Alþýðublaðið - 24.12.1961, Blaðsíða 43

gott. Það er hátt verð á sels-
kjöti hér, 4 kr. danskar fyrir
hvert kíló, — enda finnst
Grænlendingum selkjöt bezt
alls kjöts. Það er því þannig,
að ef einhver fær sel, selst
selurinn undir eins, og sá,
sem veiddi hann fær sjaldn-
ast mest af honum.
Af þeirri kynningu, sem
ég hef haft af Eskimóum, —
virðast mér þeir bara lifa
fyrir daginn. Þeir safna ekki
neinum vetrarforða. Ekki get
ég séð það hér í Nanortalik,
hvorki fyrir menn né skepn-
ur, enda leyfa húsakynni
þeirra það ekki, því að
heykaup á íslandi. Heyið
geta fjáreigendur keypt á
veturna, ef þörf gerist, ann
ars verða þessar kindur
þeirra að bjarga sér sem bezt
þær geta allt árið. Til eri*
nokkrir bændur hér í ná-
grenninu, sem eiga töluvert
af fé. Sláturfé sitt senda þeir
til Narsassuaq, en þó koma
þeir stundum hingað með
nokkra skrokka og selja
hverjum sem hafa vill. Slund
um hefi ég ætlað að kaupa
af þeim svolítið kjöt, en allt
af tapað allri lyst til þess,
bara við að sjá hvernig farið
er með það. Þeir koma me'3
FAÐIR OG SONUR
geymslur eru af skornum
skammti hjá flestum þeirra.
KAUPA.HEY FRÁ
DANMÖRKU.
Nokkrir hafa kindur hér í
plássinu, en heyið kaupa þeir
á 75 aura hvert kíló, og er
það frá Danmörku. Hygg ég
að þetta myndu þykja dýr
skrokkana umbúðalausa og
fara með þetta eins og> þatJ
væru gærur. Engu er skeytt
þótt það liggi á óhreinum
stöðum. Hin konunglega
Grænlandsverzlun hefur
stundum haft hér kjöt til
sölu, og þá er það með um-
búðum. Annars er hér engin
kjötbúð eða bakarí. Þá sjakl-
Framhald á bls. 46.
JULIANEHÁB
í FYRSTA hópi íslenzkra ferðamanna, sem fóru til Grænlands í sumar, var
maður að nafni Þórarinn Magnússon frá Vestmannaeyjum. — Ferðaáætlun
hans var nokkuð önnur en hinna, því að þegar aðrir héldu heim eftir góða
heitmsókn á Grænlandsgrund, hélt hann einn út í óvissuna til þess að boða
Grænlendingum kristna trú.
Norsk trúboðshjón, sem komu hingað við á ferð sinni frá Græn-
landi, voru á hnotskóg eftir trúboða, sem taka vildi við starfi þeirra á
Grænlandi. Vestmannaeyingurinn Þórarlnn Magnússon gaf sig fram.
Hann hafði aldrei áður til Grænlands komið, þegar hann kom þangað
með fyrsta íslenzka ferðamannahópnum í sumar. Hann vissi ekki nema
lítið um þetta frumbýlingslega land og það fólk, sem það byggir. En hann
var ákveðinn í að brjótast ótrauður áfram, hverju sem fram yndi. Og síð-
asta morguninn, sem íslenzku ferðamennirnir dvöldu á Grænlandi fréttist
að Þórarinn væri fari/nn. Hann hefði farið um rismál um morguninn á
báti út í óvissuna.
Alþýðublaðið skrifaði Þórarni til Grænlands og bað hann að láta frá
sér heyra um það, hvernig gengi á Grænlandi. Bréf geta verið lengi á leið
inn! milli íslands og Grænlands, — en f nóvember kom þetta bréf frá Þór
arni. í bréfinu segir frá fyrstu kynnum hans af Grænlendingum-
Við sendum Þórarni beztu kveðjur, árnaðaróskir og ósk um gleðileg
jól. •
prýðir, og manni næstum
býður við að sjá. Enginn ís-
lendingur mundi una við
slíkt.
í þessu þorpi byggði sænski
trúboðinn, Rune Asblom,
kristniboðsstöð Húsið stendur
á góðum stað, ekki langt frá
höfninni, svo að það er gott
útsýni frá húsinu yfir a^a
höfnina, sem hefur fjórar
bryggjur með nokkru milli-
bili. Nokkru seinna byrjaði
nefndur trúboði að byggja
annað hús, sem hann kailar
„Sólargeislinn“, en það er
ætlað fyrir munaðarlaus börn
á Grænlandi. Þetta barna-
heimili er ætlað fyrir 15 börn.
Ennþá er húsið í smíðum, en
vonir standa til, að það geti
orðið tilbúið 1962. Þetta er
trúarfyrirtæki hjá honum.
Hann byggir á lánum, en fer
bænaleiðina með það, svo
hjálpar bæði GUÐ og menn.
Ég kom eiginlega öllum
þorpsbúum að óvörum. Og ég
varð var við það, að margir
vildu vita, hvaðan ég væri.
Þegar kristniboðshjónin fóru
frá Nanortalik í sumar, vissu
þau ekki, hvort þeim tækist
að fá nokkurn í sinn stað, en.
eftir komu þeirra til íslands
varð úr því, að ég fór í þeirra
stað.
SÆKJAST MEST EFTIR
RAUÐUM FÖTUM
Margir komu til mín
fyrstu dagana, sumir af for-
vitni, aðrir til að biðja um
föt. Það höfðu nefnilega
komið nokkrir fatakassar frá
Islandi, og það fór ekki fram
hjá þorpsbúum. Þeir hafa
fengið mikið af fötum gegn-
um kristniboð'ið, bæði frá ís-
landi, Danmörku og Svíþjóð.
Nú komu þeir til mín þeirra
erinda að fá föt. Ég var þeim
öllum ókunnugur og þekkti
engan frá öðrum. Margir
Eskimóar tala dönsku, eink-
um unga fólkið. Eldri1 kyn-
slóðin virðist meira fákunn-
andi í þeim efnum. Ég varð
við þeirri ósk þeirra að láta
þeim föt í té, en mér fannst
stundum erfitt að deila rétt á
milli þeirra. Sumir vildu fá
mikið í ÆÍnu og margir vildu
fá sömu flíkina, og það sér-
staklega, ef um var að ræða
rauða kjóla og peysur. Yfir-
leitt voru þeir sérstaklega
fíknir í öll föt í sterkum,
skærum litum. Fötin gengu
öll út og þótt meira hefði ver-
ið, en eftirspurnin er mikil
hér eftir fötum og skófatn-
aði. Þetta voru allt notuð föt,
og ef einhver á íslandi hefði
aflögu notuð föt, þá má hann
vita það, að hér á Grænlandi
eru þau vel þegin.
KVENFOLKrÐ BER
KOLIN, OG HRAFNA-
KJÖT ÞYKIR
IIÁTÍÐAMATUR
Eftir að hafa verið hér í
nokkra daga fór ég að veita
lifnaðarháttum Eskimóanna
meiri athygli. Margt kom mér
þá einkennilega fyrir sjónir.
Konurnar sækja kol sín sjálf-
ar og bei’a þau í pokum á bak
inu. Þær virðast kæra sig
kollóttar um það, þótt svart-
ur blettur komi á kápuna
þeirra Allt vatn er sótt í
brunna, og þetta gerir kven-
fólkið að mestu. Menn fiska
mikið hér, og enginn fer á
sjó án þess að hafa með sér
byssu. Hún er einnig notuð
til að skjóta alls kyns sjó-
fugla og sel. Mér virðast þeir
hér vera alætur á fugla, þeir
eta meir að segja hrafninn
með góðri lyst. Eg spurði
nefnilega einn Grænlending
að því hérna um daginn, —
hvort þeir gætu virkilega et-
ið þennan fugl. Hann varð
þá steinhissa, og sagði um
hrafnskjötið: ”Det er dej-
ligt“ (það er dásamlegt). Þá
varð ég alveg hissa, því að
úg gæti trúað, að enginn ís-
lendingur hafi hvorki fyrr né
síðar lagt sér hrafn til
munns.
Mest þótti mér þó varið í
að sjá, er þeir komu með
sel Þá virtist mér gleði Eski
móanna mikil. Þeir söfnuð-
ust saman í hópa til að skoða
hina dýpmætu veiði. Síðan
tóku konurnar til við að flá
og gera selinn að öllu leyti
til. Bókstaflega allt var hirt.
Meira að segja garnirnar
voru hirtar og etnar hráar.
Eg ætlaði ekki að trúa mín-
um eigin augum, en svo
spurði ég Grænlending um
þetta. Og staðfesti hann það.
Hann sagði einnig, að þeir
ætu lifrina hráa.
BLÓÐGRAUTUR MEÐ
LÝSI ÚT Á.
Blóðið, sem finnst inni í
skrokknum er einnig hirt.
Það er soðið í svokallaðan
blóðgraut og svo eta þeir
þetta með lýsi út á og þykir
Jólabók Alþýðublaðsins 1961 — 43