Morgunblaðið - 24.09.2000, Blaðsíða 14

14 B SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
*

Eins ogfotbolti
á ströndinni
Þaö liggurvel á leikaranum Peter Stormare
þegar hann hittír Pétur Blöndal og segir
honum frá samvinnu sinni viö leikstjórana
Lars Von Trier, Wim Wenders og Coen-bræö-
ur. Hann lýsir erfiöum tökum á Dancer in the
Dark, snilligáfu Bjarkar, hömlum sænska
þjóöleikhússins og gefur frat í Hollywood.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
AÐ skal játað að Peter
Stormare er allra við-
kunnanlegasti skúrkur,
hann er bæði brosmild-
ur og skraflireifinn.
Þessi sænski leikari
haslaði sér völl í sænskum kvik-
myndum í lok níunda áratugarins,
færði sig yfir á alþjóðasenuna með
, Awakenings" árið 1990 og hefur síð-
> an verið að festa sig í sessi. Eftir-
minnilegasta hlutverk hans verður
að teljast leigumorðinginn Grimsrud
í listilega gerðri mynd Coen-bræðra,
„Fargo“. Þá hefur hann leikið í
stórkarlalegum hasarmyndum úr
Hollywood-smiðjunni á borð við
Armageddon og Horfinn heim Júra-
garðsins.
Það er óskemmtileg tilhugsun að
vera lokaður inni í herbergi með
samansafni af þeim skúrkum sem
Stormare hefur leikið í gegnum tíð-
ina; oftar en ekki eru þeir illir við-
skiptis. Það bregður þó nýrra við í
mynd Lars Von Trier Dancer in the
Dark. Þar leikur hann trygglyndan
og einfaldan mann að nafni Jeff sem
er ástfanginn af tékknesku móður-
inni Selmu, sem leikin er af Björk.
„Eg leik verndarengil þessarar
stúlku,“ segir Stormare. „Þetta er
angurvært og mesta rósemdarhlut-
verk; gamaldags heiðursmaður sem
^bíður eftir endurfundum við sína
heittelskuðu. Jafnvel þótt hún deyi
veit hann að þau munu ná saman á
himnum.“
Þú færð að syngja og allt!
„Já, það var ljúft. En þó var þetta
vandasamt því Björk semur tónlist
fyrir sína eigin rödd. Svo getur verið
erfitt að hlusta á sjálfan sig syngja,
sérstaklega á hvíta tjaldinu. Það má
segja að við David Morse tölum
hægt og syngjum í skrýtinni blöndu.
Ég var ánægður með útkomuna og
mér fannst hún eiga vel við atriðið."
Hvernig varað vinna með Björk?
„Stórkostlegt! Afbragð! Fyiir mér
er hún sannur snillingur. Hún er
stórkostleg kona og stórfenglegur
listamaður. Hún er afskaplega feim-
in og fjærst því af öllum í heiminum
að vera eins og poppstjarna í háttum.
Ég held að hún veiti ekki viðtöl og
haldi sig frá sviðsljósinu. Það var erf-
itt fyrir hana að leika í þessari mynd
því hún þurfti að sinna fjölmiðlum.
Ég veit ekki hvort þú hefur hitt
hana, en hún getur orðið mjög feimin
- dálítið eins og lítið barn,“ segir
Stormare hlýlega. „Hún er einstak-
lega hæfileikarík og alveg frábær í
þessari mynd.“
Á köflum erhún ekki svo ólík þeim
kvenpersónum sem hún leikur í
myndböndum sínum.
„Það er rétt,“ svarar Stormare.
„Mér skilst að Lars hafi séð hana í
myndbandi og orðið svo hugfanginn
að hann var viss um að hún myndi
valda hlutverkinu. Hann hitti nagl-
ann á höfuðið. Hún gerir framúr-
skarandi myndbönd; þau eru lista-
verk út af fyrir sig. Hún er gædd
snilligáfu og svo músíkölsk að það
verður stundum um of, hún heyrir
um leið ef maður hittir ekki á réttu
nótuna. Sjálf getur hún rennt sér að
vild upp og niður eftir nótnaskalan-
um.“
Nú nýtur þú þess að vera lærður
leikari; beittuð þið ólíkum aðferðum
við að komast inn íhlutverkið!
„Nei, við vorum persónur í þeim
heimi sem Lars skapaði og hann
hafði góða stjórn á því sem fram fór.
Hún var líka fljót að grípa það sem
hann vildi ná fram og gerði það svo
óaðfinnanlega að stundum missti
maður andlitið, til dæmis í atriðinu
þai- sem hún tekur af sér gleraugun
og starir, hún gerir það á fumlausan
og yfirvegaðan hátt en samt verður
athöfnin svo margbrotin.“
Lars Von Trier sagði um hana á
blaðamannafundi að hún hefði verið
ófagmannleg á tökustað oghefði lát-
ið sig hverfa í nokkra daga.
„Nei, hann sagði ekki ófagmann-
leg,“ segir Stormare og hlær van-
trúaður. „Enginn, jafnvel ekki há-
lærð leikkona, hefði getað haldið
jafnaðargeði allan tímann. Björk var
undir gríðarlegu álagi þessa þrjá
mánuði, tólf klukkustundir á dag, og
eftir það þurfti hún að æfa dansinn,
semja tónlistina og taka hana upp
með stórsveit í Lundúnum. Að átta
vikum liðnum var hún orðin alveg út-
keyrð. Vinnuálagið var meira á henni
en Lars, hvað þá okkur hinum. Hún
afrekaði nokkuð sem engum hefur
áður tekist. Hún semur alla tónlist-
ina, leikur aðalhlutverkið, spinnur
orðin, útsetur, dansar steppdans, æf-
ir öllum lausum stundum með at-
vinnudönsurum, sem er afskaplega
erfitt, það er eins og að læra á gítar
innan um atvinnugítarleikara, manni
líður alltaf eins og maður sé hæfi-
leikalaus og ljótur, og flestir hefðu
misst margfalt oftar stjórn á sér en
hún gerði. Og jafnvel þótt hún hróp-
aði stundum: „í guðs bænum gefið
mér þögn, ég þarf á svolítilli þögn að
halda“ var það ofurskiljanlegt. Hún
er líka einstæð móðir; hún á son,
skemmtilegan strák, og vann því
meira en nokkur leikari sem orðið
hefur á vegi mínum. Ófáir þeirra
hafa komið illa fram. Það gerði hún
aldrei; hún var stundum þreytt, en
það er eðlilegt þegar maður hefur
ekki sofið í nokkrar vikur og verið
undir stöðugu vinnuálagi."
Ertu gefinn fyrir söngleiki?
„Ég hef blendnar tilfinningar til
þeirra. Þegar ég var krakki voru
söngvamyndir oft á dagskrá í sjón-
varpinu og mér féllu sumar í geð,
aðrar ekki. Söngleikjahefðin höfðar
samt sterkt til mín, því að ég elska
tónlist, sérstaklega Bertolt Brecht
og Kurt Weill. Það er eitthvað við
tónlistina í verkum þeirra. Aðals-
merki þeirra er þegar persónurnar
snúa sér að áhorfendum í miðjum
samræðum og segja: „Nú ætla ég að
segja ykkur mína sögu.“ Svo syngja
þær lag og hrífa áhorfendur inn í
sína tilveru."
Hvernig var að vinna með Wend-
ers aðMiIIjón dollara hótelinu?
„Ég hafði unun af því vegna þess
að hann, eins og Trier, hefur sinn
sérstæða stíl. Hann er ekki í miklum