Morgunblaðið - 12.11.1997, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 12. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hópur innan Kvennalistans
Móta tillögur
um vinstra
samstarf
Stöðvarhús
Sultar-
tangavirkj-
unar steypt
BYRJAÐ var að steypa upp stöðv-
arhús Sultartangavirkjunar 10.
október sl. og að sögn Hermanns
Sigurðssonar staðarstjóra hjá
Fossvirki-Sultartanga sf. gengur
verkið fremur hægt, eins og venj-
an er við slíkt verk í byrjun, en
miðar þó áfram. Reiknað er með
því að húsið verði uppsteypt í lok
næsta árs en stefnt er að því að
taka virkjunina í notkun um alda-
mótin.
Að sögn Hermanns fara um
20000 rúmmetrar af steypu í hús-
ið og 800 tonn af stáli. „Húsið er
ekki mjög mikið um sig en verður
um 50 metrar að hæð. Megnið af
því hverfur ofan í jörðu," segir
Hermann.
HÓPUR innan Kvennalistans kom
saman til fundar í gærkvöld til að
móta tillögu um samstarf við flokka
á vinstri væng stjórnmálanna sem
lögð verður fyrir landsfund
Kvennalistans um næstu helgi.
Á fundi í samráði Kvennalistans
í ágúst sl. var ákveðið að hópur
innan Kvennalistans skoðaði sam-
starf við aðra stjórnarandstöðu-
flokka, en Kvennalistinn sem heild
kæmi ekki að þeim viðræðum. Á
landsfundinum um næstu helgi
verður samstarf við aðra flokka
rætt undir sérstökum dagskrárlið.
Guðný sagði þær leiðir sem
þessi hópur innan Kvennalistans
teldi að kæmi til greina væri í
fyrsta lagi að hópur innan Kvenna-
listans héldi áfram viðræðum um
samstarf með sama hætti og
ákveðið var í samráðinu í ágúst.
í öðru lagi að hætta þessum við-
ræðum og í þriðja lagi að Kvenna-
listinn sem heild kæmi að viðræð-
unum.
Guðný sagðist ekki vita hvort
fleiri tillögur um samstarf við aðra
flokka kæmu fram á landsfundin-
um.

. ^ .
Morgunblaðið/Emil Þór
HAFNARFJARÐARHÖFN
Nýtt hafnarsvæöi utan Suðurgarðs
Öldubrjótur
fOm
Skipulagsstjóri ríkisins úrskurðar um
Hafnarfjarðarhöfn
Stækkun Hafn-
arfjarðarhafn-
ar samþykkt
SKIPULAGSSTJÓRI ríkisins hefur
fallist á fyrirhugaða stækkun Hafn-
arflarðarhafnar. Sett eru nokkur skil-
yrði m.a. um að framkvæmdin megi
ekki breyta sjávarföllum út úr Hva-
leyrarlóni og að áður en byrjað verði
að losa landfyllingu hvers áfanga
fyrir sig verði fyrst byggður garður
til að afstýra gruggmyndun á fjörur
Hvaleyrar og í Hvaleyrarlóni.
Úrskurð skipulagsstjóra ríkisins
má kæra til umhverfisráðherra og
er kærufrestur til 17. desember nk.
Með stækkun Hafnarijarðarhafn-
ar er stefnt að því að bæta aðstöðu
fyrir vöruflutninga og svara kröfum
sem flutningafyrirtæki gera til hafn-
araðstöðu. Jafnframt er ætlunin að
skapa aðstöðu fyrir uppbyggingu
skipaviðhaldsiðnaðar. Gert er ráð
fyrir að viðlegupláss verði 500 metra
langt með 8-10 metra dýpi og auk
þess um 120 metra viðlegukantur
fyrir skipaviðgerðir með 8 metra
dýpi. Hvaleyrarlón á að haldast í
núverandi mynd svo og sjávarborð
og sjávarföll þar.
Sjávarfalla gæti áfram í lóninu
Meginumhverfisáhrif fram-
kvæmdarinnar eru á lífríki sjávar
og fuglalíf. í áliti skipulagsstjóra er
lögð mikil áhersla á að leiran í Hva-
leyrarlóni skerðist ekki frá því sem
nú er, en hún er talin vera 7 hektar-
ar að flatarmáli. Því sé nauðsynlegt
að halda sjávarföllum óskertum
þannig að lónið nái að tæma sig á
útfalli. Til þess að svo megi verða
þarf nægilegt rými milli Hvaleyrar-
granda og fyrirhugaðrar landfylling-
ar, en tryggja á það með því að
dýpka allt að 50 metra breiða rás
úr lóninu meðfram fyllingunni.
Skipulagsstjóri leggur jafnframt
áherslu á að fram fari vöktun á líf-
ríki í og við Hvaleyrarlónið á áhrifa-
svæði framkvæmdarinnar. Einnig
þurfi að fylgjast með rofi á grand-
anum og efnisflutningum í og úr
lóninu. Skipulagsstjóri telur eðlilegt
að bæjaryfirvöld, að höfðu samráði
við Náttúruvernd ríkisins, sjái til
þess að vöktunaráætlun sé gerð og
henni framfylgt.
Skipulagsstjóri vill að gerðar verði
ráðstafanir á bakka fyrirhugaðrar
landfyllingar sem snýr að Hvaleyr-
arlóni til þess að minnka sjónræn
áhrif hafnarstarfseminnar.
íslenzk stjórnvöld fara sér hægt við viðtöku á varnarsvæðum sem hætt er að nota
Kröfur ekki gerðar
á vamarliðið eftir
að svæði er skilað
ÍSLENZK yfírvöld hafa að undan-
förnu fylgt varfærinni stefnu varð-
andi viðtöku varnarsvæða, sem
bandaríska vamarliðið er hætt að
nota. í skýrslu Halldórs Ásgrímsson-
ar utanríkisráðherra, sem lögð var
fram á Alþingi í síðustu viku, segir
að farið hafi verið fram á að greinar-
góðar upplýsingar liggi fyrir um
svæði, sem varnarliðið vill skila, þar
sem Ijóst sé að eftir að svæðum hafí
verið skilað verði ekki gerðar kröfur
á hendur bandarískum stjómvöldum.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins eru nú þijú svæði til skoð-
unar, sem varnarliðið er hætt að
nota og líklegt er að íslenzk stjóm-
völd taki við aftur á næstu árum.
Umgengni svipuð og hjá
innlendum aðilum
í skýrslu ráðherra segir að breyt-
ingar á umsvifum varnarliðsins hafi
leitt til skila á varnarsvæðum og séu
nokkur svæði nú til athugunar með
tilliti til slíks. „Af því tilefni ber að
geta þess að meðan varnarliðið hefur
tiltekin landsvæði til umráða sem
varnarsvæði ber því að hlíta íslenzk-
um lögum, eins og þau eru á hveijum
tíma, um umgengni við þau. Á því
sviði hafa orðið umtalsverðar breyt-
ingar nú á síðustu ámm og má
vænta enn frekari breytinga á kom-
andi árum,“ segir í skýrslunni. „Hins
vegar verður við mat á umgengni
varnarliðsins um varnarsvæði að
gæta þess hvað íslenzk lög og venj-
ur hafa áskilið í áranna rás.“
í skýrslunni segir að þannig verði
til dæmis að líta til þess, þegar rætt
sé hvort förgun sorps hjá varnarlið-
inu hafi verið viðunandi, hvað tíðk-
azt hafi í landinu yfirleitt. „Sé þessa
gætt mun koma í ljós að umgengni
varnarliðsins um varnarsvæðin hefur
á hveijum tíma verið með mjög sam-
bærilegum hætti og umgengni ann-
arra aðila, opinberra jafnt sem
einkaaðila, utan varnarsvæða, hefur
verið um önnur íslenzk landsvæði.
Meðan varnarliðið hefur svæði þessi
í sinni umsjá getur það jafnt sem
aðrir umsjónarmenn lands þurft að
grípa til aðgerða að boði íslenzkra
heilbrigðisyfirvalda til að fyrir-
byggja mengun jafnt sem til hreins-
unar vegna eldri mengunar. Slíkt
byggist hins vegar í flestum tilvikum
á vörzlu þess á landinu en ekki á
því að mengun stafi frá ólögmætum
athöfnum, segir í skýrslunni.
Hægt að standa gegn því að
svæði sé skilað
Þar segir að framlag íslenzka rík-
isins til varnarsamstarfsins sé fyrst
og fremst fólgið í því að leggja til
land undir starfsemina. í varnar-
samningnum við Bandaríkin komi
fram að landið skuli lagt til endur-
gjaldslaust.
„Hafi umgengni varnarliðsins um
tiltekið landsvæði verið í samræmi
við gildandi lög og venjur hvers tíma
verða við skil á landsvæðinu ekki
hafðar uppi kröfur um hreinsun í
samræmi við seinni tíma réttarregl-
ur. Hins vegar er hægt að standa
gegn því að landsvæðinu sé skilað
og ber þá varnarliðið réttindi og
skyldur sem vörzluaðili landsins
meðan það er varnarsvæði og er þá
hægt að krefjast af því sams konar
aðgerða og vörzluaðilum annarra
landsvæða," segir í skýrslu utanrík-
isráðherra.
„Því hefur í seinni tíð verið fylgt
varfærinni stefnu varðandi viðtöku
varnarsvæða. Farið hefur verið fram
á að greinargóðar upplýsingar liggi
fyrir um ástand svæðisins þar sem
ljóst er að eftir að svæðinu hefur
verið skilað verða ekki gerðar kröfur
á hendur bandarískum stjórnvöldum.
Af þessum sökum ganga þessi mál
nú hægt fyrir sig en þó er lögð á
þau mikil áherzla."
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins eru það einkum þijú svæði,
sem sennilegt er að varnarliðið vilji
skila á næstu misserum. í fyrsta
iagi svokallað „nikkelsvæði", land-
ræma ofan við Keflavík, meðfram
veginum að Flugstöð Leifs Eiríks-
sonar. Varnarliðið hefur látið gera
rannsóknir á ástandi svæðisins en
Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja telur
þær rannsóknir ekki fullnægjandi.
Islenzk stjórnvöld hafa því enn ekki
viljað taka við svæðinu.
Áhugi á herminjasafni
Þá er líklegt að Bandaríkjamenn
vilji fljótlega skila landsvæði á Mið-
nesheiði, sem notað var undir rat-
sjárstöðina Rockville, sem nú er ver-
ið að leggja niður. Þar er mikill
húsakostur og hafa heimamenn í
Sandgerði m.a. sýnt áhuga á að
nýta húsin undir herminjasafn. Sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðs-
ins vill utanríkisráðuneytið að ítar-
legar tillögur um nýtingu heima-
manna á svæðinu, m.a. um fjár-
mögnun framkvæmda, liggi fyrir
áður en slíkt verður samþykkt.
Þriðja svæðið, sem líklegt er að
Bandaríkin vilji skila, er hluti ratsjár-
stöðvarinnar á Stokksnesi. Bandarísk-
ir hermenn eru nú farnir þaðan en
íslenzkir starfsmenn reka starfsemi í
mun minni húsakosti en þörf var fyr-
ir áður. Ástand Stokksnessvæðisins
hefur ekki verið kannað til hlítar.
I
í
>
l
l
>

\
\
>
>
>
>
>
>
\
\