Morgunblaðið - 05.06.1998, Qupperneq 32

32 FÖSTUDAGUR 5. JÚNÍ 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Freyvangsleikhúsið sýnir villta vestrið í Þjóðleikhúsinu
Velkomin í
villta vestrið
Morgunblaðið/Benjamín Baldursson
HJÖRDÍS Pálmadóttir og María Gunnarsdóttir í hlutverkum sínum í
sýningu Freyvangsleikhússins á Velkomin í villta vestrið.
FREYVANGSLEIKHÚSIÐ úr
Eyjafjarðarsveit býður höfuðborg-
arbúa velkomna í villta vestrið á
sunnudagskvöld. Leikfélagið var
öðru sinni valið til að sýna á stóra
sviði Þjóðleikhússins eftir að farið
var að tilnefna áhugaleiksýningu
ársins. Velkomin í villta vestrið er
nýtt íslenskt leikrit eftir Ingibjörgu
Hjartardóttur, en það skrifaði hún
að beiðni Freyvangsleikhússins.
Helga E. Jónsdóttir leikstýrði.
Þetta er í annað sinn á aðeins
tveimur áram sem Freyvangsleik-
húsið vinnur samkeppni um áhuga-
leiksýningu ársins því sýning þess á
Kvennaskólaævintýrinu eftir Böðv-
ar Guðmundsson varð fyi-ir valinu
vorið 1995 og var það sýnt tvívegis
við góðar undirtektir. Helga E.
Jónsdóttir var einnig leikstjóri
þeirrar sýningar.
íslensk verk í hávegum
Nú i ár óskuðu alls fímmtán leik-
félög eftir því að sýna á fjölum Þjóð-
leikhússins með alls sextán sýning-
ar og kemur fram hjá dómnefnd,
sem skipuð var Stefáni Baldurssyni
Þjóðleikhússtjóra, Helgu Bach-
mann leikkonu og Melkorku Teklu
Ólafsdóttur leiklistarráðunaut Þjóð-
leikhússins, að ánægjulegt hefði
verið að sjá hversu mikill metnaður
var í verkefnavali ieikfélaganna.
Einnig að íslensk leikritun væri í
hávegum höfð, en af sextán leikrit-
um var um tíu íslensk verk að ræða,
þar af frumflutning í fjóram tilfell-
um. „Það hefur verið ákaflega
skemmtilegt fyrir okkur sem sitjum
í dómnefndinni að fara um landið,
skoða þessar ólíku sýningar og
kynnast lífí og starfí þessa kraft-
mikla fólks í öllum landshlutum sem
ver frítíma sínum í að setja upp
metnaðarfullar leiksýningar," segir
í umsögn dómnefndar.
Auk þess sem sýning Freyvangs-
leikhússins var valin nefnir dóm-
nefnd sérstaklega tvær sýningar,
annars vegar sýningu Leikfélags
Seiðandi
indversk-
ur dans
í Iðnó
INDVERSKA dansmærin
Archana Joglekar mun dansa
norður-indverska dansinn
kathak fyrir gesti Listahátíðar í
Iðnó 6. og 7. júní næstkomandi.
Með henni í för verða fiðluleik-
arinn Pandit D.K. Datar og
tablaleikarinn Mukund Deo, sem
báðir eru þekktir á sínum
heimaslóðum fyrir fágaðan og
kraftmikinn hljóðfæraleik.
Dansað fyrir guðina
Indverjar eiga ríka menning-
arsögu og skipar dans þar stór-
an sess. Flestir guðir hindúisma
eru tengdir dansi og er hann
einnig mikilvægur þegnum trú-
arinnar. Hindúar dansa í ýmsum
tilgangi og er dansstillinn
kathak, sem Archana mun
dansa, einn af sjö helstu klass-
ísku dansstilum Indveija. Hann
er upprunninn meðal farand-
skálda sem kölluðust kathaks og
miðluðu sögum og ljóðum á
ferðum sínum um Indland. Kat-
hak-dansinn er bæði þekktur
Keflavíkur á Gaukshreiðrinu undir
leikstjórn Þorsteins Bachmann og
hins vegar sýningu Leikfélags Dal-
víkur á Að eiiífu eftir Árna Ibsen.
Dómnefndin segir sýningu Frey-
vangsleikhússins sameina marga
kosti góðra áhugamannasýninga,
hún sé heildstæð, kraftmikil og líf-
leg frá upphafí til enda og gefíst að-
standendum margháttuð tækifæri
til að sýna hvað í þeim býr. „Leik-
húsið hefur fengið íslenskan höfund
til að skrifa leikrit sem byggt er á
atburðum úr heimahéraði. Höfund-
urinn spinnur spennandi sögu í
kinngum átök kúabænda og hesta-
manna og gaman og alvara fléttast
saman á hugnanlegan hátt. Leikrit-
ið vísar til heimahaganna án þess þó
að vera of staðbundið," segir í um-
sögn dómnefndar um verkið.
í sjöunda himni
„Við erum í sjöunda himni. Þetta
kitlar óneitanlega hégómagirndina,"
sagði Ólafur Theódórsson formaður
Freyvangsleikhússins en dómnefnd
hefði haft úr mörgum góðum sýn-
ingum að velja.
Stefán Guðlaugsson hefur tekið
þátt i störfum Freyvangsleikhúss-
ins í rúman áratug og leikur í þess-
ari sýningu Friðrik stórbónda.
„Þema verksins átti upphaflega að
vera deilur milli hesta- og kúa-
bænda í sveitinni, reiðvegamál,
landsmót og fleira, Ingibjörg fléttar
svo inn í þessar staðbundnu sögur
ástarsögu sem er úr lausu lofti gi'ip-
in,“ sagði Stefán. „Friðrik er bóndi
á stóru búi og bráðvantar vinnu-
mann, en þeir liggja ekki á lausu,
þannig að úr verður að hann ræður
til sín vinnukonu. Hún á eftir að
hafa mikil áhrif á hann og reyndar á
líf sveitunga hans einnig."
Stefán sagði mikinn heiður að fá
tækifæri til að vinna með leikstjór-
anum, Helgu, og sýningin bæri
merki hennar. „Hún er mjög ná-
kvæm og vandvirk og hörð á að ná
því út úr mannskapnum sem unnt
fyrir hæglátan en áhrifamikinn
sögnstil, sem og flóknar fóta-
hreyfingar og hraða hringi.
Kennsla dans á Indlandi var
upprunalega í höndum heilagra
manna sem á indversku kölluð-
ust gurus. Með Archana Joglek-
ar í för verður móðir hennar,
Asha Joglekar, sem hefur kennt
dansstílinn kathak síðastliðin 30
ár og er einn eftirsóttasti guru á
því sviði í Indlandi. Asha hefur
er og tekst það mjög vel,“ sagði
Stefán um samstarfið.
Erfitt en gaman
Villta vestrið hefur verið sýnt 20
sinnum við ljómandi góða aðsókn og
sagði Stefán aðstandendur ánægða
með viðtökurnar. „Við höfum verið
að vinna í þessu í hálft ár, byrjuðum
æfíngar um áramót og sjáum fyrir
endann á þessu núna. Þetta er rosa-
lega mikil vinna og krefjandi, fullt
áhugastarf og tekur auðvitað sinn
toll. Þó þetta sé erfitt er það líka
kennt dóttur sinni kathak-stílinn
frá blautu barnsbeini og tekist
vel upp, því Archana er meðal
þekktustu og mest lofuðu
kathak-dansara Indlands. Hún
hefur hlotið fjölda verðlauna og
viðurkenninga fyrir dans sinn
og er auk þess þekkt sjónvarps-
leikkona í Indlandi. Móðir lienn-
ar mun klæða dóttur sína í bún-
inga og undirbúa fyrir dansinn,
en búningar, förðun og andi
mjög gaman," sagði Stefán.
Allt að 50 manna hópur tekur
þátt í sýningunni á einn eða annan
hátt, en leikarar eru um 20 talsins.
Höfundar tónlistar era Eiríkur Bó-
asson, Ingólfur Jóhannesson sem
jafnframt er hljómsveitarstjóri og
Jóhann Jóhannsson. Söngtexta
gerðu Hannes Örn Blandon, Helga
Agústsdóttir, Óttar Björnsson og
Þórarinn Hjartarson. Björn B. Guð-
mundsson hannaði lýsingu, Helga
E. Jónsdóttir er höfundur sviðs-
myndar.
undirbúningsins eru ekki síður
mikilvæg en dansinn sjálfur.
Byggt á nákvæmni og innblæstri
Sýningin, Seiður Indlands,
sem Arcliana og föruneyti munu
flytja í Iðnó er í þremur lilutum.
I upphafi er áköllun, þar sem
dansarinn sækir eftir blessun
Guðs eða Gyðju og í kjölfarið
fylgir taktfastur katliak-dans,
hraðar fótahreyfingar og ólík
dansvers. Sýningunni lýkur svo
með Abhinay þættinum sem er
sungið lag og textinn túlkaður
með dansi og innblæstri dansar-
ans.
Klassískur indverskur dans á
sér langa sögu, en leiðbeiningar
um hann er að finna í hinu
heilaga og forna riti, Natya
Shastra, sem talið er vera frá
bilinu 300 fyrir Krist til 200 eftir
Krist. í ritinu má finna lýsingar
um allt sem lýtur að framkvæmd
dansverks. í einum kafla er fjall-
að um hreyfíngar, í öðrum um
ljóð, söng, tónlist og takt, í
þriðja er greint frá búningum,
förðun og skartgripum og í
þeim fjórða frá tengslum líkama
við anda og tilfinningar.
Indverskur dans byggist að
miklu leyti á nákvæmni og mörg
ár af strangri þjálfun eru nauð-
synleg til að fullkomna listina.
Gestir Listahátíðar mega vel við
una að fá að kynnast indversk-
um dansi, dönsuðum af jafn fal-
legri og glæsilegri dansmeyju
og Archana Joglekar.
Lista-
verkasalur
í bílasal
NÝR sýningarsalur listagaller-
ísins Smíða og skarts verður
opnaður fóstudaginn 5. júni.
Salurinn er í húsnæði Bíla og
Listar ehf. á Vegamótastíg 4. I
tilefni opnunarinnar sýna
myndlistarmennirnir Brynhild-
ur Guðmundsdóttir og Hekla
Björk Guðmundsdóttir olíumál-
verk unnin á þessu ári.
Brynhildur Guðmundsdóttir
er fædd 1969 og lauk hún námi
frá Roekford College, Illinois,
1994 og MFA-prófí frá Uni-
versity of British Columbia í
Vancouver, Kanada, 1996.
Brynhildur hefur tekið þátt í
fjöimörgum samsýningum er-
lendis og er þetta hennar önnur
samsýning á Islandi.
Hekla Björk Guðmundsdóttir
er fædd 1969. Hún stundaði
nám á Listasviði FB, í fjöl-
tæknideild MHI og einnig í
Hochschule fiir bildende Kunst
í Berlin. Hekla Björk hefur tek-
ið þátt í nokkrum samsýningum
og hélt einkasýningu á Næstu
grösum 1997.
Sýningunni lýkur 25. júní.
Listagallerí Smíðar
og skarts
Halla Asgeirs-
dóttir lista-
maður júní-
mánaðar
HALLA Ásgeirsdóttir er lista-
maður júnímánaðar í Listagall-
eríi Smíðum og skaiti, Skóla-
vörðustíg 16a. Af því tilefni opn-
ar hún sýningu á verkum sínum
föstudaginn 5. júní. Þar sýnir
hún rakú- og reykbrennda leir-
vasa.
Halla Ásgeirsdóttir leirlista-
maður er fædd 1957, hún stund-
aði nám við Tækniskólann og
Myndlistarskólann í Reykjavík.
Einnig lauk hún námi frá
Wesleyan Potters í Middletown
Connecticut 1990 og Radcliff
Ceramic Studio Boston
Massachusetts 1993. Halla tók
þátt í samsýningum í Radcliff
Ceramic Studio og Lexington
1991-1993, einnig tók hún þátt í
samsýningunni „Villt í vasann" í
Listagalleríi Smíðum og skarti
1997. Sýningunni lýkur 25. júní
og er hún opin á verslunartíma
frá kl. 11-18 virka daga og
11-16 laugardaga.
ÞRJÁR fígúrur Bjarna
Þórs Kristjánssonar.
Treskurðar-
sýning í hús-
næði skóg-
ræktarinnar
FELAG áhugamanna um tré-
skurð opnar árlega sýningu
föstudaginn 5. júní í húsnæði
skógræktarinnar, Skógarhlíð
38 (viðarmiðluninni).
Að þessu sinni sýna meðlim-
ir eingöngu eigin hugverk.
Heiðursgestur sýningarinnar
er Sveinn Ólafsson mynd-
skurðarmeistari og mun hann
sýna nokkur verka sinna.
Sýningin er opin frá kl.
14—18 frá og með sunnudegin-
um 7. júní.