Morgunblaðið - 14.01.1997, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 14. JANÚAR 1997
MINNIIMGAR
MORGUNBLAÐIÐ
DANÍEL FRANKLÍN
GÍSLASON
+ Daníel Franklín
Gíslason fædd-
ist í Reykjavík 25.
apríl 1909. Hann
lést á Landspítalan-
um hinn 5. janúar.
Foreldrar hans
voru hjónin Stein-
unn Guðmundsdótt-
ir, f. 7. sept. 1870,
og Gísli Kristjáns-
son trésmiður, f. 25.
júní 1868. Börn
þeirra, sem öll eru
látin, voru: Ingi-
bjorg, f. 1893,
Kristján Franklín,
f. 1897, Guðmundur Franklín,
f. 1899, Sigríður Lilja og Guð-
rún Una, f. 1902, Sigrún og
Oliver Franklín, f. 1903, Helgi
Franklín og Daníel Franklín,
f. 1909, og Kristin Anna, f.
1910.
Daníel kvæntist 15. júlí 1944
Guðbjörgu Elínu Guðbrands-
dóttur húsmóður, frá Loftsöl-
um, f. 6. sept. 1902, d. 3. apríl
1992. Þau eignuðust eina dótt-
ur, Guðbjörgu Elínu, f. 7. des.
1945. Eiginmaður hennar er
Arni Þórólfsson arkitekt, f. 12.
sept. 1944. Dóttir þeirra er
Arna Björk, f. 19. júní 1978,
sambýlismaður
hennar er Sigurður
Bjartmar Valsson,
f. 20. des. 1976, son-
ur þeirra Daníel
Bjartmar Sigurðs-
son, f. 18. sept.
1996.
Daníel helgaði
verslun alla starf-
sævi sína; Veiðar-
færaversluninni
Geysi, 1924-1953,
þar af í New York
1942-1945, Ó.
Johnson & Kaaber
1953-1960, og hann
var með eigin rekstur, Verslun-
ina Daníel; 1960-1965, hjá
Ebenezer Asgeirssyni, lengst
af hjá Vörumarkaðnum, 1965-
1987. Daníel starfaði sem skáti
frá 1925 og sem félagsforingi
Skátafélags Reykjavíkur um
árabil, meðstofnandi Hjálpar-
sveitar skáta og Blóðgjafar-
sveitar skáta, félagi í Odd-
fellowstúkunni_ Ingólfi, sat í
stjórn VR og Islensk-ameríska
félagsins um tíma og í sóknar-
nefnd Neskirkju um árabil.
Útför Daníels fer fram frá
Neskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 15.
Árið 1907 fluttust foreldrar
Daníels frá Patreksfirði og hugðust
setjast að í Ólafsvík. Farið var sjó-
leiðis, en vegna óveðurs var siglt
til Reykjavíkur, sem betur fór, hef
ég eftir Daníel. Þar settust þau að
og bjuggu til æviloka, lengst af á
Vesturgötu 57. Þarna óx Daníel úr
grasi við sjóinn. Hann fræddi okkur
á því að móðir hans hefði kennt
Reykvíkingum að borða steinbít og
sagði okkur sögur af mönnum, sem
drukku sjálfrunnið lúðulýsi. Endur-
minningarnar frá uppvaxtarárun-
um voru honum ljúfar. Að loknu
fimm vetra námi í Landakotsskóla
tók skóii lífsins við. Eftir stutta við-
komu sem sendill hjá bakara á
Vesturgötunni, réðst hann til
starfa, þá 15 ára gamall, hjá Veið-
arfæraversluninni Geysi, sem þá
var til húsa í Fálkahúsinu við Hafn-
arstræti. Fyrir Geysi starfaði hann
í 29 ár. Þar festist við hann nafnið
„Dandi í Geysi“, sem flestir eldri
Reykvíkingar kannast við. Oft hef
ég orðið var við betra og hlýrra
viðmót, þegar í ljós kom að ég
væri tengdasonur „Danda í Geysi“.
Heimsstyrjöidin beindi viðskiptum
íslendinga frá Evrópu í vesturátt.
Daníel var sendur til New York til
að annast innkaup fyrir Geysi. Átti
þetta að verða sex mánaða dvöl en
varð að þremur árum. Þetta urðu
mikil reynslu- og gæfuár. Þar
kynntist hann eiginkonu sinni, Guð-
björgu Elínu Guðbrandsdóttur, sem
starfaði á rausnarheimili Guðrúnar
og Ólafs Johnson í New York. Brúð-
kaup þeirra var 15. júlí 1944. Rúmu
ári seinna, þá nýkomin heim til Is-
lands, fæddist þeim einkadóttirin,
Guðbjörg Elín.
Árið 1953 flutti Daníel sig um
set í Fálkahúsinu, nú í austurend-
ann til Ó. Johnson & Kaaber. Úr
austurendanum yfir i Veltusund
3, þar sem hann rak Verslunina
Daníel 1960-1965. Eftir það starf-
aði hann fyrir Ebenezer Ásgeirsson
til starfsloka, lengst af í Vöru-
markaðnum. Árið 1965 kvæntist
ég dóttur Daníels, Guðbjörgu El-
ínu, og var heimili okkar erlendis
í fulla tvo áratugi. Öll árin að einu
undanteknu heimsóttu þau hjónin
okkur. Árið 1978 kom til sögunnar
dóttir okkar, Arna Björk, sem strax
varð augasteinn ömmu og afa.
Hinn 18. september sl. fæddi hún
sveinbarn, sem nú ber nafn lang-
afa síns.
Eftir heimkomu okkar hjóna
1985 höfum við búið saman í Sörla-
skjóli 20 og átt margar góðar sam-
verustundir, heima sem heiman,
innanlands sem utan og notið
mannakosta Daníels, sem ein-
kenndust af léttri lund, bjartsýni,
hjálpfýsi, réttsýni og kærleik.
„Eitt sinn skáti, ávallt skáti,“
átti vel við um Daníel, sem allt fram
á það síðasta klæddist sínum gamla
skátabúningi á sumardaginn fyrsta
eða til að heimsækja Ulfljótsvatn
og minnti þá á Baden Powell.
„Vertu viðbúinn" - hann var alltaf
viðbúinn að hjálpa og löngu viðbú-
inn hinu hinsta kaili. Minningin um
góðan dreng lifir.
Árni Þórólfsson.
Einn af þekktustu skátaforingj-
um þessa lands í áratugi, Daníel
Gíslason, hefir farið í sína hinstu
„útilegu". Daníel var best þekktur
undir nafninu Dandi í Geysi, en
hann vann lengi í Veiðarfæraversl-
uninni Geysi í Hafnarstræti. Daníel
gerðist skáti á unga aldri í skátafé-
laginu Væringjar, sem þá var
stærsta og öflugasta skátafélag á
íslandi. Þar gegndi hann brátt ýms-
um foringjastörfum. Hann vann
m.a. að sameiningu skátafélaganna
Arna og Væringja í Skátafélag
Reykjavíkur og varð fyrsti félags-
foringi þess.
Dandi fór tvívegis á alheimsmót
skáta Jamboree, er haldin voru í
Bretlandi 1929 og Hollandi 1937.
Hann tók og þátt í mörgum Lands-
mótum. Ég minnist Danda fyrst á
Landsmóti í Eyjafirði 1935 og árum
saman lágu leiðir okkar saman í
skátastarfinu og utan þess. Hann
stjórnaði og Landsmótum, sem
mótstjóri. Hann var ákveðinn og
góður stjórnandi, og ávallt hinn
sanni skáti.
Dandi var frábær varðelda-
stjórnandi, hann hélt uppi miklu
fjöri og kátínu, hann sagði vel frá.
Þar sem hlutirnir voru að ske,
þar var Dandi.
Þessar Iínur er ég nú set á blað,
eru ekki ævisaga Daníels Gíslason-
ar en nafn hans á eftir að koma
víða við,_ er saga skátahreyfingar-
innar á íslandi verður rituð.
Við, sem störfuðum með Danda,
söknum góðs félaga og skáta. Við
hugsum til baka og þökkum fyrir
að hafa þekkt hann og starfað með
honum.
Við gömlu félagarnir sendum
fjölskyldu Daníels innilegar samúð-
arkveðjur.
Franch Michelsen.
Samstarfsmaður okkar um langt
árabil Daníel Gíslason er allur. Sem
starfsmann einkenndi Daníel ein-
stök snyrtimennska, samviskusemi
og trúmennska. Hann mætti ávallt
til vinnu á undan öðrum og fór
ekki heim fyrr en öruggt var að
ekkert væri ógert. Hann var af
þeirri manngerð sem þarf enga
stimpilklukku til að segja sér fyrir
verkum heldur lét ávallt starfið
sjálft ákvarða vinnutímann.
Daníel var reglumaður af gamla
skólanum og íhaldsamur um breyt-
ingar sem honum þóttu óþarfar eða
ótímabærar. Hann bar mikla virð-
ingu fyrir vinnuveitendum sínum
og ávann sér traust þeirra. Sam-
starfsfólki var hann góð fyrirmynd
og naut vináttu þeirra sem hann
starfaði með. Daníel var góður skáti
og í lífi sínu lifði hann eftir lögmál-
um skátahreyfingarinnar um hjálp-
semi við náungann. Hann var fjöl-
fróður og sögufróður og kunni
skemmtilegar græskulausar sögur
um ýmsa þá sem settu svip sinn á
Reykjavík fyrri tíma.
Hann var einstakt snyrtimenni
og minnisstætt er þegar hann þurfti
að pakka einhveijum sendingum
inn því pakkar frá Daníel voru ein-
hvernveginn með þeim hætti að það
var eins og þá mætti helst ekki
opna svo nákvæm var límbands-
notkunin, skátahnútarnir og kross-
böndin.
Daníel hafði unnið að verslunar-
störfum svo áratugum skipti og
stundum fann maður að hann sakn-
aði gamalla tíma og verslunarhátta
þó að hann sætti sig við það með
heimspekilegri ró að heimur versn-
andi fer. Hann þoldi illa kæruleysi
eða leti annarra og tók því sérstak-
lega illa ef menn unnu ekki eins
og þeir væru að fara með sjálfs sín
eigur þó fyrir aðra væri unnið.
Hann krafðist nákvæmni og sam-
viskusemi og virðingar fyrir hveiju
starfi af öðrum, en þó fyrst og
fremst af sjálfum sér. Sjálfur hafði
hann bæði unnið fyrir eigin reikning
og hjá öðrum en störf hans öll báru
þess merki að eignarhaldið skipti
ekki máli því trúmennska í starfi
var honum sjálfsagður hlutur.
Við þökkum Daníel áratuga sam-
vinnu og vináttu sem aldrei bar
skugga á og óskum þess að góður
Guð fylgi ættingjum hans.
Ragnheiður Ebenezerdóttir,
Stefán Friðfinnsson.
Einn af ágætustu sonum Reykja-
víkur, Daníel Franklín Gíslason, er
látinn. Þeim sem fylgdust með
Daníel síðustu vikur og daga í lífi
hans var ljóst að hann var tilbúinn
að kveðja, sáttur við Guð og menn
og þakklátur fyrir langt og gott líf.
Ég átti því láni að fagna að
þekkja Daníel og Guðbjörgu Elínu,
konu hans, sem látin er fyrir
nokkrum árum. Þau opnuðu heim-
ili sitt í Sörlaskjóli 20 fyrir mér,
þegar við Guðbjörg Elín einkadótt-
ir þeirra urðum vinkonur, þá barn-
ungar.
Þau hjón, Daníel og Guðbjörg,
voru heimsborgarar í orðsins fyllstu
merkingu, enda höfðu þau dvalið
við störf í heimsborginni New York
í nokkur ár sem ungt fólk og reynd-
ar kynnst og bundist hvort öðru
þar. Þau voru glæsileg hjón og
höfðingjar heim að sækja. Heimilið
í Sörlaskjóli var fagurt og andi stór-
borgarinnar sveif þar yfir. Húsbún-
aður þannig að sjaldan hafði ég sem
unglingsstúlka séð annað eins. Það
leiddi hugann í umhverfi amerískra
kvikmynda sem maður sá í kvik-
myndahúsum borgarinnar. En það
var ekki glæsileiki heimilisins, sem
skildi eftir sig ljúfustu minningarn-
ar. Það var hlýleikinn og vinsemd
þeirra hjóna, sem ég mun ævinlega
vera þakklát fyrir að hafa fengið
að njóta.
Daníel var ávallt kenndur við
Geysi þar sem hann vann til margra
ára. Hann stofnaði síðar sína eigin
herrafataverslun. Verslunin Daníel
var fyrst um sinn starfrækt í Veltu-
sundi og síðar á Laugaveginum.
Ég var svo heppin að fá að vinna
hjá Daníel í jólafríum mínum frá
skóla. Þar kynntist ég ekki síðri
hlið á Daníei en heima fyrir og
skildi þá hvað það var sem gerði
hann svo vinsælan og vel liðinn
verslunarmann. Allir fengu sömu
góðu þjónustuna og prúðmannlega
viðmótið hvort sem það voru virðu-
legir embættismenn að kaupa sér
föt eða ungar og feimnar stúlkur,
sem komu til að kaupa slifsi eða
skyrtuhnappa í jólagjöf handa kær-
ustunum. Þarna naut heimsborgar-
inn Daníel sín vel og veitti ósigldum
íslendingum sýn til annarra landa
og menningarheima.
Allt þar til Guðbjörg Elín yngri
giftist Árna og þau settust að í
Kaupmannahöfn kom ég reglulega
í Sörlaskjólið til Guðbjargar og
Daníels og eftir það vildi svo
skemmtilega til að fyrsta heimili
mitt og mannsins míns var í næsta
húsi við Daníel og Guðbjörgu.
Þannig hélt ég nánu og góðu sam-
bandi við þau hjónin með daglegu
spjalli yfir girðinguna, sem skildi
að húsin.
Það hefur án efa verið Daníel
og Guðbjörgu þungbært að sjá á
bak einkadótturinni til útlanda, en
það átti fyrir Guðbjörgu Elínu yngri
AÐALBJÖRG
SKÚLADÓTTIR
Aðalbjörg
Skúladóttir var
fædd í Reykjavík
12. maí 1906. Hún
lést í Reykjavík 2.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar Aðal-
bjargar voru Skúli
Jónsson, trésmiður
í Reykjavík, og Ólöf
Helgadóttir. Aðal-
björg átti einn bróð-
ur, Axel, f. 23.9.
1901, látinn.
Aðalbjörg giftist
Gunnari Einars-
syni, f. 23. janúar
1907, d. 1942, þau slitu samvist-
ir. Börn Aðalbjargar og Gunn-
ars eru Ingibjörg, f. 1929, hún
á einn son, og Einar, f. 1932,
hann á sex börn. Aðalbjörg gift-
ist Þorláki Einarssyni frá Borg
á Mýrum, f. 1898, látinn, þau
misstu son í frumbernsku.
Þriðji eiginmaður
Aðalbjargar var Guð-
mundur Stefánsson
frá Bjólu, f. 23.11.
1910, d. 1987.
Útför Aðalbjargar
fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukk-
an 15.
Dagur líður, fagur fríður,
flýgur tíðin í aldaskaut.
Daggeislar hníga, stjörnumar
stíga
stillt nú og milt upp á himin-
braut.
Streymir niður náð og friður,
nú er búin öll dagsins þraut.
Vald. Briem,
Mig langar að minnast góðrar
konu sem nú hefur kvatt þennan
heim. Konu sem var amma elsta
barns míns Hrafnhildar, sem hún
ávallt kallaði hjartadrottninguna
að liggja að dvelja í yfir tuttugu
ár erlendis ásamt eiginmanni sínum
Árna vegna náms og starfa hans
sem arkitekts. Á þessum árum voru
utanlandsferðir ekki eins algengar
og þær eru í dag. Það lýsir þeim
Daníel og Guðbjörgu vel að þau
létu ekkert aftra för sinni og voru
tíðir aufúsugestir á heimili Guð-
bjargar Elínar og Árna hvort sem
það var í Kaupmannahöfn eða í
Carracas. Þegar við Ástráður síðar
fluttum til Danmerkur hittum við
þau hjón oft í kóngsins Kaup-
mannahöfn og það fór ekki fram
hjá okkur að þar nutu þau sín ákaf-
lega vel, ekki síst eftir að dóttur-
dóttirin og sólargeislinn þeirra
Arna Björk fæddist.
Þegar Guðbjörg Elín og Árni
ákváðu að flytja frá Danmörku
aftur til íslands var það ekki síst
með það í huga að geta notið sam-
vista við foreldra sína og hlúð að
þeim, en bæði eru þau einkabörn
foreldra sinna. Þau bjuggu sér
heimili í Sörlaskjóli 20 hjá Daníel
og Guðbjörgu Elínu eldri og má
segja að allt frá þeim tíma hafi
fjölskyldurnar haldið sameiginlegt
heimili, en heilsu Guðbjargar Elínar
eldri fór að hraka mjög upp úr
því. Hún átti alltaf skjól hjá eigin-
manni, dóttur og tengdasyni á
heimili sínu þar til að hún lést árið
1992. Síðan, eftir að hún lést, hef-
ur Daníel áfram haldið heimili með
þeim Guðbjörgu, Árna og Örnu
Björk í Sörlaskjólinu. Allt þar til
fyrir ári fór hann með þeim til út-
landa í ferðalög, en það var alltaf
hans helsta yndi að ferðast. Þrátt
fyrir hrakandi heilsu á síðustu
árum þurfti hann aðeins að dvelja
skamman tíma í senn á sjúkrahús-
um, en naut hjúkrunar og umönn-
unar á heimili sínu og frábærrar
umhyggju Guðbjargar Elínar, Árna
og Örnu Bjarkar. Var þetta Daníel
mjög mikils virði og ekki var ham-
ingja hans minni nú síðustu mánuð-
ina þegar fjórar kynslóðir lifðu
undir sama þakinu, eftir að fyrsta
langafabarnið og nafni hans Daníel
litli fæddist. Hann gladdist mjög
yfir því að eignast þennan litla
nafna.
Síðustu vikurnar hafa verið vin-
um okkar þungbærar. Dagana þeg-
ar jólahátíðin var að ganga í garð
lést Þórólfur Beck, faðir Árna,
einnig sérstakur sómamaður og nú
kveðjum við Daníel. Þrátt fyrir að
þeir hafi báðir glímt við erfiða sjúk-
dóma og um margt verið saddir
lífdaga er söknuðurinn og sársauk-
inn við fráfall þeirra erfiður þeim
sem eftir lifa. Innilegar samúðar-
kveðjur eru hér sendar ástvinum
Daníels,_ kærum vinum Guðbjörgu
Elínu, Árna, Örnu Björk, Daníel
litla Bjartmar og Sigurði Bjartmar.
Blessuð sé minning Daníels
Franklíns Gíslasonar.
Ásta B. Þorsteinsdóttir.
sína. Aðalbjörg var sérstök mann-
eskja með sérstakan skilning á líf-
inu. Hún var hlý og góð og afskap-
lega fórnfús í garð þeirra sem henni
stóðu næst. Dóttur minni var hún
sú amma sem sýndi hlýju bæði í
orði og verki og börnum Hrafnhild-
ar, Ragnari, Jónu og Stellu, var hún
afskaplega góð og umhyggjusöm.
Þegar fimmti ættliðurinn, Birgitta
Ragnarsdóttir, fæddist pijónaði
Aðalbjörg kjól sem sýndi að hand-
verk hennar bar af um vandvirkni
og smekkvísi sem svo oft fyrr. Ég
var bara 15 ára þegar ég kynntist
Aðalbjörgu og var vinátta okkar
einstök í þau 45 ár sem hún varði.
Alltaf tók hún á móti mér með
opnum örmun og hlýju brosi. Henni
treysti ég fyrir öllum mínum vanda
sem ungr móður við uppeldi Hrafn-
hildar og þáði hjá henni mörg lífs-
ins ráð. Það var núna seint í desem-
ber sem ég sá þessa vinkonu mína
í hinsta sinn í þessu íífi. Hún var
orðin þreytt og lúin og var sjónin
orðin lítil, en sem fyrr voru móttök-
urnar hlýlegar og hún þakkaði mér
svo hjartanlega fyrir heimsóknina.
Elsku vinkona, hvíl í friði, ég
veit að við hittumst seinna.
Jóna Kjartansdóttir.