Morgunblaðið - 26.03.1997, Qupperneq 16

16 MIÐVIKUDAGUR 26. MARZ 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Tugir særðra í átökum á Vesturbakka Jórdanar sjötta daginn í röð
Arafat og Netanyahu útiloka
ekki fund en setja skilyrði
Deilt um hvort hryðjuverkamönnum
var gefið „grænt ljós“
Jerúsalem. Reuter.
Reuter
Krefjast afsagnar
forsætisráðherrans
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, og Yasser Araf-
at, forseti Palestínumanna, útilok-
uðu ekki að þeir myndu halda
skyndifund, en settu báðir skil-
mála. í gær kom til átaka á Vestur-
bakkanum sjötta daginn í röð.
ísraelskir hermenn í Betlehem
og Hebron særðu tugi Palestínu-
manna, sem voru að mótmæla
framkvæmdum við fyrirhugaðar
gyðingabyggðir í Austur-Jerúsal-
em, arabahluta borgarinnar. Her-
mennirnir skutu gúmmíkúlum og
notuðu táragas til að dreifa mann-
fjöldanum, sem kastaði grjóti.
Arafat, sem staddur var í
Colombo, höfuðborg Sri Lanka,
kvaðst reiðubúinn til að hitta Net-
anyahu svo lengi sem fundurinn
yrði haldinn til að ræða frið, en
ekki spila með fjölmiðla.
„Hvers vegna ekki? Ef það er í
þágu friðar er ég tilbúinn," sagði
Arafat við blaðamenn. „En ef það
er í áróðursskyni gegnir öðru
máli.“
David Bar-Illan, upplýsingafull-
trúi Netanyahus, sagði að forsætis-
ráðherrann mundi fallast á fund
með Arafat svo lengi sem öryggis-
mál yrðu helsta umræðuefnið.
„Við ætlum að sjálfsögðu ekki
að hafna hugmyndum um fund,
en við væntum þess að verði slíkur
fundur haldinn muni þar verða lögð
áhersla á öryggi og hryðjuverk,"
sagði Bar-Illan.
Palestínumenn hafna öllum slík-
um skilmálum og segja að ræða
verði fleira en öryggismál.
Bandarískir embættismenn
sögðu að til athugunar væri hvort
Dennis Ross, sérlegur samninga-
maður Bandaríkjamanna í Mið-
Austurlöndum, yrði sendur til að
ræða við deiluaðila.
Palestínumenn vísa á bug
ásökunum Netanyahus um að
Arafat hafí gefið herskáum Palest-
ínumönnum „grænt ljós“ á að
fremja hryðjuverk, þar á meðal
sprengjutilræðið í Tel Aviv á föstu-
dag þar sem þijár konur létu lífið
auk árásarmannsins.
Spenna í lofti
Amnon Shahak, yfírmaður ísra-
elshers, sagði á þriðjudag að mikil
spenna væri í lofti og búast mætti
við frekari árásum. Háttsettur for-
ingi í ísraelska hernum sagði í gær
að ísraelar hefðu engar sannanir
um að Arafat hefði gefið leyfi til
að ráðist yrði á ísraelsríki.
„Við höfum engar upplýsingar
eða skýrar sannanir um að Arafat
hafi gefið grænt ljós,“ sagði tals-
maður ísraelska þingsins og vísaði
til vitnisburðar yfírmanns úr leyni-
þjónustu hersins fyrir utanríkis-
og vamarmálanefnd þingsins.
„Stíll hans, málflutningur og
limaburður voru hins vegar skilin
þannig í röðum hryðjuverkamanna
að þar væri komið merki um að
láta til skarar skríða,“ var haft
eftir yfirmanninum.
„í þessu tilfelli gáfu palestínsk
yfirvöld þeim grænt ljós,“ sagði
Netanyahu í viðtali við bandarísku
sjónvarpsstöðina ABC um helgina.
Madeleine Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, var spurð
í sjónvarpsþætti CBS, hvort
„grænt ljós“ hefði verið gefíð og
svaraði: „Menn túlka það greini-
lega svo að gefið hafi verið grænt
ljós, en það eru engar beinharðar
sannanir."
BORGARAR í Port Moresby,
höfuðborg Papúa Nýju-Gíneu,
sjást hér á leið til þinghúss
landsins, þar sem óánægðir her-
menn og mótmælendur héldu
um 100 þingmönnum föngnum
í gær, eftir að meirihluti þeirra
hafði fellt tillögu um að Sir
Julius Chan forsætisráðherra
skyldi segja af sér. „Við neitum
stjórnmálamönnunum um að
yfirgefa bygginguna,“ sagði
einn hinna um það bil 80 her-
manna, sem tóku þátt í umsátr-
inu um þinghúsið, en þeir voru
vopnaðir hriðskotarifflum og
skammbyssum. Mikil ólga er nú
í Papúa Nýju-Gíneu eftir að upp
komst, að ríkisstjórnin hafði
ráðið málaliða til að freista þess
að binda enda á aðskilnaðartil-
raunir íbúa eyjarinnar Bouga-
inville, án samráðs við forystu
hersins.
Reuter
Sólríkur afmælisdagur
UTANRÍKISRÁÐHERRAR
Evrópusambandsríkjanna og
fleiri forystumenn ESB héldu
í gær upp á fertugsafmæli
Rómarsáttmálans, stofnsátt-
mála Efnahagsbandalags Evr-
ópu, í borginni sem hann er
kenndur við. Jacques Santer,
forseti framkvæmdasljórnar
ESB, hafði orð á því við við
komuna til Rómar, þar sem
Lamberto Dini, utanríkisráð-
herra Ítalíu, tók á móti honum,
að afmælisbarnið væri heppið
með veður.
Dini sagði í yfirlýsingu, sem
birt var í gær að Evrópusam-
bandið hefði í fjóra áratugi ver-
ið „samheiti fyrir frið og vel-
megun.“
Heima í Bonn sagði Helmut
Kohl, kanzlari Þýzkalands, að
Rómarsáttmálinn hefði rutt
brautina fyrir fjögurra áratuga
frið, frelsi, velmegun og félags-
legt öryggi. Hann sagði að Evr-
ópa yrði að halda áfram á þró-
unarbrautinni, en mætti þó ekki
þróazt út í miðstýrt ofurríki:
„í mínum huga er eitt alger-
lega sjálfsagt: Evrópa framtíð-
arinnar verður ekki miðstýrð
ríkisheild. Hún mun byggjast á
nálægðarreglunni, virða hefðir
þjóða og héraða og stuðla að
menningarlegri margbreytni."
Bretar áfram
þversum á ríkja-
ráðstefnunni
Róm. Reuter.
MALCOLM Rifkind, utanríkisráð-
herra Bretlands, gagnrýndi í gær
harðlega ýmsar tillögur, sem fram
eru komnar á ríkjaráðstefnu Evrópu-
sambandsins. Kallaði Rifkind áherzl-
ur sumra aðildarríkja „slagsíðu í átt
til sambandsríkis“.
Rifkind sagði að
tillögur Hollands
um að færa innan-
ríkis- og dóms-
málasamstarf í
auknum mæli und-
ir vald yfirþjóð-
legra stofnana
ESB í svokallaðri
fyrstu stoð sambandsins væru „al-
gerlega óaðgengilegar".
ESB reyni ekki að haga
sér eins og ríki
Hann gagnrýndi einnig tillögu sex
ríkja um að sameina ESB og Vestur-
Evrópusambandið í áföngum, svo og
tillögu Hollendinga um að taka upp
atkvæðagreiðslur í ráðherraráðinu
um ákvarðanir, sem tengjast mótun
utanríkisstefnu sambandsins. „Ut-
anríkisstefnan er alltaf á valdi aðild-
arríkjanna og þau hafa með sér
milliríkjasamstarf [um mótun henn-
ar],“ sagði Rifkind. „Evrópusam-
bandið er ekki ríki og það ætti ekki
að reyna að haga sér eins og ríki.“
Tillögur Þýzkalands, Frakklands
og fjögurra annarra ríkja um sam-
einingu VES og ESB í áföngum fela
í sér að ríki ESB takist á hendur
gagnkvæmar varnarskuldbindingar.
Rifkind sagði að það væri ekki í
þágu hagsmuna Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO)
að Evrópusam-
bandið tæki að sér
að tryggja sam-
eiginlegt öryggi
aðildarríkjanna.
Talið er að
Verkamanna-
________________ flokkurinn, sem
sennilegt er að
taki við stjórnartaumum í Bretlandi
eftir þingkosningamar í maí, hafí
svipaða skoðun á tengslum VES og
ESB og stjórn íhaldsflokksins.
Fleiri ríki gagnrýna tillögur
um samruna VES og ESB
Fleiri ríki ESB gagnrýndu tillög-
una um sameiningu samtakanna í
gær. NATO-ríkin Danmörk og Port-
úgal eru í þeim hópi, svo og ríkin,
sem standa utan hernaðarbanda-
laga, þ.e. írland, Svíþjóð, Finnland
og Austurríki. „Þegar allt kemur til
alls verður að samþykkja þetta sam-
hljóða," sagði Dick Spring, utanrík-
isráðherra Irlands, og gaf í skyn að
stjórn hans myndi hindra framgang
tillögunnar.
kHI
Vilja
handtaka
Galtieri
SPÆNSKUR hæstaréttar-
dómari gaf í gær út alþjóðlega
handtökuskipun á hendur Leo-
poldo Galt-
ieri, fyrrver-
andi leið-
toga hers-
höfðingja-
stjórnarinn-
ar í Argent-
ínu, fyrir
meintan
þátt hans í
morðum
þriggja
Spánveija í
hinu svokallaða „óhreina
stríði", sem hershöfðingja-
stjórnin rak á valdatíma sín-
um. Á tímabilinu 1976 til 1983
hurfu 300 spænskir ríkisborg-
arar í Argentínu, en þessi
mannshvörf er dómarinn,
Baltasar Garzon, að rannsaka.
Samkvæmt handtökuskipun-
inni er Interpol falið að hand-
taka Galtieri ef hann skyldi
fara frá heimalandi sínu.
Eldur úr
höfði fanga
ELDUR og reykur skauzt upp
úr höfði dæmds glæpamanns,
er hann var tekinn af lífí í raf-
magnsstól í fangelsi í Flórída
í gær. Að sögn starfsmanna
fangelsisins var ekki ljóst, hvað
olli biluninni í aftökustólnum.
Var fanginn sagður hafa
brugðizt svipað við rafmagns-
straumnum og aðrir, sem tekn-
ir hafa verið af lífi í sama stól.
Fangar smíðuðu hann árið
1923. Þrír skammtar af raf-
magnsstraumi eru leiddir í
gegn um líkama hins dauða-
dæmda, og nær hann 2.000
volta styrkleika.
Austur-
Tímorbúar
beittir ofbeldi
JOSE Ramos Horta, leiðtogi
sjálfstæðishreyfingar Austur-
Tímor og friðarverðlaunahafi
Nóbels, sakaði í gær indónes-
íska hermenn um að hafa beitt
skothríð og byssustingjum til
að leysa upp mótmælastöðu
ungra Austur-Tímorbúa í and-
dyri hótels í höfuðborg eyjar-
innar, Dili, þar sem eftirlits-
maður Sameinuðu þjóðanna
dvaldi. Sagði Horta 18 manns
vera alvarlega særða eftir at-
burðinn og samkvæmt óstað-
festum fregnum hefðu tveir til
sjö hlotið bana. 90 manns voru
í haldi lögreglu.
Willy Claes
fær nýtt starf
WILLY Claes, fyrrverandi
framkvæmdastjóri Atlants-
hafsbandalagsins, sem í októ-
ber 1995 neyddist til að segja
af sér embættinu í kjölfar
hneykslismáls úr pólitískri for-
tíð sinni i Belgíu, fékk nýtt
starf í gær. Stjórn flæmska
hluta landsins fékk Claes emb-
ætti yfírmanns skipaumferðar
innanlands. Sem slíkur hefur
maðurinn, sem áður bar ábyrgð
á verkefnum á borð við
sprengjuárásir NATO á
Bosníu-Serba, yfír 325 km
skipaskurða í norðurhluta
Belgíu að segja.
Leopoldo
Galtieri
STUTT