Morgunblaðið - 20.10.1998, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1998 33
Leggur ballett-
skóna á hilluna
DAVID Greenall hef-
ur ákveðið að leggja
ballettskóna á hilluna
og verður sýning ís-
lenska dansflokksins
fimmtudaginn 22.
október sú síðasta
sem hann tekur þátt
í. Hann hefur starfað
með Islenska dans-
flokknum frá 1992 og
dansar eitt af aðal-
hlutverkunum í verki
Jiri Kyliáns, Stool
Game, í þessari
íyrstu uppfærslu
sýningarársins.
David stundaði list-
dansnám meðal annars við West
Street Ballet School og London
Contemporary Dance School.
Hann hefur meðal annars dansað
með Rambert Dance Company,
Adventures in Motion Pictures
Dance Company í Bretlandi og
Ballet Theatre í Vínarborg, en
með þeim hefur hann farið í sýn-
ingarferðalög um Evrópu. David
stofnaði Listdans-
flokk æskunnar en
auk þess kennir
hann við Listdans-
skóla íslands. Hann
hefur samið og
stjórnað íjölmörgum
dansverkum og má
þar nefna verkið
Carpe diem sem Is-
lenski dansflokkur-
inn flutti haustið
1994 auk þess sem
hann samdi dans-
verk og stjórnaði
þegar Jóhann-
esarpassía Bachs var
flutt í Langholts-
kirkju á páskum 1995 og tekin
upp fyrir Sjónvarpið. Þá hefur
David unnið fyrir Sinfóníuhljóm-
sveit íslands, íslensku óperuna
og sett upp Oklahoma fyrir Söng-
skóla Reykjavíkur. David samdi
verkin Tilbrigði sem íslenski
dansflokkurinn flutti í mars 1996
og Konan á klettinum horfir, sem
flutt var í mars 1997.
David Greenall
-----.---------------———
m 'í ' f" •
YFIRLITSMYND af sýningu Haraldar Jónssonar.
„NÆR og íjær“, eftir Terje Risberg.
Norskar noktúrnur
MYM)LIST
Ilafnarborg
GRAFÍK
TERJE RISBERG
Opið alla daga nema þriðjudaga frá
12-18. Aðgangseyrir 200 kr. Til 26.
október.
í HAFNARBORG gefur að líta
viðameiri og metnaðarfyllri gi-afík-
listasýningu en sést hefur hér á
landi í talsverðan tíma. Listamaður-
inn er norskur, Terje Risberg, og
hann sýnir verk sín í öllum sölum
Hafnarborgar. Allar myndirnar eru
unnar með svokallaðri mezzótintu-
aðferð, og prentaðar með tveimur
sandblásnum plötum. Myndimar
eru óvenjulega stórar, sérstaklega
af messótintu að vera, en sú aðferð
er yflrleitt notuð við smágerðar og
fínlegar myndir.
Myndefni Risbergs er norska
strandlandslagið, vatnsborð, firðir
undir næturhimni, þar sem þögnin
og kyrrðin ríkja. Myndirnar eru all-
ar á breiddina og byggjast á lárétt-
um línum, sumar varla meira en ör-
mjó ljósrák, þar sem stjömur
sindra við sjóndeildarhringinn. Það
er hinn flosmjúki, húmblái litur
rökkursins sem er allsráðandi.
Messótintan er einmitt sú aðferð
sem er notuð innan grafíklistar til
að fá fram samfelldan dökkan flöt
og Risberg notar mismunandi blek
á plötunum til að fá fram enn meiri
dýpt og mýkt í litinn.
Risberg notfærir sér tæknina til
hins ýtrasta til að ná fram ná-
kvæmlega þeim áhrifum sem hann
sækist eftir. Verkin bera vott um
frábæra tækni og handbragð, samt
sem áður verður tæknin sem slík
aldrei í fyrirrúmi, heldur er hún
fullkomlega aðlöguð myndefninu.
Maður getur því ekki annað en
dáðst að því hversu vel hefur tekist
að samþætta þau myndrænu áhrif
sem hann nær fram þeirri aðferð
sem hann beitir. Fyrir utan hvað
myndirnar eru stórar þá er ekkert
óvenjulegt eða nýstárlegt á ferð-
inni; það er ekki verið að reyna að
gera eitthvað annað úr grafíklist-
inni en er henni eiginlegt. Það við-
horf hefur verið útbreitt meðal
grafíklistamanna að ef grafíklistin
á að halda sínu meðal listgreina þá
verður hún að þróast og breytast,
hún verður að leita nýrra leiða og
vera ekki bundin af hefðbundinni
tækni og handbragði. Aftur á móti
hjá Risberg er viðhorfið allt annað,
hann tekur listgreininni eins og
hún er - hvers vegna að breyta því
sem hefur reynst vel og er gott?
Það merkilega er að þetta virðist
ganga upp. Myndir hans eru engan
veginn „gamaldags" eða íþyngt af
fortíðarþrá. En það kann einnig að
stafa af því að sú tilfinning sem
þær reyna að tjá er tímaleysið, sú
eilífa nútíð sem við finnum frammi
fyrir óravíðáttu og þögn náttúr-
unnar, sem tilheyrir hvorki fortíð
né framtíð.
Vel er vandað til sýningarinnar í
alla staði og henni fylgir vel útbúin
sýningarskrá. Enginn áhugamaður
um grafíklist ætti að láta hana
framhjá sér fara.
^ Gunnar J. Arnason
.-24. OKTÓBER
Það sem er
en sést ekki
MYNDLIST
Gallerí Sævars Karls,
Bankastræti
BLÖNUUU TÆKNI
IIAKALUUK JÖIVSSUIV
Til 28. október.
Opið á verslunartíma.
ALLT frá því að evrópsk mynd-
list fór að sveigja af leið þeirra
klassísku hátta sem Forn-Grikkir
höfðu mótað, Rómverjar haldið í
heiðri og ítalir endurreisnartímans
fært í fræðilegan og skipulegan
búning hefur almennur misskilning-
ur blómstrað í allri umræðu um íyr-
irbærið. I staðinn fyrir að spyrja og
dæma svo, reyndu gagnrýnendur að
byggja hripleka dóma sína á ein-
hverri fyrirframgefmni vissu um
það sem fyrir augu bar. Mælistika
þeirra var í flestum tilvikum hinn
akademíski kvarði klassísks raun-
sæis.
Þannig komst á kreik þjóðsagan
um að þessi eða hinn listamaðurinn
væri að reyna að ná einhverju (sem
venjuleg sjón gæti ósköp auðveld-
lega miðað út án þess að tilraunin
endaði í óskapnaði). Haraldur Jóns-
son hefur ábyggilega ekki farið var-
hluta af því rausi en fyrir honum er
list allt annað en akademísk
fmgrafimi. Eins og allir sannir,
skapandi menn beinir Haraldur
sjónum að því sem ekki hefur verið
kannað né sýnt en hrærist og bær-
ist þó ákafar en öll afskorin potta-
blóm og ávextir. Við getum að hætti
Milan Kundera kallað það hina
óhjákvæmilegu, óumdeilanlegu og
ósýnilegu veröld sem öllu ræður.
Líkt og allir landsmenn veit Har-
aldur að til eru Hvalfjarðargöng, en
honum eiu hugstæðari enn merki-
legri, mikilvægari og snöggtum
stæn-i göng sem við gleymum
gjarnan; göngin gegnum höfuðið
milli hlustanna; göng blóðsins, sem
við köllum æðar; og hin óendanlegu
göng sem myndast þegar tveir
speglar endurvarpa takmarkaleysi
rýmisins. Séu þessi göng ekki í lagi
skapast svimi og okkur verður of
ómótt til að skynja Hvalfjarðar-
göngin, hversu stór, mikilvæg og
voldug sem þau eru. Með þessum
einföldu ábendingum er eins og
Haraldur vilji ítreka hve auðveld-
lega okkur yfirsést tilveran og um-
hverfið og hitt, að ákvarðanir okkar
um stærð, smæð, mikilvægi eða lífs-
nauðsyn eru harla þokukenndar.
En hvernig má annað vera? Við
sjáum aldrei sjúkdómana sem
draga okkur til dauða; einungis af-
leiðingar þeirra. Við vitum ekki
hvernig gigt lítur út, geðveiki,
krabbamein, kólesteról né hinar
ýmsu eggjahvítueitranir. Þegar til
er óendanlegur míkrókosmos, sem
nær öllu ræður um blessun okkar
og bölvun, en við vitum ekki hót
hvernig lítur út, hví ætti þá Harald-
ur að hanga við þá akademísku upp-
dráttarsýki að bregða eilítið breyttu
ljósi á yfirborð appelsínunnar er
þeir gerðu í aldanna rás Durer,
Chardin, Braque, eða Jón Stefáns-
son? Væri ég að bættari, eða þú les-
andi góður? Það held ég varla.
Halldór Björn Runólfsson
miðvikudag
f i m m tu d a g
föstudag
I a u g a rda
NÝJAR VÖRUR
með sérstökum afslætti
20%-50%