Breiðablik - 01.07.1907, Blaðsíða 12

28
BREIÐABLIK
rækilega um áhrif sólarbirtunnar á hvíta
menn í brunabeltinu. Heldur hann því
fram, að þeir, einkum hinir ljóshærðu,
þoli það alls ekki. í fyrstu líði þeim vel ;
um nokkurn tíma, sé heilsan g'óð. En er
fram í sæki, fái þeir óbeit á allri vinnu,
taugakerfið sýkist, og loks bili þeir með
öllu, líkamlega og andlega. Prestur einn,
Rev. Heustisy hefir haldið því fram í lækn-
isfræðistímariti hér í Vestur-Kanada, að
taugasjúkdómar sé hér óvanalega al-
mennir og kent það sólskininu. En í sama
tímariti hefir læknir einn, dr. Welsford,
mótmælt því, að þetta sé áhrifum sólar-
ljóssins að kenna, nema að því leyti sem
það kunni að örfa starfsfjörið ofmikið.
New York-tímaritið álítur, að dr. Wels-
ford hafi ekki sannað mál sitt og að þeir
muni hafa réttara fyrir sér Woodruff og
Heustis. En landnámið hér í Kanada og
framtíð þess muni bezt skera úr þessari
deilu. Hafi Woodruff rétt fyrir sér, muni
þeir, sem nú eru að nema landið og margir
eru ljóshærðir Norðurlandabúar, falla í
valinn og landnám þeirra verða yfirgefið,
og lönd þeirra svo numin af nýju af öðr-
um innflytjendum. sem ekki hafi hugmynd
um þann annmarka, er hér sé um að ræða.
En haldi velmegan Norðvesturlandsins
áfram að blómgast og bólfesta landnáms-
manna verði stöðug, verði Woodruff að
bæta einum kapítula við sína hugðnæmu
bók og sýna fram á, að kuldinn eða eitt-
hvert náttúruafl annað hafi gagn-verkandi
áhrif, sem gjöri að engu skaðsemi sólar-
birtunnar. Vér vonum, að sú skaðsemi
reynist hugarburður.
ÚR HEIMI FAGURRA LISTA.
Laa - =il
Oskar Matthiesen.
Voldug riddaramynd, sem sagt er að enginn
mnni gleyma, er hana virti fyrir sér á nýlegri lista-
sýning í Berlín, á að vera eins og dýrlegt söng-
lag uin unað lífsins, æskukraft og fegurðarfögnuð.
Á sólríkum sumardegi fer málarinn með áhorf-
endur til bæjarins Ystad á suður-strönd Svíþjóðar.
Loftið er fagurblátt með fáeinum þunnum ský-
hnoðrum hér og þar. Yzt út við sjóndeildarhring
sést hafið glampa og glitra, þar sem það laugar
fjarlægar strendur og láð og lögur rennur saman
í eitt fyrir auganu í sólarglampanum. Á þessari
sólskinsflöt sýnir málarinn flokk sænskra undir-
foringja úr riddaraliðinu, allsnakta, á baki fjör-
ugra eldishesta, og er fyrirkomulag og niður-
skipan af mestu snild og listfengi.* Hinir ítur-
vöxnu, vöðvastæltu líkamar, sem allir eru í meir
en fullri stærð, sveiflast fram og aftur á baki göf-
ugra gæðinga, sem þessir efldu reiðmenn eiga
fult í fangi með að hemja, en morgunblærinn og
ilmandi hafgolan þýtur um þá á reiðinni. Sandur
og hvít sjávarfroða þyrlast um fætur hestanna og
með kátínu-galsa miklum er riðið út í hafið, vold-
ugt og ólgandi.
I tvö ár starfaði Oskar Mathiesen að þessu mik-
ilfenglega listaverki, en meir en hnndrað drátt-
myndir, smáar og stórar, og alls konar krítar-
mynda-tilraunir hafði hann gjört áður en hann
kom öllu fyrir eins og honum líkaði. Hér er eigi
um vanalegar myndir að ræða, heldur er bæði
hestum og mönnum lyft upp í æðra veldi. Hest-
arnir eru kynbætishestar eins og beztir gjörast
og mannslíkaminn eins og hann getur orðið
þreknastur og tullkomnastur. Þess vegna er alt
látið vera í yfirnáttúrlegri stærð ; með því hefir
málaranum tekist betur að láta í Ijós skilning sinn
og hugmynd um fullkomna líkamsatgervi, bæði
manna og dýra.
Málarinn er ættaður frá Slésvík. Móðir hans
er af aðalsættinni Staffeldt frá Holstein ; af
þeirri ætt er skáldið Schack v. Staffeldt. Lista-
nátn slundaði hann við listaskólann í Kaup-
mannahöfn og varð fyrst frægur fyrir málverkið
Kaífas. Eftir það kom frá hans hendi hvað á
fætur öðru Faust og Margrét, Dante og Vergil
og Griffenfeldt í dýflizu; öðlaðist hann gullmeda-
líu skólans fyrir þetta síðastnefnda málverk.
Fyrirmálverkið ,,Æfing leiksins Erasmus Montan-
us í viðurvist Holbergs“, sem þótti snildarverk,
voru honum veitt há verðlaun.
Síðan fór hanti til Parísarborgar og er einna
frægast af málverkum hans þaðan Hestarnir
við Signu í náttúrlegri líkamsstærð. Á seinni
tíð hefir hann einkum lagt sig eftir að prýða
skrauthýsi með fresko-málverkum og hefirhonum
betur tekist að komast að leyndarmáli hinna
fornu fresko-málara en nokkurum öðrum ; hafa
þó margir beitt allri skarpskygni anda síns til,
en ekki hepnast. Prússneska stjórnin kallaði
hann til Berlínar og þar hefir hann kent fjölda
manns við listaskólana. Fyrir risavöxnu riddara-
myndina, sem hér hefir verið sagt frá og nú er
um talað um heim allan, var honum veittur hinn
mikli verðlaunapeningur úr gulli fyrir vísindi og
listir, sem er heiðurinn mesti, er listamanni getur
hlotnast á Norðurlöndum.