Morgunblaðið - 05.06.1998, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
FÖSTUDAGUR 5. JÚNÍ 1998 21
Frjálsri símasamkeppni
í Danmörku stefnt í óvissu
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
,JUSÍDINN í lögunum er klár, en
það virðist svo sem lögin bjóði upp á
aðra túlkun,“ segir Palle Sandorff,
aðstoðarfi’amkvæmdastjóri símafyi--
irtækisins Mobilix, í samtali við
Morgunblaðið, eftir að dönsk nefnd
úrskurðaði að Tele Danmark væri
ekki skyldugt til að láta keppinaut-
um í té aðgang að símalínunum, sem
venjulega símakerfíð byggist á.
Sandorff segir að lönd, sem eru að
losa um höft á símamarkaðnum geti
lært af danska dæminu að mikil-
vægt sé að tilgangur laganna sé ljós
og að lögin endurspegli tilganginn á
ótvíræðan hátt.
Lægii símareikningar virtust
innan seilingar að skömmum tíma
liðnum fyrir danska símanotendur
og þá ekki aðeins fyrir símtöl, held-
ur einnig fyrir aðgang að kapal-
sjónvarpi og alnetinu. Nú er fram-
tíðin óvissari, bæði fyrir þá og fyr-
irtækin Mobilix, Telia og Tele2,
sem keppa um símamarkaðinn við
Tele Danmark. Frá 1. júlí hefur
Tele Danmark ekki lengur einka-
leyfi til að selja venjuleg símnot, en
nú hefur dönsk nefnd úrskurðað að
Tele Danmark beri ekki skylda til
að veita keppinautunum aðgang að
grunnkerfí símans, svonefndu kop-
arneti. Par með sjá nýir keppinaut-
ar eins og áðurnefnd fyrirtæki ekki
fram á að geta keppt við Tele Dan-
mark. Það hefur meðal annars vak-
ið ergelsi keppinautanna að Tele
Danmark selur sameinaða farsíma-
áskrift og venjulega áskrift og geta
þar með boðið farsímaáskriftina
ódýrar en keppinautarnir, sem ekki
hafa aðgang að koparnetinu.
Frjáls samkeppni á farsíma-
markaðnum hefur verið við lýði í
Danmörku í nokkur ár og þar er
hart barist. Ekki síst munar um
stóru fyrirtækin, franska fyrirtæk-
ið Mobilix og sænsku Telia og
Tele2, sem öll ætla sér að keppa
um viðskiptavini við Tele Danmark
eftir 1. júlí. Undirstaða þess eru
símalínurnar sem grafnar eru í
jörð um borg og bí um allt land og
sem Tele Danmark hefur lagt í ár-
anna rás á kostnað skattborgar-
anna, meðan það var ríkisfyrir-
tæki.
Nýir aðilar geta ekki
þjónað almenningi
Palle Sandorff segist nú bíða
eftir að fá í hendur skriflega niður-
stöðu „Teleklagenævnet", nefndar
er úrskurðar í deilumálum er
varða símarekstur. Enn sé þvi
óljóst hvort nefndin byggi niður-
stöður sínar á lagatúlkun eða orða-
lagi laganna. „Hins vegar er alveg
ljóst að ákvörðunin gengur gegn
anda laganna frá 1996 um frjálsa
samkeppni og besta og ódýrasta
símaaðganginn árið 2000, eins og
sagt var er lögin gengu ígildi,"
segir Sandorff. „Með niðurstöð-
unni nú er ljóst að nýir aðilar á
markaðnum geta ekki komist í
beint samband við almenna not-
endur, þó Tele Danmark nýti kop-
arleiðslurnar aðeins að hluta. Við
munum nú beina kröftum okkar að
því að gera stjórnmálamönnum
ljóst hvaða þýðingu úrskurðurinn
hafi.“ Forsvarsmenn Venstre hafa
þegar látið í ljós vonbrigði með úr-
skurðinn, sem samræmist ekki til-
gangi laganna.
Með lögunum 1996 setti rann-
sóknarráðuneytið á stofn „Tel-
estyrelsen“, til að hafa umsjón með
símamálum í anda laganna. Sand-
orff bendir á að sú stofnun hafi þeg-
ar lýst yfir stuðningi við aðgang
annarra aðila að grunnkerfinu og
þar hafi niðurstaðan nú því komið á
óvart. Hann bendir á að vissulega
gæti Mobilix skotið niðurstöðunni
fyrir dóm, en fyrirtækið hafi hvorki
tíma né aðstöðu til að standa í
málaferlum í hvert sinn sem reyni á
lögin. Eins og málin liggi fyrir núna
geti nýir aðilar á markaðnum að-
eins einbeitt sér að viðskiptavinum
eins og stórfyrirtækjum, en ekki
einkaaðilum, því það geti ekki borg-
að sig að leggja koparleiðslur í öll
hús, heldur aðeins til stórra við-
skiptavina. Frjálsa samkeppnin
komi því ekki almenningi til góða
VOLKSWAGEN AG og Porsche
AG hafa samþykkt að vinna í sam-
einingu að þróun og smíði torfæru-
bfls.
VW hyggst framleiða rúmlega
80.000 slíka fjölnota bfla og sala á
þeim á að hefjast 2002. Porsche
býst við að framleiða rúmlega
20.000 slíka bfla á ári.
eins og lögin hafi gert ráð fyrir.
I löndum eins og Finnlandi og
Þýskalandi, sem þegar hafa innleitt
frjálsa samkeppni á símamarkaðn-
um er keppinautum gömlu ríkisein-
okunarsímafélaganna heimilt að
kaupa sig inn á almenna símakerfið
gegn töxtum, sem taka mið af raun-
verulegum kostnaði. A það stefndu
nýju keppinautarnir í Danmörku.
Lærdóinur fyrir þá sem
stefna á símafrelsi
Með velvilja segir Sandorff að
ekki sé óeðlilegt að þar sem Dan-
mörk fór snemma af stað í sam-
keppnisátt geri byrjunarörðugleikar
vart við sig. „Það sem önnur lönd er
stefna að því sama geta lært af
þessu er að tilgangurinn með lögun-
um verður að vera skýrlega mótað-
ur í sjálfúm lögunum, svo ekki þurfi
að koma til deilna eftir á um hvað og
hvemig verði farið að.“
Volkswagen mun sjá um að skipu-
leggja framleiðsluna, en Porsche
stjóma þróuninni. Fjárfesting
Porsche mun nema einum milljarði
marka.
Aðalframkvæmdastjóri Porsche,
Wendelin Wiedeking, sagði í til-
kynningu að bíllinn mundi opna
nýja sölu- og hagnaðarmöguleika.
Fyrir
Sumarhúsið
heimilið eða vinnustaðinn
hitakútar
úr ryðfríu stáli.
30 ára frábær reynsla.
Stærðir: 30-50-120-200 eða
300 lítra.
Hagstætt verð.
Blöndunar-, aftöppunar- og
öryggislokar fylgja.
ELFA Vösab
olíufylltir rafmagnsofnar.
Einstaklega þægilegur hiti —
engin rykmengun.
Stærðir: 400—750—800— eða
1000 W.
Hæðir: 30 eða 60 sm.
Frábært verð.
Elnar Farestveit&Co.hf.
Borgartúni 28, sími 562 2900
VW og Porsche
vinna að torfærubíl
Wolfsburg. Reuters.
UurtankurTllft su
verð 1.495.000 kr
WAG0N
Hyundai Elantra Wagon er öflugur fjölskyldu- og ferðabíU með 116 hestafla 1600 vél og fæst
bæði sjálfskiptur og beinskiptur. Aktu af stað á nýjum Hyundai Elantra með fuLLan tank í
kaupbæti eða aLlt að 450 l! Griptu gott tækifæri tiL að komast áfram.
Ármúla 13
Sími 575 1220
HYunoni Skiptiborð 575 1200
- til framtíðar Fax 568 3818