Skírnir - 01.01.1892, Side 60

60
Bókmenntir.
segja, að ég er viss um að í fótspor yðar mun vaxa npp nýr og djarfleg-
ur skóldskapur í Sviþjóð, þó þess verði nokkuð að bíða“.
Sama ár kom út eptir hann leikrit, „Herr Bengts Hustru“, sem er
talið eitt með beztu leikritum bans. Því næst kom út eptir hann safn
af skáldsögum „Svenska öden och áfventyr" í 3 bindum, frá 1882—84.
Hið næsta ár kom út bók, sem hann kallar kvæði í bundnu og óbuudnu
máli, „Dikter pa vers och prosa“. Árið 1884 komu ut 6 bindi eptir hann.
Leikritið „Lyckopers Resa“, safn af 18 hjónabandssögum „Giftas“, kvæða-
safnið „Sömngángarenátter“, og sérstök skáldsaga „Samvetsqval11. Svo
mart og merkilegt hefur aldrei komið út optir hann á einu ári. Sögu-
safnið „Giftas“ er í tveim bindum og urðu margir æíit og uppvægir út
af því, hvað berorður hann er í þeim sögum. Var höfðað mál gegn hon-
um af hendi rikisins fyrir guðlast; en eptir langt þras fór svo, að hann
var dæmdur sýkn. Ljóðasafnið hans „Vökunætur“ er talið hið bezta, sem
eptir hann liggur i bundnu máli. Árið 1885 kom út eptir hann „Utopier
i verkligheten“, Bem er um „nihilista11 i Sviss og „sósialista“ á Prakk-
landi og þess konar nýgræðing. Næsta ár gaf hann út sögu, sem heitir
„Sonur viunukonunnar" og lýsir æfl og uppvexti drengs. Drengurinn er
sjálfur hann.
Strindberg hatast mjög við kvennfólk og hefur ritað sögur um hjóna-
bönd, sem eiga að lýsa harðýðgi. hræsni og lyrasku kvenna. Sagt er, að
kona hans hafl verið hið mesta skass og gert honum margt til skapraunar,
enda skildi hann við hana fyrir nokkrum árum. Segja Sviar, að hún hafl
skemmt fyrir þeim hið bezta leikritaskáld, sem þeir hafa átt.
í leiknum „meistari Ólafur" — meistari er hér í sömu þýðingu og t.
d. í meistari Vídalín — segir ein af persónunum: „Bkki verður risið
öndvert straumnum". Svarar þá önnnr: „Heimskingi! stýrðu straumnum,
því straumurinn er vér sjálfir. Hinir gömlu eru afrennslislausir pollar og
dý; gegn þeim þarf ekki að striða, en láttu þá ekki þorna og morna.
Veittu þeim afrennsli og þeir munu renna með straumnum“. Strindberg
hefur sjálfur reynt að stýra straumnum, en þó verður ekki sagt, að hann
hafi enn stofnað skóla eða fylgisflokk. Hann fer einförum, en mikil áhrif
hefur hann haft á hina yngri kynslóð. Hann er slík hamhleypa, að hann
hefur afskipti af flestum þeim málum, er standa á dagskrá. Hann hef-
ur um tíma barizt fyrir kenningum jafnaðarmanna (sósialista). Hann er
gott skáld, sem sést á kvæðasafninu „Sömngángarenatter", en hefur þó
látið þá skoðun í ljós, að allur skáldskapur í bundnu máli, allt rím, væri