Breiðablik - 01.06.1907, Blaðsíða 3

BREIÐABLIK.
3
Og í öðru lagfi, að íslendingar eigfi
vald á öllum málum sínum sjálfir.
Vitaskuld geta þeir falið Dönum
eitthvað af þeim málum, eftir bví
sem um semst, um lengri eða
skemmri tíma. En þau mál geta
þeir þá sjálfir tekið að sér úr hönd-
um Dana, hve nær sem þeim sýn-
ist. Og þegar Islendingar fela
Dönum einhver erindi, er sjálfsagt
þeir greiði þeim fult endurgjald
fyrir rekstur þeirra, — til dæmis
umsjón utanríkismála og strand-
varna. Á hinn bóginn er jafn-
sjálfsagt að Danir kannist við
skuldir sínar við Island og standi
skil á þeim.
Aðrar kröfur, sem bygðar eru á
þessum grundvelli, mætti nefna:
Að ráðherra íslands sé tekinn
út úr ríkisráðinu.
Að þjóðin fái að hafa íslenzkan
fána.
Að hún hafi rétt til að senda ís-
lenzka konsúla til annarra þjóða.
Að hún hafi rétt til að hafa sjálf
löggæzlu með fram ströndum
landsins.
Að hún hafi fullan rétt til að
skipa fyrir um, hverir hafi réttinn-
borinna manna í landinu.
Að hún hafi rétt til að heimta,
að konungur Dana nefni sig einn-
ig konung íslands.
Um samningsgrundvöllinn virð-
ast nokkurn veginn allir sammála.
Og allar líkur eru til, að þjóðin
verði á skömmum tíma sammála
um allar hinar kröfurnar.
Oþarft er að leiða að því nokk-
urar getur, hvort kröfum þessum
verði veitt áheyrn eðaekki afhendi
Dana. En réttlátar eru þær. Og
réttlætið er óumræðilegasigursælt,
þegar því er fylgt fram með still-
ing, gætni og staðfestu.
Og nú á þessum örlaga-þrungnu
tímamótum ætti hver þjóðrækinn
Islendingur að biðja drottin að
gefa þjóð vorri giftu til þess.
FARFRELSI.
EITT sinn var mönnunum
bannað að flytja sig úr stað.
Stjórnir landanna gjörðu
þeim að skyldu að hírast í því
horni, er þeir voru fæddir, hvort
heldur það var jörðin, sem foreldr-
ar þeirra bjuggu á, eða sveitin,
sem sú jörð var í. Á þeim bás
voru þeir bundnir. Sá, sem sleit
sig úr því tjóðri, varð að sæta
þungri hegning.
Eigi er ýkja-langt síðan ofur-
lítið eimdi eftir af ólögum þessum
á fósturjörðu vorri. Fátækur
maður mátti ekki flytja í aðra sveit.
Þá kynni hann að verða þar sveit-
lægur. Því varð hann að hírast
í fæðingarhrepp sínum, hve mikið
sem hann þráði að flytjast þaðan.
Þeir, sem fluzt hafa búferlum
frá Islandi til Vesturheims hafa
oft og einatt fengið til þess að
finna, að farfrelsishugmyndin hefir
verið næsta takmörkuð í hugum
manna. Alloft hafa menn verið
að velta því fyrir sér, hvernig reisa