Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1900, Blaðsíða 23

23
og sungu lengi, en nú eru þeir þó steinþagnaðir fyrir löngu. Þessi saga
er hér urn bil eins í Þjóðsögum Jóns Arnasonar; en eg tók hana samt, til
gamans. Sá maður undir Jökli, sem sagði mér söguna, lagði engan trún-
að á hana; og mun nú öll hjátrú útdauð þar, sem annarstaðar.
Aflraunastallur. Skora eða klauf gengur upp úr botni víkurinn-
ar, Djúpalóns, sunnanmegin við lónin. Er þar einkennileg hraunsteypu-
myndun: bríkur og rennur með götum og stöllum ýmislega löguðum.
Þar er aflraunastallur neðst i klaufinni. Það er stallur utan á háum drang
og er nú nálægt manni i mjöðm á hæð; áður hefir hann verið hærri, því
sjór gengur upp að honum í stórflóðum, og ber þangað sand. Hjá stall-
inum liggja 3 aflraunasteinar Dritvíkur-sjómanna: Fullsterkur, Hálf-
sterkur og Anflóði. Það eru sæbarðir blá-grýtis-hnöllungar, næstum hnölt-
óttir. Eigi kann eg að ákveða stærð þeirra nákvæmlega. Þó hygg eg
það fari eigi fjarri, að Fullsterkur sé tæpl. i'/í teningsfet, Hálfsterkurnál.
1 teningsfet, en Arnlóði '/2 teningsfet.
Þrælavik 6r skamt norður frá Malarrifi, og ber enn það nafn.
Mannafallsbrekkur heita afhallandi grasbrekkur út með víkinni að sunnan.
Hár hóll er fyrir ofan brekkurnar innan til, og á honum hraunklettur-
Sá hóll heitir Einarshóll, og á Lón-Einar að vera heygður á hólnum undir
klettinum. Engin merki sjást þó til þess.
Þúfubjörg. Fyrir austan tún á Malarrifi eru Lóndrangar. Þeir
standa í sjávarmáli og gnæfa hátt yfir hraunið fyrir ofan. I þeirn er ekki
hraungrýti, heldur eins konar stuðlaberg. Litlu austar hækkar ströndin, og
eru þaðan af hamrar með sjónum langan veg austur. Vestast, næst Lón-
dröngum, eru hamrarnir hæstir. Þar ganga hraunkvíslar næstum frarn á
bergið, þó er þar grasjaðar upp á berginu undir hraunbrúninni og á ein-
urn stað er þar sem örlitill mýrarblettur. Hjá honum er bæjarrúst. Sá
bær hét Svalþúfa, og er hann fyrir iöngu korninn í eyði. Þessi hæsti
hluti hamranna heitir Þúfubjörg, og hefir ef til vill nafn af bænuni.
Laugarbekka m. m. Þegar nokkuð dregur austur eftir frá Sval-
þúfu, verður þar hraunlaust svæði. A þvi hafa verið 3 bæir, sem fyrir
svo að kalla fáum árum eru lagðir í eyði. Dagverðará er vestast, Mið-
vellir i miðið og efst, en austast landnámsjörðin Laugarbrekka, sem lengi
var kirkjustaður og prestsetur, og er ytir höfuð álitleg jörð. Hefir hún
nú verið 12 ár í eyði og er kirkjan flutt til Hellna (Hellisvalla). Bæjar-
rústin er i fögrum hvammi, sunnan og vestan undir holti því, er Hellna-
bæirnir eru austan undir, og er skamt þar á rnilli. I suðvesturhorni
Laugarbrekku-túnsins er flatur hóll með bergbrún éðrumegin, er hann