Morgunblaðið - 29.09.1996, Qupperneq 4

4 E SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ásdís
DR. FRANK Soltis, einn af aðalhönnuðum IBM og AS/400 umhverfisins.
Vinsælasta fjölnot
endakerfi heims
AS/400 er vinsælasta fjölnotendakerfi heims oq ekkert lát á ef marka má Frank
Soltls, aðalhönnuð þess, sem kom hinqað til lands til að flytja fyririestur á ráðstefnu
Nýherja, en hann segir AS/400 kerfið gogna- og hugbúnaðarumhvefi framtíðarinnar.
DR. FRANK Soltis er einn af aðal-
hönnuðum IBM og tók á sínum
tíma þátt í að þróa AS/400 um-
hverfíð fyrir IBM, sem er vinsæl-
asta fjölnotendakcrfi heims, auk-
inheldur sem hann hefur tekið
þátt í heildarstefnumörkun fyrir-
tækisins á tölvusviðinu. Soltis nýt-
ur mikillar virðingar í tölvuheimin-
um og hefur hlotið margvíslegar
viðurkenningar fyrir störf sín og
skrif. Undanfarin ár hefur Soltis
tekið þátt í þróun og hönnun Pow-
erPC örgjörvans, sem er samstarf
IBM, Motorola og Apple. Meðfram
því að starfa hjá IBM er Soltis
prófessor við verkfræðideild
Minnesota-háskóla þar sem hann
kennir meðal annars hliðræna
vinnslu.
Frank Soltis segist hafa fengið
sumarvinnu hjá IBM í Minnesota
þá sem háskólanemi. Á þeim tíma
voru menn þar að leggja drög að
því að smíða tölvur í Rochester
og hann segist hafa komist í kynni
við ýmsa, þar á meðal þann mann
sem stýrði tölvuþróun hjá IBM og
smíði tölva eins og System 3, S32,
S34, S36, S38 og síðan AS/400.
„Ég var þá að læra verkfræði, en
hann ráðlagði mér að fara aftur í
skóla og ljúka doktorsnámi í stýri-
kerfa- og örgjörvahönnun. Ég fór
að ráðum hans og þegar ég sneri
aftur til starfa var eitt mitt fyrsta
verkefni að hanna örgjörvann sem
kom í kjölfarið á System 3. Ég
gat því notað mér margt sem ég
hafði fengist við í háskólanum og
meðal tillagna minna var grunnur-
inn að því sem síðar varð AS/400
örgjörvinn.
Markmið mitt, sem ég tel að
hafí tekist vel, var að setja saman
tölvukerfí þar sem hugbúnaðurinn
sem kaupendur nota veit ekkert
um vélbúnaðinn eða stýrikerfíð
sem liggur undir. Láklega er stýri-
kerfíð við AS/400, OS/400, eina
stýrikerfíð í almennri notkun sem
hefur ekki hugmynd um hvort við
tölvuna er tengt diskadrif eða ekki.
Það var meðal annars gert vegna
þess að þegar við vorum að hanna
kerfíð á sínum tíma var almennt
talið að diskadrif væru að hverfa
og ný tækni myndi taka við.
Það sem þarf til að þetta sé
unnt er að nota svonefnt API, sem
tekur við öllum óskum frá stýri-
kerfínu og beinir þeim rétta leið
og með því að hafa alhliða API
millilag tryggjum við að engin leið
sé framhjá þvf. Þetta hefur gert
að verkum að ef menn skrifa for-
rit eftir réttum reglum ertu óháður
því hvað liggur undir. Þetta er
reyndar það sem UNIX-heimurinn
stefnir á og nýr UNIX-staðall
byggist á því að móta API-reglur
en þar er margra ára vinna fram-
undan.“
Úr 32 bita umhverfi í 64 bita
Þessi högun sem Soltis átti þátt
í að móta gerði að verkum að
þegar AS/400 notendur tóku að
skipta úr örgjörvum í vélum sínum
úr 32 bita umhverfí í 64 bita
umhverfí gengu skiptin öll vand-
ræða- og hávaðalaust; það eina
sem notendur tóku eftir daginn
eftir skiptin var að vélarnar unnu
margfalt hraðar en áður. Að sögn
Soltis veit ekkert AS/400 forrit
hvað verið er að vinna með marga
bita og reyndar skiptir
að hugbúnaðinn engu.
UNIX- og PC-heimin-
um eru flest forrit skrif-
uð í C og í því forritun-
armáli skipti vélbúnað-
urinn máli. Því vinnur
forritarinn þannig að hann skrifar
með 16 bita gagnahlutum vegna
þess að hann veit að forritið verð-
ur keyrt á 16 bita tölvum. Fyrir
vikið gerist það þegar skipt er í
32 bita örgjörva og 32 bita stýri-
kerfí að forritið heldur að það sé
enn verið að keyra það á 16 bita
tölvu og forritarinn þarf að koma
að verkinu aftur og breyta kóðan-
um í 32 bita vinnslu, sem kallar
aftur á vandamál þegar skipt verð-
ur í 64 bita örgjörva og þar fram
eftir götunum. í AS/400 þekkist
ekki þessi skipting í bitafjölda,
forritarinn velur sér gagnahluta
til að vinna með og skiptir engu
hversu langur hann er því upplýs-
ingamar um hvemig örgjörvinn
er em bara fyrir API. „Þegar við
skiptum því yfír í 64 bita örgjörva
getur allur hugbúnaður umsvifa-
laust notað sér hann og það sama
myndi gerast ef við skiptum yfír
í 128 bita örgjörva á morgun."
400.000 þúsund vélar seldar
Soltis segir að eitt af einkennum
RlSC-örgjörva sé að stýrikerfíð
stýri starfí vélbúnaðarins. Þannig
hefur hugbúnaðurinn getað sagt
örgjörvanum að sækja gögn sem
hann þarf að nota í náinni fram-
tíð. ClSC-örgjörvar hafa aftur á
móti þann hátt á að þegar hugbún-
aðurinn biður um gögn, þarf hann
að bíða á meðan örgjörvinn sækir
þau. Fyrri skipanin hefur það í för
með sér að hægt er að fínstilla
hugbúnaðinn til að ná sem mestu
út úr örgjörvanum. Þannig hefur
okkur tekist með nýrri útgáfu af
OS/400, útgáfu 3.7, sem er sér-
skrifuð fyrir RlSC-örgjörva, er að
hraðaaukning er allt
upp í 50% án þess að
nokkuð sé átt við vél-
búnað.“
AS/400 tölvur hafa
selst gríðarlega vel frá
því þær vom fyrst
kynntar og svo er komið að yfír
400.000 þúsund slíkar vélar hafa
selst um heim allan sem gerir
AS/400/OS/400 að vinsælasta
fjölnotendaumhverfí heims. Soltis
segist ekki hafa gert sér grein
fyrir því á sínum tíma hve vel
myndi takast til með AS/400 ör-
gjörvann. „Vissulega vonast mað-
ur alltaf eftir því að það sem
maður er að hanna eigi eftir að
ganga vel enda fær maður alltaf
sérstaka tilfinningu fyrir því sem
maður gerir sjálfur og vissulega
er gaman að sjá hve vel hefur til
tekist. Verkinu er samt aldrei lok-
ið,“ segir hann og kímir, „það sem
hæst ber um þessar mundir era
netsamskipti og við erum nú að
vinna að ýmsum lausnum á al-
nets- og innranetsskipan sem
margir viðskiptavinir okkar hafa
leitað eftir. Við emm líka sífellt
að hanna nýja örgjörva, það em
nýjar gerðir væntanlegar á þessu
ári og því næsta enda er skipan
mála þannig í AS/400 kerfínu að
við getum fylgt allri þróun eftir
af fullum hraða hvort sem um er
að ræða stýrikerfí eða vélbúnað.
Grannhönnun AS/400 er sífellt
að breytast og við hveija nýja út-
gáfu á stýrikerfínu bætum við við
API til að bregðast við þróun í
tölvuheiminum, nýjum jaðartækj-
um og nýrri tækni, og starfa um
5.000 manns einungis við AS/400
og þá em ekki taldir allir þeir sem
vinna við að þróa hugbúnað utan
fyrirtækisins.“
Hlutbundið umhverfi
Soltis segir að AS/400 sé hlut-
bundið umhverfí og hafi svo verið
frá upphafí og því hæg heimatök-
in að bregðast við nýjum aðstæð-
um, þar á meðal Java forritunar-
málinu og reyndar segir hann
væntanlegar síðar á þessu ári nýj-
ar útgáfur hugbúnaðar sem styðja
Java. „Það besta við Java er ekki
hvað það er gott forritunarmál,
því það er það reyndar ekki, held-
ur er það að allir framleiðendur
hug- og vélbúnaðar styðja það og
því er hægt að keyra hugbúnað
sem saminn er í Java á vél frá
hvaða framleiðanda sem er og því
ertu ekki bundinn ákveðnum
gagnagranns- eða hugbúnaðar-
framleiðanda."
IBM hefur kynnt svonefnda
nettölvu eins og fjölmargir tölvu-
framleiðendur aðrir, en Soltis seg-
ir að nettölvan eigi langt í land
að verða almennt heimilistæki.
„Við sjáum hana fyrir okkur sem
viðskiptatölvu. Fyrirtæki hafa
þegar komið sér upp netþjónum
og í þeim netþjóni keyra menn
gagnagranna og hugbúnað sem
ég get notað mér með útstöð.
Heima fyrir er málum aftur á
móti öðravísi háttað, því þar er
nettengingin út af heimilinu og
skiptir þá miklu máli hvemig teng-
ingin er. Ég tel að nettölvan eigi
eftir að ná inn á heimili í náinni
framtíð, en ekki fyrr en búið er
að koma upp hraðvirkum almenn-
um tengingum. IBM hefur fram-
leiðslu á nettölvum, en framan af
era þær fyrst og fremst hugsaðar
fyrir fyrirtæki, heimatölvur koma
síðar.
Aðalástæðan fyrir því að fyrir-
tæki snera sér að einkatölvum var
að notendaviðmótið var aðgengi-
legra og notagildið meira, en það
byggðist ekki endilega á því að
við vorum með harðan disk í tölv-
unni því yfírleitt héldu menn áfram
að sækja gögn inn á netþjón. Net-
tölvan er áþekk þessu því enn era
menn að sækja gögn inn á net-
þjón, skjárinn er áþekk-
ur og lyklaborðið; fram-
þróunin felst á því að
allar uppfærslur eru
orðnar auðveldari, við-
hald, afritun og örygg-
ismál era leyst á einum
stað en ekki mörgum.
IBM keypti LotusNotes hóp-
vinnuhugbúnaðinn á sínum tíma
og hefur lagt mikla vinnu í að
þróa hann og opna fyrir stöðlum
eins og notaðir era á alnetinu og
í innraneti fyrirtækja og meðal
annars keyrir LotusNotes á og
með AS/400 tölvum. „í nýjustu
útgáfu af stýrikerfinu er svokölluð
HTML-gátt og fyrir vikið er hægt
að nýta allan hugbúnað sem skrif-
aður er fyrir AS/400 vegna þess
að stýrkerfíð breytir upplýsingun-
um jafnóðum. Þannig er hægt að
nýta hvaða AS/400 hugbúnað sem
er með Netscape rápforriti og nýju
nettölvunni frá IBM.“
Tekið til fótanna
Ýmis fyrirtæki áttuðu sig ekki
á því hvað væri í vændum þegar
alnetið lagði undir sig heiminn og
mörg þeirra urðu að taka til fót-
anna til að reyna að ná í skottið
á breytingunum, þar á meðal hug-
búnaðarrisinn Microsoft, sem svaf
á verðinum og ekki útséð um hvort
hann nái sömu tökum á alnetinu
og hann stefnir nú að. Soltis seg-
ist þeirrar skoðunar að allar breyt-
ingar á tölvuheiminum komi utan
að og það hafí sannast á eftir-
minnilegan hátt á alnetinu. „Á sín-
um tíma brást IBM ekki rétt við
PC-byltingunni og gekk í gegnum
mikið erfiðleikaskeið í kjölfarið. Á
þeim tíma töldu menn að í móður-
tölvukerfínu væra þeir með allt
það sem þeir þyrftu á að halda.
Álíka er að gerast í PC-heiminum;
fyrirtæki era að missa af netbylt-
ingunni því þau halda að PC-tölvur
dagsins í dag uppfylli allar þarfír.
Menn hafa mikið deilt um nettölv-
una undanfarin misseri og era
ýmist á móti eða með, það virðist
enginn hlutlaus í þeim deilum, en
á meðan sum fyrirtæki sjá nettölv-
ur sem mikla ógnun, telja aðrir,
þar á meðal IBM, hana opna nýja
möguleika."
Gagna- og
hugbúnaðarumhvefi
framtíðarinnar
Soltis segir að sem stendur séu
menn að leggja mikið fé í þróun
á AS/400 kerfinu sem gagna- og
hugbúnaðaramhvefí framtíðarinn-
ar. „í nýlegri könnun kom í ljós
að tveir þriðju allra viðskipta-
gagna heims era vistaðir á móð-
urtölvum eða AS/400 tölvum.
Tölvuvinnsla framtíðarinnar á eft-
ir að snúast um það að miklu leyti
hver eigi að nýta þessi gögn í
harðandi samkeppni; það skiptir
fyrirtæki sífellt meira máli að geta
nýtt sér þær upplýsingar sem þeg-
ar era til innan þeirra og í því
sambandi hafa kviknað hugmyndir
um vörahús gagna og náma-
vinnslu gagna. AS/400 tölvan hef-
ur byggst á því að stækka megi
umhverfíð og stækkun úr 32 bita
umhverfí í 64 bita byggist ekki
síst á því að geta nýtt hugmyndir
um vörahús gagna og á næstu
áram má búast við að tölvur með
24-40 Gb innra minni verði notað-
ar til að geta unnið úr gögnum á
þann hátt sem vörahús gagna
krefst og mikið af þeirri vinnu
verður yfír tölvunet og við ætlum
okkur stóra hluti í því.
Tölvuheimurinn hefur þróast í
þá átt að nú er loks möguleiki á
fullkomlega opnu kerfí. Það var
ekki hægt á áram áður, en ég tel
að Java eigi eftir að gera kleift
að fara þá leið og við leggjum
mikla áherslu á að taka þátt í
þeirri þróun."
Soltis segir að ekki sjái enn
fyrir endann á þróun AS/400
umhverfísins. „Ég segi það stund-
um til gamans að við höfum hann-
að örgjörvann og stýrikerfíð til að
endast þangað til við
færum á eftirlaun,"
segir hann og kímir.
„Mikið er rætt um 64
bita gagnavinnslu í
tölvuheiminum í dag en
AS/400 örgjörvinn er
upphaflega hannaður fyrir 128
bita tölvuvinnslu og allur hugbún-
aður sem keyrður er á vélunum í
dag getur nýtt þá gagnavinnslu.
Það segir því sitt að við eram
ekki komin nema hálfa leið að því
marki, við eram í raun ekki að
nota nema helming þeirrar
vinnslugetu í dag og því ljóst að
AS/400 kerfið á eftir að endast
lengi eftir að ég fer á eftirlaun,"
segir hann og hlær.
Gætum skipt
í 128 bita
vinnslu á
morgun.
Loks mögu-
leiki á fullkom-
lega opnu
kerfi.
»
:
I
!

í
(
G
f
t
'
4