Alþýðublaðið - 24.12.1961, Blaðsíða 21

WWWWWWWWWWMWWWiMW>WIMWWWWWWM
JÓL FANGANNA
ÞAÐ er svo stutt síðan
Guðmundur Jóhannsson
varð forsíöðumaður á
Litla Hrauni, að hann gat
lítið frætt okkur um jól
fanganna. En nú um jól-
in verður áreiðanlega
mörgum hugsað t»l þeirra
— og þeim hugsað heim.
Frímann Sigurðsson er
gæzlumanna elztur í
starfinu. Hann hefur'ver-
ið gæzlumaður á Litla-
Hrauni í tæp sex ár. —
Hann segir, að það sé
dagamunur á starfinu
eins og vistmönnum. En
jólin á Litla Hrauni eru
eins og hver önnur jól,
með jólatré og kræsing-
um, Fangarnir vinna
sjálfir að skreytingu
trésins og svo er sungið
og spilað.
— Er píanó hér?
— Nei, orgel.
— Og er einhver hér,
sem getur spilað?
— Já, það eru hér allt-
af innan um menn, sem
spila á orgel. Það eru
engin vandræði með það.
-J YJ' ' UA'.
— Grípur þessa menn ekki
le'iðindi og örvænting?
— Jú, — kannski ekki bein-
línis örvænting en mikil
leiðindi, Og þá er það verst
fyrir þá sjálfa, — ef þeir
grípa til óyndisúrræða,
strjúka, eða því um líkt. Ef
þeir gerast brotlegir við regl-
ur hælisins, eru þeir sviptir
þeim ívilnunum, sem þeir
hafa, sem haga sér vel — svo
sem tóbak, símaviðtöl, bréfa-
skriftir. Það fer eftir því
hvað brotið er stórt, hvað
refsingin er hörð, — en ef
þeir gerast ódælir í sínum
refsiklefum, neyðumst við til
að setja þá í einangrunar-
klefa, þar sem ekkert er
nema steyptur bálkur og
eiginlega algjört myrkravíti.
— Kemur oft til þess, að
grípa verður til þeirra ráða?
— Það heyrir fremur til
undantekninga — nú orðið, —
en hér eru fjórir einangrun-
arklefar.
— 'Verðið þér ekki varir við
það í viðtölum við þessa
menn, að þeir iðrist þess að
hafa komið sér hingað?
.— Það er ákaflega mis-
munandi, hvernig það er. En
mest ber á relli, sem sprett-
ur af leiða. Það verður samt
að hlusta á það, — þótt það
sé ekki á valdi forstöðu-
manns að veita náðun, — að
eins segja til um hegðun
fangans, og hvort hann sé
verðugur þess, að honum sé
veitt frelsi.
Sumir hafa þann hugsun-
arhátt, að alltaf sé verið að
gera þeim rangt til og telja
að þeir þurfi að hefna sín á
þjóðfélaginu. Það er slæmur
hugsunarháttur.
Eins og ég sagði fyrr, vant-
ar hér tilfinnanlega tauga-
og sálfræðing, — þá myndi
héraðslæknirinn losna við
daglegt kvabb fanganna og
aðeins sinna raunverulegum
sjúkdómstilfellum.
— Koma þeir, sem hér hafa
verið, oft aftur?
— Þeir koma alltof oft
aftur. Til þess liggja margar
ástæður. í mörgum tilfellum
eru þetta einstæðingar, sem
hvergi hafa höfði að að halla.
Allir halda þeir til Reykja-
víkur þar, sem fjöldinn er
mestur. Þar hitta þeir gamla
kunningja, ná í vín og sljóvga
hugsunina. í því annarlega
ástandi fremja þeir ný asna
strik.
Félagið Vernd hefur nú
gengizt fyrir aðstoð við þessa
menn, sem brotið hafa af sér
og afplánað fyrir sekt sína.
En það verður engum hjálp-
að, sem ekki hefur vilja til
þess sjálfur.
í öðru lagi eru þeir kæru-
lausu. Þeir menn eru til, sem
eiga sinn bezta tíma í fang-
elsum.
En ég hef rekið mig á, að
uppeldisáhrifin eru sterkust í
framferði þessara manna.
— Þeir koma frá vondum
heimilum?
— Eða engum heimilum. —
Þeir hafa aldrei lært að
hlýða neinu nema þar sem
þeir hafa flækzt á milli
vandalausra, aðhlynningar-
lausir alla tíð. — Og ég held,
að það sé óhætt að segja, að
margir hverjir hafi sízt orð-
ið fyrir bætandi áhrifum hé.'.
Hér eru menn, sem eiga hér
ekki heima. Vinnuhæli á að
vera umbun fyrir þann, sem
hefur sýnt í innilokunar-
fangelsi, að hann á skilið að
komast á vinnuheimili. Og
hér vantar ótalmargt það,
sem nauðsynlegt er á slíkum
hælum. Hér vantar t. d.
vinnuskála og kartöílu-
geymslu, — það þýddi stór-
.aukna grænmetis og kart-
öflurækt. — Nú tölum við
með tilliti til þess, hvernig
málin standa í dag, — og það
sem hægt er að gera án ger-
brovtinga. Annars vantar hér
de.ildaskiptingu og innilok-
unaríangelsi. Hér er hinu ó-
líka: ta blandað saman. Hér
lenda fangarnir í vondum fé-
lagsskap. Og það er eins og
þeir vilji þá heldur falla fyr-
ir hinu illa en góða, þannig
að í augum þeirra verður
stundum hinn versti beztur.
Það verður að koma hér upp
byggingu, þar sem unnt er að
f.V.pf.t föngunum niður eftir
eðli og afbrotum. M. a. vegna
þess, hve húsið er óhentugt,
þarf hér a.m.k. 9 gæzlumenn,
en aldrei hefur fengizt viður
kenning fyrir nema 7 af opir»
berum yfirvöldum. Sömu
leiðis eru hér fjórir útiverk-
stjórar, en aldrei hefur feng-
izt viðurkenning fyrir nema
tveim. Þama eru fjórir menn,
sem ekki hefur fengizt viður-
kenning fyrir, og það er m. a.
þetta, sem steypir hælinu í
skuldir. Svo það er, eins og
ég sagði fyrst, mitt aðal-
starf, að segja, að hér séu
engir peningar.
— Fá fangarnir nokkuíl
kaup?
— Þeir fá fyrir dagsverk-
ið kaup, sem svarar til kaupsí
verkamanns fyrir 1 klst.
vinnu. — Vinni þeir eftir-
vinnu fá þeir dag-tímakaup
verkamanna á eftirvinnutím-
ann. Sumum tekst að safnu
ofurlitlu, ef þeir eru sam-
haldssamir og eru hér lengi,
— aðrir fara héðan skuldug-
ir. Þeir þurfa að greiða vinnu
föt og mixtúrur, — en aðra
læknishjálp, smyrsl og sára-
bindi, fá þeir ókeypis.
— Kemur aldrei til þess, eíJ
fangar sýni gæzlumönnura
andspyrnu?
— Jú, það getur skorizt i
odda. Engir eru viðkvæmari
en þessir menn, ef þeirm
finnst lög og réttur brotinn á»
þeim og þeir beittir órétti.
■---oo----
Þarna er þeirra eina vörn,
lögin, sem þeir sjálfir brutu.
H.
Vanti yðuf*
saumavél
þá veljid
Hagstæðir greiðsluskilmálar.
Varahlutir ávallt fyrirliggjandi.
Fullkomið viðgerðaverkstæði.
Þrenns konor húllsaumur
Á ELNA Supermatic er hægt að sauma þrenns konar húllsaum auk margs konar
skrautsaums, sem hægt er að sauma jafnt með einni nál sem tveimur.
Einnig er hægt að sauma blindsaum, fellingasaum (bisalek), varpsaum, bótasaum,
rúllaða falda, flatsaum, hnappagöt, festa á tölur o. m. fl.
ELNA er saumayé8Snf sem allir þurfa að eígnast
Heíldverzlun Arna Jónssonar h. f.
Aðalstræti 7, Reykjavik. Símar 15805 — 15524 •— 16586.

.y.y.x.^..

s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S'
s
S'
s

s
s'
s'
s!
s'
s
s
S'
s
s
s
s
s
s
s
s1
s1
s'.
sl
3
Jólabók Alþýðublaðsins 1961 —