Skírnir - 01.01.1892, Qupperneq 26

26
Prá öðrum löndiun.
og í Ulsterfylki. Var þyí ekki að furða, þó að Salisbury segði í kosning-
arávarpi sinu, að sjálfsforræði það, sem Gladstone ætlaði að gefa írlandi,
mundi leiða af sér borgarastrið. Balfour ferðaðist um England og héit ræð-
ur, en gamli Gladstone ferðaðÍBt um kjördæmi sitt Midiothian (fyrir sunn-
an Edinburgh á Skotlandi) og tök á mælsku sinni. Hvortveggja fiokkur-
inn lofaði að bæta kjör vinnufðlks. Hjá apturhaldsmönnum kvað við, að
ef Gladstone kæmist að, mundi allt það, er til utanríkismála lyti, fara í
handaskolum, eins og vant væri hjá honum. Hann mundi sleikja sig upp við
Frakkland og Itússiand og siíta vináttunni við Þýzkaland. Þrenningarsam-
bandið gæti þá ekki lengur treyst því, að England væri sér vinveitt. Englend-
ingar myndu sleppa hendinni af Egiptalandi. Los mundi komast á sam-
bandið milli Englands og nýlendna þess. En Gladstoningar kváðu irska
málið vera átumein, sem æti sig inn í sjálft Bretland og aldrei yrði lækn-
að af apturhaldsmönnum. Það drægi úr aíli Englands, innanlands og ut-
an, meðan það væri ólæknað.
Á hinu nýja þingi urðu 268 Salisburyliðar og 47 úníðnistar, að sam-
antöldu 31f>; en 274 Giadstoningar, 72 Andparnellingar og 9 Parnelling-
ar, að samtöldn 355. Þannig hafði Gladstone 40 atkvæðum fleira, að
hinum tveim írsku flokkum meðtöldum. En Parnellingar eru ðtraustir
bandamenn Gladstones. Salisbury vildi því ekki vikja úr sessi, fyrr en
þingið lýsti vantrausti 4 honum. Hinn 11. ágúst bar Asquith upp þá til-
lögu, og var hún samþykkt með 40 atkvæðum. Viku síðar hafði Gladstone
skipað nýtt ráðaneyti, og var Asquith innanríkisráðgjafi í því, en John
Morley varð írlandsráðgjafi. Því næst frestaði Gladstone þingi til febrúar
1893. Ætlar hann þá að leggja fram hið nýja frumvarp sitt um sjálfsfor-
ræði (Home Rule) írlands, en enginn fær þangað til að vita um það. Þð
að frumvarpið verði samþykkt í neðri málstofunni, þá fellir efri málstofan
það sjálfsagt. En þá verður ráðizt á þá lávarðana og sumir vilja þá af-
nema efri málstofuna. Að minnsta kosti getur Gladstone skipað hana svo
raörgum nýjum lávörðum, sem eru með frumvarpinu, að það verði ekki fetit,
ef hann vill taka það örþrifaráð.
Hinn 9. nðvemher hélt eins og vant er hinn nýi bæjarstjóri í City í
Lundúnum stórveizlu, um leið og hann tðk við embætti. Er venja, að
forstöðumaður ráðaneytisins haldi þar ræðu á hverju ári. í þetta sinn
var enginn af hinum heldri ráðgjöfum þar viðstaddur, því þeir vildu ekki
segja neitt frá hinu írska frutnvarpi.
Rosebery lávarður hefir á hendi stjórn utanrikismála í ráðaneyti Glad-