Alþýðublaðið - 23.04.1961, Qupperneq 13

Tómlæti um íslenzka |
—MntyaaPTOgsw^'^imir—n——weg^^MwtgamaMac —^———an——gmaMn—ZH——w—n
veiðgrfæmgerö Z’m
IÐNAÐURINN á íslandi er
í raun *og veru 25—30 ára
rúmt sagt, en mest hefur
hann vaxið sl. 15 ár. Því
verður ekki neitað, að í
skjóli innflutningshaftanna
þróaðist hann mest að vöxt-
um.'en síður að gæðum, þó
með undantekningum.
Iðnaðurinn er að mestu
leyti byggður upp úr inn-
innlendum hráefnum, svo
sem fiskiðnaðurinn ein-
göngu, að hinu leytinu mest
úr erlendum hráefnum, Loks
stóriðnaður að miklu leyti
úr innlendum hráefnum og
að nokkru leyti úr erlendum
hráefnum, sarnanber sements
og áburðarframleiðsla.
Margt af hinnl iamlpndu
iðnaðarframleiðslu er fyrsta
flokks vara, en annað aftur
misjafnt að gæðum. Verður
eig'i annað sagt en íslenzkir
iðnaðarmenn séu sízt lakari
til þeirrar iðju en 'stéttar-
bræður þeirra erlendis. Og'
trú mín er sú, að á næstu ára
tugum verði leikni 0g hæfni
í starfinu meiri en hún er nú,
þar sem ýmsar iðngreinar
okkar eru ungar að árum.
Nú þegar innflutningur er
að mestu leyti frjáls orðinn,
verour erfiðara fyrir sumar
hinar íslenzku iðnaðarvörur
en áður, þótt ekki sé nema
fyrir það eitt, að svo virðist
sem neytendur taki oft er-
lenda framleiðslu fram yfir
þá innlendu. Er ilit til þess að
vita og sýnir þetta ekki mikla
þjúðhollustu, miklu frekar
gáleysi og lítinn skilning á
bættum fjárhag þjóðarinnar.
Eg vil aðeins nefna hér
fáar tegundir innflutts varn-
ings stærsta atvinnuvegs
þjóðarinnar. Eru það veiðar-
færin: Þorskanet, síldamet,
lóðaefni, lóðataumar, tógverk
alls konar o. m. fl. þeim at-
vinnuvegi viðkomandi.
T. d. höfum við hér nokk-
uð afkastamikla verksmiðju,
sem framleiðir þorskanet,
síldarnet, efni í net í síldar-
nætur. Verksmiðja þessi er
langt frá því að vera rekin
með fullum afköstum, og veld
ur þar mestu um, að íslenzkir
útgerðarmenn kjósa heldur
að kaupa net frá Japan o. fl.
löndum. Nú er það vitað að
framleiðsla þessarar verk-
smiðju er ágæt og stendur í
engu að baki þeim útlendu.
Þetta þekkir sá er þetta ritar
af eigin raun gegnum margra
ára viðskipti. 'Verðið er sam-
bærilegt. T. d. kosta þorska-
net úr gerfiefnum minna frá
verksmiðjunni nú af lager,
en hin erlendu net af lager
hér hjá umboðsmönnum, en
aðeins örlítið dýrari, ef
keypt er beint. En þar kemur
aftur til greina, að vegna lít-
illar framleiðslu hljóta netin
að verða dýrari en ella, t. d.
ef verksmiðjan gæti unnið
dag og nótt og fullnýtt fram-
leiðslugetuna.
Það er undrunarefni að t.
d. L.Í.Ú. skuli ekki beina inn
kaupum sínum á þessari vöru
til hinnar innlendu verk-
smiðju, en til hinna erlendu.
Með þsirri gífurlegu notk-
un þorskanetja, sem nú á sér
stað, þar sem nær hver ein-
asta fleyta stundar þessar
veiðar 1—2 mánuði á ári og
jafnvel lengur, hljóta tugir
milljóna króna að fara til inn
kaupa á vöru þessari, sem
væri hægt að stórminnka
með aukinni framleiðslu í
hinni innlendu verksmiðju.
Það er óskiljanlegt tómlaeti
þeirra, er hér ráða málum í
þessu efni. Það er ckki þjóð-
hollt starf að sækja netin til
Japan, þegar við getum feng
-
ið þau að stórum hluta í
landinu sjálfu, því vinnu-
kostnaðurinn er og verður
einn stærsti hlutinn af verð-
mæti netjanna.
Samfara hinni miklu notk-
un þorskanetja, þarf ein ó-
ósköp af tógi, sem allt er inn
flutt. Til skamrns tíma höfum
við flutt þetta inn frá Dan-
mörku að mjög miklu leyti,
og því er ekki að neita, að
sú vara er góð.
Hvers vegna framleiðum
við ekki þetta sjálfir? Danir
eiga ekkert hráefni til fram-
leiðslu þessarar vöru, flytja
allt inn til hennar. Við get-
um, alveg eins og Danir, flutt
inn hráefnið og unnið það hér
heima.
Eg hefi 'skoðað tógverk-
smiðjur erlendis og þá fyrst
og fremst þær, sem hafa selt
okkur mikið af þessari vöru.
Verð ég að segja það, að það
þarf enga háspeki né lang-
skólalærdóm til að framleiða
þessa vöru hér á íslandi.
Þarna finnst mér að sam-
tök útgerðarmanna hafi
stærstu skylduna að hafa for-
göngu um framleiðslu þessar-
ar vöru í landinu. Þar myndi
sparast mikill gjaldeyrir, L.
í. Ú. ætti að setja metnað
sinn í að stofna til slíkrcu*
framleiðslu og t. d. Fram-
kvæmdabankinn að styðja
slíkt fyrirtæki með ríflegu
stofnláni. 'Vilji sá félagsskap-
ur ekki gera það, þá á rikið
sjálft að leggja því þjóðþrifa-
máli lið, t. d. eins og þegar
R.afha í Hafnarfirði var
stofnað með tilstyrk þess op-
inbera, Hefur sá rekstur ver-
ið þjóðinni til mikils gagns
og sþarað margar milljónir
króna í gjaldeyri. Auk þess
er öll sú atvinna, er fyrir-
Framhald á 14. síSu.

i
í Hollandi er einsiakl-
higum bannað að reka út-
varpsstöðvar. Noklcrir
kaupsýslumenn, sem ekki
voru ánægðir m.eð þetta
f.yrirkomuiag tóku það til
bragðs p.ð korna útvarps-
stöð fyrir í skipi rétt uncl-
an strönd Hollands. Kaup
sýslumennimir keyptu
gamaR 530 toima vitaskip
og lögðu bað fyrir akkeri
5 mílum fyrir utan strönd
ina og frá því befur nú
verið útvarpað í eitt ár.
„Útvarp Veronica,“ ber
nafn sitt eftir heiti skips-
ins og þa?! n cr nú út-
varpað daglega léttri tón-
list og auglýsingum þeirra
sem útvarpið reka. Vegna
þess að Hollend:ag'um cr
baimað að reka stöð sem
þessa fengu kaupsýslu-
mennirnir skipið skrásett
í Guateniale og greiddu
fyrir það eitt þúsund dalr.
Útvarpið hefur náð tölu-
verðum vinsældum í Hol-
landi sérstaklega hjá unga
fólkinu og húsmæðmm.
Fyrir nokkru iók það enn
starfsemi sína og hefur
nú hafl'ð útvarp á ensku.
Áhöfn skipsins er ekki
stór, aðeins brír menn til
að sinna skipinu og þrír
tM ?.ð vinna við útvarps-
sendingamar, en yikulega
er skipt um vaktir. AHt
annað efnr en tónlist er
hljóðritað í Hilversum og
sent t-'I skipsins. Þeir sem
byggðu útvarpið áttu í mikl
um erfiðleikum við upp-
setningu þess vegna þess
hve hollensku yfirvöldfn
voru þeim andstæð og
gerðu allt sem í þeirra
valdi stóð til að koma í
veg fyrir byggingu þess-
arar fljótandi útvarps-
stöðvar.
Það er ekki: aðeins á Hol
landi sem útvarpið hefur
orðið vinsælt, heldur ekki
sízt hiá sjómönnum á
Norðursjónum.
Skyldu einhverjir Is-
lendingar verða á þessum
slóðum á næstunni', þá
ættu þeir að opna fyrir
útvarpið á 192 m. á mið-
bylgjum.

Alþýðublaðlð — 23. apríl 1S61 *3