Breiðablik - 01.07.1907, Blaðsíða 8

24
BREIÐABLIK
Það göfuga og góða vinnur
sér gengí viö lánsins spil.
Því jörðin til himins horfir
og himininn jarðar til (142).
Henn hugsar um hverfleika mannlegs lífs
með dauðann sjálfan fyrir augum, en fár-
ast ekkert:
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sér,
mót öllum oss faðminn breiðir (145).
A8 sönnu eru mennirnir eins og börn að
leikum, veraldarlániö valt, æfidagurinn
kominn aö kveldi áöur varir og lífsfjör
mannsins orðiö kalt.
En svo eru vonirnar — vonir um líf,
sem veldinu heljar ei lúti,
þær lýsa oss hátt yfir kvalir og kíf
— og kennist þá bernskan er úti.
Þær tala um sífögur sólskinslönd
og saklausa eilífa gleði.
með kærleik og frið, engin fjötrandi bönd
en frjálst alt, sem drottinn léði.
Og því er oss erfitt að dæma þann dóm,
að dauðinn sé hrygðarefni,
þó ljósin slokni og blikni blóm.
Er ei bjartara land fyrir stefni ? (149—150).
Hvað er þaö, sem breytir tilveru manns í
kalt og ömurlegt eyðimerkur-lif? Hvað
breytir böli og neyö í unaö og sælu? Því
svarar hann svo:
Er nokkuð svo helsnautt um heimsins rann,
sem hjarta, er aldrei neitt bergmál fann
og nokkuð svo sælt sem tvær sálir á jörð
samhljóma í böli og nauðum?
Em barnsrödd getur um fold og fjörð
fallið sem þruma’ af hamranna storð,
eins getur kærleikans almáttugt orð
íshjartað kveðið frá dauðum (76—77).
Aldrei hefir hann svo miklar auðnir fram-
undan sér eöa mvrkur, að þetta almætti
kærleikans geti ekki látið þar veröa grös-
ugt og bjart. Hann biöur það að koma
til meö landinu sínu og segir :
Ljómaðu í hjörtunum ljóssins merki
hjá landslýð, hjá valdsmanni og klerki (15).
Hann hefir fulla einurð til að játa trú sína
á almáttugan guö, og föðurlega stjórn og
eilíft líf. Og hann virðist enga tilhneiging
hafa til að tolla í tízkunni með að bann-
syngja klerkunum.
Fegurð og list eru hugsjónir, sem hann
elskar heitt, af því þar birtist guðdóms-
eðli mannsins. Þó alt annað sé fánýtt, er
þar eitthvað, sem varanlegt gildi hefir.
Hann situr í Rómaborg, sögustaðnum
eilífa, sem hann, einn af fáum íslending-
um, hefir orðiö svo frægur að líta og
hugsar um ódauðleg listaverk fornaldar-
innar.
Komi hel og kasti mold og grafi,
kvistist lífsins tré á dauðans arin,
sökkvi jarðar-knör í myrkva marinn,
myndasmíðar andans skulu standa (88).
Eftir náttúrulýsingum er ávalt tekið
hjá nýju skáldi. Hvergi verður ef til vill
frumleika-hæfileikans betur vart en þar.
Því náttúrunni hafaskáldin veriö aðlýsa frá
aldaöðli og svo hætt viö, að þær lýsingar
veröi fremur bergmál frá öðrum en vottur
þess, að náttúran birtist skáldinu í nokk-
uru nýju ljósi. Nokkur dæmi náttúrulýs-
ingaúr kvæðuin E. skulum vér nefna og
látum vér svo lesendur vora sjálfa um þaö
dæma, hvort hér sé ekki eitthvaö nýtt og
sérkennilegt á ferðum, sem beri vott um
meiri frumleik en vér höfum átt aö venj-
ast. Þegar skáldið horfir á landiö í nátt-
myrkri, lýsir hann því svo :
Eins og hreiður hrafnsins bringu undir
hvíla í nótt og myrkri visnar grundir.
Dalur fast í taðini heiða sefur (54).
Þegar þokan hylur sólina á sumardegi, og
að eins leggur glampa af henni á þokuúð-
ann, er því lýst svo:
Dögg og ljós, alls lífsins auður,
leiðir bros um strönd og fjörð.
Nú er sjálfur dauðinn dauður (58).
Þegar brimið lemur ströndina að fótum
skáldsins, finnur hann hjarta hafsins slá
upp aÖ sínu hjarta.
Volduga hjartaslag hyldjúpsins kalda,
af hljóm þínum drekk eg kraft og frið.
Eg heyri í þér skaminlífa, skjálfandi alda
skóhljóð tímans, sem fram skal halda,
og blóð mitt þýtur við brimsins nið.
Eg tei mig í ætt við unnina köldu
sem einn af dropunum mældu og töldu
sem hljómbrot í eilífðar-hafsins gný (64).
Landeyja-undirlendinu, sem var svo blóm-
legt í fornöld, en eyðileggingaröfl náttúr-
unnar hafa misþyrmt svo óskaplega, lýsir
hann svo :
Bygðin er jafnslétt við sand og sæ.
Sem sögublað máð og lúið
er landið uin Njáls og Bergþóru bæ,
bæld er þess rausn og dáin.