Alþýðublaðið - 09.02.1961, Blaðsíða 4

Fagerholm o
símonítarnir
í
'Eftir fremur þurrar viðtök-
ur gagnrýnenda í fyrstu. virð-
ist leikrit Francoise Sagan,
Chateau an Suede fHöil í Sví-
þjóð), œtla að verða það leik-
rit, sem bezt gengur í París
1 vetur. Ýmsum finnst það
auðskilið mál, þar eð hún hef-
ur komið fyrir undarlegri og
á margan hátt skemmtilegri
fjölskyldu á þessa sænska
sveitasetri sínu, og sá vani
fjölskyldu á þessu sænska
átjándu aldar fötum, vegna
fhinnar hálf brjáluðu Agötu,
•er eitt af minniháttar skríti-
.egheitum þess fólks.
Hugo, höfuð 'Falsen-ættar-
: nnar, heldur fyrri konu sinni
sem fanga í húsinu, en telur
öliuni utanaðkomandi trú um,
að hun sé dáin, þar eð Fals-
enannr skilja ekki við konur
sinar. Svo býr hann þá þarna
meö semni konunni í tví-
kvaern. rsróðir síðari konunnar
er þar-na, kaldrifjaður ná-
ungi, sem ekki er laust við að
beri bloosKammariega ást til
systur siimar, og hefur auk
þess einkeunilegan áhuga á
fyrri konumu líka. Dramatísk
ir atburðir latca svo að ger-
ast, þegar fríour fraendi fólks
ins kemur í hermsókn, rétt í
þann mund, sem stórhríð tepp
ir alla vegi.
Þessi útdráttur ur atburð-
um leiksins sýnir, að Sagan
er ekki þarna á sínum troðnu
slóðum, en þó koma persón-
ur hennar fram með þeirri
blöndu af rökhyggju og sið-
ferðisblindu, sem vafalaust á
sinn þátt í því, hve bækur
nennar hafa notið mikilla vin-
rælda, Það einkennilega við
þetta fyrsta leikrit Sagan er
það. að persónurnar koma alls
ekki fyrir eins og fólk úr skáld
sögu, heldur er leikritið raun-
veruiega gott sem leikrit, —
hvort sem hún hefur notið að-
stooar við að gera það svo úr
garðþ eða ekki.
★
Þýzk kvikmynd, gerð eftir
fyrirmynd ítalska snillingsins
Fellims í La Dolce Vita er nú
sýnd í London. Myndin heit-
ir Madelaine Telephone
136211 og er um „síma-vænd-
iskonur" í Vestur-Berlín. Það,
sem gagnrýnendum finnst
æinna athyglisverðast við
þessa kvikmynd, er það, að
karlmennirnir, sem ánægjunn
ar leita, gera enga tilraun til
að vera heimsborgaralegir, —
sýna ekkert kæruleysi né
brosa. Þeir vilja aðeins fá
fullt fyrir peningana sína, það
ÝSV1SUSV1 LÖNÐUM
er allt og sumt. Annars er
myndin sögð fremur leiðinleg,
ekkert óvenjulegt í henni, —
ekkert, sem menn geta ekki
séð fyrir.
Leikflokkurinn frá Old Vic
leikhúsinu í London, sem und.
anfarið hefur leikið í Rúss-
landi, kom til Varsjár í Pól-
landi s. 1. mánudag og hóf
daginn eftir heila viku af leik
sýningum með því að sýna
Macbeth. Mkill áhugi er á leik
flokksins. T. d. voru allir mið-
ar á eftirmiðdagssýningu á
miðvikudag uppseldir, áður en
flokkurinn kom — og kaup-
endurnir voru leikarar alls
staðar að úr Póllandi.
Hinn frægi hljómsveitar-
stjéri, Otto Klemperer kemur
i fyrsta sinn fram i Royal Op-
era House í London 24. febrú-
ar, þegar hann stjórnar hljóm
sveit og setur á svið Fidelio
eftir Beethoven.
Selma Lagerlöf hefur haft
furðulega lítil áhrif á leiklist
með hinum fjölmörgu sögum
sínum, þó að margar af þeim
hafi verið kvikmyndaðar, t. d,
af Sjöström og Stiller, Ricc-
ardo Zandonai notaði þó Gösta
Berlings Saga sem uppistöðu*
og meira til í óperu sína ’I
cavalieri di Ekebú, sem nú
heyrist svo til aldrei.
Nú hefur sjötuga tónskáldið
Gösta Nyström skrifað óperu,
sem byggð er á sögunni Gull
Séra Árna, er Lagerlöf gaf út
fyrir 58 árum, og var hún
frumflutt á Stóraleikhúsinu í
Gautaborg, heimaborg tón-
skáldsins, um miðjan janúar.
Sex vikum áður hafði þó sér-
stök konsert-uppfærsla af óp-
erunni verið flutt í sænska út-
varpinu. Hljómlistin er að
nokkru leyti í tólf-tónastíl, en
þó betur hæf til söngs en
hljómlist Schönbergs. Líbrett-
óið var skrifað af Bertil Malm
berg, áður en hann dó. Aðal-
hlutverkin voru í höndum
Björns Forsell, sonur John
’Forsell, hins látna forstjóra
IStokkhólmsóperunnar, og Rut
Jacobson,
Þó að fólk gleypi í sig frá-
sagnir af kvikmyndahetjum í
blöðum, er það þó staðreynd,
að kvikmyndir um kvikmynda
gerð hafa aldrei verið vinsæl-
ar meðal almennings, Ef til
vill er skýringuna að finna í
kvikmynd ítalans Antonioni,
Signora Senza Camelie, sem
er um kvikmyndastjörnu,
í blöðunum virðast stjörn-
urnar alltaf vera hálf-goðleg-
ar verur, og jafnvel slæm
hegðun þeirra virðist aðeins
vera smávægilegt hliðarhopp
af Olympstindi, en í þessari
kvikmynd er allri rómantík
svipt af. Söguhetjan, leikin af
Lucia Bosé, er stjarna en ekki
leikkona. I fyrstu er hún sem
leir í höndum mannsins, sem
fann hana í búð og gerði hana
að stjörnu — og giftist henni.
En svo dettur eiginmanninum
í hug, að hún þurfi að gera
eina góða mynd, og allt fer í
rúst. Hjónin skilja, hún sýnir
nokkur merki gáfna og sjálf-
stæðis, en ekki nóg til þess að
láta af lifnaðarháttum sínum,
og í myndarlok er hún búin að
gefast upp fyrir þeim eina
möguleika, að nota sér fegurð
sína og æsku á meðan kostur
er.
Antonioni er snillingur í
meðferð baksviðs og í þessari
mynd tekst honum afar vel
að sýna bakhliðina á kvik-
myndunum, t. d. er hann sýn-
ir skjálfandi aukaleikara úr
einhverri kvikmyndatöku úr
1001 nótt standandi utan um
ofn innan um hrörleg tjöld úr
töku á einhverri eyðimerkur-
myndinni.
ÞEGAR Karl-August Fager
holm ræddi fyrir nokkru nauð
synina á sameiningu verka-
lýðshreyfingarinnar í Finn-
landi, hafði hann ekki neinn
nýjan grundvöll til að benda
á. Hann hvatti stjórn Alþýðu-
flokksins til að taka upp samn
ingaviðræður við símoníta, þ.
e. a. s. andstöðuna innan
flokksins, sem klauf sig út úr
•honum og myndaði sinn eigin
flokk.
Tillögu Fagerholms var fá-
lega tekið af blöðum flokks-
ins, og „Soumen Sosialdemo-
kraatti“ snerist þegar gegn
henni — ekki gegn hugmynd-
inni um að koma á einingu á
ný, heldur því að hefja á ný
viðræður á þeim tíma, er allt
virðist -benda til, að iþær muni
aðeins leiða til nýrra von-
■brigða og tilgangslauss um-
stangs. Frómar óskir, sem
ekki hafa neitt til að byggja
á, leiða ekki til neins, skrifaði
blaðið og beindi orðum sínum
til Fagerholms.
Menn hljóta að viðurkenna,
að aðalmálgagn flokksins —
og flokksstjórnin —■ hafa góða
ástæðu til vantrúar. Það hafa
verið gerðar svo margar til-
raunir til að samræma sjón-
armiðin, að sameining væri
orðin staðreynd fyrir löngu,
ef leiðtogar símoníta hefðu
haft heiðarlegan tilgang í
huga.
Þeir ’hafa reynzt algjörlega
ómögulegir til viðræðna, og
Laxá komin
úr Kúbuferð
SEGJA
FÁIT AF CASIRO
VÖRUFLUTNINGASKIPIÐ
Laxá kom hingað til Reykja-
víkur í fyrrakvöld, eftir langa
siglingu frá Kúbu. Þegar blaða-
maður og ljósmyndari frá Al-
þýðublaðinu fór um borð í skip
ið í gærdag til að fá fréttir af
móttökunum á Kúbu, kom í
ljós að útgerðarfélagið hafði
rekið þann varnagla, að ekki
máttr segja neitt úr ferðinni,
þar sem skipið væri að fara
innan skamms þangað aftur.
Blaðið skilur vel þessa af-
stöðu útgerðarinnar, þar sem
skipið á að fara aftur til Kúbu,
en ósjálfrátt hlýtur einhverj-
um að detta í hug, að margt sé
skrýtið í kýrhausnum á Kúbu.
Laxá lagði af stað frá Reykja
vík 23. desember, og kom til
San Diego 11. janúar. Þar los-
aði skipið fisk, og fór síðan til
Havana og losaði þar einnig
fisk. Síðan fór skipið til Car-
denas og lestaði þar 7000 tonn
af sykri. Á leiðinni heim
hreppti skipið slæmt veður og
kom hingað á tuttugasta degi
frá brottför frá Cardenas.
Eins og fyrr segir, þá fer
skipið innan skamms til Kúbu
aftur, og eftir þá ferð er ekki
að efa, að skipsmenn verða
ljúfir til frásagnar, þar sem
ekki verða farnar fleiri ferðir
að sinni eftir þá ferð.
eins og „SS“ segir, þá hafa
þeir sogið sig fasta á komm-
únistaflokkinn, ekki aðeins að
því er varðar almenn stjórn-
mál, heldur einnig í verkalýðs
hreyfingunni.
Eftir þessa bitru reynslu
standa málin þannig fyrir
stjórn Alþýðuflokksins, að
ekki er hugsanlegt að komast
að neinni' niðurstöðu með
samningaumleitunum við leið
toga símoníta. Ef unnt á að
verða að koma aftur á einingu,
verður það að gerast með öðru
móti.
Það er augljóst. að leiðtogar
andstöðumanna munu halda
áfram að starfa sem sérstakur
flokkur á meðan þeir njóta
á þingi þess velvilja, se;n
bændaflokkurinn (stjórnar-
flokkurinn) veitir þeim í bar-
áttunni gegn jafnaðarmönn-
’um. Hitt er svo annað mál,
hvort þeir geta haldið sinni
flokkslegu stöðu við þing'kosn
ingar.
Símonítar hafa nú 14 þing-
sæti, en jafnaðarmenn 37. Séu
hins vegar síðustu bæjar^
stjórnarko^ningar Jagðar tij
grundvallar og koísningötól-
urnar y.firfærðar á þingkosn-
ingar, mundu klofningsmenn
ekki hafa nerna 5—6 þing-
menn. Þá benda kosningar £
samvinnufélögunum til hina
sama og sýna, að símonítar
hafa ekki það fylgi, sem marg-
ir höfðu haldið.
Fagerholm er það Ijóst, að
klofningsmenn verða ,,smám
saman sjálfdauðir“, en hann
er þeirrar skoðunar, að það
taki tíma. og á meðan geti
hlotizt mikið tjón af þessu á-
standi. Vissulega hefur hann
rétt fyrir sér í því, en spurn-
ingin er, hvort um nokkurn
annan möguleika er að ræða
en að láta tímann vinna sitt
verk.
Stjórn Alþýðuflokksins er
þeirrar skoðunar, að ekkert
hafi gerzt, er bendi til, að leið
togar símoníta séu fúsari til
samninga eða á annan hátt
annarrar skoðunar en fyrr, og
því séu engin skilyrði til samn
ingaviðræðna.
Jafnframt hefur flokks-
stjórnin hvatt alla lýðræðis-
sinnaða launþega til að fylkja
sér um hið nýja verkalýðs-
samband, Alþýðusamband
Finnlands. Segir flokksstjórn-
in, að barátta sú, sem samband
ið hefur hafið, sé fyrst og
fremst barátta fyrir lýðræðis-
hugsjóninni í verkalýðssam-
tökunum, og sú barátta sé háð
fyrir frelsinu og lýðræði í öllu
þjóðfélaginu.
4 9. febr. 1961 —
Alþýðublaðið