Kirkjublaðið - 01.06.1896, Blaðsíða 4
100
um það, að kirkjan hafi rjett á að fá eignir sínar með
sjer við skilnaðinn. Enda liggur það í augum uppi, að
eignirnar eru gefnar í þeim tilgangi, að viðhalda krist-
inni trú í landinu og styðja hana í þeirri mynd hennar,
er allur þorri þjóðarinnar álítur að vera rjetta og fylgir
því. Svo vita og allir hitt, að í strjálbyggðun og fátæk-
um löndum geta stórar stofnanir eigi staðizt án opinbers
styrks, þótt þær í fjölbyggðum löndum geti alveg borið
sig sjálfar, þannig er t. d. læknaskipun vor, hún getur
eigi staðizt án styrks af hálfu ríkisins, þótt sumstaðar í
heiminum sje svo ástatt, nð ekkert þurfi af' landsfje til
hennar að leggja nema kennsluna við háskólana. Sama
er að segja um póstgöngur og menntaskóla. Jeg man
heldur eigi eptir, að neinn hafi farið beint fram á það,
að ríkið ætti að láta kirkjuna ganga alls iausa í burtu
við skilnaðinn, og ef einhver vantrúarmaður, sem eigi
vildi við nytsemi kirkjunnar kannast, hjeldi slíku fram,
þá mundi hann víst enginn stjórnvitringur vera, þar eð
auðsætt hlýtur sjerhverjum skynsömum marmi að vera, að
með slíkri aðferð yrði vakinn upp sá hugarofsi, er enginn
gæti rönd við reist og allar ræður mælskumanna og
glamur stjórnmálagarpanna fengi að hniga aflvana fyrir.
Því þess ber vel að gæta, að trúin hefir mátt i sjer til
að vekja þarm ákafa, er allt vill leggja í sölurnar og
stundurn einskis svlíist ef því er að skipta. En trúleysið
þar á móti er áhugalítið og getur eptir eðli sínu eigi
vakið neitt písiarvættishugrekki, vegna þess að vantrúin
er eigi fremur sannfærð um, að þetta heldur en hitt
kunni að vera sannleikur og hneigist því í áttina að full-
yrða ekkert, með því ekkert verði vitað með vissu. Þessi
hugarstefna hefir líka með rjettu fengið nafnið óvlsi (agno-
stik), en af henni ieiðir, að óvísingurinn (agnostíkirm)
lætur sjer tíðurn nálega á sama standa um allt, einkum
þó í trúarefnum. Jeg get því naumast ímyndað mjer, að
nokkur vildi misbjóða trúarsannfæring landsmanna með
því að rupla kristna menn öllum fjelagseignum þeirra
kirkjunni til viðhalds, og eiga svo á hættu að vekja upp
þann hugarofsa meðal þjóðarinnar, sem með öiium ráð-