Morgunblaðið - 16.09.1995, Síða 6

6 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Forsetar Alþingis og formenn þingflokka ræða gagnrýni á laun og kostnað
Gagna aflað um
launaþróun fyr-
ir nýjan fund
Morgunblaðið/Þorkell
ÞINGFLOKKSFORMENN og forsetar Alþingis sátu á fundi í gaermorgun og ræddu meðal annars
gagnrýni sem komið hefur fram á launagreiðslur til þingmanna.
FORSÆTISNEFND Alþingis
ákvað í gær að afla gagna um
launaþróun á síðustu misserum í kjöl-
far mikiilar gagnrýni á úrskurð Kjara-
dóms um þingfararkaup og ráðherra-
laun og reglna forsætisnefndar um
þingfararkostnað þingmanna. Áform-
að er að nefndin komi saman í næstu
viku og ræði málið frekar þegar
umrædd gögn liggja fyrir.
„Við unum því ekki að það sé ráð-
ist svona að þingmönnum og Alþingi
og teljum að það sé ekki gert með
hlutlausum hætti. Þess vegna viljum
við afla gagna um það hvað menn
hafa verið að semja um á almennum
vinnumarkaði á þessu ári, ekki síst
vegna kröfu útifundarins [á fimmtu-
dag] að allir sætti sig við 2.700 krón-
ur, þingmenn einnig.
Eins viljum við fá upplýsingar um
hvað Kjaradómur hefur verið að úr-
skurða, jafnvel allt frá 1989. Þetta
þarf að fá fram, ekki endilega til að
rökstyðja þær gerðir sem þegar hafa
verið gerðar, heldur vegna þeirra
árása sem við höfum orðið fyrir,“
sagði Ólafur G. Einarsson, forseti
Alþingis.
Eðlilegt að taka sér tíma
Benedikt Davíðsson, forseti Al-
þýðusambands íslands, sagðist telja
eðlilegt að forsætisnefndin tæki sér
tíma til að skoða málið og verkalýðs-
hreyfíngin myndi væntanlega biða
átekta á meðan en hún hefur krafíst
þess að hækkanir til þingmanna og
ráðherra gangi til baka.
„Við gerum okkur grein fyrir því
að það sem þama var gert er byggt
á lögum sem Alþingi setti. Að því er
launabreytingar Kjaradóms varðar
þarf auðvitað að skoða það mjög
vandlega og ég er ekki hissa á því
að menn vilji vanda þetta betur en
dómurinn og gera einhveijar saman-
burðarathuganir," sagði Benedikt.
í Morgunblaðinu í gær kom fram
að þingfararkaup hefur ekki hækkað
umfram launavísitölu síðan 1989,
þrátt fyrir síðustu hækkun kjara-
dóms, en ráðherralaun hafa hækkað
um 11,3% umfram launavísitölu.
Um þetta sagði Benedikt að eðli-
legt væri að skoða þessa hluti og
hann treysti því að menn kæmust að
heiðarlegri og nákvæmri niðurstöðu
í málinu og breyttu í samræmi við það.
Ómakleg gagnrýni
Hörð gagnrýni hefur komið á þær
launahækkanir sem Kjaradómur hef-
ur úrskurðað þingmönnum og ráð-
herrum. Einnig hafa þingmenn verið
harðlega gagnrýndir fyrir að setja
ákvæði í lög um þingfararkaup og
þingfararkostnað um skattfrelsi
fastra kostnaðargreiðslna og forsæt-
isnefnd hefur einkum verið gagnrýnd
fyrir að ákveða 40 þúsund króna
mánaðargreiðslu til þingmanna vegna
starfskostnaðar.
Þegar Ólafur G. Einarsson var
spurður hvort honum þætti þessi gagn-
týni ómakleg svaraði hann játandi, og
bætti við að sumar ásakanimar á
hendur þingmönnum væru ósvífnar.
„Við kunnum því illa að liggja
undir því að við séum þátttakendur
í einhverri þjófasamkundu og teljum
það nánast vera tilræði við þingræðið
í landinu að skrifa á þennan hátt og
hafa áhrif á skoðanamótun almenn-
ings,“ sagði Ólafur.
Hann var með því að vísa til leið-
ara DV sl. þriðjudag sem Jónas Krist-
jánsson ritstjóri skrifaði undir fyrir-
sögninni Þjófar á þingi en þar segir
Jónas að þingmenn hafí ákveðið að
hækka laun sín langt umfram aðra
og stela mestum hluta hækkunarinn-
ar undan skatti.
Þegar Ólafur var spurður hvort
hann teldi óeðlilegt að það kallaði á
hörð viðbrögð þegar krónutöluhækk-
anir á launum og kostnaðargreiðslum
til þingmanna og ráðherra væru mun
meiri en almenningur fékk með kjara-
samningum sagðist hann telja við-
brögðin óeðlilega hörð miðað við hvað
aðrir hefðu fengið sem væru háðir
ákvörðun Kjaradóms. Þar væru þing-
menn ávallt lægstir.
„Varðandi starfskjörin hefur verið
látið að því liggja að tekin hafí verið
einhver heljarstökk. Það er rangt.
Þessar starfstengdu greiðslur hafa
áður verið skattfijálsar samkvæmt
úrskurði ríkisskattanefndar. Með
lagasetningunni [í vor] var verið að
taka af öll tvímæli um breytta að-
ferð. Við vorum að hreinsa burtu
ýmsar greiðslur, sem hafa verið til
ójafnaðar milli þingmanna eftir því
hvaðan þeir koma, og fella þær undir
þennan starfskostnað. Það er rétt að
greiðslumar hafa hækkað, um 20
þúsund krónur til þeirra sem mest
fengu áður og heldur meira til þeirra
sem ekkert fengu áður. En þetta var
allt gert gagnsætt með ákvæði í lög-
unum,“ sagði Ólafur.
Væntanlega rætt á Alþingi
Á fundi Ólafs og Ragnars Amalds
fyrsta varaforseta Alþingis með for-
mönnum þingflokka í gærmorgun
voru launa- og starfskjaramálin einn-
ig rædd. Ólafur benti á að þetta mál
gæti aldrei verið allt í valdi forsætis-
nefndar. Nefndin myndi að sjálfsögðu
hafa samráð við ríkisstjómina og
þingflokksformenn um viðbrögð.
Valgerður Sverrisdóttir, þing-
flokksformaður Framsóknarflokks,
sagði að samstaða væri um að skoða
málið betur og fá ýmsar upplýsingar
þannig að fljótlega gæti legið fyrir
hvaða stefna yrði tekin. Ekki væri
hægt að útiloka að Alþingi tæki mál-
ið upp þegar það kemur saman í okt-
óberbyijun.
VEIÐIFÉLAGAR kljást við lax í Netjahyl í Vesturdalsá
í Vopnafirði.
Beðið
eftir
bændum
MENN bíða nú átekta og sjá hvað
verður með hugsanlegt útboð á
Norðurá, en nýjustu tíðindi eru þau
að Veiðifélag Norðurár hefur gefíð
stjórn þess umboð til þess að vinna
áfram í málinu og er þá spuming
hvort gengið verður beint til samn-
inga við einhvem þeirra aðila sem
áhuga hafa lýst á samstarfí, eða
hvort óskað verði eftir tilboðum
frá þeim.
Þeir aðilar sem lýst hafa áhuga
á því að leigja ána eru Stangaveiði-
félag Reykjavíkur, sem hefur haft
ána á leigu í 49 ár samfleytt, Pét-
ur Pétursson verslunarmaður og
Árni Baldursson sem rekur veiði-
þjónustufyrirtækið Lax-á.
Stórir sjóbirtingar
10 punda sjóbirtingur veiddist
á svæði 9 í Eystri Rangá. Það er
vænn fískur, en væri ef til vill
ekki í frásögur -færandi, og þó,
nema vegna þess að þetta er fjórði
10-pundarinn sem veiðist í ánni í
sumar, en hinir þrír veiddust allir
neðar í ánni. Fiskurinn í fyrradag
veiddist rétt fyrir ofan svokallaðan
Móbakka, sem er raunar á svæði
8, á hrogn. Þeir sem þá voru að
veiðum fengu einnig fjórar stórar
bleikjur. Um 450 laxar hafa veiðst
í ánni, flestir á svæði 4,140 stykki,
en næstflestir á svæði 9, eða 100
laxar.
Þokkaleg útkoma í
Hafralónsá
Um miðja vikuna vora komnir 200
laxar úr Hafralónsá og var þá
hópur á heimleið með 20 laxa.
„Það var víða talsvert af laxi, en
sums staðar erfítt að komast í
tæri við hann. Við voram sáttir
við okkar hlut, enda að veiða þarna
í fyrsta sinn og því alls ókunnir
staðháttur," sagði Eiríkur Eiríks-
son sem var að veiðum í ánni í
vikunni. Megnið af afla sumarsins
er smálax, en stórir innan um.
Þrír af tuttugu í holli Eiríks vora
10 til 16 pund, hinir 4 til 6 pund
og sagði Eiríkur það dæmigerða
samsetningu afla í sumar. „Sumir
laxarnir sem við fengum voru ný-
legir, meira að segja einn og einn
með lús. Það var því eitthvað af
fiski að ganga,“ bætti Eiríkur við.
Kverká, þverá Hafralónsár, hafði
gefið 30 laxa.
Ýmsar tölur og fréttir
Veiðimaður einn, sem var ný-
lega í Geirlandsá á Síðu, var ekki
klár á heildartölu sumarsins, en
hann veiddi vel, fékk nokkra væna
sjóbirtinga og sagði talsvert af
físki víða um ána. Fékk hann m.a.
sex birtinga í beit síðasta morgun-
inn í Ármótunum.
Grímsá endaði ekki vel. Nokkur
holl vora þar óvenjulega dauf, eitt
fékk aðeins 2 laxa á 2 dögum,
annað var litlu líflegra með 4 laxa
á þurra. Grímsá hefur gefið ná-
lægt 1.100 iöxum, en seinni hluta
sumars hefur verið rólegt á bökk-
um árinnar.
Svartá er komin í nærri 440
laxa sem er afburðagott. Blanda
hefur gefið mjög áþekka veiði.
Húsnæðisstofnun dró í eitt o g hálft
ár að kæra grun um fjárdrátt
Vonaðist eftir
endurgreiðslu
SIGURÐUR E. Guðmundsson,
framkvæmdastjóri Húsnæðis-
stofnunar ríkisins, segir að ástæð-
an fyrir því að stofnunin dró í eitt
og hálft ár að kæra fyrrverandi
lögfræðing stofnunarinnar fyrir
fjárdrátt sé sú að hann hafi von-
ast eftir að lögfræðingurinn stæði
við loforð sem hann gaf um að
endurgreiða þá fjármuni sem hann
dró sér.
Upp komst um fjárdráttinn í árs-
byijun 1994, en kæra var ekki lögð
fram fyrr en 13. september sl. Upp-
haflega var álitið að lögfræðingur-
inn hefði dregið sér 405 þúsund
krónur, en síðar kom í ljós að um
mun umfangsmeira mál var að
ræða. Eftir rannsókn lögfræðideild-
ar Húsnæðisstofnunar kom í ljós
að maðurinn hafði í ellefu tilvikum
dregið sér 6,4 milljónir króna.
Sigurður sagðist hafa lagt
höfuðáherslu á að leita leiða til
að endurheimta þá fjármuni sem
maðurinn dró sér. Maðurinn hefði
sýnt vilja til að gera það, en ekki
staðið við loforðið þegar á reyndi.
Hann greiddi í upphafi 350 þús-
und til baka og óskaði eftir fresti
til að gera upp það sem eftir var.
Vegna óska hans og annarra hefði
verið fallist á það. Maðurinn hefði
hins vegar ekki staðið við loforð
um greiðslur. Síðasti fresturinn
hefði runnið út 1. júlí sl. Sigurður
sagði að endingu ekki hafa verið
um annað að ræða en að kæra
manninn fyrir fjárdrátt.
Aðspurður neitaði Sigurður því
að lögfræðingurinn hefði verið
kærður vegna þrýstings frá fé-
lagsmálaráðuneytinu.
Stöðugleikanum ógnað
STJÓRN Samtaka iðnaðarins hef-
ur sent frá sér ályktun þar sem
lýst er yfir áhyggjum vegna ný-
legra atburða í kjaramálum. Þeir
kunni að ógna stöðugleikanum og
tefla árangri efnahagsstefnunnar
í tvísýnu.
í þessu sambandi er vísað til
verkfalls í kjölfar kjarasamninga,
verðhækkana og nú síðast kjara-
dóms og ákvarðana, Alþingis um
kjör alþingismanna, ráðherra og
embættismanna.
Stjórnin lýsir í ályktuninni yfir
andstöðu.við hvers konar sjálftöku,
hvort sem hún birtist í skattalegum
fríðindum eða að afmarkaðir hópar
launþega með sérstöðu knýji fram
launahækkanir umfram það sem
gerist á almennum markaði.
i