Morgunblaðið - 29.01.1997, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C/D
23.TBL. 8B.ÁEG.
MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Yill nýja
hafvernd-
arstofnun
Strassborg. Reuter.
MARIO Soares, forseti Port-
úgals, lagði til í gær að Evrópu-
ríkin kæmu á fót stofnun til
að vernda fiskstofna og draga
úr mengun í höfunum.
Soares sagði að stofnunin
gæti einnig samræmt aðgerðir
til að hindra hvers konar smygl
um höfin og ólöglega losun
hættulegra efna í sjóinn. Hann
ræddi þessar hugmyndir við
Jacques Santer, forseta fram-
kvæmdastjómar Evrópusam-
bandsins, og Daniel Tarschys,
forseta Evrópuráðsins í gær.
Soares er formaður nefndar,
sem á að safna upplýsingum
um ástand heimshafanna og
greina allsheijarþingi Samein-
uðu þjóðanna frá niðurstöðunni
á næsta ári.
Tsjetsjenar kjósa Aslan Maskhadov forseta
Heitir Tsjetsjen-
um fullu sjálfstæði
Grozní. Reuter.
ASLAN Maskhadov, fyrrverandi
leiðtogi tsjetsjenskra skæruliða,
lýsti í gær yfir sigri í forsetakosn-
ingunum í Tsjetsjníju. Maskhadov
hét því að knýja fram sjálfstæði
Tsjetsjníju og afla Kákasusríkinu
alþjóðlegrar viðurkenningar.
„Öll tsjetsjenska þjóðin hefur í
tvö ár beðið þessa dags og bundið
miklar vonir við hann,“ sagði
Maskhadov á blaðamannafundi á
heimili sínu. „Ég er mjög ánægður
með ... að þjóðin hefur tekið rétta
ákvörðun.“
Ekki hafði verið greint opinber-
lega frá úrslitum í Tsjetsjníju seint
í gærkvöldi, en aðstoðarmenn
Maskhadovs sögðu að hann hefði
fengið 58% atkvæða. Ef hann hefði
ekki náð meirihluta hefði farið
fram önnur umferð milli þeirra
tveggja frambjóðenda, sem fengu
flest atkvæði.
Aslan Maskhadov sagði að póli-
tísk staða Tsjetsjníju væri þegar
ráðin. „Árið 1991 ákváðum við að
Tsjetsjníja væri sjálfstætt ríki og
lýstum yfir fullveldi," sagði hann.
„Nú þurfa önnur riki, þar á meðal
Rússland, að viðurkenna það. Því
má ná eftir pólitískum leiðum.“
í friðarsáttmálanum, sem var
Reuter
undirritaður í ágúst, féllust Rússar
og Tsjetsjenar á að fresta því um
fimm ár að taka endanlega ákvörð-
un um stöðu Tsjetsjníju.
Zelimkahn Jandarbíjev, núver-
andi forseti Tsjetsjníju, fékk aðeins
átta af hundraði atkvæða sam-
kvæmt óopinberum tölum og játaði
hann sig sigraðan, en sagðist þó
ætla að halda áfram afskiptum af
stjórnmálum.
Jeltsín fagnar
úrslitum
Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
fagnaði úrslitunum í Tsjetsjníju í
gær, en var þó varkár. Sergei
Yastrazjembskí, talsmaður forset-
ans, sagði að Jeltsin teldi að þessi
úrslit vektu vonir um að viðræður
milli stjórnar Rússlands og nýkjör-
innar forustu Tsjetsjena bæru
árangur. Hann lagði hins vegar
áherslu á að þær viðræður myndu
snúast um stöðu Tsjetsjníju innan
rússneska ríkjasambandsins.
Aðrir frammámenn í rússnesk-
um stjórnmálum voru hins vegar
ekki jafnbjartsýnir á að þessi úr-
slit myndu binda enda á ágreining-
inn milli Rússa og Tsjetsjena.
Hyggst bjóða Basajev
sæti í stjórn
Sagt var að harðlínumaðurinn
Sjamíl Basajev hefði fengið næst
mest fylgi í kosningunum. Hann
er eftirlýstur vegna gíslatökunnar
í Búdennovsk árið 1995 og leist
Rússum illa á að þurfa að eiga við
hann á forsetastóli.
í kosningabaráttunni sakaði
Maskhadov Basajev um að beita
bolabrögðum en kvaðst í gær von-
ast til að geta boðið honum sæti
í nýrri ríkisstjórn Tsjetsjníju.
Öryggis- og samvinnustofnun
Evrópu, sem sendi tugi manna til
að fylgjast með kosningunum, til-
kynnti að þær hefðu farið vel fram
og „endurspegluðu fijálsan vilja“
kosningabærra manna.
ASLAN Maskhadov, sigurvegari kosninganna í Tsjetsjníju, ræðir við fréttamenn á heimili sínu í
Pervomajskaja eftir að fyrstu tölur voru birtar I fyrrinótt.
■ Foringi skæruliða/20
Reuter
Jeltsín
kemur
framí
sjónvarpi
RÚSSNESKAR sjónvarpsstöðvar
sýndu í gær myndir sem teknar
voru af Borís Jeltsín, forseta
Rússlands, þegar hann ræddi við
Viktor Tsjemomyrdín forsætis-
ráðherra í Kreml. Þetta er í
fyrsta sinn i þrjár vikur sem for-
setinn kemur fram í sjónvarpi.
Þetta er i annað sinn sem
forsetinn fer á skrifstofu sína í
Kreml frá því hann var útskrif-
aður af sjúkrahúsi í Moskvu fyrr
í mánuðinum. Hann var á
skrifstofu sinni í þrjár klukku-
stundir og hélt síðan í bústað
sinn nálægt Moskvu.
Grannur og afslappaður
Jeltsín brosti breitt þegar hann
heilsaði Tsjernomyrdín og Ivan
Korotsjenja, framkvæmdastjóra
Samveldis sjálfstæðra ríkja.
Hann virtist afslappaður á mynd-
unum og augljóst var að hann
hefur grennst frá því hann fékk
lungnabólgu eftir umfangsmikla
hjartaskurðaðgerð í nóvember.
Jeltsín heldur upp á 66 ára
afmæli sitt á laugardag og
hyggst ræða við Jacques Chirac,
forseta Frakklands, í Moskvu
daginn eftir. Jeltsín hefur hins
vegar ákveðið að fresta ferð sinni
til Hollands, sem var fyrirhuguð
I næstu viku.
Nýtt borgarráð
myndað úti á götu
Belgrad. Reuter.
ZAJEDNO, bandalag stjórnarand-
stöðuflokka í Serbíu, myndaði í gær
borgarráð í Smederevska Palanka.
Athöfnin fór fram á götunni fyrir
framan ráðhúsið þar sem lögreglan
vildi ekki hleypa inn í húsið öllum
þeim borgarfulltrúum, sem Zajedno
taldi sig hafa fengið kjörna í kosn-
ingunum 17. nóvember.
Zajedno kvaðst hafa sigrað í
Smederevska Palanka, sem er 80
km suður af Belgrad, og kjörstjórnin
sagði að bandalagið hefði fengið
hreinan meirihluta, eða 26 af 49
borgarfulltrúum. Dómstólar úr-
skurðuðu hins vegar að bandalagið
hefði fengið 24 fulltrúa.
Nýtt borgarráð átti að taka við
völdum í borginni í gær. Þegar full-
trúar Zajedno fengu ekki að fara inn
með alla fulltrúa sína, framhjá
skjaldborg, sem lögreglan hafði sleg-
ið um ráðhúsið, sóru þeir embætti-
seiða við athöfn utandyra. Hét
Zajedno að halda borgarstjórnar-
fundi fyrir framan ráðhúsið í Smed-
erevska Palanka dag hvern þar til
sósíalistar virtu úrslit kosninganna.
Reuter
EINN af stuðningsmönnum Salis
Berisha, forseta Albaníu, kyasir
hann á kinnina á útifundi stjórnar-
flokks landsins í Tirana í gær.
Berisha lofar
endurgreiðslum
SALI Berisha, forseti Albaníu, reyndi i gær að sefa reiði Albana,
er töpuðu á fjárfestingum í ávöxtunarfyrirtæki sem reyndist svika-
mylla, og sagði að þeir fengju allt féð endurgreitt. Hagfræðingar
áætla að alls hafi fyrirtækið fengið jafnvirði rúmra 70 milljarða
króna og margir Albanir lögðu aleiguna í fyrirtækið í von um
skjótan gróða.
Berisha sagði að stjórnin myndi einnig fjármagna viðgerðir vegna
skemmda sem urðu á mannvirkjum í mótmælum sem hófust víða
um landið eftir að ávöxtunarfyrirtækið varð gjaldþrota. Stjórnin
áætlar að tjónið hafi numið sem svarar 3,4 milljörðum króna.
Forsetinn hélt í gær á útifund, sem flokkur hans efndi til í
miðborg Tirana, en lífverðir hans fylgdu honum fljótlega í burtu
og virtust óttast um öryggi forsetans þegar fólkið flykktist að
honum.