Morgunblaðið - 01.06.1997, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 1. JÚNÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
„Fjórði
tenórinn“
fundinn
HUÓMPLÖTUFYRIRTÆKIÐ Er-
ato, sem gaf út fyrstu plötu tenór-
söngvarans Roberto Alagna, hefur
samið við annan
tenórsöngvara,
sem að sögn tíma-
ritsins Gramo-
phone er talinn
geta gert tilkall til
titilsins „fjórði ten-
órinn". Þetta er
Argentínumaður,
José Cura, og hann
hefur fengið einn
af „tenórunum
þremur" til að leggja sér lið á fyrstu
geislaplötunni. Þar ætlar hann að
syngja aríur eftir Puccini og hljóm-
sveitinni stjómar Plácido Domingo.
José Cura mun á næstunni syngja
í Mílanó, Vín og víðar og meðal verk-
efna em Carmen og Oþelló.
---------» ♦ ♦
Djasstríó Hauks
Gröndal á Sól-
oni Islandusi
DJASSTRÍÓ saxafónleikarans
Hauks Gröndal leikur fyrir gesti
kaffihússins Sóloni íslanduss næst-
komandi þriðjudag, kl. 22.
Hljómsveitina skipa, auk Hauks,
Tómas R. Einarsson bassaleikari og
Agnar M. Magnússon píanisti. A
efnisskrá em þekkt djasslög eftir
kunna höfunda og m.a. hluti af efni
sem Haukur flutti á burtfararprófs-
tónleikum sínum frá Tónlistarskóla
FÍH sem hann hélt fyrir stuttu.
Aðgangur er ókeypis.
----♦ ♦ ♦
Málverkasýning
í Nelly’s Café
VAPEN, Valdemar Bjarnfreðsson,
opnar málverkasýningu í Nelly’s
Café í dag, sunnudag.
í kynningu segir að Valdemar
Bjarnfreðsson hafi takið upp lista-
mannsafnið Vapen. Hann hefur
haldið einkasýningar og tekið þátt
í samsýningum.
Sýningin stendur til loka júnímán-
aðar.
José Cura
LISTIR
Fáein orð um
Inga Þ. Gíslason
i.
FORMAÐUR Sjómannadagsráðs, Guð-
mundur Hallvarðsson, hefur beðið mig um
að skrifa fáein orð um bróður minn, Inga
Þ. Gíslason, í tilefni þess, að í dag, á sjó-
mannadaginn, verður afhjúpuð við höfnina
í Reykjavík höggmynd eftir hann af tveim-
ur sjómönnum, sem horfa og benda til
hafs. „Horft til hafs“ hefur hún verið
nefnd.
Ingi var næstelstur sex bama foreldra
okkar, Þorsteins Gíslasonar ritstjóra og
skálds o g konu hans, Þórunnar Pálsdóttur.
Ingi fæddist 1905 í Reykjavík oglést 1956.
Ég var yngstur systkinanna, fæddur 1917,
og sá eini þeirra sem er á lífi.
Þegar á unglings- og skólaárum Inga
vaknaði áhugi hans á myndlist. Varð það
til þess, að hann hóf nám hjá Einari Jóns-
syni myndhöggvara og hélt því síðar áfram
í Kaupmannahöfn um nokkurra ára skeið.
Samt helgaði hann ekki myndlistinni ævi-
starf sitt. Hann gerðist kennari við Verslun-
arskóla íslands 27 ára gamall og stundaði
það starf þar til hann lést, liðlega fimmtug-
ur.
II.
Ingi var á margan hátt óvenjulegur
maður. Hann var mjög hlédrægur og hóg-
vær til orðs og æðis. En hann hafði yndi
af kepnslu og braut upp á ýmsum nýjung-
um. Á því sviði kom lítillæti hans ekki að
sök. Hann náði óvenjunánum tengslum við
nemendur sína og varð vinsæll meðal
þeirra, svo sem gamlir nemendur hans
hafa sýnt á margan hátt. En því, sem stóð
hjarta hans næst, myndlistinni, hélt hann
fyrir sig einan.
Á okkur var tólf ára aldursmunur. Ég
var yngsta barnið á fjölmennu heimili, þar
sem var mjög gestkvæmt, enda hafði faðir
okkar náin samskipti við marga mennta-,
lista- og stjórnmálamenn. Þegar sem bam
leitaði ég því oft til herbergja Inga bróður
míns. Hann var mér einstaklega hlýr og
góður og sagði mér margt, sem mér fannst
aðrir ekki hafa sinnt að segja mér. En
Ingi Þ. Gíslason
mest þótti mér vænt um, að hann leyfði
mér að fylgjast með því, sem hann fékkst
við í tómstundum sínum, en kærði sig ekki
um, að væri á vitorði annarra. Hann mót-
aði myndir í leir, málaði vatnslitamyndir,
eignaðist litla prentvél og bókbandsáhöld,
hann prentaði ljóð og sögur í litlar bækur
og myndskreytti þær, sumar myndirnar
vom dregnar svörtum, sterkum dráttum,
aðrar voru litrík ævintýri. Ekki fyrr en
löngu seinna gerði ég mér grein fyrir því,
að þar var um áhrif frá austurlenskri list
að ræða.
Þegar ég var kominn í menntaskóla, fór
ég að hafa vit á því að spyija hann um
ýmislegt varðandi listaverk hans. Þá kom
mér á óvart, hversu víðlesinn hann var og
hversu áhugamál hans og viðfangsefni voru
að mörgu leyti frumleg. En allt voru þetta
einkamál hans. Sárafáir fengu að sjá verk
hans. Þegar sá bróðir okkar, Baldur, sem
fæðst hafði á heimili foreldra okkar í Þing-
holtsstræti 17 og bjó þar síðastur, lést
1979, voru verk Inga á sínum stað í hýbýl-
um hans. Þegar heimilið var leyst upp, féllu
þau í hlut nánustu ættingja. Við báðum
Helga Gíslason myndlistarmann að gera
gipsafsteypur af helstu höggmyndunum.
Myndin af sjómönnunum, sem í dag verður
aflijúpuð, er stækkun af einni þessara
höggmynda.
m.
Ég var orðinn fullorðinn, þegar ég kynnt-
ist vel náfrænda okkar Inga, Gunnlaugi
Scheving, en faðir okkar Inga og faðir
Gunnlaugs voru bræður. Þegar kynni okkar
Gunnlaugs urðu að vináttu, varð mér smám
saman ljóst, að ýmislegt í tengslum okkar
minnti mig á samskipti mín við Inga á
bemsku- og æskuárum mínum. Eðlislæg
hlédrægni - mér liggur við að segja feimni
- var þeim sameiginleg. En sömuleiðis ein-
læg hlýja - ásamt frábærri frásagnar-
gleði. Áuðvitað hvarflar ekki að mér að
bera saman tómstundalistiðju bróður míns,
þótt vönduð væri, og stórkostleg listaverk
Gunnlaugs Scheving. Tveir myndlistar-
menn, Valtýr Pétursson og Þorvaldur
Skúlason, vora tíðir gestir á heimili okkar
hjónanna báðir miklir vinir Gunnlaugs.
Þeir skoðuðu gjarnan höggmyndir Inga,
sem flestar era af sjómönnum, en tvær af
fólki við landbúnaðarstörf. Fóra þeir um
þær mjög lofsamlegum orðum. Það er
kunnara en frá þurfí að segja, að stórkost-
legustu málverk Gunnlaugs Schevings lúta
að fólki við störf á sjó og landi. Einhvem
tíma missti ég það út úr mér við þá Valtý
og Þorvald, hvort það væri ekki undarlegt,
að þeir frændur skyldu hafa áhuga á svip-
uðum viðfangsefnum. Annar hvor svaraði
eitthvað á þá leið, að það kæmi sér ekki á
óvart.
Ég lýk þessum orðum mínum með því
að þakka Sjómannadagsráði fyrir að hafa
valið þessa mynd til þess að heiðra íslenska
sjómenn. Hún ber vitni um virðingu fyrir
stéttinni og ást á göfugu starfi hennar.
Gylfi Þ. Gíslason
Reykjavík,
ljósmyndir
og ljóð
Reylqavík, ljósmyndir og ljóð nefnist
sýning sem opnuð verður í Árbæjarsafni í
dag, í húsi sem stóð áður í Lækjargötu 4
og hefur nú verið endurbyggt.
Þröstur Helgason skoðaði sýninguna
sem fjallar öðru fremur um ljósmyndina
og ljóðið sem myndmiðla, ljósmyndina og
ljóðið sem minningu og speglun, ljósmynd
og ljóð innrömmuð í húsi og tengsl ljós-
mynda, sjálfs og tækni.
ORÐSPOR Daganna (1989).
EG
Ég er ekki bam
náttúrunnar
Asfaltið er iljum mínum kærast
auðar repvotar götur
bakgrunnur drauma og martraða minna.
Fjöllin fjarlæg umgerð
dregin fínum dráttum
á mörkum himins og jarðar.
Ingibjörg Haraldsdóttir.
GRÚTSYFJAÐUR leit ég
út um baðherbergis-
gluggann minn í morgun
og hann rammaði inn
sínálæga Esjuna og sjálfan mig
framandi í gamalli bylgjóttri rúð-
unni. Stundum er eins og þetta fjall
sé eini fasti punkturinn í tilver-
unni, maður þekkir það jafnvel
betur en sjálfan sig. Borgin getur
heldur aldrei verið án þess og senni-
lega á hver íbúi hennar sína Esju,
sína innrömmuðu mynd af Esju.
Sýningin í Árbæjarsafni sem
nefnist Reykjavík, ljósmyndir og
ljóð, fjallar öðrum þræði um þá
mynd sem hver og einn gerir sér
af umhverfi sínu. Hún fjallar um
tengsl myndasmiðsins við það
myndaða og einnig myndar og ljóðs
og veruleika. Það er heldur ekki
laust við að myndir sýningarinnar
losi svolítið um sjálfsmynd Reyk-
víkingsins sem kannski hefur
markast af sjálfsöryggi; rúðustrik-
að skipulagið á loftmynd af borg-
inni frá 1951 gerir mann óvissan
um að maður sé sjálfs sín ráð-
andi, maður er teiknaður inn í
skipulag - kannski var ég líka
teiknaður inn á bylgjótta rúðuna
í morgun. Það er þessi eilífa tog-
streita á milli þess sem skapar og
þess sem er skapaður, á milli
sjálfsveru og viðfangs: „og þú litar
/ sérhverja mynd, skynjun / og
skírir nöfnum sjálfs þíns.“ (Sigfús
Bjartmarsson)
Framandi og þeklqanleg borg
Myndirnar á sýningunni eru frá
því um og upp úr aldamótunum
1900 en einnig nokkrar frá því
eftir stríð. Ljóð eru svo með hverri
mynd og eru þau flest frá síðari
hluta tuttugustu aldarinnar, eink-
um frá tveimur til þremur síðustu
áratugum. Ljóðin fjalla með ýmsum
hætti um borgina og myndina.
Myndunum og ljóðunum er ekki
raðað í tímaröð á sýningunni heldur
er frekar reynt að skapa ákveðna
stemningu með uppstillingu sýn-
ingarinnar.