Morgunblaðið - 14.05.1998, Blaðsíða 1

112 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
107. TBL. 86. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 14. MAÍ 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Suharto
sagður vilja
segja af sér
SUHARTo'Áorseti Indónesíu, hefur
lýst sig reiðubúinn að segja af sér ef
þjóðin treysti sér ekki lengur til að
stjórna landinu. Þetta hefur blaðið
Jakarta Post eftir forsetanum í dag.
„Ef mér er ekki lengur treyst ger-
ist ég pandito [lærður öldungur] og
kappkosta að komast nær Guði,“
hafði blaðið eftir Suharto.
Tíu manns eru taldir hafa látið líf-
ið í óeirðum í Indónesíu í gær, þar
sem víða skarst í odda með óeirða-
lögreglu og stjórnarandstæðingum.
■ Suharto á heimleið/28
Indverjar halda áfram kjarnorkutilraunum þrátt fyrir mikil mótmæli
Bandaríkjastjórn grípnr
til harðra refsiaðgerða
Nýju DeUií. Reuters.
INDVERJAR sprengdu tvær kjarnorkusprengjur í tilraunaskyni
í gær, tveimur dögum eftir að hafa sætt harðri gagnrýni út um all-
an heim fyrh’ kjarnorkutilraunir sem sagðar voru hrinda af stað
vígbúnaðarkapphlaupi og stefna friði í Suður-Asíu í hættu. Bill
Clinton, forseti Bandaríkjanna, kvaðst hafa gripið til refsiaðgerða
gegn Indverjum vegna kjarnorkutilraunanna og hvatti Pakistana
til að halda stillingu sinni og fara ekki að dæmi Indverja.
Reuters
STUÐNINGSMENN forsætisráðherra Indlands, Atals Beharis Vajpayee, hrópa vígorð og veifa borða til
stuðnings kjarnorkutilraunum Indverja fyrir utan aðsetur forsætisráðherrans í Nýju Delhí.
Indverska stjórnin hélt áfram að
bjóða umheiminum birginn og
kvaðst tilbúin að standa af sér refsi-
aðgerðimar, en þær fela í sér af
hálfu Bandaríkjanna sviptingu
þróunar- og fjárhagsaðstoðar upp á
hátt í 21 milljarð dollara.
Stjórnin tilkynnti að sprengdar
hefðu verið tvær kjamorkusprengj-
ur neðanjarðar í eyðimerkurríkinu
Rajasthan, þar sem þrjár sprengjur
voru sprengdar á mánudag. Stjórn-
in sagði að frekari kjarnorkutil-
raunir væru ekki ráðgerðar.
„Virðast vera orðnir óðir“
Pakistanar, erkifjendur Indverja,
sögðu að kjarnorkutilraunimar
stefndu öryggi Pakistans í hættu og
kváðust ætla að grípa til viðeigandi
aðgerða. „Leiðtogar Indlands virð-
ast vera orðnir óðir,“ sagði Gohar
Ayub Khan, utanríkisráðherra
Pakistans. „Þeir hafa dregið
Pakistana í vígbúnaðarkapphlaup.“
Atal Behari Vajpayee, forsætis-
ráðherra Indlands, sendi Bill Clint-
on bréf þar sem hann sagði að
kjamorkutilraunirnar hefðu verið
ákveðnar vegna „tortryggni" í sam-
skiptum Indlands og Kína.
„Við erum með yfirlýst kjarn-
orkuveldi við landamærin, ríki sem
gerði árás að fyrra bragði á Indland
árið 1962,“ sagði í bréfínu. „Þótt
tengslin við þetta land hafí batnað á
síðasta áratug hafa þau haldið
áfram að einkennast af tortryggni,
einkum vegna óleystra landamæra-
deilna."
Vajpayee gagnrýndi ennfremur
Pakistana, sem hann sakaði um að
hafa þrisvar sinnum átt upptökin að
átökum við Indverja frá því þjóðirn-
ar fengu sjálfstæði fyrir rúmri
hálfri öld.
Með kjarnorkutilraununum hefur
Vajpayee þaggað niður í andófs-
mönnum innan samsteypustjómar-
innar á Indlandi og þær njóta
stuðnings nánast allra stjórnmála-
flokka Indlands. „Þetta er afrek
sem þjóðin er stolt af,“ sagði tals-
maður Kongressflokksins, helsta
keppinautar stærsta stjórnarflokks-
ins, Bharatiya Janata.
91% Indverja hlynntir
tilraununum
Ef marka má skoðanakönnun,
sem gerð var eftir sprengingarnar á
mánudag, er 91% íbúa indverskra
borga hlynnt kjarnorkutilraununum
og 82% vilja að Indverjar framleiði
kjarnavopn.
Utanríkisráðherrar Norðurland-
anna gáfu í gær út sameiginlega yf-
irlýsingu þar sem þeir gagnrýna
kjarnorkusprengingarnar harðlega.
Ráðherrarnir hvetja Indverja til að
endurskoða kjarnorkuáætlanir sín-
ar og virða samningana um bann við
kjarnorkusprengingum í tilrauna-
skyni og útbreiðslu kjarnavopna.
■ Hætta á hrinu/26
Hin nýja landstjórn Færeyja
Samið um skipt-
ingu ráðuneyta
Þórshöfn. Morgunblaðið.
Reuters
LEIÐTOGAR flokkanna þriggja,
sem standa að hinni nýju land-
stjórn Færeyja sem mynduð var
um síðustu helgi, tilkynntu í gær-
kvöldi að þeir hefðu náð bráða-
Lipponen í
feðraorlof?
Hclsinki. Reuters.
PAAVO Lipponen, forsætis-
ráðherra Finnlands, segir að til
greina komi að hann taki sér 18
daga feðraorlof með haustinu,
svo sem hann á rétt á sam-
kvæmt fínnskum lögum. Það
yrði í fýrsta sinn sem forsætis-
ráðherra tæki sér slíkt leyfí.
Síðsumar og haustbyrjun eru
annasamur tími í fmnskum
stjórnmálum. Þá kemur þing
saman eftir sumarleyfí og allt
snýst um fjármálafrumvarp
ríkisstjórnarinnar.
birgðasamkomulagi um skiptingu
ráðuneyta milli flokkanna, en und-
anfarna daga hafði verið hart tek-
izt á um hvaða ráðuneyti félli í hlut
hvers flokks.
Bráðabirgðasamkomulagið felur
í sér að átta ráðherrar sitji þetta
kjörtímabil í landstjórninni, að
meðtöldum lögmanninum. Anfínn
Kallsberg, leiðtogi Fólkaflokksins,
verður lögmaður, en nöfn annarra
ráðherra lágu enn ekki fyrir þrátt
fyrir stíf fundahöld.
Auk lögmannsins á Fólkaflokk-
urinn að fá í sinn hlut sjávarút-
vegsmálin og samgöngumál; Þjóð-
veldisflokkurinn fjármál og
menntamál, en auk þess sérstakan
ráðherra sem ætlað er að fara með
sjálfstjórnarmál og undirbúning
færeysks fullveldis. í hlut Sjálf-
stýriflokksins eiga að falla félags-
og heilbrigðismál, ásamt olíumál-
um.
Nýkjörið Lögþing kemur saman
á morgun og kýs þá formlega nýj-
an lögmann.
Clinton
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
leggur hönd á öxl ónefnds Þjóð-
verja, sem ásamt fjölda annarra
fylgdist með komu forsetans til
Berlínar í gær, þar sem hann tek-
ur í dag þátt í hátíðahöldum vegna
hálfrar aldar afmælis loftbrúarinn-
ar sem Vesturveldin stóðu fyrir
1948-1949, þegar Sovétmenn lok-
uðu fyrir landsamgöngur til Vest-
ur-Berlínar.
I bakgrunui sést Helmut Kohl,
kauzlari Þýzkalands, sem tók á
móti forsetanum. Clinton bar lof á
í Berlín
Kohl og sagði hann hafa fært Evr-
ópu að „töfrastundu í sögurmi",
þar sem mögulegt væri að út-
breiða velmegun og lýðræði í sam-
einaðri Evrópu.
Sagði Clinton sameinað Þýzka-
land að mörgu leyti geta þjónað
Evrópu sem fyrirmynd, „sameinað
og frjálst, með blómstrandi efna-
hag og friðsælt, í stöðugt nánara
samstarfi við nágrannaríkin og
virkt í alþjóðastarfi".
■ Þegar sælgæti/28
Netanyahu fundar
með Albright
Ekki tókst
að brúa
ágreining
Washington. Reuters.
MADELEINE Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, átti í gær
fund með Benjamin Netanyahu, for-
sætisráðherra ísraels, í því augna-
miði að koma friðarumleitunum fyr-
ir botni Miðjarðarhafs á rekspöl á
ný. Á fundinum tókst ekki að brúa
bilið milli afstöðu ríkisstjórnanna
tveggja, en ákveðið var að halda við-
ræðunum áfram í dag, að sögn að-
stoðarmanns Aibright. Talsmaður
Netanyahus sagði þennan fyrsta
fund hafa skilað „nokkrum árangri".
Bandaríkjamenn reyna nú að fá
ísraela til að samþykkja tillögu sína
um afsal 13% lands til viðbótar á
Vesturbakkanum í hendur heima-
stjórnar Palestínumanna, en Yasser
Arafat, forseti þeirra, hefur þegar
gengið að tillögunni. Netanyahu
sagði í gær að hann vonaðist eftir
árangri af viðræðunum í Wash-
ington, en ekki kæmi til greina að
Israelar samþykktu neina þá tillögu
sem stofnaði öryggi Israels í hættu.