Morgunblaðið - 12.02.1995, Blaðsíða 10

10 B SUNNUDAGUR 12. FEBRÚAR1995
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Þorkell
Inga Lísa Middelton
lærði ljósmyndun en
sneri sér síðan að kvik-
myndagerð og fékk
verðlaun fyrir verk sín.
I samtali við Krístínu
Marju Baldursdóttur
segir hún frá nýrri
stuttmynd sinni sem
fyallar á gamansaman
hátt um drauma, en það
fyrirbæri kannaði hún
vel á námsárum sínum.
DRAUMAR hafa lengi verið hug-
leiknir Ingu Lísu Middelton kvik-
myndagerðarmanni. 1 stuttmynd
sinni, í draumi sérhvers manns, sem
frumsýnd var síðasta föstudag, ger-
ir hún grín að hrokagikknum sem
hafnar draumum og þýðingu þeirra.
Tengsl mannsins við náttúruna og
sjálfan sig hefur áður verið við-
fangsefni Ingu Lísu og í verðlauna-
mynd sinni, Ævintýri á okkar tím-
um, fjallaði hún um umgengni okk-
ar við náttúruna. íslenski arfurinn,
trúin á náttúruna, huldufólk og
drauma fylgdi henni út í hinn þétt-
býla heim og ekki er ólíklegt að
hann hafi komið henni á það flug
sem flest skapandi fólk dreymir um.
Stuttmyndin í draumi sér-
hvers manns fjallar um völd
og áhrif skúringakonu sem
ræður drauma starfsfólks
hjá stofnun einni,“ segir
Inga Lísa. „Starfsfólkið hópast inn
á kaffistofuna til að fá drauma
sína ráðna, og eflaust kannast
margir við slíkt úr sínu daglega
lífi. Einn fulltrúinn, ungur hroka-
gikkur, trúir ekki á þessa vitleysu
en svo kemur að því að hann
dreymir.
Myndin er byggð á samnefndri
smásögu Þórarins Eldjáms og mér
skilst að hann hafí fengið hug-
myndina hjá vini sínum sem vann
í einu ráðuneytinu hér í bæ. Þar
mun víst hafa verið slík skúringa-
kona sem kunni að ráða drauma,
eins og reyndar margir hér á
landi.“
Táknrænt tungumál
Inga Lísa ákvað að gera stutta,
leikna mynd til að greiða fyrir
annarri lengri kvikmynd sem hún
er með í bígerð. „Mig vantaði
skemmtilega sögu sem hefði „fant-
asíu“, drauma eða sýnir, sem hægt
j væri að útfæra. Mér datt þá í hug
sögur Þórarins Eldjáms, sem oft
j em afar myndrænar og skemmti-
: legar. Ég hef síðan stílfært sögu
* hans.
Það var úrvalshópur sem vann
með mér að þessari mynd og sam-
starfið var því mjög hvetjandi fyr-
ir mig. Leikararnir vora frábærir
og það var til dæmis sorgarstund
fyrir mig þegar Dúddi fulltrúi gekk
út í síðasta sinn. Sigríður Sigur-
jónsdóttir, sem gerði leikmyndina,
stóð sig líka afar vel, en hún gegndi
því erfiða hlutverki að gera metn-
aðarfulla leikmynd fyrir lítið fjár-
magn. Ég er einnig mjög ánægð
með tónlistina og hljóðmyndina."
- Hvað er það sem þú vilt sýna
í þessari mynd?
„Ég vil sýna hvemig draumar
hafa áhrif á líf okkar. Mastersrit-
gerð mín fjallaði um drauma sem
hið táknræna tungumál undirmeð-
vitundarinnar. Það era ákveðin
tákn sem alla dreymir. Líf okkar
flestra hér á jörðinni er svipað, við
fæðumst, vöxum upp, eignumst
maka, sjáum fyrir okkur, hugsum
um börnin og af þessu öllu höfum
við áhyggjur sem koma fram í
draumum okkar. Allir geta tengt
sig við drauma. Draumatákn eru
svipuð um allan heim og hafa ver-
ið frá örófi alda. Eitt sinn kom
maður til hins fræga sálfræðings
Jungs og sagði honum frá tákni
sem hann dreymdi sífellt. Jung
fann þetta tákn síðar í ævafomri
austrænni bók þar sem það var
nefnt mandala og táknaði ákveðna
þróun sálarlífsins."
- Trúir þú á drauma?
„Ég á bágt með að trúa að
mann dreymi fyrir einhverium
ákveðnum atburðum, en ég held
að undirmeðvitundin sendi manni
ákveðin skilaboð. Þegar ég vann
að ritgerðinni skrifaði ég drauma-
dagbók og tók þá eftir táknum sem
endurtóku sig í draumum mínum
eins og um ákveðin skilaboð væri
að ræða. Ég hafnaði þeim í fyrstu,
en skildi síðar hvað þau þýddu.“
- Dreymir þig oft?
„Já, mig dreymir oft, og þegar
Eg var þarna í
eina önn og
leiddist svo
hræöilega að ég
fór að semja
handrit að stutt-
mynd í stað þess
að semja
greinargeröir
Bretunum f annst
þessi þjóötrú
stórmerkileg og
óttu fó orð þegar
þeir sóu
I jósmyndir af
götum sem
sveigðu fyrir
steina
ég var í Englandi dreymdi mig
stundum að ég flygi hér yfír bæinn
og flugvöllinn svona eins og til að
kanna aðstæður," segir hún kímin.
Leiöinn var upphafiö
Hún hefur nú flogið heim eftir
átta ára nám og vinnu hjá Bretum
og er vissulega búin að kanna allar
aðstæður hér heima, því að á síð-
asta föstudag var umrædd stutt-
mynd framsýnd.
Eftir stúdentspróf úr Mennta-
skólanum við Sund fór Inga Lísa
að vinna á auglýsingastofu og þar
vaknaði áhugi hennar á ljósmynd-
un. „Ég ætlaði að fara í arkitekt-
úr, mig langaði til að starfa að
einhvetju sem væri skapandi, en
fann að starfið á auglýsingastof-
unni átti vel við mig og ákvað því
að læra ljósmyndun þótt ég hefði
aldrei haldið á myndavél. Eg sótti
um skóla í Bretlandi og komst þar
inn.“
Leiðin lá síðan í West Surrey
College of Art and Design, þar sem
hún lauk BA-prófi, og þá komu
hreyfimyndimar til sögunnar.
„Ég var að vinna að ljósmynda-
verkefni þegar tæknimaður sem
vann með mér stakk upp á því að
ég gerði hreyfimynd. Hann kenndi
mér síðan á myndbandsvél. Þessa
hreyfimynd keypti svo sjónvarps-
stöðin Channel 4.“
Um þetta leyti var Inga Lísa
komin inn í ljósmyndadeild Royal
College of Art þar sem hún lauk
síðar mastergráðu. „Kannski hefði
það verið réttara að bíða og fara
síðar í kvikmyndadeildina því að
áhuginn á ljósmyndun hafði
minnkað veralega. En eftir að ég
lauk mastersnáminu var ég að
vandræðast með hvað ég ætti að
gera. Þá hitti ég prófessorinn minn
úr teiknimyndadeild þess skóla sem
ég lauk BA-prófi frá, og hann
bauð mér að koma í doktorsnám
til sín í teiknimyndum. Ég lét til
leiðast, en þetta var tilraun af
þeirra hálfu og því vann ég mikið
að j)ví að móta námið.
Ég var þama í eina önn og leidd-
ist svo hræðilega að ég fór að
semja handrit að stuttmynd í stað
þess að semja greinargerðir. Ég
gerði tæknilega^ prafu og sendi
Kvikmyndasjóði íslands, fékk eng-
an styrk frá þeim þá, en hins veg-
ar frá Norræna kvikmyndasjóðn-
um í Svíþjóð. Ég ákvað að salta
námið og fullgera myndina. Meðan
á gerð hennar stóð fékk ég þó
ekki það fjármagn sem ég þurfti
og var orðin nokkuð skuldug, en
þá dró Kvikmyndasjóður íslands
mig í land.“
Myndin „Ævintýri á okkar tím-
um“ fékk síðan þrenn verðlaun, í
samkeppnunum „Film for livet“,
„Nordisk Panorama“, og „Film og
Video ’94“. Nýrri tækni var beitt
í myndinni, hún var sett saman
úr þúsundum ljósmynda sem raðað
var á glærar og síðan kvikmyndað-
ar.
Inga Lísa hefur gert þijár aðrar
hreyfimyndir, auk þess sem hún
hefur kennt ljósmyndun og unnið
mörg verkefni tengd kvikmynda-
gerð og ljósmyndun.
Sjálístæö sex ára
Inga Lísa er fædd í London og
er bresk að hálfu. Foreldrar henn-
ar skildu og fimm ára gömul flutt-
ist hún til Islands með móður sinni,
Þorbjörgu Jónsdóttur, og ólst upp
hjá henni og ömmu sinni, Ingi-
björgu Benediktsdóttur, sem bjó
hjá þeim mæðgum um tíma.
„Eg man lítið eftir mér í London
og ég kynntist ekki pabba aftur
fyrr en ég fór að læra þar. • En
héma á Islandi vorum við þrjár
kynslóðir undir sama þaki og það
var sérstaklega gaman.“
- Hvemig er að hafa mömmu
og ömmu sem uppalendur?
„Ég var ofdekrað af athygli en
þar fyrir utan varð ég fljótlega
mjög sjálfstæð, fór í strætó sex
ára og þar fram eftir götunum.
Ég bý ævinlega að þessu sjálf-
stæði því mig óar aldrei við því
að ráðast í eitthvað ein og óstudd.“
- Byijaðir þú snemma að
teikna?
„Já, ég teiknaði mikið sem barn
og mamma segir að ég hafí alltaf
sagt að það mætti ekki trafla mig
því ég væri að vinna!
Ég var líka með mikla dúkku-
lísuframleiðslu og var sífellt að búa
til leiki með vinkonum mínum.
Maður skipaði í hlutverk og var
að flækjast heilmikið um í rúm-
fataskúffum. Sem unglingur var
ég hins vegar hryllilega feimin og
gerði ekkert skapandi fyrr en ég
varð átján ára, þá fór ég aðeins
að dútla aftur.
~1