
Gunnar Öm er sjálfmenntaður
myndlistarmaður. Hann hefir haldið
yfír 25 myndlistarsýningar. Hann
hélt sýningu sjðast í Garðinum vet-
urinn 1982. Ástæðan fyrir því að
Gunnar sýrúr'í Garðinum er sú að
hann ey áð nokkru uppalinn hér og
stundaði sitt barnaskólanám í Gerða-
Skóla og að hans eigin sögn fínnst
honum hann vera Garðmaður.
Sýning Gunnars Arnar er nokkuð
ólík síðustu sýningu hans sem var
fyrir tveimur árum á Kjarvalsstöð-
um. „Það verða alltaf einhveijar
breytingar. Annars nennti maður
ekki að standa í þessu,“ sagði Gunn-
ar Öm. „Ég málaði meira landslag
síðustu árin en nú er ég kominn
áftur í minn gamla stíl sem er and-
lit og fígúrur."
Á annað hundrað manns komu á
sýninguna fyrsta daginn en sýning
Gunnars Arnar stendur til 31. októ-
ber og er opin kl. 18-21 virka daga
en kl. 14-21 laugardag og sunnu-
dag. Sýningin er í boði M-nefndar
og hreppsnefndar Gerðahrepps.
- Arnór
Kammersveit Reykjavíkur
Kammersveit Reykjavíkur. Morgunbiaðið/Þorkeii
Tónlist
Ragnar Björnsson
Kammersveitin byijaði tónleika-
röð sína með að mörgu leyti glæsi-
legum tónleikum í Áskirkju sl.
sunnudag. Flytjendur tónleikanna
að þessu sinni voru Rut Ingólfs-
dóttir, fíðlu, Júlíana Kjartansdóttir,
fiðlu, Margrét Kristjánsdóttir,
fiðlu, Svava Bemharðsdóttir, víólu,
Guðmundur Kristmundsson, víólu,
Inga Rós Ingólfsdóttir, selló, Bryn-
dís Halla Gylfadóttir, selló. Jósef
Ognibene, horn, Þorkell Jóelsson,
horn og Matej Sarc, óbó. Þau hófu
tónleikana með Sextett Beethovens
í Es-dúr fyrir strengi og tvö horn.
í efnisskrá er þess getið „til gam-
ans“, að Beethoven hafi verið 25
ára þegar hann skrifaði sextettinn
og á sama aldri voru og hin tón-
skáldin sem verk áttu á efnis-
skránni. Hornpartarnir í sextettin-
um eru virtúósahlutverk sem Þor-
kell og Jósef skiluðu oft glæsilega,
þrátt fyrir smá-klikk, sem erfitt
getur verið að varast. Einkennilegt
er að sextettinn var eina verk tón-
leikanna hvar heyra mátti að höf-
undurinn bak við verkið væri á
miðri þroskaleið. Mjög stuttur og
eiginlega dálítið vandræðalegur
annar þáttur benti til þess, svo og
rondóið, sem á stundum er sem
vogi ekki út af sporinu. En hvað
um það, strengirnir skiluðu sínu
án þess þó að hafa fyllilega í tré
við hornin. Að vísu var dálítið
þunglamalega af stað farið og
kannske voru strengirnir of hlé-
drægir, hefðu mátt spila meira út
og þar hefði fyrsta fiðla þurft að
taka af skarið, því eftir hennar
upptakti dansa hinir strengirnir.
Kvartett í F-dúr fyrir óbó og
strengi KV 370 var næst á efnis-
skrá og þar kvað strax á fyrsta
takti við nýjan tón. Upptaktinn sló
slóvenskur óbóleikari að nafni
Matej Sarc. Kannske ekki mikinn
tón en fallegan og tárhreinan og
með mjög góða tækni. Og sjóð-
andi músíkkvaliteti leiddi hann
Mozart-kvartettinn til enda, hreif
hina með sér í sampili og flutningi
sem verður eftirminnilegur. Að
vísu var stundum eins og farið
væri út á ystu nöf hvað styrkleika-
sveiflur varði. Einn kostur enn er
ónefndur, en það var nákvæmt
ryþmískt spil, nokkuð sem við ís-
lendingar mættum á stundum
leggja nákvæmari hlustun við.
Matej Sarc mun vera á förum af
landinu. Það gerist stundum að
fólki er meinað landvistarleyfi, í
þessu tilfelli fyndist mér athug-
andi hvort ekki mætti meina
manninum brottfararleyfís frá
landinu.
„Verklarte Nacht op. 4“ eftir
Arnold Schönberg var upphaflega
skrifað fyrir strengjasextett, síðar
umskrifað fyrir strokhljómsveit og
þannig oftar flutt. E.t.v. gefur þó
þessi upprunalega gerð réttari og
sterkari mynd af innihaldinu. Öll
raddfleygun verður skýrari, til-
fínningarnar persónulegri, skilar
sér betur sem kammermúsík, eins
og það er hugsað, en allt þetta
byggist vitanlega á því að vel sé
flutt og svo var að þessu sinni svo
að undirstrika verður. Kannske
ætti engan úr hópnum að nefna
fremur öðrum, en freistandi er þó
að nefna fyrstu fiðlu, Rut Ingólfs-
dóttur, sem nú dró ekki af sér,
og Bryndísi Höllu á sellóið, sem
báðar sýndu sérlega fallega ein-
leiksparta. Ekki verður annað sagt
en Kammersveitin hafí farið glæsi-
lega af stað.