Lögberg-Heimskringla - 22.07.1965, Blaðsíða 11

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 22. JÚLÍ 1965
11
Sumir fræðimenn
haldið því fram, að orðið
„tóbak" sé skylt tyrkneska
orðinu „tubbaq". Þeir hafa og
sett fram þá kenningu að
reykingar hafi verið kunnur
og þekktur siður í hinum ná-
lægari Austurlöndum í forn-
öld og þaðan hafi þær breiðzt
út til Afríku og þaðan eftir
ókunnum leiðum til Ameríku
rúmri öld áður en sú álfa
fannst. Samt er það harla ein-
kennilegt, að þeir ferðalang-
ar sem fóru um þessar slóðir
fyrir 1500: skuli ekki minnast
á reykingar innfæddra þar;
hins vegar hafa ferðamenn,
sem hafa verið í förum með
enskum', hollenzkum og
portúgölskum kaupmönnum
á síðari öldum, einkum þeirri
sautjándu, oftlega minnzt á
reykingar innfæddra á þess-
um slóðum. En staðreyndin
er einmitt sú, að tóbak barst
til þessara landa einmitt með
kaupmönnum, og ferðalöng-
um þeim mönnum sem hald-
ið hafa, að reykingar og önn-
tóbaksnotkun sé íbúum Aust-
urlanda og Afríku arfur frá
fornöldinni hefur skjátlazt
hrapalega. Tóbak og tóbaks-
pípan kom frá Ameríku, og
enda þótt menn hafi fundið
eldgamlar krítarpípur í jörðu
á Englandi, eru þær ekki eldri
en frá öld William Shake-
speare.
Aftur á móti voru reyking-
ar af ýmsu tagi af öðrum jurt-
um en tóbaki vel þekktar í
Evrópu, Asíu og Afríku í
fyrndinni. í Egyptalandi, —
Grikklandi og Rómaveldi var
reykurinn helgur og Plinius
minnist á notkun reykarpípu
við lækningar; og sumar jurt-
ir voru reyktar við astma og
við helgiathafnir. Skythar
reyktu hamp til að mynda, og
Pythiar, einkum prestarnir
spáðu í reykbólstra. Samt
virðist svo sem að Norður-
álfubúum hafi verið allsend-
is ókunnugt um helgi reyk-
sins.
t
Það hefur verið sannað, að
tóbaksreykingar eiga upphaf
sitt að rekja langt aftur í ald-
ir, þar sem þær fóru fram við
helgiathafnir í Mið-Ameríku;
þetta hafa myndir, sem fund-
izt hafa 1 menningarsetri
hinna fornu Mayja, leitt í ljós,
en siðmenning þeirra var
eldri en frá 1. öld. Myndir
þessar sýna presta blása
tóbaksreyk í átt til sólarinn-
ar. Þessi helgisiður breiddist
brátti út til annarra þjóð-
flokka, sem þá byggðu
Mexíkó, sérstaklega til hinna
fornu Azteka, og þaðan norð-
ur á bóginn, þar sem forn-
leifafræðingar hafa fundið
gamlar beinpípur á svæðun-
um í kringum Mississippi-
fljótið, pípur þessar eru ekki
einungis úr beini; fornleifa-
fræðingar hafa einnig rekizt á
leifar af krítar pípum, stein-
pípum og pípum gerðum úr
harðviði. Fræðimenn telja, að
leifar þessar séu frá því 500
eftir krist.
Það er haldið, að jurtirnar
tvær, Nicotiana Tabacum og
Nicotiana Rustica, sem tóbak
í dag er unnið úr, séu upp-
runnar í Mexícó og Brazilíu.
COMPLIMENTS
OF
LUNDAR
BAKERY
A. V. Olson, Proprietor
PHONE
LUNDAR 762-5341
"The Home of the Bread
that made Mother Quit
Baking"
Hamingjuóskir
til Islendinga í tilefni
af 76. þjóðminningardegi
þeirra á Gimli, Manitoba,
2. ágúst 1965.
WHITE'S
ESSO
SERVICE
A Complete Service
for Your Car
775-9522
Maryland at Sargent
WINNIPEG MAN.
COMPLIMENTS OF
Portage at Ainslie
832-0457
HOME OF WINNIPEG'S
FIRST MOBILE SHOE STORE
Nicotiana Rustica óx á, bökk-
um Mississippi ,og aðrar teg-
undir voru í Canada. Samt
sem áður var hún ekki algeng
í þessum löndum og innfædd-
ir litu á hana sem gjöf frá
guðunum, ef þeir fundu hana
á því landsvæði, sem þeir
festu sér ból; verðmæti henn-
ar var líka gífurlegt, það var
meira en gull. Og indíánar
drýgðu tóbakið líka í sparn-
aðarskyni. Það er ekki örðugt
að sjá hvers vegna indíánar
mátu urtina svo mikils; menn
urðu sem ölvaðir af reyknum
og prestar sögðu, að áhrif
íennar væru frá guðunum
komin. — Einn af guðum
Indíána, Manito, bjó líka í
reykskýjunum. Það eru ótelj-
andi helgisiðir í sambandi við
notkun jurtarinnar meðal
Indíána; tóbaksreykur gat til
dæmis lægt vindana og vötn-
in, sagt til um óorðna hluti og
fært veiðimönnum fer}g góð-
an. Reykjarpípa var lögð í
munn bjarnar, sem hafði ver-
ið lagður að velli, í því skyni
að róa anda hans. Sioux ætt-
bálkurinn hafði það fyrir
venju að lyfta pípum sínum
til himins og segja: Reyktu
Sól. Þetta gerðu þeir í þeim
WITH THE COMPLIMENTS OF . . .
S. A. TH0RARINS0N
BARRISTER ond SOLICITOR
2nd Floor Crown Trust Bldg., 364 Main St.
Office Phone 942-7051
HEIMASÍMI HUdson 9-6488
CONGRATULATIONS . . .
to the Icelandic People on the Occasion of the
76th Anniversary of their Annual Celebration
Day at Gimli, August 2nd, 1965.
DAYTON'S LTD.
Fine Clothes For
MEN, WOMEN and CHILDREN
PORTAGE & HARGRAVE POLO PARK
Shopping Cenlre
HAMINGJUÓSKIR
til íslendinga í tilefni af 76
Þjóðminningardegi Þeirra
ó Gimli, Man., 2 ógúst 1965
942-8271
BOOTH FISHERIES
Canadian Co., Limited
2nd Floor, Baldry Bldg., 235 Garry St.
WINNIPEG - SELKIRK - THE PAS
WINNIPEGOSIS - MAFEKING, MAN.
COMPLIMENTS OF . . .
West End Credit Union Society Ltd.
814 St. Matthews Ave.
MEMBERSHIP OPEN: To residents ond employees of the West End
INSURABLE SAVINGS: Eam Life Insuronce up to $2,000.00
plus attroctive dividends.
1964 DIVIDENDS — 4'/»%
INSURABLE LOANS: At no extra costs.
THOR SIGURDSON: Monoger
Office hrs.: 11 A.M. to 5.30 P.M. Doily Phone SP 5-5511
THERE IS AN EASIER WAY —
GO BY BUS!
FOlf TRANSIT INFORMATION PHONE 943-0407
METRO TRANSIT
H veitibændur!
FLYTJIÐ KORN YÐAR TIL KORNHLAÐA
N. M. PATERSON & SONS LTD.
Cypress River, Man...DAVE JONES
Hollond, Mon.......JACOB FRIESEN
Swon Loke, Mon. - - LARRY VAN GAUWENBERGHE
ÁRNAÐARÓSKIR
ó íslendingadeginum á Gimli,
2 ágúst 1965
N. M. PATERSON & SONS
LIMITED
609 Grain Exchange Building
WINNIPEG CANADA
Tóbakið og saga þess
hafa