Morgunblaðið - 08.07.1994, Síða 6

6 FÖSTUDAGUR 8. JÚLÍ 1994
MORGUNBLAÐID
FRÉTTIR
Síðbúinn
sauðburður í
Arbæjarsafni
ÆR BAR lambi í Árbæjarsafni
á mánudaginn, en frekar óvenju-
legt er að ær beri á þessum árs-
tíma. Sauðburðurinn kom starfs-
mönnum safnsins ánægjulega á
óvart að sögn Erlu Hallsteins-
dóttur, leiðsögumanns á Árbæj-
arsafni. Hún sagði að þetta væri
ekki eina ungviðið sem komið
hefði í heiminn á safninu síðustu
daga því að í gær hefðu fimm
hænuungar skriðið úr eggjum.
Þetta eru ungar af íslenskum
stofni og þess vegna eru þeir
marglitir. Auk hænsna og kinda
eru á safninu kýr og þriggja
vikna kálfur. Það hefur því fjölg-
að verulega í búfjárstofni Árbæj-
arsafns í bíðviðrinu undanfarna
daga og ætti ungviðið að verða
ungum gestum safnsins til
skemmtunar og fróðleiks.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Leiguflug, ísleifur Ottesen hfkærir verkfallsboðun FÍA til Félagsdóms
Snýst um rétt stéttar félags til
að boða aukafélaga í verkfall
Fimm sóttu
um stöðu
landsbóka-
varðar
UMSÓKNARFRESTUR um stöðu
landsbókavarðar skv. nýjum lögum
rann út um mánaðamótin. Fimm
sóttu um stöðuna. Nöfn þeirra
munu fara til umsagnar stjórnar
Landsbókasafns Íslands-Háskóla-
bókasafns eins og safnið í Þjóðar-
bókhlöðunni mun heita. Búið er að
tilnefna fjóra einstaklinga í stjórn-
ina en beðið er eftir því að Rann-
sóknarráð íslands taki til starfa því
það á að tilnefna fimmta einstakl-
inginn að sögn Áma Gunnarssonar
í menntamálaráðuneytinu. Fyrr er
ekki hægt að afgreiða umsóknirnar.
Þeir sem sóttu um stöðu lands-
bókavarðar eru: Einar Sigurðsson
háskólabókavörður, Guðrún Karls-
dóttir deildarstjóri í Háskólabóka-
safni, Hildur G. Eyþórsdóttir yfir-
bókavörður í Landsbókasafni, Leó
Ingason cand. mag. og Sigrún Klara
Hannesdóttir prófessor. Forseti ís-
lands mun síðan skipa landsbóka-
vörð til sex ára eftir tillögu mennta-
málaráðherra. Landsbókavörður
skal skipaður úr hópi þeirra um-
sækjenda, sem stjórn bókasafnsins
telur hæfa.
-----» ♦ ♦---
Kveikt á
LEIGUFLUG, ísleifur Ottesen hf., hefur höfðað mál fyrir Félagsdómi til
ógildingar á verkfallsboðun Félags íslenskra atvinnuflugmanna, FÍA, hjá
flugmönnum fyrirtækisins. Eru forsendur stefnunnar þær að atkvæða-
greiðsla um verkfallið á félagsfundi 28. júní sl. hafi verið ólögmæt. Að
sögn Tryggva Baldurssonar, formanns FÍA, tók vinnustöðvunin gildi á
miðnætti í gær. Flugmenn félagsins voru í vinnu í gær en að sögn Tryggva
hefur félagið ekki hafið verkfallsvörslu og er beðið er úrskurðar Félags-
dóms sem væntanlegur er í dag.
Að sögn ísleifs Ottesens, hjá
Leiguflugi, ísleifi Ottesen hf., snýst
málið um með hvaða hætti stéttar-
félag geti sent starfsmenn í verkfall
sem ekki eru fullgildir aðilar að fé-
laginu. Flugmennirnir eru aukaaðil-
ar að FÍA og bókuðu á fundinum
að þeir vildu ekki fara í verkfall
og væru ekki ósáttir við sinn at-
vinnuveitenda. „Þetta snýst um
grundvallarmannréttindi þeirra,"
segir ísleifur.
Atkvæði greidd með
handauppréttingu
Stefnandi byggir kröfu sína um
að verkfallsboðunin verði ógilt á því
að samkvæmt lögum um stéttarfé-
lög sé tekið fram að atkvæða-
greiðsla um verkfallsboðun skuli
vera leynileg.
Atkvæðagreiðslan var gerð með
handauppréttingu og segir Tryggvi
Baldursson, formaður félagsins, að
handaupprétting hafi tíðkast í flest-
um stéttarfélögum í mörg ár og
hingað til hafi enginn gert athuga-
semd við slíkt.
Einnig gerir stefnandinn athuga-
semd við boðun félagsfundar og
segir í stefnunni að ekki hafi verið
staðið rétt að fundarboði á fundinn
þar sem atkvæðagreiðsla um verk-
fallið fór fram.
ísleifur segir að hvort vinnu-
stöðvunin hafi verið boðuð á rétt
nafn félagsins, eins og kom fram í
Morgunblaðinu í gær, sé aukaatriði
í málarökunum.
Hafa ekki atkvæðisrétt
Flugmennirnir fjórir og lausráðn-
ir flugkennarar hjá fyrirtækinu eru
með aukaaðild að FÍA. Tryggvi
segir að það þýði að þeir hafi skert
réttindi, sem felist í að þeir hafi
ekki atkvæðisrétt á félagsfundum
FÍA. Þeir hafi aftur á móti mál-
frelsi og tillögurétt.
Hann segir að kjarasamningur
FÍA kveði á um tryggingar félags-
manna, orlofsmál, uppsagnir og
vinnutíma flugmanna, sem sé ná-
tengdur öryggismálum.
nyjum um-
ferðarljósum
LAUGARDAGINN 9. júli kl. 14
verður kveikt á nýjum umferðarljós-
um á mótum Vesturlandsvegar og
Víkurvegar sem liggur upp í Graf-
arvog í Reykjavík. Umferð af Vík-
urvegi verður umferðarstýrð, enn-
fremur umferð af Vesturlandsvegi
inn á Víkurveg (til austurs).
Til að áminna ökumenn um hin
nýju umferðarljós verða þau látin
blikka gulu ljósi í nokkra daga áður
en þau verða tekin í notkun.
Héraðsdómur sýknar HIY-smitaðan mann af ákæru um að nauðga pilti
Dómari gagnrýnir
rannsókn málsins
Rannsóknarlögreglan er harðlega gagnrýnd
í sýknudómi Héraðsdóms Reykjavíkur yfír
eyðnismituðum manni sem sakaður var um
að hafa nauðgað 14 ára pilti á síðasta ári.
HERAÐSDOMUR Reykjavíkur
sýknaði í gær 32 ára gamlan mann
af ákæru um að hafa nauðgað tæp-
lega 15 ára pilti í júli sl. sumar og
að hafa með þvi stofnað lífi piltsins
í augljósan háska þar sem ákærði
vissi þá að hann var eyðnismitaður
en án einkenna um sjúkdóminn.
ítrekaðar rannsóknir á kærandan-
um hafa leitt í ljós að hann hefur
ekki smitast af eyðniveirunni. í nið-
urstöðum dómsins er harðlega
fundið að mörgum atriðum í rann-
sókn málsins og segir dómari að
RLR hafi látið undir höfuð leggjast
að rannsaka jafnt atriði sem leiði
til sýknu mannsins og sakfellingar.
Sú vanræksla hafi aukið á vafa um
sekt hans.
Pilturinn lagði fram kæru 2.
ágúst síðastliðinn og kærði mann-
inn fyrir að hafa nauðgað sér á
heimili hans. Atburðurinn hafi átt
sér stað eftir samkvæmi á heimili
mannsins, þar sem auk þeirra voru
um tíma 7-8 manns, flestir sam-
kynhneigðir, en pilturinn, kærand-
inn, kvaðst vera tvíkynhneigður.
Hann kvaðst hafa verið orðinn
ölvaður og fengið að ieggja sig í
rúmi húsráðandans og síðan vaknað
í rökkvuðu herberginu við það að
maður sem hann hafi þekkt sem
húsráðandann var að hafa við hann
samfarir. Þrír dagar liðu frá hinum
meinta atburði þar til kæra var lögð
fram. Við læknisskoðun fundust
engin ummerki er þættu veita vís-
bendingu um nauðgun.
Húsráðandinn, sem er smitaður
af HlV-veirunni en einkennalaus
um eyðni, neitaði ávallt sakargift-
um og öllum kynferðislegum af-
skiptum af piltinum.
I niðurstöðum dómsins segir að
þrátt fyrir ónákvæmni í tímasetn-
ingu og fremur óljósar Iýsingar á
meintum atburðum sé framburður
kærandans í aðalatriðum trúverð-
ugur.
Ákærði neitaði sakargiftum
Vitnað er til framburðar sálfræð-
ings, læknis og hjúkrunarfræðings
um andlegt ástand piltsins og sagt
að telja verði sannað að umrædda
nótt hafi hann orðið fyrir þeirri
reynslu að karlmaður reyndi að
hafa við hann samfarir meðan hann
svaf. Einnig er visað til framburðar
læknis um að eins og pilturinn lýsti
því hvemig hann lá í rúminu þegar
hann vaknaði séu litlar líkur á að
samræði hafi getað átt sér stað.
Þá segir að ákærði hafí staðfast-
lega neitað öllum kynferðislegum
afskiptum af kæranda og sé fram-
burður hans í fyllsta samræmi við
framburð vitnis sem var í íbúðinni
varðandi þá atburði sem báðir geti
borið um. Ekki gæti misræmis í
framburði ákærða og hann hafi
ekki á sér ósannindablæ. Þótt kær-
andinn sé viss um að ákærði hafi
framið kynferðisbrot gegn sér þyki
ýmis atriði í frásögn hans gefa til-
efni til efasemda um að ákærði
hafi verið að verki, m.a. gefi hegð-
un piltsins í íbúðinni fyrst eftir hið
ætlaða kynferðisbrot ekki tilefni að
ætla að hann hafi þá verið viss í
þeirri sök að húsráðandinn hefði
framið kynferðisbrot gegn sér.
í niðurstöðum Sigurðar Tómasar
Magnússonar héraðsdómara er
fundið að fjölmörgum göllum á
rannsókn málsins. Vottur hafí ekki
verið við yfirheyrslur yfir kæranda,
upplýsingaskýrsla rannsóknarlög-
reglumanns um trúnaðarupplýs-
ingar sem hafi áhrif á framgang
DNA-rannsóknar á sæðisblettum í
nærbuxum vitnisins eigi ekki erindi
í opinbert mál, ekki hafi verið gerð
vettvangsrannsókn á íbúð ákærða
og fólk sem hafí verið í samkvæm-
inu hafi ekki verið yfirheyrt.
Gallar á rannsókn
auka vafa á sekt
„í fyrirmælum [laga um meðferð
opinberra mála] felst að það er
ekki aðeins skylda rannsóknara að
rannsaka þau atriði sem geta leitt
til að grunaður maður verði sak-
felldur heldur ber honum einnig að
rannsaka þau atriði, sem skapað
geta vafa um sekt hans,“ segir í
dóminum og ennfremur að þótt
þessum fyrirmælum hafi ekki verið
fylgt nægjanlega vel í þessu máli
séu annmarkarnir ekki slíkir að
þeir leiði til frávísunar málsins en
þeir veiki hins vegar sönnunarstöðu
ákæruvaldsins í málinu.
Varðandi DNA-rannsókn segir
að nærbuxur þær sem pilturinn var
í umrædda nótt og hann afhenti
þegar hann lagði fram kæru hafi
verið geymdar við stofuhita í þrjá
mánuði hjá RLR áður en þær voru
sendar til rannsóknar. Hefðu bux-
urnar verið rannsakaðar strax sé
ekki loku fyrir það skotið að í þeim
hefðu fundist sæðisfrumur sem
greina hefði mátt með tilliti til
erfðaefnis sem hægt hefði verið að
samkenna við ákærða eða aðra þá
sem voru í samkvæminu. Lögreglu-
maður hjá RLR, sem rannsakaði
málið, hafí fyrir dómi borið fyrir
sig að hann búi yfir trúnaðarupplýs-
ingum sem hafi valdið því að hann
sá ekki strax ástæðu til að rann-
saka buxurnar. Þrátt fyrir áminn-
ingu frá dómara um vitnaskyldu
hafi lögreglumaðurinn staðið á því
að neita að greina frá um hvaða
trúnaðarupplýsingar sé að ræða.
Það leiði til þess að dómari hafí
ekki aðstöðu til að meta hvort og
þá hvemig þessar upplýsingar
skipti máli um sönnun í málinu.
Þetta ásamt drætti á rannsókn á
buxunum auki á vafa um sekt
ákærða og þegar allt sé saman tek-
ið þyki ákæruvaldið ekki hafa fært
fullnægjandi sönnur á að ákærði
sé sekur um þau brot sem honum
höfðu verið gefin að sök.
Maðurinn var því sýknaður af öll-
um ákærum, kröfu piltsins um 1,5
milljónir króna í bætur var vísað frá
og allan sakarkostnað, svo og máls-
vamarlaun veijanda mannsins, Sig-
urðar A. Þóroddssonar hdl., skal
greiða úr ríkissjóði.