Breiðablik - 01.06.1907, Blaðsíða 9

BREIÐABLIK
9
MEGINREGLA
SIDBÓTARINNAR.
(' ULLVÆG er setningin, sem Mar-
teinn Lúter barðist fyrir og nefnd
hefir verið meginreg'la siðbótarinnar:
,,Hvorki páfi né biskup né nokkur
maður hefir rétt til þess g-agnvart kristn-
um manni að skipa honum fyrir um eitt
einasta atkvæði, án þess hann veiti því
samþykki sitt. “
Barátta siðbótarinnar var um fram alt
barátta gegn öllu valdboði í andlegum
efnum. Sú barátta myndaði stærstu
timamótin í mankynssögenni, sem orðið
hafa, síðan kristindómurinn ruddi sér til
rúms.
Áður trúðu menn samkvæmt valdboði.
Páfakirkjan rómverska ætlast til þess
þann dag í dag, að menn trúi samkvæmt
valdboði. Hún heldur, að alt sé á förum,
trúi menn ekki valdboði hennar í einu og
öllu.
En siðbótaröldin hófst handa og gjörði
uppreist gegn þessu valdboði. Fyrst og
fremst var sýnt fram á, að maðurinn hlyti
að hafa fullkomið samvizkufrelsi í trú-
málum. Hann gæti með engu móti trú-
að samkvæmt skipan einhvers annars.
Hann bæri sjálfur ábyrgð frammi fyrir
guði. Þá ábyrgð gæti einginn af bonum
tekið. Trúin væri frjáls samfæring
mannssálarirtnar um kærleika guðs.
Frjálsri samfæring einstaklingsins var
haldið fram gegn valdboðinu. Og sam-
vizkufrelsið vann dýrmætan sigur, sem
aldrei verður aftur frá mönnunum tekinn.
Það er jafn-rauðsynlegt og ómissandi
í öllum efnum bæði andlegum og verald-
legum. Samvizkufrelsi er um leið sann-
færingarfrelsi—þau einkaréttindi hvers
manns að halda fast við samfæring sína,
þangað til hann í frjálsræði felst á aðra
réttari. í þeim efnum getur ekkert vald-
boð átt sér stað og má ekki eiga sér stað.
Löngu síðan er siðbótaröldin gengin
um garð. Síðan hafa menn teygað til
sín frelsis hugmyndirnar, sem hún hafði
til brunns að bera. Þjóðirnar hafa háð og
eru að heyja látlausa frelsisbaráttu í
borgaralegum og andlegum efnum. Og
alt snýst um þetta: Hefir nokkur leyfi
tit að drotna yfir öðrum og kúga sam-
vizku hans á einhvern hátt með drottin-
valdi sínu? Siðbótaröldin sagði nei. Og
allir rétthugsandi menn á öllutn öldum
segja nei.
Og eftir þessu ætti allir þeir að muna,
sem eru að reyna að sannfæra hver ann-
an. Það gjörist aldrei með valdboði.
Mörgum sýnist valdboðsleiðin styzta leið-
in og margir ganga hana. Samt tefur
hún ávalt fyrir sannleikanum. Sann-
færingarleiðin er löng. En það er sann-
leikans leið, og hann ratar enga aðra.
NÝJA TESTAMENTID
í nýrri þýðing.
Stórviðburður er það álitinn með hverri
þjóð, er ný þýðing heilagrar ritningar
birtist. Enda er til slíkra þýðinga vand-
að meir en nokkurs bókmentalegs fyrir-
tækis annars með öllum mentaþjóðum
heims.
Hinum eldri biblíuþýðingum öllum
hefir verið mjög ábótavant, þó ágætar
hafi þær þótt á þeim tímum, er þær komu
fram. Bíblíuþýðing Lúters hefir verið
sönn bókmentagersemi með Þjóðverjum
og þýzka málið á henni fyrirmyndarmál.
Enda má svo að orði komast, að Lúter
sé höfundur hins há-þýzka bókmáls, sem
síðan á hans dögum hefir verið eitt ágæt-
asta bókmentamál heimsins. Ritstörf
hans voru geisimikil eins og kunnugt er;
en h vergi hefir hann vandað mál sitt jafn-
mikið og á biblíuþýðing sinni.
Eldri biblíuþíðingin enska(iöii) var