Alþýðublaðið - 29.09.1962, Blaðsíða 15

eftir
J
Vicky Baum
iB
Jú, þú átt nú líka þínar björtu
stundir eins og stundum hér áö-
ur. Þú ættir að ganga með tendr-
aðan lampa um dimmar stofur.
Það er þín köUun að — “
„Nei, mín köllun er að brjóta
mér braut gegn um harðan vegg.
— En þú sjálf ?“
. „Ég telst alls ekki með, þegar
um er að ræða ást eða kvenleg-
an yndisþokka".
Helena fleygði sér í rúmið með
liendurnar aftan við hnakkann.
„Ert þú aldrei haldin löngun eða
þrá?“ mælti hún litlu seinna.
„Þrá”, endurtók Gudula Rapp
og starði inn í lampaljósið. „Jú,
í Kína er klaustur, og i klaustr-
inu sitja 40 ábótar og munkar af
bronzi allt í kring í stórum sal.
Þessa 40 vildi ég gjarnan sjá.
Þrá, áttu við. Þrá eftir hverju?"
„já, eftir hverju?” endurtók
Helena.
Kwannon brosti til þeirra frá.
öðrum stofuveggnum, á hinu
hafði Helena krassað upp tvær
gríðar langar efnafræðireglur.
til þess að festa þær betur í
minni fyrir prófið. Með þeim
komst hún nær kjarna efnafræð-
innar. Djúpt í vitund hennar örl-
aði á mynd prófessorsins, eins og
hann hafði litið út við störf sín.
Ef til vill var það þetta. sem
maður þráði; hvort sem það nú
var maðurinn eða starfið.
Það er blístrað niðri á götunni;
það er Rainer, og Helena gengur
út að glugganum. Hann stendur
berhöfðaður undir götuljósi. —
Hann er að sjá eitthvað svo vot-
ur og umkomulaus. Handleggirn-
ir hanga niður, og í vinstri hendi
heldur hann vendi af snjóklukk-
um. Rök mold hangir enn við
ræturnar. Helena sér það allt
greinilega, og það eins og þurk-
ar út myndina af hinum starf-
sama Ambrosíusi, sem snöggvast
fyllist hugurinn áður óþekktum
sætum gagntakandi kvíða. Svo
opnar hún gluggann. Úti ilmar af
vori.
, „Hvaðan komið þé_r Rainer?"
, „Utan úr skógi. Ég er með
blóm til yðar. Má ég koma upp?“
„Nei, bíddu heldur, ég skal
koma niður”.
„Þér voruð úti í skógi”, segir
Helena í ströngum rómi, þegar
hún er komin niður. „Það kalla
ég að skrópa”.
„Ég get ekki hlustað á fyrir-
lestra 12 tíma í röð á hverjum
degi. Ég flúði”.
„Frá hverju?”
„Það vitið þér vel. Frá iækn-
isfræðinni, frá sjálfum mér — og
frá nokkru, sem ég get ekki sagt
j’ður”.
„Eru blómin til min? En hvað
þau eru falleg Ég skal segja yð-
ur, að ég get orðið frá mér af
gleði af svona löguðu. Og moldin
hangir við. En hvað hún angar.
Það er næstum því eins gott og
heill skógur. Ég ætla að gróður-
setja þær”.
„Þér ættuð að koma með þang-
að út um einhverja helgi Hel-
ena; það er svo yndislegt þar
núna”.
„Já, við skulum tala um það
við hin”.
„Nei, við þurfum ekki alltaf
að hafa hin með. Bara þér og
ég — við tvö — Helena”.
„Við tvö — enga vitleysu. —
Vértu nú ekki að blása neitt upp
Rainer. — Eigum við ekki að
senda Kranieh blómin? Hvað
gengur annars að honum?”
„Ég ætla að grennslast eftir
því — mig langar bara ekkert
til að láta leyndarráðið sjá mig
í dag. Og þér verðið að lofa því
að eiga sjglf blómin frá mér Þér
ætlið þó ekki að gera mér gramt
í geði?”
„Bara að ég gæti hert svo-
lítið í yður Rainer. Nú skipt-
um við blómunum: helminginn
fæ ég; hinn hlutann færið þér
Kranich og berið honum kveðju
mína. Ég lít inn til hans strax og
hann fær heimsóknarleyfi. Góða
nótt Rainer. Hvað er annars fram
orðið?”
„Hún er að slá 8. Góða nótt
Helena. Sjáumst aftur á morgun
í matsölunni”.
Síðari hluta nætur vaknar Kro
nich bóksali eftir svæfinguna;
Hann hefur miklar kvalir í
vinstri liandleggnum; það er eins
og verið sé að skera, rífa og.
brenna hann allan alveg fram í
fingurgóma.
„Jæja, hvernig líður?” Vöku-
konan kemur að rúminu og held-
ur á vendi af döggvotum snæ-
klukkum.
„Má ég hreyfa handlegginn?”
spyr hann með erfiðismunum.
Ifjúkrunarkonan starir á hann og
þegir.
Án þess að breyta stellingum
lítur Kranich til vinstri hliðar.
Þar er ekkert að sjá. Um axlar-
liðinn eru þykkar umbúðir. Ann-
að er ekki að sjá.
„O—o—” segir hann og liggur
grafkyrr.
„Hér eru blóm til vðar og
kveðja frá ungfrú Willfiier’”. seg
ir hjúkrunarkonan með hægð.
„Nú ertu búinn að vera”, hugs-
ar Kranich. „Aldrei framar get-
ur þú faðmað konu. Nú ertu að-
eins hálfur maður — en þú ert
þó lifandi og andar; þú getur
séð blómin, gengið um fjöllin,
hlustað á hljómlist. Ennþá sérðu
heiminn umhverfis þig; hann er
hér enn. Það er að vísu gálga-
frestur, — en lifandi ertu. —
Já, já”, segir hann einsog til að
svara einhverju, svo lokar hann
augunum og sofnar við hvítra
vængja þyt fyrir eyrum.
Þegar Helena Willfiier síðar
reyndi að rifja upp, hvernig
með Rainer hefði byrjað, sá liún
hann ætið fyrir sér eins og hann
leit út þetta kvöld, þar sem hann
stóð undir götuljósinu og sncri
andlitinu upp í gluggann með
liangandi örmum, og vönd af
snæklukkum í vinstri hönd með
rakri mold við ræturnar.
Það var þá, sem það byrjaði.
Eftir það lá það hulið í brjósti
hennar og óx eins og kímplanta,
sem leitar ljóssins. í fyrstu var
allt eins og áður. Fyrirlestrar, til-
raunir, matsalan, og svo vinna,
vinna og aftur vinna. Stöku sinn
um gönguför á kvöldin, hlýtt á
samsöng eða farið í leikhús, eða
skotið var saman í máltíð heima
fyrir með heimabruggi og löng-
um rökræðum. Rainer var þá allt
af með. — Rainer var þá alltaf sá
vitrasti, finasti, eftirtektarverð-
asti og — að Helenu fannst — sá
fríðasti. Að öðru leyti var allt
eins og áður; en hún hugsaði oft
til hans, einnig meðan hún var
að starfi, sem þó var auðvitað
rammvitlaust. Stundum kom hún
við öxlina á honum, er þau
gengu saman, eða hönd hennar
hvíldi augnabliki lengur í hans
en nauðsynlegt var, þegar þau
kvöddust. Það kom líka fyrir, að
hún var að raula. — Það var
henni alveg nýtt. Ef til vill breytt
ist svefn hennar lítið eitt — ekki
beinlínis slæmur — en öðruvísi
— og það komu dökkir skuggar
undir augun. Stundum varð hún
svo yfirkomin af sætúm heill-
andi svefni og þreytu, að hún
fleygði sér í rúmið og lét sig
dreyma. Annað gerðist ekki.
„Ég veit ekki hvað er að þér”,
sagði Gudula Rapp ólundarlega.
„Þú verður að liressa þig upp.
Þú ért svo óttalega þreytandi”.
„Ég er þreytandi fyrir sjálfa
mig” svaraði Helena. „Það er allt
að kenna þessum bansettum vor-
veðrum. Maður slæpist allt of
mikið”.
En á því síðast nefnda var ekki
svo mikil hætta. Hún gerði síð-
ustu tilraun til að ljúka síðari
hluta prófsins, tróð síðustu sönn-
ununum inn í yfirfyllt höfuðið,
sem hana verkjaði jafnan í
þessa daga, og arkaði svo upp í
efnafræðistofnun einn daginn til
að ganga undir próf. Hún var
máttlítil í hnjánum og heili henn
ar var allur i stjórnlausu upp-
námi. Hún sat á flauelsdregnum
sófa ásamt tveim öðrum náms-
félögum og starði í augun á hin-
um spyrjandi prófessor, og þegar
öllu var lokið hafði hún staðizt
prófið með prýði. í stækjuklef-
anum var á boðstólum lyfjabúð-
arlíkjör, kökur og háfleygar
ræður ...
„Ég held að við ættum að gera
eitthvað fyrir ungfrú Willfiier”,
sagði Ambrosíus nokkrum dög-
um síðar við konu sína. Hún er
dóttir Willfuers heitins, þú skil-
ur, sem reit bókina alkunnu um
altarið í Isenheim. Hún á víst
töluvert erfitt stúlkukindin”.
Þannig atvikaðist það, að ung-
frú Willfiier var boðið á næsta
hljómleikakvöld í húsi Ambrosí-
usar.
Fyrir Helenu var það enginn
smáviðburður, síður en svo. Og
hún skapraunaði Gullvör ekki
smáræði næstu daga. Og það
batnaði ekki, þegar hún heyrði
að Frits Rainer væri lika boðinn.
Það var ekki aðeins að hann
væri boðinn eins og hin, hann
lék einnig ó slaghörpu og æfði
með frú Pastouri Ambrosíus og
hljómlistardósent dr. Gebhardt
tríó eftir Brahms og sónötu eftir
Reger. Rainer varð eftir þetta í
hennar augum fjarlæg æðri vera.
Það var henni óþekkt svið, þar
sem hann naut sín eins og fiskur
í vatni, hún varð þess vör með
undrun, hvernig Rainer gat sökkt
sér niður í hljómlistina og horf-
ið þar með öllu. Eftir því var þó
til það verksvið, þar sem Rainer
dugði, þar sem hann var metinn,
þar sem hann, hinn duglausi,
dugði vel.
Rainer viðurkenndi, að nokk-
uð væri til í þessu og bætti því
við, að svo árum skipti hefði
hann barizt fyrir því við fjöl-
skyldu sína að fá að snúa sér að
hljómlistinni. Smám saman kom
það upp úr dúrnum, að Rainer
sótti hina vísindalegu fyrirlestra
um hljómlist og hafði með því að
svelta sig núrlað saman aurum
fyrir slaghörpu, sem stóð í kvist-
herberginu hans; það var lélegt
og leigugripur, en samt sem áður
hreinasti dýrgripur, þegar allt
annað brást honum.
Það er bezt að tala sem minnzt
um þá eyðslusemi sem ungfrú
Willfiier steyypti sér út í til að
uppfylla þær kröfur, sem boð
þetta gerði til hennar. Hún fer
og kaupir sokka, og svo kaupir
hún lakkskó, og sem ég er lifandi
pjakkar hún af stað og kaupir sér
slæðu á herðarnar.
Fjárhagur hennar stefnir í
beinan voða. Hún situr við það
langt fram á nætur að spretta
upp bezta kjólnum sínum, auð-
vitað er hann ekki alveg nýr.
Hún kaupir bönd og knipplinga
og gerir úr þessu nýjan kjól und-
ir handleiðslu Friedel Manns-
field, pressar hann svo í bak-
herberginu hjá Grosmucke, sem
er öll í uppnámi yfir þessum
mesta viðburði. Hendurnar eru
hreinsaðar með zyankalium eftir
Meiers fyrirsögn. Þá hverfa silf- ■
urnitratblettirnir, þó að húðin<
milli þumals og vísifingurs verði
aldrei upp á það bezta. Og til að
kóróna allt saman labbar hún sig *
til hárgreiðslustofu og lætur þar ■'
setja bylgjur í hið brúna, slétta
hár sitt. í speglinum sér hún eft- ,
ir á, að hún hefur fallegt enni og
útlit hennar er að öllu saman»
lögðu ekki sem verst.
Og svo eitt kvöldið situr hún
raunverulega i hljómlistarher-
berginu heima hjá Ambrosíusi,
situr í hinum flauelsmjúka legu-
bekk, sem er við vegginn í hinu
hálfhringlagaða herbergi, og
heyrir bæði tríó eftir Brahms og
sónötu eftir Reger, og til upp-.
bótar leikur frú Pastouri tvö
smálög eftir gamla snillinga. — .
Helena heillast af hljómleikun-
um, og hún er hamingjusöm. —
Hjarta hennar er yfirfullt og í
þann veginn að springa. Því
hægra megin við hana hallar pró- •
fessorinn sér áfram. Höndin með
örinu hvílir á gráu flauelinu, '
ennið undir slútandi hárlokkun-
um, hin hvössu gráu augu hin
mikilfenglega persóna — allt bar »
þetta vott um þrótt og viljastyrk.
En við slaghörpuna situr líka .=
Frits Rainer, lítill og grannur.
Hann er í dökkum fötum, sem •
gera hann fölleitan, og lautin
milli hálssinanna í linakkanum
laðar til ástaratlota. Þegar hann
snýr sér að Pastouri líkist hann
munkinum hans Giorgiones
meira en nokkru sinni áður. Lík-
ingin er svo mikil, að aðrir taka
einnig eftir því. May Kolding i
bendiCj á liann og hefur orð á 1
því; en Pastouri þrífur í hárið á !
honurn og snýr höfði hans að <
slaghörpunni. „Nú leikum við tvö
„Liebeslied” munkur góður, og
það af tilfinningu.
Hinir mildu tónar lagsins
streymdu frá fiðlunni og hittu
Nú geturðu komið í bilnum inn í bílskúr. Ég er búin að ,
ganga frá öllu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 29- sept. 1962 15 '