Lögberg-Heimskringla - 22.07.1965, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 22. JÚLÍ 1965
Lögberg-Heimskringla
Published every Thursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Printed by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Man.
Edilor and Business Manager: INGIBJÖRG JóNSSON
Boord of Directors' Executive Committee
President, Grettir L. Johannson; Vice-President, Grettir Eggertson; Secretary,
S. Aleck Thorarinson; Treasurer, K. Wilhelm Johannson.
EDITORIAL BOARD
Winnipeg: Dr. P. H. T. Thorlakson, chairman, Haraldur Bessason, Rev. Valdimor
J. Eylands, Caroline Gunnarsson, Johann G. Johannson, Thorvaldur Johnson,
Jakob F. Kristjansson, Rev. Philip M. Petursson. Voncouver: Dr. S. E. Bjornsson.
Boulder, Col.: Askell Love. Minneopolis: Valdimar Bjornsson. Grond Forks.
Richord Beck. Reykjovik: Birgir Thorlacius. Akureyri: Steíndor Stemdorsson.
London: Dr. Karl Strand.
Subscription SG.00 per year—payable in advance.
TELEPHONE WH. 3-9931
Authorized as second class mail by the Post Office Department, Ottawa,
and for payment of Postage in cash.
Hvað barsf í póstinum?
Þriðjudagur: Þessa viku kemur út blaðið sem helgað er
íslendingadeginum á Gimli, þessari mestu sumarhátíð V,-
íslendinga.
í ár er þessi útgáfa 20 blaðsíður. Búið er að prenta
bls. 9—16 og bls. 17—20 er á pressunni, en nú er eftir að
skrifa ritstjórnargrein og margt annað smávegis fyrir bls.
1—8; lesa síðan prófarkir og koma þessum átta síðum
á pressuna snemma fyrir hádegi á morgun, svo blaðið kom-
ist í póstinn á miðvikudagskvöld.
Þegar margt kallar að, er stundum erfitt að einbeita
huganum að nokkru sérstöku efni; hann gerir verkfall. Nú
eru góð ráð dýr! Skyldi nokkuð hafa komið í póstinum í
morgun, sem nota má fyrir ritstjórnargrein?
Hér er yndisfagurt póstspjald frá Sínu, æskuvinkonu
minni. Hugurinn hvarflar til þeirra stunda, þegar við lék-
um okkur í fjörunni í Mikley, skvömpuðum í vatninu,
syntum og sigldum, lífsglaðar og áhyggjulausar. Hún er sem
sé stödd ásamt manni sínum, Bjarne Sagen, á suðrænni eyju
— Waikiki í Hawaii. Þau eru í heimsókn hjá Shirley dóttur
sinni og börnum hennar, en tengdasonurinn er hinu megin
á hnettinum; hann er í sjóher Bandaríkjanna austur við
strendur Viet Nam. Þetta óhugnanlega nafn dregur myndir
fram í hugann — ég sé forsetann eins og hann birtist svo
oft í sjónvarpinu, svipaður áhyggjufullum hreppstjóra úr
nærliggjandi sveit, en er raunar voldugasti maður heimsins
um þessar mundir. Guð gefi að hann kunni að fara með
þau völd. — Um þetta efni verður ekki skrifað í flýti.
Nú opna ég bréf frá Árborg; það er frá Mrs. Kristjón
(Marin) Guðmundsson. Hún sendir mér grein um meiri-
háttar fjölskyldu fagnað í Árborg. Nú hýrnar yfir mér. —
Hún segjir: „Ég veit að ýmsu er ábótavant í greininni og
vona þú lagfærir það sem þarf----------Ég hef helzt aldrei
skrifað í neitt íslenzkt blað á ævi minni fyrr en nú, þó mig
hafi oft langað til þess.“ Greinin er skrifuð á góðri íslenzku
og ég vona að Marin skrifi aftur fyrir L-H. — Þannig finnst
hingað og þangað fólk sem hefir gott vald á íslenzkri tungu
og meðan svo er, er engin þörf á að örvænta um framtíð
íslenzkunnar hér í álfu. — Greininni fylgir mynd sem
senda verður út til að gera af henni myndamót; þetta efni
bíður því næsta blaðs.
Hér er bréf frá Islandi. En hvað frímerkin eru smekkleg
og litfögur! Þau eru þrjú: Eldurinn að skapa Surtsey og
reykjarmökkurinn upp úr dökkbláu hafinu; á öðru er
íþróttamaður á hlaupum og hinu þriðja skjaldamerki íslands.
Umslagið hefir að geyma ritgerð eftir Birgir Thorlacius,
ráðuneytisstjóra. Fáni íslands og skjaldarmerki. Ávalt er
hann jafn hugsunarsamur, en ég verð að fá næði til að lesa
þetta seinna.
Annað bréf frá Islandi frá vini okkar Sigurði Magnússyni.
— Það er um ársfund Loftleiða sem haldinn var í Reykja-
vík 4. júní, en því var það svona lengi á leiðinni? —
Hefir hlotið að koma í skipspósti — undarlegt! Ég lít fljót-
lega yfir það. Þrátt fyrir ýmsa erfiðleika var gróði á rekstr-
inum fyrir árið 1964. Allt í lagi; vel sé þeim, þessum íslenzku
víkingum nútímans, sem numið hafa sér leiðir um loftin blá,
milli Evrópu og Vesturheims, en meir um það seinna.
Öll hin bréfin varða viðskipti blaðsins, en hér eru nokkur
nýkomin blöð frá íslandi. E. t. v. hafa þau eitthvað, sem
ég get fært mér í nyt. — En þau eru gömul — frá fyrstu
dögum júnímánaðar! Jú, ég finn grein í Alþýðublaðinu eftir
Helga Sæmundsson rithöfund, þennan skemmtilega mann,
sem hér var á ferð í maímánuði, þá nýgenginn undir stór-
kostlega hjartaaðgerð í Rochester, sem heppnast hafði svo
undursamlega vel, að hann lék við hvern sinn fingur. Á leið-
inni heim dvaldi hann nokkra daga í New York. Lesendur
blaðsins hljóta að hafa eins gaman af að lesa þanka hans um
stórborgina eins og ég. Hér hef ég fundið það sem ég leitaði
að; mér er borgið í þetta sinn.
Sunnudagsþankar aðkomumanns
í heamsborginni New York
New York sunnudaginn 30.
maí 1965, hitinn er 32 stig og
veðrið einstök sumarblíða. —
Ég hef dvalizt hér tvær næt-
ur og einn dag og get því
naumast talizt hæfur að lýsa
heimsborginni miklu, hef
raunar svipazt um í nágrenn-
inu og litið inn í söfnin frægu
kennd við Guggenheim og
nútímalist, en slíkt mun að-
eins byrjun þess að kynnast
völundarhúsinu.
Maður fellur í stafi að sjá
þessa furðusmíð, heldur sig
annað hvort orðinn dverg eða
sjónarvott þvílíkra ærsla, að
ofvöxtur hafi hlaupið í hús-
in og allt umhverfið. Við-
brigðin eru sýnu meiri en
voru fyrir sunnlenzkan ung-
ling að koma til Vestmanna-
eyja og Reykj avíkur á
kreppuárunum áður en seinni
heimsstyrjöldin fór eldi sín-
um um lönd og álfur. Minne-
apolis er á stærð við Kaup-
mannahöfn og þó líkust
sveitaþorpi í samanburði við
þetta ferlíki. Getur manns-
höndin hafa verið hér að
verki? Já, þessa er henni auð-
ið, ef hún nýtur stórfelldrar
tækni og ævintýralegra fjár-
muna. Þá byggir hún svo
stórt, að einstaklingurinn
hverfur í fjöldann eins og
dropi í hafið.
Ég er sammála Halldóri
Laxness, að maður muni
hvergi eins einmana og í
stórri borg. Þá grípur gest-
inn úr íslenzku fásinni ein-
kennileg lamandi innilokun-
arkennd, hann er allt í einu
einn og yfirgefinn í straum-
þungri hringiðu fjöldans og
hraðans og vildi helzt vera
horfinn heim til fjallanna
bláu og bændabýlanna lágu á
grænum túnum. Ég missti af
sauðburðinum í ár og hreppti
í staðinn heimsborgina New
York. Munurinn er ærinn —
að fara á mis við það að sjá
nýfædd lömb rísa á legg og
gista hrikalegasta bólstað
veraldarinnar.
Hemisborgin kann sér ekki
læti, en notar hvert tækifæri
til umsvifa. — Kjósendur í
Minneapolis velja sér borgar-
stjóra 8. júní, en voru enn 1
vikunni, sem leið, stilltir eins
COMPLIMENTS
OF
Sigurdson's Ltd.
General Store
•
ARBORG
MANITOBA
og fermingarbörn. Allir virt-
ust una því, að Arthur Nafta-
lin myndi endurkosinn.
Hér bregður öðru vísi við,
þó að enn séu fimm mánuðir
til stefnu kjördagsins. Repú-
blikanar hafa boðið fram
ungan og vígreifan fullhuga,
John Lindsey að nafni. Hann
gengur í verzlanir, skrifstof-
ur og íbúðir, tekur í höndina
á hverjum, sem til næst, og
biður um atkvæði háttvirtra
kjósenda. Blöðin í gær birtu
mynd af honum í rakarastofu,
þar sem hann gekk á milli
stólanna og heilsaði viðskipta-
vinum. Mér er sem ég sjái
Geir Hallgrímsson heyja slíka
kosningabaráttu hjá Eyjólfi
rakara í Bankastræti. — En
svona er Ameríka.
Og nú bíður New York þess
í ofvæni, hvort Robert Wagn-
er borgarstjóri gefi kost á sér
til framboðs fyrir demókrata
eða ekki. Hann fer sér hægt
og þykist vera í vafa, ber við
aldri sínum og heimilishög-
um. Wagner er 55 ára gamall,
en missti konu sína í fyrra og
segist þurfa að helga sonum
tveimur meiri tíma en annir
borgarstjórnarinnar leyfi. —
Afleiðingin er vitaskuld
miskunnarleysi amerísku
blaðanna. Þau spyrja Wagner
í þaula: Ætlar borgarstjórinn
að giftast aftur?
Síðan rekja þau nákvæm-
lega, hvenær honum hafi orð-
ið misdægurt á kjörtímabil-
inu, sem er að líða. Var ekki
borgarstjórinn óvenju fölur
yfirlitum á dögunum? Hvers
vegna fór hann, í læknisskoð-
un fyrir þremur mánuðum?
Og svo er hringt í Hvíta húsið
í Washington og spurt, hvort
Wagner eigi von á nýju
embætti, ef hann vilji skipta
um atvinnu. En kannski eru
þetta látalæti til að vekja at-
hygli og eftirvæntingu kjós-
enda.
Blöðin í New York spegla
heiminn í myndum og frá-
sögnum. Þau deila um utan-
ríkisstefnu Johnsons forseta,
segja frá Þýzkalands heim-
sókn Elísabetar Bretadrottn-
ingar, bardögunum í Suðaust-
ur-Asíu og heilsufari hertog-
ans af Windsor í tilefni þess,
að ævisaga hans hefur verið
kvikmynduð, en hann var ný-
lega skorinn upp af dr.
Michael DeBakey í Houston,
og leynir sér ekki, að það
dæmist fréttnæmara en
frægðarverk dr. Kirklin í
Rochester á vesaling mínum.
Kvikmyndin er víst álitlegt
gróðafyrirtæki: Hefðarfrú,
sem sá hana í Paris, gaf henni
beztu meðmæli! Aftur á móti
efa sum blöðin, að þýzku her-
mennirnir verði alltaf jafn
prúðir og í návist Elísabetar
drottningar á kurteisissýn-
ingunum. Eitt þeirra gerðist
svo djarft að spyrja, hvenær
þeir myndu greikka sporið á
nýjan leik. Hins vegar láðist
því að spá, hvert leið þeirra
kæmi þá til með að liggja. —
En framhleypni þess á ekkert
skylt við, að minningardagur
fallinna amerískra hermanna
er á morgun.
Ég sit í gistiherbergi mínu
á elleftu hæð, sem er tæpast
í miðju húsi. Mannfjöldinn
niðri á breiðstræti mjakast
áfram eins og maurar, og þó
eru allir að flýta sér líkt og
fiskiganga. Ég held samlík-
ingunni áfram: — Hverjum
gefst þessi veiði? Útgerðin
leynir sér varla. Allir þessir
einstaklingar eru þátttakend-
ur í samkeppni ófyrirleitinn-
ar og vægðarlausrar auðsöfn-
unar. Sérhver Bandaríkja-
maður ætlar að verða ríkur,
vaknar til þeirrar umhugsun-
ar að morgni og sofnar frá
henni að kvöldi. Og hér er
margur dala kúturinn, en því
fer fjarri, að allir hreppi
skildinga að vild sinni.
Nýríkir íslendingar myndu
una bærilega hlutskipti