Alþýðublaðið - 29.04.1961, Side 11

Gera verður átak í
íslenzkum fræðum
GYLFI Þ. GISLASON
menntamálaráðherra, flutti
erinai í ríkisútvarpið í fyrra-
kvöld um handritamálið.
Sagði ráðherrann í erindi sínu,
að Danir sýndu mikinn stór-
hug með því að afhenda ís-
lendingum handritin og mundu
íslendingar ætíg kunna Dön-
um miklar þakkir fyrir þann
vinarhug er fram kæmi í af-
hendingunni.
Ráðherranum fórust m. a.
orð á þessa leið:
Það er Ijóst, að allur
þorri þess, sem nefnt hefur ver-
ið íslenzkhandrit í dönskum söfn
um, verður afhentur íslending-
um, bæði að tölu til og þó ékki
síður að gildi Ekki þarf að lýsa
því fyrir íslenzkum hiustendum,
um hvílíkan menningarfjársjóð
er hér að ræða. Seint á miðöid-
um var unnið andlegt þrekvirki
hér á íslandi. Með ungri og fá-
mennri þjóð norður á hjara ver-
aldar voru skráð á skinn rit,
sem allir eru á einu máli um að
telja til heimsbókmennta og á-
vallt munu varpa ljóma á þjóð-
ina, sem samdi þau, og landið,
þar sem þau eru skráð. Þessi rit
voru líftaug þjóðarinnar í aldir
og eru enn í dag kjölfesta menn-
ingar hennar, þau vora og eru
hornstednar ídlenzks þjóðernis
og íslenzkrar tungu, ein helzta
réttlæting sjáli'stæðis ísiendinga
Örlög íslenzkrar þjóða" urðu
þau, að nær öll þessi rit hurfu
af landinu, að langmestu leyti
til Danmerkur_ Nú mua þorri
þeirra koma aftur til íslands.
Þegar það gerist, verður það
einn merkasti atburðu- í menn-
ingarsögu íslen'dinga, viðburður,
sem hlýtur að gleðja sérhvern ís-
lending að dýpstu hjarcarótum.
Ríkisstjórn Danmerkuv, sem
hefur nú tekið ákvörðun um að j
gangast fyrir afhendingu handrit j
anna til íslands, á skilið einlæg- f
ara þakklæti allra ísier.dinga en j
þeir hafa nokkru sinni fyrr átt j
að gjalda. Með handritaafhend j
ingunni sýna Danir svo einstak- j
an stórhug, svo frábæran höfð-
ingsskap, að það hlýtur að vekja
mikla athygli, ekki aðeins á
Norðurlöndum, helldur einnig í
öllum hinum menntaða heimí.
Þegar haft er í huga, um hve
stórkostleg verðmæti hér er að
ræða, má hiklaust telj i þessa ráð
stöfun Dana til einsdæma í skipt
um þjóða. Eftir þetta verða eng-
in misklíðarefni til milli Dana
og íslendinga. Á einlæga vináttu
þjóðanna ber þá engan skugga.
Meðan íslenzk tunga er töluð cg
íslenzkt hjarta slær mun þess
verða minnzt, er Dauir réttu ís-
lendingum vinarhönd yfir hafíö
og afhentu þeim handritin. Með
því eins og fleiru sýn i Danir
öllum heimi, að smáþjóð getur
verið stórþjóð.
En íslendingar verða að gera
meira en gleðjast yfir handrita-
skilunum Þau hljóta að hvetja
þjóðina til þess að rækju betur
en nokkru sinni fyrr skylduna
við menningu sína. Við verðum
að gera stórkostlegt átak í ís-
lenzkum fræðum til þess að
sanna sjálfum okkur og sýna
heiminum, að handvitunum sé
vel borgið í höndum okkar. Og
siðast en ekki sízt á endurheimt
handritanna að vera okkur ævar
andi áminning um að standa á-
vallt trúan vörð um allt það,
sem er íslenzkt, um allt það, sem
gerir okkur að íslendingum.
ÖKUSKÓLI SUÐURLANDS
TEKINN TIL STARFA
Á SÍÐASTA ár gekk í gildi ið tekið á þriðjudeginum á eftir,
reglugerð um ökukennslu, próf þannig að alls fara 12 dagar i
ökumanna o. fl..
í þessari reglugerð er tekið
fram að próf skuli vera fræðilegt
og verklegt. Fræðilega prófinu,
sem er munnlegt ,er Iokið fyrst.
Þegar fræðilega prófinu er lok
ið og nemandi hefur staðizt það,
getur hann gengið undir verk-
lega prófið.
Árið 1956 var ökukennurum
það ljóst að mikil þörf væri fyrir
því að stofna Ökuskóla með
sama hætti og tíðkast erlendis,
en hins vegar þótti rétt að bíða
eftir nýju umferðarlögunum og
reglugerð þar að lúandi
90 ökukennarar á Suðurlandi
hafa stofnað Ökuskóia Suður
lands hf., sem tók til starfa nú í
vetur. Kennslan fer fram á 4
kvöldum hvert námskeið, seín
byrjar á hverjum finrmtudegi.
Kennsla er fimmtudags, mánu-
dags, miðvikudags og föstudags
kvöld kl. 20,30, og síðan er próf
námskeið frá því það byrjar og
þangað til prófi lýkur, Við telj-
um að þeir sem koma í Ökuskól
ann fái skipúlegri og samræmd-
ari fræðslu með þessu móti. Það
sem kennt er í skólanum er um-
ferðarlög og reglugerðir, um vél
ina og vagninn og hjálp í viðlög-
um, þá fer fram læknisskoðun
og prófun á viðbragðshraða nem
anda í skólanum, Úlfar Þórðar-
son læknir sér um þá hlið máls
ins. Á hvérjum miðvikudeg- kem
ur ljósmyndari og tekur myndir
af nemendum og losar það þá
við að fara til þessara aðiia á dag
inn. Önnur þjónusta, sem Öku-
skólinn veitir er að annast út-
vegun á vottorðum, sem leggja
þarf fram við prófið.
Námsgjald er 150 krónur. Eí
ökukennari ætti að kenna sam
svarandi tíma og Ökuskóhnn
kennir, þyrftu nemendur að
Frar^hald á 14. sífíu.
Ráðstefna mennta-
málaráðherranna
U.M MIÐJAN apríl var hald j 7. Betri ihagnýjáng sjón.-
in í Hamborg ráðstefna | varps til að auðvelda mönn
menntamálaráðherra þeirra 16 ’ um að njóta tómstunda og til
ríkja, sem aðild eiga 'að Ev I að eílii menningarlíf almeim
-'ópuráðinu effa hafa undirrit j 'ngs.
að menniingarsáttmála þess.
Fræðshíkerfi osr ’ntennlngar-
hefðij. þessara ríkja eru ólík
ar á ýmsan hátt. .Sérkennin
ber að varðveita, en hinls veg
ar eiga ríkin við sömu vanda
mála að glíma að því er varð
ar viðhorf, sem nútíminn
skapar.
Þessi vandamái þarf að
leysa með samvinnu þá, sem
að fræðslumálum starfa, og
með hliðsjón af reynslu með
al annúrra þjóða. Af málum,
sem fjallað var um á ráðherra
fundinum í Hambcrg, má
nefna:
1. Nauðsyn þess að veita
fleiri börnum en nú er tæki
færi fil að læra erlent tungu
mál, einkum með liútímaað-
ferðum, sem byggjast á mynd
um og töluðu máli og veita
skjótan árangur.
2. Rætt menntun og staða
kennara.
3. Nýtt og nytsamara náms
efni í f lamif aldsskólum j en
nemendum þar fer nú mjög
fjölgandi.
4. Nýjar laðferðir til að
Velja nemeriduj. i fram'halds j
skóla og leiðbeina þeim.
5. Nýtf námsefni og náms- j
greinar, sem valdar yrðu með
aðstoð kennara og sniðnar
eftir þörfum, sem ný þekking,
einkum í vísindum og tækni,
hefur skapað. í hlagfræðum
verði lögð meiqj álherzla á
það, sem Evrópuþjóðunum er \
sameiginlegt.
6. N'ámskeið ifyrir ungt
íólk, sem lokið hefur skóla
námi.
Mikil aðsókn ij
MIKIL aðsókn hefur j;
verið aS myndinni „Æv- !>
intýri í Japan“ sem Kópa j;
vogsbíó sýnir um þessar j!
mundrr. Kvikmynda- ! >
gagnrýnendur blaðanna j;
hafa gefið henni mjög ]!
góða dóma, enda er j;
myndin spennandi og hug ][
Ijúf. Myndin f jallar um !!
tvo litla drengx, og ævin
týrf sem þeir lenda í við ;!
það að reyna að flýja !;
undan Iögreglunni. Báðir ]!
drengirnir leika snilldar ]!
lega vel, auk þess sem j;
myndin er tekin í fallegu ]!
umhverfr. ! j
tWWWWWVtVWWWWWC
8. Frairihaldsnám háskóla-
kandídata erlendis.
Á ráðstefnunni í Hamborg
voru teknar ákvarðanir um>
ýmis atriði, er miða að þð'l
að þokú ofangreindum mál-
um áleiðós. M. a. var ákveðiö
að efna iil funda og nám-
skeiða á vegum Evrópuráðs-
ins, st-yrkja ferðir cg auðveida
skipti á uípplýsingum.
Dr. Gylfi Þ. Gíslason sat
ráðstefnu menatamálaráðherr
anr.ú af íslands hálfu, svo og
Birgir Thorlacius, ráðuneytia
stjóri, sem einnig vaj- á ern.
bættismannaíundum fyrir og
eftir ráðstefnu ráðherranna.
Vilja nýjar
reglur um
útivist barha
Á FUNÐI, sem nýlcga vrr
haldinn í Kvenfélagf AlþýJsu-
flokksins í Keykjavík var rætt
um útivist bama fram eftir
kvöldum og fleirt í því sam-
bandi. Samþykktar voru efiir-
farandf tillögur, sem félagið
sendi lögreglustjóra til athug-
unar:
1. Til þess að auðvelda fram-
kvæmd á ýmis konar eftir-
liti með settum reglum
varðandi born og ungmenni,
ætti þeim að vera skylt átS'
bera vegabréf frá 7—21 árs
aldurs. Skal lögreglan með
aðstoð skólastjóra sjá um
framkvæmd á þessu. Sé
reglum um útivist barna
ekki fylgt, skal foreldrum
og öðrum forráðamönnum
barna skylt að greiða fé-
sektir.
2. Á kvöldin eftir kl. 20 til
miðnættis sé stóraukið eftir
lit lögreglunnar með útivist
barna. Mætti athuga í ,’þvi
sambandii, ef lögreglan er
of fámenn, að fá aukinn
starfskraft í þessu skyni,
svo sem kennara eða aðra,
sem hafa með uppeldismál
að gera.
Alþýðubiaðið —- 29. apríl 1961