Morgunblaðið - 21.01.1996, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
SKOÐUIM
langt til þess að sjá það. Hún fer
með vald og valdatæki ríkisins og
vill oftast meira af hvorutveggja.
Eftir valdatöku Kommúnista-
flokks Sovétríkjanna varð atvinnu-
lífið smám saman allt á vegum
ríkisins. Þeir sem vildu fá embætti
af einhveiju tagi urðu að ganga í
Flokkinn. Helztu undantekning-
arnar voru vísindamenn og lista-
menn. Þeir nutu þar hæfileika
sinna.
Kommúnistaflokkur Sovétríkj-
anna varð stærstur með um 18
milljónir meðlima. Þarna er nokkuð
stór og vel skipulagður hópur kjós-
enda, sem stendur á sögulegum
merg. Sú saga er nokkuð mislit,
ærið svört og blóði drifin, en saga
samt, saga mikilla sigra og skyndi-
legs ósigurs, sem á eftir að verða
banvænn. Botninn er að vísu dott-
inn úr málstaðnum, hugsjóna-
grundvellinum, en eins og oft á sér
stað um umbúðirnar, hylkið eða
pappírspokann, þá geta þær stund-
um staðið einar um hríð á eldhús-
borðinu, þótt innihaldið sé farið.
Þetta er eins og skurnin utanaf
blásnu eggi. Tilsýndar er þetta lík-
ast Potemkintjöldum. Sálina og
sannfæringuna vantar, þótt hags-
munapotið og undirhakan séu fyrir
hendi.
Það þarf engan að undra þótt
stærðar flokksins gæti nú í frjáls-
um kosningum. Þetta er embættis-
mannastéttin, gömul og ný. Eins
og nú er komið, þá eru margir
flokksmenn orðnir ríkir atvinnu-
rekendur og kaupsýslumenn.
Margir flokksmenn hafa komizt
yfir miklar eignir við einkavæðing-
una. Þetta eru eignir sem áður til-
heyrðu ríkinu, já, eignir sem þeir
hafa komizt yfir með betri kjörum
en hagstæðum, það er að segja
því sem næst gefins. Hvar? Hjá
opinberum embættismönnum, fé-
lögum sínum í Flokknum. Einka-
væðing getur reynzt sumum býsna
ábatasöm hafi menn hin réttu sam-
bönd. Sumir hafa fyrir satt, að það
örli á þessu fyrirbrigði víðar.
Glæpamafían er svo partur af
þessari þjóðlífsmynd, því að efnis-
^yggjan og guðleysið er þama í
gamalli rækt. Þetta em kommún-
istar sem vilja engan kommúnisma
- hugsjónakommúnisma, bara
Flokkinn, með ríkisvaldið sem tak-
mark eftir forskrift Leníns. Zjúg-
anov ku segja þetta sjálfur. Hann
segist vilja markaðsbúskap og er-
lenda fjárfesta. Þama eru alls ekki
á ferðinni neinir kommúnískir hug-
sjónamenn. Stalín kærði sig ekki
heldur um neinn hugsjónakom-
múnisma.
Lenín og Stalín vildu alræði -
óheft vald. Stjóm þeirra útrýmdi
stétt atvinnurekenda og kaup-
sýslumanna, og að lokum bænda-
stéttinni. í staðinn kom ríkisrekin
stóriðja, sem fyrst og fremst mið-
aðist við vopnaframleiðslu en ekki
þarfir markaðarins, þarfir fólksins;
ríkisbú, rekin af embættismönnum
ríkisins og launuðum landbúnaðar-
verkamönnum; og samyrkjubú,
sem einnig var stjórnað af emb-
ættismönnum ríkisins, les: Flokks-
ins. Fólkið í sveitunum var í raun-
inni ánauðugt, átthagabundið, þar
sem enginn gat breytt um búsetu
án leyfis lögreglunnar.
Hinn endurreisti Kommúnista-
flokkur Rússlands er flokkur emb-
ættismanna eins og áður, í engum
skilningi neinn verkalýðsflokkur,
en nýjar stéttir hafa bætzt í hóp-
inn, öfl gróða og glæpa. Lögregl-
an, böðlarnir og fangaverðirnir
hljóta að hafa leitað skjóls í
Flokknum. Samtals er þetta allstór
hópur, kannski ekki 13%, en góð
undirstaða flokksstarfseminnar
samt.
Kosningarnar sýna það sem
menn voru raunar búnir að átta
sig á áður: Þjóðir Rússlands vantar
ekki lífsreynslu, en þær vantar
pólitíska reynslu, stjómmála-
þroska, reynda stjórnmálamenn.
En þetta er að verða til I erfiðri
deiglu afskaplega erfiðrar þjóðfé-
lagsþróunar, þar sem kjami máls-
ins er siðferðisgmndvöllurinn og
efnahagsmálin.
Mín persónulega skoðun er sú,
að sköpun nýrrar bændastéttar
hefði þurft að verða forgangsverk-
efni hinnar nýju stjórnar. Fólkið
þarf að borða, alltaf, og þeirri
nauðsyn þarf að sinna fyrst af öllu.
Stjórnin lagði upp með þetta, en
afturhaldsmennirnir á þingi Dúm-
unnar, undir forystu kommúnista,
eyðilögðu að miklu leyti fyrirætlan-
ir stjórnar Jeltsíns.
Hin miskunnarlausa hönd
náttúrunnar hafði kennt mönnum
akuryrkju. Veiðimenn og hjarð-
menn gerðust bændur. I dag er
náttúran ekki eins harðhent. En
landbúnaðarverkamenn sa-
myrkjubúa og ríkisbúa hafa marg-
ir úrkynjast andlega undir forsjár-
hyggju og kúgun kommúnista. Þá
skortir þekkingu, reynslu, sjálfs-
traust, kjark og framtak. Þeir em
óvanir sjálfstæðum ákvörðunum.
An efa gætir þess og, að dug-
mesta hluta bændastéttarinnar var
tortímt við stofnun samyrkjubú-
anna svokölluðu. En þetta mun
lærast smám saman, ástandið lag-
ast með tímanum. Skynsamleg
stjórnarstefna getur gert mikið til
þess að örva þessa óhjákvæmilegu
þróun. Framtíðin er með umbóta-
sipnum og Jeltsín. Æskan mun í
vaxandi mæli snúa sér til þeirra.
Rússar eru mikil þjóð. Þeir hafa
fengið stórt hlutverk meðal þjóða
heims: Að færa þeim heim reynsl-
una af kommúnismanum: vítinu til
að varast. Þeir munu sigrast á
erfiðleikum augnabliksins. En þeir
verða að vera óhræddir og harð-
hentir við drauga' fortíðarinnar,
sem sumir hveijir átta sig ekki á
því að þeir eru dauðir. Sannlega,
þjóðir Rússlands munu sigra þá.
Höfundur er hagfræðingur.
Reynslan hefur sýnt að
ManéX vttaminið inniheldur hina fullkomnu blöndu vandlega valinna vitamina
og steinefna scm eru nauðs.vnleg til að byggja upp og halda við hári, húð og nöglum.
Kraftur frá Umboösaöili: Cetus,
Skipholti 5OC. sími SSi 7733.
SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1996 B 31
Fylgstu meb í
Kaupmannahöfn
-kjarni málsins!
KQMIÐOG
DANSIÐ!
1
læstu
námskeið
um næstu
:RÐU . . .
LÉTTA nelgi
DANSSVEIFLU
ÁTyEIM RR7 7700
DOGUMi 00 7 77UU
Áhugahópur um almenna dansþátttök.u i íslandi
hringdu núna
LÆRIÐ HJÁ PEM SEM ÞSKKJA
Rekstur og umsjon
tölvuneta
Rafiönaöarskólinn býöur nú upp á áhugavert
og spennandi skipulagt starfsnám á
tölvutæknilegu sviði,
I I framtióarspái ganga eftir er líklegt aö þörfin
fyrir sfarfskrafta meö sérþekkingu í rekstri og
umsjón tölvunela veröi rnikil.
Heildarverð kr. 120.000,-*
Námsgögn innifalin.
‘Morr) slóllnrfélög greiða niður námscjjöld sinna
(élagsmánna.
Lengö námsins er 220 kennslustundir og er
sérhannaö meö þarfir atvinnulífsins í huga.
Námiö hentar þeim sem eru í atvinnuleit og/eöa
vilja styrkja stööu sina meö sérþekkingu.
ATVINNUTÆKIFÆRI
FRAMTÍÐARINNAR 4

é
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiim
ooa a
oooq
ooaaQoo
RAFIÐNAÐARSKÓLINN
Skeifan t lb - Sími 568 5010