Breiðablik - 01.08.1907, Qupperneq 8

40
BREIÐABLIK
lágu djúpt, svo ekki var gott að sjá hvaS
í þeim bjó. Allur virtist maöurinn hafa
eitthvað það við sig, sem ekki var hvers
manns eign. Hann sagði okkur að taka
lestrarbækurnar, því hann ætlaði að reyna
okkur í lestri. Síðan settist hann niður,
tók bókina af borði kennarans og fór að
lesa :
This is the forest primeval; the mumiur-
ing pines and the hemlocks,
Bearded with moss, and in garmenls
green, indistinct in the twilight, —
Rómurinn sterkur, djúpur og hreinn,
orðin skýrt borin fram, ekkert uppgerðar-
söngl eða áherzlu-tildur, en lesturinn all-
ur og látbragðið hispurslaust og blátt
áfram. Þegar eg heyrði hann lesa þetta,
fanst mér eg aldrei hafa skilið það áður.
Það var varla von á því heldur. Menn
verða ekki hrifnir af neinu fögru málverki
með því að skoða hvern ferhyrnings-þuml-
ung í gegn um stækkunargler, mæla
hverja boglínu, og reikna út líkingu þá,
sem hún fer eftir. Sönn kensla er ekki
smásmugleg mötun á einhverju lap-þunnu
fróðleiks-gutli; hún er rafmagnsstraumur,
sem berst frá manni til manns, hvort sem
það er enska eða latína, sem kent er.
Jæja, ef vér eigum endilega að láta
fornmálin gjalda glópsku þeinar, er þau
verða fyrir af mannanna hálfu, þá er bezt
að gera hreint fyrir sínum dyrum, og fara
eins með allar þær námsgreinir, sem
svipað er ástatt með. En þá er eg hrædd-
ur um, að fátt Verði eftir sumstaðar, jafn-
vel á okkar ágætu Manitoba-skólum. En
þurfum vér að brenna bækur vorar, þó
ryk hafi sezt á þær ? Eða er ekki hægt að
hleypa út þessu andleysis-mollulofti án
þess að rífa skólaherbergið niður til
grunna ?
Þó kenslan sé stundum léleg og oft
slegið slöku við námið í einhverri lær-
dómsgrein, þá ætti það ekki að vera næg
ástæða til þess, að hún sá afnumin. Það
þarf að gera hverjum, sem viljann hefir
og máttinn, mögulegt að komast fram úr
letingjunum á skeiðvelli menta og menn-
ingar.
Sumir virðast ætla, að enginn framgjarn
unglingur myndi líta við ,,uglunum“
gömlu, ef hann mætti ekki til. Þeim
mönnum vil eg benda á háskólana í
Bandaríkjunum. Þar eykst ár frá ári tala
þeirra, er velja latínu í staðinn fyrir ein-
hverja aðra námsgrein. Þessi flokkur
stækkaði um helming á síðastliðnu ári.
I honum eru menn, er vér megum búast
við að sjá síðar meir í broddi fylkingar
hjá þeirri þjóð, er fremst er talin meðal
framfaraþjóða heimsins.
Guttormur Guttomisson.
Catulle Mendés.
Svo heitir skáldið og rithöfundurinn
frakkneski, sem ritað hefir sögukorn það,,
er stendur í blaði þessu. Hann er fæddur
1841. Um búning þann, sem hann færir
skáldsögur sínar í, er það sagt, að hann
sé svo snildarfagur og ofinn af svo mikilli
list, að honum megi helzt líkja við feg-
urð kniplinga-hannyrða, þar sem kven-
leg smekkvísi, hyggjuvit, listfengi og
skrautgirni hefir hjálpast að til að gjöra
hagleiksverkið eins létt og veigalítið og
skýjaslæður á himni á sumardegi. En
líkt er honum varið og flestum öðrum
frakkneskum skáldum, sem nú eru uppi,
að stundum eru efnin, sem hann velur,
fögur og heillandi fyrir hugann, en stund-
um Ijót og nærri því hryllileg. Sagan,
sem hér er þýdd, er barnsleg og saklaus.
En hið saklausa barnseðli verður ávalt
fegursta yrkisefnið. Enda er hún sögð
snildarlega blátt áfram, en gefur þeim,
sem um hana vill hugsa, göfugt efni til
að láta hugann dvelja við.